Krzyżacy - Henryk Sienkiewicz (gdzie mozna poczytac ksiazki online .txt) 📖
Krótki opis książki:
By zaprotestować przeciwko germanizacji oraz przypomnieć Polakom o odwadze, waleczności i świetnych wydarzeniach z historii Polski, Henryk Sienkiewicz zastosował w Krzyżakach literacką maskę — przeniósł akcję swojej powieści w realia końca XVI i początku XV wieku.
Jagiellońska Polska uwikłana jest w konflikt z zakonem krzyżackim. Zbyszko z Bogdańca, młody rycerz, zakochuje się w ślicznej, niewinnej Danusi, córce Juranda ze Spychowa. Zbyszko oraz inni rycerze wielokrotnie muszą wykazywac się właściwą postawą i walecznością — Krzyżacy, upokorzeni niegdyś przez Juranda, podejmują kolejne intrygi i ataki. Dla młodzieńca to czas wielu sprawdzianów i prób — nie tylko odwagi.
Powieść Henryka Sienkiewicza ukazywała się najpierw w „Tygodniku Ilustrowanym” (1897–1900), w 1900 roku ukazała się w formie książkowej. Została przetłumaczona na 25 języków.
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
- Autor: Henryk Sienkiewicz
- Epoka: Pozytywizm
- Rodzaj: Epika
Czytasz książkę online - «Krzyżacy - Henryk Sienkiewicz (gdzie mozna poczytac ksiazki online .txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Henryk Sienkiewicz
pluć. [przypis edytorski]
561. piędź — dawna miara długości, ok. 18-22 cm. [przypis edytorski]
562. ninie (daw.) — teraz. [przypis edytorski]
563. pilno — tu: w pośpiechu. [przypis edytorski]
564. Aleksandra Olgierdówna — (ok. 1370–1434), córka wielkiego księcia Litwy Olgierda, siostra Władysława II Jagiełły, żona księcia mazowieckiego Ziemowita IV. [przypis edytorski]
565. zdybać — spotkać. [przypis edytorski]
566. prawić (daw.) — mówić, opowiadać. [przypis edytorski]
567. kuszcze (daw.) — krzaki, chaszcze, zarośla. [przypis edytorski]
568. kasztelan — średniowieczny urzędnik, odpowiedzialny za ściąganie podatków, obronę i sądownictwo na terenie kasztelanii, to jest jednostki administracyjnej średniego szczebla. [przypis edytorski]
569. pofolgować (daw.) — potraktować łagodniej. [przypis edytorski]
570. któren — dziś popr.: który. [przypis edytorski]
571. Anna Danuta — (1358–1448), córka księcia trockiego Kiejstuta i Biruty, żona księcia mazowieckiego Janusza (było to najdłużej trwające małżeństwo w dziejach dynastii). [przypis edytorski]
572. urzec — tu: rzucić na kogoś zły urok. [przypis edytorski]
573. zabaczyć (daw.) — zapomnieć. [przypis edytorski]
574. niedziela (daw.) — tydzień. [przypis edytorski]
575. zara — dziś popr.: zaraz. [przypis edytorski]
576. przepomnieć (daw.) — zapomnieć. [przypis edytorski]
577. słowo zdzierży (daw.) — dotrzyma słowa. [przypis edytorski]
578. driakiew (daw.) — roślina lecznicza, lekarstwo. [przypis edytorski]
579. frasować się (daw.) — martwić się. [przypis edytorski]
580. pasowany — rycerz. [przypis edytorski]
581. samowtór (daw.) — we dwóch. [przypis edytorski]
582. Janusz I Starszy (Warszawski) — (ok. 1346–1429), książę mazowiecki, lennik Władysława Jagiełły. [przypis edytorski]
583. sierdzić się — złościć się, gniewać się. [przypis edytorski]
584. pan krakowski — zwyczajowe określenie kasztelana krakowskiego. [przypis edytorski]
585. statek (daw.) — majątek, zwł. ruchomy. [przypis edytorski]
586. folgować (daw.) — traktować łagodniej. [przypis edytorski]
587. zgoła (daw.) — nawet. [przypis edytorski]
588. zali (daw.) — czy. [przypis edytorski]
589. cudny (daw.) — dziwny. [przypis edytorski]
590. Stanisław ze Skarbimierza — (ok. 1365–1431), pierwszy rektor Akademii Krakowskiej, wybitny kaznodzieja. [przypis edytorski]
591. doma (daw.) — w domu. [przypis edytorski]
592. do dnia — rano. [przypis edytorski]
593. Witold Kiejstutowicz, zwany Wielkim — (ok. 1350–1430), wielki książę litewski, brat stryjeczny Władysława Jagiełły. W latach 1382–1385 oraz 1390 przejściowo sprzymierzony z Krzyżakami przeciw Jagielle. [przypis edytorski]
594. drzewiej (daw.) — dawniej. [przypis edytorski]
595. Krewo — śrdw. miasto na Litwie, obecnie wieś w powiecie grodzieńskim na Białorusi. [przypis edytorski]
596. kniaź — książę. [przypis edytorski]
597. warować się od czegoś — powstrzymywać się od czegoś, strzec się czegoś. [przypis edytorski]
598. kować (daw.) — kuć. [przypis edytorski]
599. Wojciech Jastrzębiec — (1362–1436), biskup krakowski 1412–1423 i poznański 1399–1412, kanclerz koronny, przed osiągnięciem godności biskupiej czynny na dworze Władysława Jagiełły. [przypis edytorski]
600. przetowłosy (daw.) — jasnowłosy. [przypis edytorski]
601. rajca (daw.) — radny. [przypis edytorski]
602. żak (daw.) — uczeń, student. [przypis edytorski]
603. Zawisza Czarny z Garbowa — (ok. 1370–1428) polski rycerz, przez pewien czas na służbie króla Węgier Zygmunta Luksemburskiego. [przypis edytorski]
604. pałączasty — (o nogach) wygięty w pałąk, krzywy (częsta przypadłość u osób dużo jeżdżących konno). [przypis edytorski]
605. Zyndram z Maszkowic — (zm. ok. 1414) polski rycerz niemieckiego pochodzenia. [przypis edytorski]
606. Paszko (Paweł) z Biskupic, zwany Złodziej — rycerz, uczestnik bitwy pod Grunwaldem. [przypis edytorski]
607. Marcin (Marcisz) z Wrocimowic — (zm. 1442), polski rycerz niemieckiego pochodzenia, starosta łowicki. [przypis edytorski]
608. Mikołaj Powała z Taczewa — (ok. 1380 – ok. 1415), rycerz i dyplomata, powołany do rady wojennej przed bitwą pod Grunwaldem. [przypis edytorski]
609. halebardnik — dziś popr.: halabardnik. [przypis edytorski]
610. halebarda — dziś popr.: halabarda. [przypis edytorski]
611. krucyfiks — krzyż z przybitą postacią Chrystusa, od łac. crucifixus: ukrzyżowany. [przypis edytorski]
612. jaka (daw.) — rodzaj okrycia wierzchniego. [przypis edytorski]
613. krucyfiks — krzyż z przybitą postacią Chrystusa, od łac. crucifixus: ukrzyżowany. [przypis edytorski]
614. gwoli (daw.) — z powodu. [przypis edytorski]
615. wełny (daw.) — tu: fale. [przypis edytorski]
616. pątlik — siatka do podtrzymywania włosów. [przypis edytorski]
617. Wojciech Jastrzębiec — (1362–1436), biskup krakowski (1412–1423) i poznański (1399–1412), kanclerz koronny, przed osiągnięciem godności biskupiej czynny na dworze Władysława Jagiełły. [przypis edytorski]
618. pan krakowski — zwyczajowe określenie kasztelana krakowskiego. [przypis edytorski]
619. podhalski — dziś popr.: podhalański. [przypis edytorski]
620. zakon (daw.) — prawo. [przypis edytorski]
621. żywie (daw.) — żyje. [przypis edytorski]
622. zrękowiny (daw.) — zaręczyny. [przypis edytorski]
623. pokładziny — położenie się małżonków w jednym łożu w obecności świadków. [przypis edytorski]
624. wedle — tu: obok. [przypis edytorski]
625. mienić się (daw.) — podawać się za. [przypis edytorski]
626. bitwa pod Płowcami — rozegrana 27 września 1331 r. między wojskami Władysława Łokietka a oddziałami krzyżackimi, przerwała krzyżacką kampanię przeciw Polsce. [przypis edytorski]
627. Władysław I Łokietek — (ok. 1260–1333), król Polski od 1320, przedtem długo walczył o zjednoczenie kraju po okresie rozbicia dzielnicowego. [przypis edytorski]
628. gniazdo (przen.) — siedziba rodu. [przypis edytorski]
629. dojść do lat (daw.) — osiągnąć odpowiedni wiek. [przypis edytorski]
630. wojna Grzymalitów z Nałęczami — wojna domowa w Wielkopolsce, toczona w latach 1382–1385 między przedstawicielami dwóch rodów możnowładców. Konflikt wynikał z różnych koncepcji obsadzenia tronu polskiego po wygaśnięciu linii Piastów. [przypis edytorski]
631. kmieć — zamożny chłop, posiadający własne gospodarstwo. [przypis edytorski]
632. opat — przełożony w męskim zakonie kontemplacyjnym. [przypis edytorski]
633. Witold Kiejstutowicz, zwany Wielkim — (ok. 1350–1430), wielki książę litewski, brat stryjeczny Władysława Jagiełły. W latach 1382–1385 oraz 1390 przejściowo sprzymierzony z Krzyżakami przeciw Jagielle. [przypis edytorski]
634. fryzyjski — pochodzący z Fryzji, krainy nad Morzem Północnym, obecnie stanowiącej pogranicze Niemiec, Danii i Holandii. [przypis edytorski]
635. Flandria — region rozciągający się wzdłuż wybrzeży Morza Północnego na terenie Belgii, Francji i Holandii. [przypis edytorski]
636. płatnerz — rzemieślnik wytwarzający zbroje płytowe, później także broń białą. [przypis edytorski]
637. Marcin (Marcisz) z Wrocimowic — (zm. 1442), polski rycerz niemieckiego pochodzenia, starosta łowicki. [przypis edytorski]
638. żeleźce (daw.) — grot. [przypis edytorski]
639. szczebrzuch — słowniki podają znaczenie: wiano panny młodej. Sienkiewicz prawdop. skontaminował to ze słowem „brzeszczot”. [przypis edytorski]
640. barć — wydrążony w drzewie ul dla leśnych pszczół. [przypis edytorski]
641. Janusz I Starszy (Warszawski) — (ok. 1346–1429), książę mazowiecki, lennik Władysława Jagiełły. [przypis edytorski]
642. zaprzeć się (daw.) — zaprzeczyć czemuś. [przypis edytorski]
643. wymiarkować (daw.) — zastanowić się. [przypis edytorski]
644. na porządek (daw.) — porządnie. [przypis edytorski]
645. wprzód, wprzódy (daw.) — najpierw. [przypis edytorski]
646. Anna Danuta — (1358–1448), córka księcia trockiego Kiejstuta i Biruty, żona księcia mazowieckiego Janusza (było to najdłużej trwające małżeństwo w dziejach dynastii). [przypis edytorski]
647. glejt (daw.) — „list żelazny”, wystawiona przez władze przepustka, pozwalająca podróżować przez dane terytorium. [przypis edytorski]
648. pacholę (daw.) — dziecko. [przypis edytorski]
649. zrękowiny (daw.) — zaręczyny. [przypis edytorski]
650. krymka — mała, okrągła czapka tatarska, podobna do mycki. [przypis edytorski]
651. hajdawery — szerokie, bufiaste spodnie. [przypis edytorski]
652. Zawisza Czarny z Garbowa — (ok. 1370–1428) polski rycerz, przez pewien czas na służbie króla Węgier Zygmunta Luksemburskiego. [przypis edytorski]
653. Zygmunt Luksemburski — (1368–1437) król węgierski od 1387, niemiecki od 1411, książę Luksemburga od 1419, król włoski od 1431, cesarz rzymski od 1433. Sienkiewicz tytułuje go cesarzem o 30 lat za wcześnie. [przypis edytorski]
654. Brussa — dziś: Bursa, miasto w północno-zachodniej Turcji. [przypis edytorski]
655. Paszko (Paweł) z Biskupic, zwany Złodziej — rycerz, uczestnik bitwy pod Grunwaldem. [przypis edytorski]
656. kropierz — długa kapa osłaniająca konia. [przypis edytorski]
657. grzywna — śrdw. jednostka płatnicza, o wartości pół funta złota lub srebra. [przypis edytorski]
658. Jan Farurej z Garbowa — rycerz, brat Zawiszy Czarnego. [przypis edytorski]
659. Marcin (Marcisz) z Wrocimowic — (zm. 1442), polski rycerz niemieckiego pochodzenia, starosta łowicki. [przypis edytorski]
660. Zyndram z Maszkowic — (zm. ok. 1414) polski rycerz niemieckiego pochodzenia. [przypis edytorski]
661. driakiew (daw.) — roślina lecznicza, lekarstwo. [przypis edytorski]
662. jeno (daw.) — tylko. [przypis edytorski]
663. piędź — dawna miara długości, ok. 18-22 cm. [przypis edytorski]
664. puszczanie krwi — dawniej bezpodstawnie uważane za zabieg medyczny. [przypis edytorski]
665. zrękowiny (daw.) — zaręczyny. [przypis edytorski]
666. jeno (daw.) — tylko. [przypis edytorski]
667. pojedyncza walka — pojedynek. [przypis edytorski]
668. Timur Chromy — znany też jako Tamerlan, (1336–1405), chan Złotej Ordy i twórca wielkiego mongolsko–tatarskiego imperium, które rozpadło się po jego śmierci. [przypis edytorski]
669. Edygej — (1352–1419) dowódca tatarski, podwładny Timura, potem chan Złotej Ordy. [przypis edytorski]
670. siła (daw.) — wielu. [przypis edytorski]
671. bitwa nad Worsklą — stoczona w połowie sierpnia 1399 między wojskami rusko–litewskimi dowodzonymi przez wlk. księcia Witolda, wspierającymi starającego się odzyskać władzę Tochtamysza a Tatarami pod wodzą Edygeja. Litwini ponieśli klęskę. [przypis edytorski]
672. bojar a. bojarzyn — rycerz, szlachcic ruski, wołoski lub litewski. [przypis edytorski]
673. Spytko z Melsztyna — (1364–1399), wojewoda krakowski, poległ w bitwie z Tatarami nad Worsklą. [przypis edytorski]
674. kołpak — czapka tatarska obrzeżona futrem. [przypis edytorski]
675. wódz tatarski Edyga tyle ludzi w bitwie utracił — właśc. Edygej; straty tatarskie szacuje się na 3.500–6.000 ludzi. [przypis edytorski]
676. opatrzyć (daw.) — zaopatrzyć, zabezpieczyć. [przypis edytorski]
677. Anna Danuta — (1358–1448), córka księcia trockiego Kiejstuta i Biruty, żona księcia mazowieckiego Janusza (było to najdłużej trwające małżeństwo w dziejach dynastii). [przypis edytorski]
678. Anna Danuta — (1358–1448), córka księcia trockiego Kiejstuta i Biruty, żona księcia mazowieckiego Janusza (było to najdłużej trwające małżeństwo w dziejach dynastii). [przypis edytorski]
679. Janusz I Starszy (Warszawski) — (ok. 1346–1429), książę mazowiecki, lennik Władysława Jagiełły. [przypis edytorski]
680. miecznik — dostojnik, pierwotnie urzędnik dworski zarządzający zbrojownią. [przypis edytorski]
681. przestawał — poprzestawał. [przypis edytorski]
682. lenno — posiadłość nadawana wasalowi przez suzerena w zamian za służbę. [przypis edytorski]
683. niezbrojny — nieopancerzony. [przypis edytorski]
684. w niebiesiech — dziś popr.: w niebie a. w niebiosach. [przypis edytorski]
685. częstokół — palisada. [przypis edytorski]
686. zrękowiny (daw.) — zaręczyny. [przypis edytorski]
687. podjąć pod nogi — dawny sposób wyrażania szacunku. [przypis edytorski]
688. nieskładnie (daw.) — niezręcznie. [przypis edytorski]
689. mać (daw.) — matka. [przypis edytorski]
690. być o coś krzywym (daw.) — mieć o coś żal. [przypis edytorski]
691. nałęczka (daw.) — chusta służąca jako przepaska na głowę. [przypis edytorski]
692. młaka — bagno. [przypis edytorski]
693. klękajęcy — dziś popr.: klękając. [przypis edytorski]
694. piekielny starosta — Lucyfer, przywódca wszystkich diabłów. [przypis edytorski]
Darmowe książki «Krzyżacy - Henryk Sienkiewicz (gdzie mozna poczytac ksiazki online .txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie
Dodaj komentarz
Uwagi (0)