Krzyżacy - Henryk Sienkiewicz (gdzie mozna poczytac ksiazki online .txt) 📖
Krótki opis książki:
By zaprotestować przeciwko germanizacji oraz przypomnieć Polakom o odwadze, waleczności i świetnych wydarzeniach z historii Polski, Henryk Sienkiewicz zastosował w Krzyżakach literacką maskę — przeniósł akcję swojej powieści w realia końca XVI i początku XV wieku.
Jagiellońska Polska uwikłana jest w konflikt z zakonem krzyżackim. Zbyszko z Bogdańca, młody rycerz, zakochuje się w ślicznej, niewinnej Danusi, córce Juranda ze Spychowa. Zbyszko oraz inni rycerze wielokrotnie muszą wykazywac się właściwą postawą i walecznością — Krzyżacy, upokorzeni niegdyś przez Juranda, podejmują kolejne intrygi i ataki. Dla młodzieńca to czas wielu sprawdzianów i prób — nie tylko odwagi.
Powieść Henryka Sienkiewicza ukazywała się najpierw w „Tygodniku Ilustrowanym” (1897–1900), w 1900 roku ukazała się w formie książkowej. Została przetłumaczona na 25 języków.
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
- Autor: Henryk Sienkiewicz
- Epoka: Pozytywizm
- Rodzaj: Epika
Czytasz książkę online - «Krzyżacy - Henryk Sienkiewicz (gdzie mozna poczytac ksiazki online .txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Henryk Sienkiewicz
z zależnymi od niej diecezjami). [przypis edytorski]
430. płowy — (o włosach) jasny. [przypis edytorski]
431. wymiarkować (daw.) — zorientować się. [przypis edytorski]
432. Paszko (Paweł) z Biskupic, zwany Złodziej — rycerz, uczestnik bitwy pod Grunwaldem. [przypis edytorski]
433. Sulimczyk — człowiek herbu Sulima, tu o Zawiszy Czarnym i jego bratu Farureju. [przypis edytorski]
434. gwoździki — popr.: goździki. [przypis edytorski]
435. trefniś (daw.) — błazen. [przypis edytorski]
436. zydel — mebel do siedzenia, podobny do taboretu. [przypis edytorski]
437. ronić (daw.) — strącać. [przypis edytorski]
438. kaleta — woreczek na pieniądze, zawieszany u pasa. [przypis edytorski]
439. skojec — średniowieczna moneta, 1/24 grzywny. [przypis edytorski]
440. ziemia dobrzyńska — obszar na wschód od Torunia, zagarnięty przez Krzyżaków wskutek bezprawnej umowy z księciem Władysławem Opolczykiem. [przypis redakcyjny]
441. naści (daw.) — masz. [przypis edytorski]
442. leziwo — przyrząd pomagający w chodzeniu po drzewach. [przypis edytorski]
443. Zyndram z Maszkowic — (zm. ok. 1414) polski rycerz niemieckiego pochodzenia. [przypis edytorski]
444. Paszko (Paweł) z Biskupic, zwany Złodziej — rycerz, uczestnik bitwy pod Grunwaldem. [przypis edytorski]
445. bitwa pod Płowcami — rozegrana 27 września 1331 r. między wojskami Władysława Łokietka a oddziałami krzyżackimi, przerwała krzyżacką kampanię przeciw Polsce. [przypis edytorski]
446. Pax vobiscum! (łac.) — pokój z wami. [przypis edytorski]
447. ops (daw.) — rozpusta. [przypis edytorski]
448. Zawisza z Kurozwęk — (zm. 1382), regent Królestwa Polskiego, biskup krakowski, kanclerz koronny, podkanclerzy koronny. Niechętny mu kronikarz Janko z Czarnkowa pisze, że po jego śmieci w Kościele Mariackim w Krakowie było słychać diabelskie krzyki „Pojedziemy na ops!”, tj. na rozpustę. [przypis edytorski]
449. zali (daw.) — czy. [przypis edytorski]
450. Marcin (Marcisz) z Wrocimowic — (zm. 1442), polski rycerz niemieckiego pochodzenia, starosta łowicki. [przypis edytorski]
451. Florian z Korytnicy — średniowieczny rycerz polski, kasztelan wiślicki, uczestnik bitwy pod Grunwaldem. [przypis edytorski]
452. Domarat z Kobylan — (1380–1440), uczestnik bitwy pod Grunwaldem, od r. 1428 marszałek nadworny koronny. [przypis edytorski]
453. Paszko (Paweł) z Biskupic, zwany Złodziej — rycerz, uczestnik bitwy pod Grunwaldem. [przypis edytorski]
454. Zyndram z Maszkowic — (zm. ok. 1414) polski rycerz niemieckiego pochodzenia. [przypis edytorski]
455. gorze (ze starop. gorzeć: palić się) — biada, nieszczęście, niebezpieczeństwo. [przypis edytorski]
456. Saraceni — Arabowie, muzułmanie, przen. poganie; w czasie opisywanym w powieści w Hiszpanii trwała rekonkwista, to jest odbijanie ziem zajętych przez Saracenów. [przypis edytorski]
457. gorze (ze starop. gorzeć: palić się) — biada, nieszczęście, niebezpieczeństwo. [przypis edytorski]
458. wartko (daw.) — szybko. [przypis edytorski]
459. przygodzić się (daw.) — przydarzyć się. [przypis edytorski]
460. łacnie (daw.) — łatwo. [przypis edytorski]
461. abych (daw., reg.) — abym. [przypis edytorski]
462. wyrostek (daw.) — młody chłopak. [przypis edytorski]
463. źrzały (daw.) — dojrzały, dorosły. [przypis edytorski]
464. pacholę (daw.) — dziecko. [przypis edytorski]
465. korol (z ros.) — król. [przypis edytorski]
466. rozsierdzić się (daw.) — rozgniewać się. [przypis edytorski]
467. bojarzyn a. bojar — rycerz, szlachcic ruski, wołoski lub litewski. [przypis edytorski]
468. nie stanie (daw.) — nie starczy. [przypis edytorski]
469. jeno (daw.) — tylko. [przypis edytorski]
470. Jadwiga — (ok. 1374–1399), córka Ludwika Węgierskiego, w 1384 koronowana na króla Polski (prawo nie przewidywało wówczas koronacji królowej), w 1386 poślubiła Władysława Jagiełłę, co dało początek unii polsko-litewskiej. [przypis edytorski]
471. Konrad von Jungingen — (1355–1407) wielki mistrz zakonu krzyżackiego w latach 1393-1407, zręczny polityk, umiejętnie rozgrywający konflikty między książętami litewskimi. [przypis edytorski]
472. turbacja (daw.) — trudna sytuacja bądź zmartwienie nią. [przypis edytorski]
473. niemoc (daw.) — choroba. [przypis edytorski]
474. turbować (daw.) — martwić. [przypis edytorski]
475. zapędliwość — popędliwość. [przypis edytorski]
476. zaciąć się (daw.) — uprzeć się, zawziąć się. [przypis edytorski]
477. w szranki powołan być nie może — nie można go wyzwać na pojedynek. [przypis edytorski]
478. szczeznąć (daw.) — zginąć. [przypis edytorski]
479. dokazać (daw.) — dokonać. [przypis edytorski]
480. roków (gw.) — lat. [przypis edytorski]
481. stryk (daw.) — stryj. [przypis edytorski]
482. ostać (się) (daw.) — zostać. [przypis edytorski]
483. ostawić (daw.) — zostawić. [przypis edytorski]
484. pomiarkować (daw.) — zastanowić się. [przypis edytorski]
485. przystać na coś (daw.) — zgodzić się na coś. [przypis edytorski]
486. zaprzeć się czegoś (daw.) — zaprzeczyć czemuś. [przypis edytorski]
487. niepodobna (daw.) — niemożliwa. [przypis edytorski]
488. kapituła — rada sprawująca władzę w zakonie. [przypis edytorski]
489. odkazać — (z ros.) odpowiedzieć. [przypis edytorski]
490. krucyfiks — krzyż z przybitą postacią Chrystusa, od łac. crucifixus: ukrzyżowany. [przypis edytorski]
491. rychło (daw.) — szybko. [przypis edytorski]
492. Piotr Wysz Radoliński — (ok. 1354–1414), biskup krakowski od 1392, poznański od 1412, przeniesiony na to drugie stanowisko na skutek intryg dworskich, wykonawca testamentu królowej Jadwigi. [przypis edytorski]
493. turbacja (daw.) — trudna sytuacja bądź zmartwienie nią. [przypis edytorski]
494. wolej (daw.) — lepiej. [przypis edytorski]
495. otrąbić (daw.) — ogłosić uroczyście. [przypis edytorski]
496. bez (daw.) — przez. [przypis edytorski]
497. jąć (daw.) — zacząć. [przypis edytorski]
498. frasować się (daw.) — martwić się. [przypis edytorski]
499. ścierciałka — skartabella, szlachcic bez pełni praw stanowych. [przypis edytorski]
500. mieszczanów — dziś popr.: mieszczan. [przypis edytorski]
501. aże (daw.) — aż. [przypis edytorski]
502. zabawiać się (daw.) — zajmować się. [przypis edytorski]
503. w dół Węgrów — na południe Węgier. [przypis edytorski]
504. Aleksandra Olgierdówna — (ok. 1370–1434), córka wielkiego księcia Litwy Olgierda, siostra Władysława II Jagiełły, żona księcia mazowieckiego Ziemowita IV. [przypis edytorski]
505. Aleksandra Olgierdówna — (ok. 1370–1434), córka wielkiego księcia Litwy Olgierda, siostra Władysława II Jagiełły, żona księcia mazowieckiego Ziemowita IV. [przypis edytorski]
506. polerowany — tu: obyczajny, wyrafinowany. [przypis edytorski]
507. szyi niepewny — niepewny, czy nie wykonają na nim wyroku śmierci. [przypis edytorski]
508. mdły (daw.) — słaby. [przypis edytorski]
509. kaganek — lampka oliwna. [przypis edytorski]
510. zapędliwy (daw.) — popędliwy, skłonny do szybkiego a nieprzemyślanego działania. [przypis edytorski]
511. Za Jasiem do Śląska — pieśń ludowa spotykana w Wielkopolsce, Małopolsce, na Mazowszu i na Śląsku. [przypis edytorski]
512. rzęsów — dziś popr.: rzęs. [przypis edytorski]
513. Jadwiga — (ok. 1374–1399), córka Ludwika Węgierskiego, w 1384 koronowana na króla Polski (prawo nie przewidywało wówczas koronacji królowej), w 1386 poślubiła Władysława Jagiełłę, co dało początek unii polsko-litewskiej. [przypis edytorski]
514. Piotr Wysz Radoliński — (ok. 1354–1414), biskup krakowski od 1392, poznański od 1412, przeniesiony na to drugie stanowisko na skutek intryg dworskich, wykonawca testamentu królowej Jadwigi. [przypis edytorski]
515. deputacja (daw.) — delegacja. [przypis edytorski]
516. cech — samorządna organizacja rzemieślników, skupiająca przedstawicieli określonego zawodu. [przypis edytorski]
517. bractwo — organizacja religijna, zrzeszająca ludzi o podobnych formach pobożności (np. bractwo różańcowe). [przypis edytorski]
518. kasztelan — średniowieczny urzędnik, odpowiedzialny za ściąganie podatków, obronę i sądownictwo na terenie kasztelanii, to jest jednostki administracyjnej średniego szczebla. [przypis edytorski]
519. kanonik — w średniowieczu duchowny żyjący przy katedrze według reguł kanonicznych. [przypis edytorski]
520. rajcy — tu: doradcy. [przypis edytorski]
521. nie masz (daw.) — nie ma. [przypis edytorski]
522. widomy (daw.) — widoczny. [przypis edytorski]
523. Ludwik Węgierski — węg. Lajos I Nagy, Ludwik I Wielki (1326–1382), król Węgier w latach 1342–1382, król Polski w latach 1370–1382, ojciec Jadwigi. [przypis edytorski]
524. kmieć — zamożny chłop, posiadający własne gospodarstwo. [przypis edytorski]
525. rajcować (daw.) — radzić. [przypis edytorski]
526. wnosić z czegoś — wnioskować z czegoś. [przypis edytorski]
527. leciech — dziś popr.: latach. [przypis edytorski]
528. wotum — symboliczny dar wieszany na ołtarzu, na świętym obrazie bądź na posągu religijnym jako prośba o wstawiennictwo lub podziękowanie za nie. [przypis edytorski]
529. krobia (daw.) — kosz. [przypis edytorski]
530. cech — samorządna organizacja rzemieślników, skupiająca przedstawicieli określonego zawodu. [przypis edytorski]
531. bractwo — organizacja religijna, zrzeszająca ludzi o podobnych formach pobożności (np. bractwo różańcowe). [przypis edytorski]
532. ustawiczny (daw.) — ciągły. [przypis edytorski]
533. Akademia Krakowska — założona w 1364 w Kazimierzu z fundacji Kazimierza III Wielkiego, odnowiona w 1400 w Krakowie przez Władysława II Jagiełłę z fundacji Jadwigi Andegaweńskiej, od 1817 funkcjonuje pod nazwą Uniwersytet Jagielloński. [przypis edytorski]
534. statysta (daw.) — mąż stanu, polityk, strateg. [przypis edytorski]
535. Stanisław ze Skarbimierza — (ok. 1365–1431), pierwszy rektor Akademii Krakowskiej, wybitny kaznodzieja. [przypis edytorski]
536. siedem nauk wyzwolonych — stanowiło program średniowiecznej edukacji uniwersyteckiej: gramatyka, dialektyka, retoryka, geometria, arytmetyka, astronomia, muzyka. [przypis edytorski]
537. krzepić się (daw.) — wzmacniać się. [przypis edytorski]
538. przecz (daw.) — dlaczego. [przypis edytorski]
539. kanonizacja — uznanie przez Kościół danej osoby za świętą. [przypis edytorski]
540. Awinion — w latach 1378–1417 na skutek tarć politycznych wśród kardynałów oraz działań królów Francji wielokrotnie wybierano dwóch, a nawet trzech papieży jednocześnie. Obóz związany z Francją stworzył drugą siedzibę papieską w mieście Avingon. Obecnie papieże awiniońscy uznawani są za antypapieży (osoby nieprawnie sprawujące ten urząd), a okres ten określany jest mianem ”wielkiej schizmy zachodniej”. [przypis edytorski]
541. wzmóc się (daw.) — wzmocnić się, urosnąć w siły. [przypis edytorski]
542. Burgundia — region w centralnej Francji. [przypis edytorski]
543. Jadwiga — (ok. 1374–1399), córka Ludwika Węgierskiego, w 1384 koronowana na króla Polski (prawo nie przewidywało wówczas koronacji królowej), w 1386 poślubiła Władysława Jagiełłę, co dało początek unii polsko-litewskiej. [przypis edytorski]
544. kapituła — rada sprawująca władzę w zakonie. [przypis edytorski]
545. rakuski (daw.) — austriacki. [przypis edytorski]
546. Władysław II Jagiełło — (ok. 1362–1434), syn wlk. księcia Olgierda, wielki książę litewski, król Polski od małżeństwa z Jadwigą (1386). Dwukrotnie ochrzczony (przez matkę Juliannę w obrządku wschodnim i przez biskupów polskich przed ślubem w obrządku łacińskim), osobiście dowodził w bitwie pod Grunwaldem. [przypis edytorski]
547. Piotr Wysz Radoliński — (ok. 1354–1414), biskup krakowski od 1392, poznański od 1412, przeniesiony na to drugie stanowisko na skutek intryg dworskich, wykonawca testamentu królowej Jadwigi. [przypis edytorski]
548. przedkładać (daw.) — wyjaśniać, tłumaczyć. [przypis edytorski]
549. wedle (daw.) — według. [przypis edytorski]
550. kajać się (daw.) — przyznawać się do winy i jej żałować. [przypis edytorski]
551. pacholę (daw.) — dziecko. [przypis edytorski]
552. nie stało (daw.) — zabrakło. [przypis edytorski]
553. niedziela (daw.) — tydzień. [przypis edytorski]
554. stróża (daw.) — straż. [przypis edytorski]
555. spyża (daw.) — pożywienie. [przypis edytorski]
556. tapczana — dziś popr.: tapczanu. [przypis edytorski]
557. niedziela (daw.) — tydzień. [przypis edytorski]
558. do cna (daw.) — całkiem, zupełnie. [przypis edytorski]
559. zgonić (daw.) — dogonić. [przypis edytorski]
560. plwać — dziś:
Darmowe książki «Krzyżacy - Henryk Sienkiewicz (gdzie mozna poczytac ksiazki online .txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie
Dodaj komentarz
Uwagi (0)