Krzyżacy - Henryk Sienkiewicz (gdzie mozna poczytac ksiazki online .txt) 📖
Krótki opis książki:
By zaprotestować przeciwko germanizacji oraz przypomnieć Polakom o odwadze, waleczności i świetnych wydarzeniach z historii Polski, Henryk Sienkiewicz zastosował w Krzyżakach literacką maskę — przeniósł akcję swojej powieści w realia końca XVI i początku XV wieku.
Jagiellońska Polska uwikłana jest w konflikt z zakonem krzyżackim. Zbyszko z Bogdańca, młody rycerz, zakochuje się w ślicznej, niewinnej Danusi, córce Juranda ze Spychowa. Zbyszko oraz inni rycerze wielokrotnie muszą wykazywac się właściwą postawą i walecznością — Krzyżacy, upokorzeni niegdyś przez Juranda, podejmują kolejne intrygi i ataki. Dla młodzieńca to czas wielu sprawdzianów i prób — nie tylko odwagi.
Powieść Henryka Sienkiewicza ukazywała się najpierw w „Tygodniku Ilustrowanym” (1897–1900), w 1900 roku ukazała się w formie książkowej. Została przetłumaczona na 25 języków.
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
- Autor: Henryk Sienkiewicz
- Epoka: Pozytywizm
- Rodzaj: Epika
Czytasz książkę online - «Krzyżacy - Henryk Sienkiewicz (gdzie mozna poczytac ksiazki online .txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Henryk Sienkiewicz
class="annotation" id="annotation-695">695. udać się (daw.) — (o osobie) spodobać się. [przypis edytorski]
696. źrzały (daw.) — dojrzały. [przypis edytorski]
697. zrękowiny (daw.) — zaręczyny. [przypis edytorski]
698. będem — dziś popr.: będę. [przypis edytorski]
699. nie lza (daw.) — nie można. [przypis edytorski]
700. włodyka — rycerz, zwłaszcza niemajętny lub bez pełni praw stanowych. [przypis edytorski]
701. Anna Danuta — (1358–1448), córka księcia trockiego Kiejstuta i Biruty, żona księcia mazowieckiego Janusza (było to najdłużej trwające małżeństwo w dziejach dynastii). [przypis edytorski]
702. pewnikiem (daw.) — zapewne. [przypis edytorski]
703. niedźwiedziowi w dole — istniała metoda polowania na niedźwiedzie przez zastawianie na nie pułapek w postaci dołów. [przypis edytorski]
704. Tawań — wyspa na Dniestrze. [przypis edytorski]
705. Witold Kiejstutowicz, zwany Wielkim — (ok. 1350–1430), wielki książę litewski, brat stryjeczny Władysława Jagiełły. W latach 1382–1385 oraz 1390 przejściowo sprzymierzony z Krzyżakami przeciw Jagielle. [przypis edytorski]
706. dzierżyć — trzymać. [przypis edytorski]
707. dać dęba — uciec. [przypis edytorski]
708. ostrogi dostaniesz — sens: zostaniesz pasowany na rycerza. [przypis edytorski]
709. wola Boża (daw.) — pożądanie. [przypis edytorski]
710. przyzostać (daw.) — zostać przy nim. [przypis edytorski]
711. jeno (daw.) — tylko. [przypis edytorski]
712. Ostatnie Sakramenta — spowiedź, komunia święta (wiatyk) oraz namaszczenie chorych, przyjmowane łącznie w przypadku zagrożenia życia. [przypis edytorski]
713. kwarta — dawna miara objętości, ok. 1 litra. [przypis edytorski]
714. opat — przełożony w męskim zakonie kontemplacyjnym. [przypis edytorski]
715. olbor (daw.) — opłata za prawo eksploatacji kopalni kruszcu, wnoszona do skarbca królewskiego. [przypis edytorski]
716. fara, kościół farny — miejski kościół parafialny. [przypis edytorski]
717. skórznie — skórzane buty z wysokimi cholewami. [przypis edytorski]
718. szwargotać — mówić w niezrozumiałym i/lub nielubianym języku, zwł. po niemiecku. [przypis edytorski]
719. pażerny — dziś popr.: pazerny. [przypis edytorski]
720. bez (daw.) — przez. [przypis edytorski]
721. żeleźce (daw.) — grot. [przypis edytorski]
722. drzewiej (daw.) — dawniej. [przypis edytorski]
723. gwarek (daw.) — górnik. [przypis edytorski]
724. Władysław I Łokietek — (ok. 1260–1333), król Polski od 1320, przedtem długo walczył o zjednoczenie kraju po okresie rozbicia dzielnicowego. [przypis edytorski]
725. fara, kościół farny — miejski kościół parafialny. [przypis edytorski]
726. tur — wymarły dziki ssak z rzędu parzystokopytnych. [przypis edytorski]
727. Władysław II Opolczyk (Ruski, Naderspan) — (ok. 1330-1401) książę opolski, znakomity administrator, prowadzący politykę prowęgierską. W roku 1391 skonfliktowany z Władysławem Jagiełłą, który pozbawił go lenn na terytorium Polski, [przypis edytorski]
728. synowiec — syn brata. [przypis edytorski]
729. odkazywać (z ros.) — odpowiadać. [przypis edytorski]
730. somsiad — dziś popr.: sąsiad. [przypis edytorski]
731. żeleźce (daw.) — grot. [przypis edytorski]
732. raić (daw.) — zalecać. [przypis edytorski]
733. barć — wydrążony w drzewie ul dla leśnych pszczół. [przypis edytorski]
734. na księżej grudzi — nie żyje (dosł.: leży w ziemi koło kościoła). [przypis edytorski]
735. zadzierzysty — charakterny. [przypis edytorski]
736. jeno (daw.) — tylko. [przypis edytorski]
737. roków (gw.) — lat. [przypis edytorski]
738. ułomić (gw.) — złamać. [przypis edytorski]
739. frasunek (daw.) — smutek. [przypis edytorski]
740. toporzysko — drewniany uchwyt siekiery bądź topora. [przypis edytorski]
741. Witold Kiejstutowicz, zwany Wielkim — (ok. 1350–1430), wielki książę litewski, brat stryjeczny Władysława Jagiełły. W latach 1382–1385 oraz 1390 przejściowo sprzymierzony z Krzyżakami przeciw Jagielle. [przypis edytorski]
742. bitwa nad Worsklą — stoczona w połowie sierpnia 1399 między wojskami rusko–litewskimi dowodzonymi przez wlk. księcia Witolda, wspierającymi starającego się odzyskać władzę Tochtamysza a Tatarami pod wodzą Edygeja. Litwini ponieśli klęskę. [przypis edytorski]
743. Edygej — (1352–1419) dowódca tatarski, podwładny Timura, potem chan Złotej Ordy. [przypis edytorski]
744. obces — tu: dążąc do bezpośredniego starcia. [przypis edytorski]
745. bojarzyn a. bojar — rycerz, szlachcic ruski, wołoski lub litewski. [przypis edytorski]
746. otrok (daw.) — chłopak. [przypis edytorski]
747. siła (daw.) — wielu. [przypis edytorski]
748. Spytko z Melsztyna — (1364–1399), wojewoda krakowski, poległ w bitwie z Tatarami nad Worsklą. [przypis edytorski]
749. cześnik (daw.) — dostojnik dworski, pierwotnie urzędnik dbający o zapas wina na dworze. [przypis edytorski]
750. wielki kniaź — Witold Kiejstutowicz, zwany wielkim (ok. 1350–1430), wielki książę litewski, brat stryjeczny Władysława Jagiełły. W latach 1382–1385 oraz 1390 przejściowo sprzymierzony z Krzyżakami przeciw Jagielle. [przypis edytorski]
751. kierz (daw.) — krzak. [przypis edytorski]
752. ćma (daw.) — mrowie, tłum. [przypis edytorski]
753. Tawań — wyspa na Dniestrze. [przypis edytorski]
754. łęg — podmokła łąka. [przypis edytorski]
755. jucha — krew; tu: określenie osoby krewkiej, tj. energicznej i skłonnej do gniewu. [przypis edytorski]
756. niewód — sieć rybacka złożona ze stożkowatego worka i dwóch skrzydeł służących do zagarniania ryb. [przypis edytorski]
757. osęka (daw.) — bosak. [przypis edytorski]
758. rybitwa (daw.) — rybak. [przypis edytorski]
759. strona (daw.) — okolica. [przypis edytorski]
760. krzcił — dziś popr.: chrzcił. [przypis edytorski]
761. nawidzieć (daw.) — lubić, kochać. [przypis edytorski]
762. szczebrzuch — słowniki podają znaczenie: wiano panny młodej. Sienkiewicz prawdop. skontaminował to ze słowem „brzeszczot”. [przypis edytorski]
763. paniątko — tu: dziecko. [przypis edytorski]
764. Fryz a. Fryzyjczyk — mieszkaniec Fryzji, krainy nad Morzem Północnym, obecnie stanowiącej pogranicze Niemiec, Danii i Holandii. [przypis edytorski]
765. wielgi — dziś popr.: wielki. [przypis edytorski]
766. grochowiny (daw.) — słoma z wymłóconego grochu. [przypis edytorski]
767. to mi będzie po sercu — sens.: to będzie zgodne z tym, co czuję. [przypis edytorski]
768. starunek (daw.) — staranie, opieka. [przypis edytorski]
769. ładzić (daw.) — porządkować. [przypis edytorski]
770. cnić się (daw.) — tęsknić za czymś, martwić się, nudzić. [przypis edytorski]
771. ninie (daw.) — teraz. [przypis edytorski]
772. przesadzić (daw.) — przeskoczyć. [przypis edytorski]
773. zadni — tylny. [przypis edytorski]
774. brzechwa — tylna część strzały. [przypis edytorski]
775. wrony — (o koniu) kary, czarny. [przypis edytorski]
776. dyć (gw.) — przecież. [przypis edytorski]
777. podjezdek — koń mniejszej wartości, słaby a. młody. [przypis edytorski]
778. srokacz — srokaty koń, koń o umaszczeniu w cętki bądź w łaty. [przypis edytorski]
779. pozwoleństwo (daw.) — pozwolenie. [przypis edytorski]
780. czeladź (daw.) — służba. [przypis edytorski]
781. lubo (daw.) — chociaż. [przypis edytorski]
782. roków (gw.) — lat. [przypis edytorski]
783. prawować się (daw.) — spierać się o coś. [przypis edytorski]
784. zgrzebny — prosty, nieozdobny bądź utkany z grubego płótna. [przypis edytorski]
785. łan — obszar ziemi przeznaczonej do uprawy, wydzierżawiony osadnikowi. [przypis edytorski]
786. opat — przełożony w męskim zakonie kontemplacyjnym. [przypis edytorski]
787. bitwa pod Płowcami — rozegrana 27 września 1331 r. między wojskami Władysława Łokietka a oddziałami krzyżackimi, przerwała krzyżacką kampanię przeciw Polsce. [przypis edytorski]
788. do szczętu — dziś: doszczętnie, całkiem. [przypis edytorski]
789. wojna Grzymalitów z Nałęczami — wojna domowa w Wielkopolsce, toczona w latach 1382–1385 między przedstawicielami dwóch rodów możnowładców. Konflikt wynikał z różnych koncepcji obsadzenia tronu polskiego po wygaśnięciu linii Piastów. [przypis edytorski]
790. niwy (daw.) — pola. [przypis edytorski]
791. kmieć — bogaty chłop, posiadający własne gospodarstwo. [przypis edytorski]
792. odsep — opłata w formie odsypanej mąki. [przypis edytorski]
793. lech (daw.) — obszar ziemi uprawnej. [przypis edytorski]
794. skwapliwie (daw.) — chętnie i szybko. [przypis edytorski]
795. opat — przełożony w męskim zakonie kontemplacyjnym. [przypis edytorski]
796. częstokół (daw.) — palisada. [przypis edytorski]
797. węgieł — styk pionowych ścian budynku. [przypis edytorski]
798. komora (daw.) — pomieszczenie magazynowe. [przypis edytorski]
799. wędlarnia — dziś: wędzarnia. [przypis edytorski]
800. comber — mięso z kością z grzbietu zwierzęcia. [przypis edytorski]
801. kropierz — długa kapa osłaniająca konia. [przypis edytorski]
802. czerw — pasożyt (larwa) żerujący na drewnie. [przypis edytorski]
803. toporzysko — drewniany uchwyt siekiery bądź topora. [przypis edytorski]
804. czeladź (daw.) — służba. [przypis edytorski]
805. statki — majątek, zwł. ruchomy, w znaczeniu węższym: naczynia. [przypis edytorski]
806. wrony — (o koniu) czarny, kary. [przypis edytorski]
807. starunek (daw.) — staranie, opieka. [przypis edytorski]
808. kazalim — dziś popr.: kazaliśmy. [przypis edytorski]
809. statki (daw.) — majątek, zwł. ruchomy, węziej: naczynia. [przypis edytorski]
810. wyładzić (daw.) — przygotować. [przypis edytorski]
811. spyża (daw.) — jedzenie, pokarm, prowiant. [przypis edytorski]
812. rad (daw.) — zadowolony. [przypis edytorski]
813. bez (daw.) — przez. [przypis edytorski]
814. jeno (daw.) — tylko. [przypis edytorski]
815. udać się komuś — spodobać się. [przypis edytorski]
816. łosi kubrak — kubrak ze skóry łosia. [przypis edytorski]
817. pilśniowy — wykonany z gęstego, zbitego materiału produkowanego z włókien wełny. [przypis edytorski]
818. mycka — mała, okrągła czapka. [przypis edytorski]
819. pątlik — siatka do podtrzymywania włosów. [przypis edytorski]
820. hoży — tryskający zdrowiem, urodziwy. [przypis edytorski]
821. jeno (daw.) — tylko. [przypis edytorski]
822. Fryz a. Fryzyjczyk — mieszkaniec Fryzji, krainy nad Morzem Północnym, obecnie stanowiącej pogranicze Niemiec, Danii i Holandii. [przypis edytorski]
823. jąć (daw.) — zacząć. [przypis edytorski]
824. Burgund — mieszkaniec Burgundii, regionu w centralnej Francji. [przypis edytorski]
825. grodziec (daw.) — gród. [przypis edytorski]
826. bogdaj (daw.) — oby (od: daj Boże, aby). [przypis edytorski]
827. kraśny (daw.) — piękny. [przypis edytorski]
828. kalina — roślina o czerwonych owocach; w poezji ludowej porównanie do niej dziewczyny uchodziło za komplement. [przypis edytorski]
829. kraśny — tu: czerwony. [przypis edytorski]
830. samodział — tkanina wełniana lub lniana, wyprodukowana na ręcznym warsztacie. [przypis edytorski]
831. kulbaka — wysokie siodło, przeważnie wojskowe. [przypis edytorski]
832. somsiedzki — dziś popr.: sąsiedzki. [przypis edytorski]
833. kierz (daw.) — krzak. [przypis edytorski]
834. przyszczypny (daw. a. gw.) — zadziorny, ale na sposób humorystyczny. [przypis edytorski]
835. roków (gw.) — lat. [przypis edytorski]
836. łęg — podmokła łąka. [przypis edytorski]
837. świerzopa — kobyła, klacz. [przypis edytorski]
838. żeremie — konstrukcja z gałęzi, mchu i szlamu, budowana przez bobry, w której rodzą one młode. [przypis edytorski]
839. zapamiętać się — zamyślić się a. zająć się czymś, zapominając o wszystkim innym. [przypis edytorski]
840. jaka (daw.) — rodzaj okrycia wierzchniego. [przypis edytorski]
841. atłas — tkanina z jednej strony gładka, z drugiej szorstka. [przypis edytorski]
842. łagiewka a. łagiew — naczynie podróżne. [przypis edytorski]
843.
Darmowe książki «Krzyżacy - Henryk Sienkiewicz (gdzie mozna poczytac ksiazki online .txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie
Dodaj komentarz
Uwagi (0)