Stare wrota - Władysław Syrokomla (access biblioteka TXT) 📖
Stare wrota to utwór Władysława Syrokomli z 1856 roku. Jego akcja rozgrywa się na początku XVI wieku.
W Polsce panuje Zygmunt III Waza, a jego nadwornym kaznodzieją jest Piotr Skarga, jezuita. Woźnicą kapłana jest Litwin, Szeliga, bardzo ubogi, ale dobry człowiek. Wreszcie Litwin wraca w swoje rodzinne strony, kształci syna w jezuickich szkołach, dobrze mu się wiedzie, ale brakuje mu księdza Skargi. Po latach kaznodzieja odnajduje swojego dawnego woźnicę i pomaga mu, zwłaszcza w decyzjach dotyczących dalszych losów syna.
Władysław Syrokomla to pisarz i tłumacz żyjący i tworzący w XIX wieku, związany z ówczesną Litwą. Znany przede wszystkim jako autor gawęd chłopskich, szlacheckich, historycznych. Syrokomla pochodził z ubogiej rodziny szlacheckiej i często w swoich utworach ukazywał ten stan, nie szczędząc irocznicznych komentarzy na temat bliskiej mu rzeczywistości.
- Autor: Władysław Syrokomla
- Epoka: Romantyzm
- Rodzaj: Liryka
Czytasz książkę online - «Stare wrota - Władysław Syrokomla (access biblioteka TXT) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Władysław Syrokomla
86. zawżdy (daw.) — zawsze. [przypis edytorski]
87. stawa (daw.) — dziś popr. forma 3.os.lp: staje.. [przypis edytorski]
88. jutrzeńki — jutrzenki. [przypis edytorski]
89. młodnie — dziś popr. forma: młodnieje. [przypis edytorski]
90. gwoli (daw.) — dla, z powodu, w celu (z C.: gwoli czemu). [przypis edytorski]
91. zeszle — dziś popr. forma: ześle. [przypis edytorski]
92. stają się wszyscy wrogowie wzajemni — dziś popr.: stają się (...) wrogami wzajemnymi. [przypis edytorski]
93. boleśny — dziś popr.: bolesny. [przypis edytorski]
94. Lechita stał się porządnym jedynie w bezładzie — „bo Polacy w niczém nie są porządni, tylko w samym nieporządku”. (Opaliński, księga III, Satyra I). Na odmalowanie epok używamy myśli i wyrażeń współczesnych pisarzy. [przypis autorski]
95. pjany (daw.) — dziś popr.: pijany. [przypis edytorski]
96. jutrzeńce — dziś popr.: jutrzence. [przypis edytorski]
97. snadź (daw.) — widocznie, prawdopodobnie. [przypis edytorski]
98. kanak — przylegający do szyi szeroki naszyjnik z drogich kamieni oprawionych w złoto a. ozdoba fryzury ze sznurów pereł; elementy stroju popularne wśród szlachty w XVII w. [przypis edytorski]
99. chorągiew’ — daw. apostrofem oznaczano miękkie w (co ujawnia się w odmianie: chorągwi itd.), a zarazem miejsce po zaniku prasłowiańskiej półsamogłoski, jeru miękkiego. [przypis edytorski]
100. zowie — tu: wzywa. [przypis edytorski]
101. A patrz po kraju, kędy grosz się trwoni (...) — Wszystko w Opalińskim. [przypis autorski]
102. Składał swe zjazdy żołdak zbuntowany (...) — Obrazki swawoli żołnierstwa wzięte ze Skargi: Nabożeństwo żołnierskie. [przypis autorski]
103. doma (daw.) — w domu. [przypis edytorski]
104. kopasz (daw.) — dziś popr. forma: kopiesz. [przypis edytorski]
105. winować (daw., gw.) — obarczać winą. [przypis edytorski]
106. zostawa (daw.) — dziś popr. forma: zostaje. [przypis edytorski]
107. snadź (daw.) — widocznie. [przypis edytorski]
108. siła (daw.) — dużo, mnóstwo, moc. [przypis edytorski]
109. razem — tu: naraz, jednocześnie. [przypis edytorski]
110. strugi (daw.) — dziś popr. forma N.lm: strugami. [przypis edytorski]
111. okowywa — dziś popr. forma: okuwa. [przypis edytorski]
112. pęty (daw.) — dziś popr. forma N.lm: pętami. [przypis edytorski]
113. nieświeżski — dziś popr. forma: nieświeski. [przypis edytorski]
114. sromota (daw.) — hańba. [przypis edytorski]
115. wywołany (daw.) — wygnany. [przypis edytorski]
116. opomnieć się — dziś: opamiętać się. [przypis edytorski]
117. osnowywać — dziś: snuć. [przypis edytorski]
Wolne Lektury to projekt fundacji Nowoczesna Polska – organizacji pożytku publicznego działającej na rzecz wolności korzystania z dóbr kultury.
Co roku do domeny publicznej przechodzi twórczość kolejnych autorów. Dzięki Twojemu wsparciu będziemy je mogli udostępnić wszystkim bezpłatnie.
Jak możesz pomóc?
Przekaż 1% podatku na rozwój Wolnych Lektur:
Fundacja Nowoczesna Polska
KRS 0000070056
Dołącz do Towarzystwa Przyjaciół Wolnych Lektur i pomóż nam rozwijać bibliotekę.
Przekaż darowiznę na konto: szczegóły na stronie Fundacji.
Ten utwór nie jest objęty majątkowym prawem autorskim i znajduje się w domenie publicznej, co oznacza że możesz go swobodnie wykorzystywać, publikować i rozpowszechniać. Jeśli utwór opatrzony jest dodatkowymi materiałami (przypisy, motywy literackie etc.), które podlegają prawu autorskiemu, to te dodatkowe materiały udostępnione są na licencji Creative Commons Uznanie Autorstwa – Na Tych Samych Warunkach 3.0 PL.
Źródło: http://wolnelektury.pl/katalog/lektura/syrokomla-stare-wrota
Tekst opracowany na podstawie: Władysław Syrokomla, Stare wrota. Poemat, nakł. Maurycego Orgelbranda, Wilno 1857.
Wydawca: Fundacja Nowoczesna Polska
Publikacja zrealizowana w ramach projektu Wolne Lektury (http://wolnelektury.pl). Utwór powstał w ramach konkursu "Współpraca w dziedzinie dyplomacji publicznej 2013", realizowanego za pośrednictwem MSZ RP w roku 2013. Zezwala się na dowolne wykorzystanie utworu, pod warunkiem zachowania ww. informacji, w tym informacji o stosowanej licencji, o posiadaczach praw oraz o konkursie "Współpraca w dziedzinie dyplomacji publicznej 2013". Publikacja wyraża jedynie poglądy autora i nie może byc utożsamiana z oficjalnym stanowiskiem Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP.
Opracowanie redakcyjne i przypisy: Paulina Choromańska, Aleksandra Sekuła.
Okładka na podstawie: Luz Adriana Villa A.@Flickr, CC BY 2.0
ISBN 978-83-288-3962-5
Plik wygenerowany dnia 2021-07-08.
Uwagi (0)