Darmowe ebooki » Poemat » Sztuka kochania - Owidiusz (złota biblioteka .TXT) 📖

Czytasz książkę online - «Sztuka kochania - Owidiusz (złota biblioteka .TXT) 📖».   Wszystkie książki tego autora 👉 Owidiusz



1 2 3 4 5 6 7 8 9
Idź do strony:
class="verse">Obce, nieznane wam były  
sztuki miłosnej zasady.  
Kres waszym wszelkim nieszczęściom  
położą moje wykłady. 
 
Słodka Wenus mi wydała  
w tym względzie ważne rozkazy.  
Niechże wam one jaśnieją  
w życiu — jako drogowskazy. 
 
Wenus rzekła: «Cóż ci biedne  
białogłowy zawiniły,  
że oddajesz na łup mężów  
bezbronny ich rodzaj miły. 
 
Poświęć im pieśń trzecią, skoro  
dwie pierwsze mężom śpiewały.  
Homer wpierw ganił Helenę.  
Potem — śpiewał jej pochwały. 
 
Nie pragnąc kobiet obrazić,  
nie będziesz się, sądzę, wzdragać —  
wiesz dobrze, że mają prawo  
od ciebie tego wymagać». 
 
Skończyła. Do mojej dłoni  
dała gałązkę mirtową.  
Zacząłem śpiewać w natchnieniu.  
Wieszczym było każde słowo. 
  III
Piękne! Pomnąc o starości,  
wyzyskujcie każdą chwilę.  
Czeka was, gdy zapragniecie,  
szczęścia i upojeń tyle!... 
 
Płyną lata jako fale...  
Woda nie wraca do źródła.  
Kobiety, co dziś są piękne,  
jutro będą — stare pudła. 
 
Dziś odtrącają kochanków  
nieprzejednanie a hardo.  
Kiedyś — same opuszczone,  
obdarzone będą wzgardą. 
 
Wspomną wówczas, jak się nocą  
do ich domów dobijano.  
Jak na progu znajdowały  
kwiaty wonnych róż co rano. 
 
Dziewice! Dopóki pora,  
żyjcie szczęściem i rozkoszą.  
Kochankom się nie odmawia  
tego, o co grzecznie proszą. 
 
Czyż pochodnia traci światłość,  
gdy się nią inną zapali?  
Czyż kto lęka się wyczerpać  
wodę z oceanów fali? 
 
Czyż może danie miłości  
wyczerpać czułą kochankę?  
Czyż wyczerpuje Ocean,  
gdy wziąć z niego wody szklankę? 
 
Nie doradzam wam rozpusty,  
lecz podkreślam z całą siłą,  
iż szafowanie miłością  
nikogo nie zubożyło. 
  IV
Piękność nie wszystkim jest dana  
z łaski Niebios, z bogów ręki.  
Wiele kobiet musi sztucznie  
potęgować swoje wdzięki. 
 
Najpiękniejsza z kobiet gaśnie,  
jeśli zabiegów nie czyni  
dokoła swej toalety,  
choćby miała czar bogini. 
 
Jeżeli niejedno uszło  
starożytnej pięknej pani,  
to dlatego, że mężczyźni  
byli równie zaniedbani. 
 
Śmieszną byłaby niewiasta,  
ubrana w bogate stroje,  
z mężem, co siedem skór byczych  
miał za ozdobę i zbroję. 
 
Niechaj inni przeszłość chwalą,  
w moim sercu radość gości,  
żem przyszedł na ten świat miły  
w wykwintnej teraźniejszości. 
 
A kocham ją nie za złoto,  
nie za tyryjskie purpury,  
nie za okręty żaglowne,  
ani kosztowne marmury — 
 
Kocham teraźniejszość za to,  
że nam dzisiaj jest nieznana  
naszych przodków źle ubranych  
prostackość nieokrzesana. 
 
Nie wnioskujcie ze słów moich,  
że każda się stroić musi  
w perły, które łowią w głębi  
szmaragdowych wód Indusi. 
 
Zbyt jest ciężki dla kobiety  
strój obficie złotem tkany.  
Źle wygląda postać w szacie  
bogactwem przeładowanej. 
  V
Wykwint, smak i elegancja  
najpiękniej niewiastę zdobi.  
Niech zawsze staranna ręka  
uczesanie wasze robi. 
 
Tysiąc jest różnych sposobów  
kobiecego uczesania.  
Wybierzcie — co wam do twarzy.  
Zwierciadło — prawdę odsłania. 
 
Twarz podłużna jest wskazówką  
każdej eleganckiej damie,  
by rozdzielać włos na dwoje  
naśladując Laodamię86. 
 
Inna z dam pozwoli włosom  
spadać na oba ramiona.  
Tak grającego na harfie  
podziwiamy Apollona. 
 
Jeszcze inna wznosi włosy  
na podobieństwo Diany87,  
gdy ta gna za dzikim zwierzem  
przez zarośla i polany. 
 
Ta zachwyca nas lokami.  
Tamta — uczesaniem płaskim.  
Inna — falami kędziorów.  
Inna zaś — muszelek blaskiem. 
 
Łatwiej stokroć zliczyć będzie  
stuletnich dębów żołędzie,  
pszczół hyblejskich roje mnogie  
gór alpejskich bestie srogie — 
 
Niźli ilość nieskończoną  
uczesań... Wszak są mi znane  
twarze, którym jest najpiękniej,  
gdy całkiem nie uczesane. 
 
Ariadnę od innych kobiet  
rozkochany Bachus88 woli.  
Herkules świata nie widzi  
oprócz potarganej Joli. 
  VI
Kobiety!!! O, jakże liczne  
daje wam natura środki,  
abyście — na czas niepomne —  
urok zachowały słodki. 
 
Mąż łysiejąc jest bezradny,  
traci włosy zrozpaczony,  
tak jak drzewa tracą liście,  
gdy dmą mroźne Akwilony89. 
 
Skoro pierwsze siwe włosy  
zauważy piękna pani,  
bierze, by je ufarbować,  
sok z leczniczych traw Germanii. 
 
Gdy jej własnych zbraknie włosów —  
idzie sobie kupić nowe  
i nie wstydzi się publicznie  
włożyć je na swoją głowę. 
  VII
Cóż powiedzieć mam o sukniach?  
Piękności rozkoszne moje,  
po cóż z tyryjskiej purpury  
używać najdroższe stroje? 
 
Po co na sobie obnosić  
dochody swe całoroczne?  
Tyle jest tańszych kolorów.  
Od nich opowieść rozpocznę. 
 
Są błękity lazurowe,  
barwy niebiosów pogodnych.  
Jest zieleń koloru fali  
jako strój rusałek wodnych. 
 
Są tkaniny, które mają  
złotego runa kolory.  
Są inne takie promienne  
jak zroszony płaszcz Aurory90. 
 
Piękny kolor mirtu z Pafos91  
i ametystów purpura.  
Cudną barwą popielatą  
lśnią żurawi trackich pióra. 
 
Gdy przeminie gnuśna zima  
i podmuchy ciepłe wiosny  
zazielenią winnic pędy,  
ze snu budząc świat radosny, 
 
Mniej barw w sobie będą miały  
wszystkie różnobarwne kwiaty,  
niżeli mają kolorów  
naszych niewiast cudne szaty. 
 
Wybierać trzeba ze smakiem.  
Nie wszystkim bowiem przypada  
jedna barwa... Niech blondynka  
czarne stroje na się wkłada. 
 
Brunetce — w białym do twarzy.  
Bryzeis92 się ubierała  
czarno... Wdzięki Andromedy  
podnosiła szata biała. 
  VIII
Niewiasta — jak kamienica,  
i od tyłu, i od frontu  
jeżeli już jest zniszczona,  
dopomina się remontu... 
 
Jak dokonać tego trzeba?  
Niechaj ciekawe dziewice  
zajrzą do mojej książeczki  
mówiącej o kosmetyce. 
 
Dziełko to jest bardzo ważne,  
choć niewielkie... Każda dama  
poznawszy je — wypięknieje,  
jak tylko zapragnie sama... 
  IX
Zapamiętajcie mą radę,  
dbałe o wygląd kobiety:  
«Nigdy w obecności mężczyzn  
nie róbcie swej toalety». 
 
Niechaj będą niewidzialne  
dla nich kosmetyków pudła.  
Inaczej — w ich sercach miłość  
bardzo prędko by wychłódła. 
 
Sprawcie, abyśmy sądzili,  
że jeszcze słodko drzemiecie  
wówczas, gdy już pracujecie  
przy porannej toalecie. 
 
Czemuż mamy wiedzieć, z czego  
pochodzi płci waszej białość?  
Zamykajcie drzwi przy pracy.  
Pokażcie skończoną całość. 
 
Wiele jest rzeczy, o których  
mężczyznom mówić nie można.  
O tym dobrze wiedzieć musi  
każda niewiasta ostrożna. 
 
Nie bronię wam jednak wcale,  
abyście przy nas czesały  
bujny włos... Widok ten budzi  
w sercach miłosne zapały... 
 
Lecz ta, co ma włosy marne,  
niechajże się czesać każe  
w świątyni Dobrej Bogini93,  
u drzwi postawiwszy straże... 
 
Raz me dziewczę zaskoczyłem,  
nagle a niespodziewanie —  
luba włożyła z pośpiechu  
na odwrót swe uczesanie... 
 
Niech takiego wstydu dozna  
jedynie nasz wróg zażarty...  
Niech taka sromota spotka  
jeno barbarzyńskie Party. 
 
Szpetne jest zwierzę bez członków.  
Szpetne jest pole bez kłosów.  
Szpetne drzewo bez gałęzi.  
Szpetna jest głowa bez włosów. 
 
Heleno, Ledo94, Semele95!...  
Nie dla was są te nauki.  
Wy macie przywilej boski  
piękności, co nie zna sztuki. 
 
Ale wśród rzeszy kobiecej  
dziewic jest takich niewiele,  
co mają urodę równą  
Helenie, Ledzie, Semele... 
 
Każda ma jakąś usterkę.  
Tak już na tym świecie bywa...  
Każda niech swoją usterkę  
jak najstaranniej ukrywa. 
 
A zatem — radzę ci — siadaj,  
jeżeliś jest bardzo mała,  
aby cię widząc stojącą  
nie myślał nikt, żeś siedziała. 
 
Jeżeli jesteś karlicą,  
połóż się zgrabnie na łoże.  
Przykryjesz nogi... Nikt wówczas  
zmierzyć cię wzrokiem nie może. 
 
Jesteś zbyt szczupłą? Włóż na się  
jak można najszersze stroje.  
Jesteś zbyt blada? Uróżuj  
wybladłe policzki twoje. 
 
Gdy nóżkę masz niezbyt zgrabną,  
noś białe buciki... Gdyby  
płeć twoja była zbyt ciemną  
pomogą ci z Pharos ryby. 
 
Mała poduszeczka zręcznie  
nierówność ramion ukryje.  
Jeśli szyję masz szeroką,  
otocz szarfą twoją szyję. 
 
Nie rób gestów, gdy ci nieba  
zręcznych rączek odmówiły.  
Nie mów na czczo, nieszczęśliwa,  
jeśli oddech masz niemiły! 
 
Jeśli masz nieładne ząbki,  
byłoby śmiertelnym grzechem  
rozjaśnić uroczą buzię  
zbyt niedyskretnym uśmiechem. 
  XI
Nawet i nauka śmiechu  
w kompetencji jest dziewczęcej.  
Przydać może do twych wdzięków  
o jeden wdzięk jeszcze więcej. 
 
Nie otwieraj zbyt szeroko  
ustek swoich, moja mała.  
Chciałbym, abyś na policzkach  
dwa dołeczki cudne miała. 
 
Śmiech twój nie może być częsty  
ani też nazbyt przesadny.  
Musi być kobieco-miękki,  
elegancki, miły, ładny. 
 
Niech nigdy grymas przy śmiechu  
nie szpeci twojego lica.  
Źle, gdy śmiejesz się podobnie,  
jak ryczy dzika oślica. 
  XII
Sztuka płaczu też jest trudna.  
Musisz wiedzieć, białogłowo,  
kiedy płakać i jak płakać.  
Przestudiuj to szczegółowo. 
  XIII
Uczcie się pięknego chodu,  
jaki przystoi kobiecie.  
Wdzięcznie chodząc, serca mężczyzn  
od razu zawojujecie. 
 
Jedna z wielkim majestatem  
stąpa kunsztownie po ziemi.  
Inna — jak umbryjska chłopka  
sadzi kroki olbrzymiemi. 
 
Śmieszną jest nienaturalność.  
Posłuchajcie mojej rady:  
Chodząc — trzeba stąpać miękko,  
ale unikać przesady. 
  XIV
Radziłbym ci lewe ramię  
odkryć, jeśli płeć twa śnieżna.  
Pocałować owo miejsce  
bierze nas chętka bezbrzeżna... 
  XV
Śpiew jest rzeczą czarującą.  
Niejednej natchnione ody  
mogą z łatwością zastąpić  
brak przyrodzonej urody. 
 
Raz nućcie pieśni z teatru  
(słuchamy tam śpiewek tylu...)  
to znowu lekkie piosenki  
na nutę znad brzegów Nilu... 
 
Niech was uczą pieśni swoich:  
piewca z Kos96, Kallimach97 boski  
i przyjaciel win wystałych,  
wdzięczny staruszek teoski98. 
 
Na pamięć musicie umieć  
miłosne strofy Safony99.  
Cóż bowiem namiętniejszego  
od piosenki jej natchnionej? 
 
Niech wam będzie znany — Gallus,  
Tybul100 i Propercjusz101 tkliwy...  
Warron102, co o złotym runie  
opowiada istne dziwy. 
 
Lecz czytajcie zwłaszcza pilnie  
o podróżach Eneasza.  
Jemu winna swe powstanie  
ukochana Roma nasza. 
 
Wergili103 śród wieszczów rzymskich  
pierwszy — bez wątpienia — idzie.  
Nie znam arcydzieła, co by  
dorównało Eneidzie. 
 
Czyż mi będzie tutaj wolno  
do poetów sławnych w Rzymie,  
do ich imion nieśmiertelnych  
dołączyć i moje imię? 
 
Czyż mi wolno mieć nadzieję,  
że okrutna woda Lety104  
nie pochłonie wszystkich pieśni  
zapomnianego poety? 
 
Może ktoś z mych uczniów powie:  
«Czytajcie Sztukę kochania,  
w której mistrz nasz płciom obojgu  
miłości tajnie odsłania». 
 
Błogosławiony — kto do tej  
książeczki często zagląda...  
A może kiedyś po polsku  
wyjdę w przekładzie Ejsmonda? 
 
Czytajcie miękko a słodko  
Miłości czułe fragmenty.  
Deklamujcie Heroidy105  
(rodzaj przeze mnie poczęty). 
 
O Febie106, Bachusie107, Muzy!...  
do was wznoszę swe wołanie,  
do was, piewców protektorzy,  
sprawcie, niechaj tak się stanie... 
  XVI
Piękna winna umieć tańczyć,  
grać w szachy i rzucać kości.  
Niech zna tysiąc gier... Zabawa  
bywa początkiem miłości. 
  XVII
W Pompejańskiego portyku108  
idźcie się przechadzać cienie,  
kiedy słońce
1 2 3 4 5 6 7 8 9
Idź do strony:

Darmowe książki «Sztuka kochania - Owidiusz (złota biblioteka .TXT) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!
Dodaj komentarz