Darmowe ebooki » Poemat » Sztuka kochania - Owidiusz (złota biblioteka .TXT) 📖

Czytasz książkę online - «Sztuka kochania - Owidiusz (złota biblioteka .TXT) 📖».   Wszystkie książki tego autora 👉 Owidiusz



1 2 3 4 5 6 7 8 9
Idź do strony:
drogę  
i rozgłaszaj twe podboje. 
 
Nie gań mej niekonsekwencji:  
W lekki okręt wiatrem gnany  
Notus57, Zefir58 i Eurus59  
dmą zazwyczaj na przemiany. 
 
Woźnica swoim rumakom  
raz musi popuszczać wodze,  
to znów je gwałtownie ściąga,  
gdy się rozbrykają srodze. 
 
Niektórzy z kochanków mogą  
źle wyjść, do ustępstw przywykłszy.  
Miłość bez współzawodniczki  
niektórym się z dziewic przykrzy. 
 
Niewielka szczypta zazdrości  
dla gnuśnych60 nie jest szkodliwa.  
Niech więc od czasu do czasu  
twa luba zazdrosną bywa. 
 
Pytasz, jak długo ją można  
pozostawić w tej boleści?  
Odpowiem ci: niezbyt długo.  
Zaciętym jest gniew niewieści. 
 
Spiesz się!... Cudną, śnieżną szyję  
otocz miłośnie ramiony.  
Spij łez krople diamentowe  
z jej twarzyczki zasmuconej. 
 
Płacz jej osłódź całowaniem  
i czarem pieszczoty słodkiej.  
Uspokoi się... Wszak nie ma  
nic lepszego nad te środki. 
 
A jeżeli ją ogarnia  
gniew zaciekły, gniew płomienny,  
jeżeli pomiędzy wami  
zapanuje stan wojenny — 
 
Ułagodzisz jej zawziętość  
po onym okrutnym boju,  
bylebyś umiał na łożu  
podpisać traktat pokoju... 
 
Tam mieszka spokojna zgoda,  
tam przebaczenie się rodzi,  
tam kochanek wszelkie dąsy  
bardzo łatwo ułagodzi. 
 
Po uspokojonym gniewie  
i po zakończeniu sprzeczki  
tym tkliwiej łączą swe dzióbki  
pogodzone gołąbeczki. 
 
Świat był z początku chaosem.  
Niebo, morze z ziemią pustą —  
wszystko było pomieszane  
ze sobą jak groch z kapustą. 
 
Niebo wzniosło się nad ziemią  
i powstały wód odmęty,  
a pusta ziemia zrodziła  
najróżniejsze elementy. 
 
Leśny zwierz zapełnił bory,  
ptactwo — powietrzne przestworza,  
a zaś ryby się ukryły  
w lazurowej głębi morza61... 
 
[...]  
 
Cała trudność mieszkaniowa  
nie istniała w owe czasy,  
gdy się zważy, że mieszkaniem  
ludzi owych były lasy. 
 
Pożywieniem — zwykła trawa.  
A gałęzie listne — łożem.  
Nikt nie znał bliźniego swego...  
Ach, dziś tak już żyć nie możem. 
 
Słodka rozkosz dała miękkość  
tym obyczajom surowym.  
Męża z niewiastą złączyła  
tkliwa żądza w czasie owym. 
 
I nie było im potrzeba  
słuchać przepisu żadnego.  
Każdy wiedział bardzo dobrze,  
jak się trzeba wziąć do tego. 
 
Czar miłości wszędzie gości,  
wszystko na świecie zwycięża.  
Ptaszyna kocha ptaszynę,  
ryba — rybę, a wąż — węża. 
 
Jałowica kocha byka,  
rogacza — sarenka dzika.  
Zaś kozła koza ma w cenie,  
choć go czuć jak utrapienie. 
 
Klacz miłosnym szałem gnana,  
mknąc przed siebie w świat daleki,  
aby zobaczyć kochanka,  
przepływa najszersze rzeki. 
 
Odwagi więc! Moc miłości  
to potężny środek, który  
rany goi, troski koi  
lepiej nad wszelkie mikstury. 
  XVI
Kiedy tak śpiewałem — nagle  
zobaczyłem Apollona  
w wieńcu laurów... Słodko brzmiała  
złotej harfy pieśń natchniona. 
 
I powiedział wieszczo Febus:  
«Owidiuszu, piewco drogi,  
mistrzu w sztuce miłowania,  
wnijdź62 w świątyni mojej progi. 
 
Na jej wrotach ujrzysz napis:  
„Znaj sam siebie” — niechaj rzesza  
uczniów twoich i wyznawców  
do świątyni tej pospiesza. 
 
Albowiem jedynie tego,  
który zna siebie samego,  
rozumne przewidywania  
w miłości od zgryzot strzegą. 
 
Mierzy zamiary na siły,  
nie zaś siły na zamiary.  
Wyzyskuje wszelkie środki  
do usidlenia ofiary. 
 
Niech z tego mądrze skorzysta,  
jeżeli ma piękne lica.  
Niechaj śpiewa jak najwięcej,  
jeśli śpiewem swym zachwyca.  
Niech pije — jeśli jest z niego  
sympatyczny pijanica... 
 
Jeżeli ma ładną skórę,  
Niech swe ramiona obnaży.  
W ogóle powinien robić  
wszystko to, z czym mu do twarzy. 
 
Ale nieznośny gaduła  
lub wierszopis nałogowy  
niech się nigdy nie ośmieli  
przerwać w połowie rozmowy — 
 
By zanudzać otoczenie  
prozą lub w wiązanej mowie...»  
Tak przemawiał boski Febus.  
Słuchajcie go, kochankowie. 
  XVII
Mało szczęścia, smutków wiele  
zakochanych jest udziałem.  
Niejeden dozna przykrości  
tyle, ile ja doznałem. 
 
Moc owocu ma oliwka,  
Hybla pszczół, Atos zajęcy,  
a morskie pobrzeże muszel,  
lecz Miłość ma smutków więcej. 
 
Kobiety miewają często  
kaprysy niezmiernie głupie.  
Gdy ci każą zrobić głupstwo,  
podówczas — ze wstydem — zrób je... 
  XVIII
Śpiewać będę wielkie czyny.  
Kochankowie, z całej duszy  
radzę wam uwagę skupić  
i wytężyć bacznie uszy. 
 
Znieś rywala bez szemrania,  
a ujdziesz niechybnej klęski,  
do świątyni Jupitera  
wjedziesz w triumfie zwycięski. 
 
Przepis ten jest mędrszy stokroć  
niż wszelkie inne recepty.  
Zdradza cię kochanka twoja?  
Nie złapże się na ten lep ty... 
 
Nie wzbraniaj jej do rywala  
robić perskie oko ani  
nie waż się nigdy dotykać  
miłosnych listów twej pani. 
 
Jej wyjście ani jej przyjście  
niechaj cię nic nie obchodzi.  
Jeśli cię zdradza przelotnie,  
mów sobie: «Cóż to mi szkodzi?» 
 
Co do mnie, przyznam się szczerze,  
nie jestem na wysokości  
mojej teorii kochania.  
Zdrada kochanki mnie złości. 
 
Choćbym się starał na wszystko  
pozwalać lubej dziewczynie —  
nie mogę, trudno, nie mogę,  
choć dobrze wiem, że źle czynię... 
  XIX
Wenus, bogini miłości,  
najskrytsze wdzięki przesłania.  
Zwierz spełnia zaś na widoku  
tajne obrządki kochania... 
 
Na widok ten zawstydzone  
oczy odwraca dziewica...  
Dla ludzkich sprawek miłosnych  
konieczną jest tajemnica. 
 
Zbyt jasne, nazbyt jaskrawe  
bywają słońca promienie.  
Jeżeli już nie ciemności —  
to wybieramy półcienie... 
 
Nawet podówczas, gdy ludzie  
półdziko pędzili życie,  
kiedy im dęby dawały  
jedzenie oraz ukrycie — 
 
Nawet podówczas ród ludzki  
miłosne obrzędy czyni  
nie na widoku publicznym,  
lecz w lesie albo jaskini. 
 
Tak wstydliwości przestrzegał  
przed laty człowiek pierwotny.  
A dzisiaj — dziś co widzimy?  
Wszędzie — upadek sromotny. 
 
Każdy o swoich podbojach,  
proszony czy nie proszony,  
gada i gada, i gada  
najprzeróżniejsze androny. 
 
Źle robią, co swym triumfem  
nazbyt rozgłośnie się szczycą.  
Tajemne sprawy miłości  
powinny być — tajemnicą. 
  XX
Nie wytykaj swojej lubej  
nigdy nigdzie żadnej wady.  
Będziesz mi niezmiernie wdzięczny,  
jeśli posłuchasz tej rady. 
 
Na ciemną płeć Andromedy63  
Perseusz64 patrzał przez szpary.  
Hektor65 we wzroście swej żony  
nie widział żadnej przywary. 
 
Dla rozlicznych wad kobiecych  
miano cnót znaleźć nietrudno.  
Czarniejszą od smoły nazwiesz  
«swoją czarnuszką przecudną». 
 
Z Minerwą66 — porównasz rudą,  
zaś tę, co żyje rozpustą —  
z Wenerą... «Pulchniutka» — powiesz  
o kobiecie, co jest tłustą. 
 
Wyrazisz się w uniesieniu,  
że powiewna i anielska,  
o innej kobiecie, która  
chuda jest jak śmierć angielska. 
 
W ten sposób każdziutkiej wadzie  
bliskiej cnoty nadaj miano,  
a od razu wstępnym bojem  
zawojujesz ukochaną. 
 
Nie pytaj jej nigdy jeno67:  
«Cudna, żyjesz od ilu lat?  
Jaki narodziny twoje  
miał zaszczyt widzieć konsulat68?» 
 
Zostaw troskę tę cenzorom69.  
Zwłaszcza jeśli piękna pani  
nie jest już pierwszej młodości,  
niezręczność ją twoja zrani. 
  XXI
W sztuce kochania uczeńsze  
bywają dojrzalsze damy.  
Jak wiadomo, przez ćwiczenia  
talent udoskonalamy. 
 
Wiadome im są tajniki  
miłości, innym nie znane...  
Przykuwają nas do siebie  
zwłaszcza przez pieszczot odmianę. 
 
Żadne malowidło nie zna  
tak bezmiernej lubieżności,  
jaka w sercach, jaka w ciałach  
tych namiętnych istot gości. 
 
Najsłodsza jest rozkosz, jeśli  
równie jej słodycze poją,  
równie jej powaby nęcą  
i mnie, i kochankę moją. 
 
Nienawidzę wszelkich uczuć  
niewzajemnych... Nigdy przeto  
nie pragnę pieścić się z chłopcem  
ani z przekupną kobietą. 
 
Nie jest mi rozkoszą — rozkosz,  
co ją z obowiązku dano.  
Raz na zawsze z obowiązków  
zwalniam moją ukochaną. 
 
Słodko mi jest słyszeć głos jej,  
drżący szczęściem, półomdlały,  
gdy mnie prosi, żebym zwolnił  
namiętności mej zapały. 
 
Wzrok oślepły od szaleństwa,  
oczy od miłości mrące  
zwraca ku mnie rozkochana,  
pieszczot dając mi tysiące... 
 
Ale najpierwszej młodości  
obce są owe zalety.  
Mają je — jedynie tylko  
dojrzalsze nieco kobiety... 
 
Niechaj inni młode wino  
zapijają — do stu katów.  
Ja pić pragnę stare trunki  
z czasu dawnych konsulatów... 
  XXII
Ale oto już kochanków  
ukryło puszyste łoże.  
Muza moja do sypialni  
w żaden sposób wejść nie może. 
 
Zresztą i bez jej wskazówek  
radę sobie świetnie dadzą  
i nie zostaną bezczynni  
pod Amora słodką władzą... 
 
Co należy wówczas mówić,  
bardzo dobrze wiedzą sami.  
Nie będą również w kłopocie,  
co trzeba robić z rękami. 
 
Powoli dążcie do celu,  
moi kochankowie mili...  
Opóźniajcie szczyt rozkoszy —  
jeżeli was nic nie pili. 
 
Przerywajcie słodką pracę,  
aby trwała jak najdłużej.  
Przed najśmielszymi pomysły  
niechaj żadne z was nie stchórzy.... 
 
Drżącą światłością zaświecą  
twej dziewczyny słodkie oczy,  
jako złoty słońca promień  
drży odbity w wód przeźroczy... 
 
Wyrazy żądzą dyszące...  
Szepty namiętne i skargi  
na zbielałych wargach mrące...  
Palące jak ogień wargi... 
 
Uniesiony namiętnością,  
nie wyprzedzaj twojej pani.  
Najmilej, gdy jednocześnie  
przybijecie do przystani... 
  XXIII
Kończę... Niechaj wdzięczna młodzież  
ozdobi me czoło mirtem.  
Niechaj wielbi imię moje  
i niechaj się zajmie flirtem. 
 
Jak Wulkan70 Achillesowi71  
ongi dał zwycięskie bronie,  
tak ja daję dziś kochankom  
najprzedniejszy oręż w dłonie. 
 
Niechaj walczą w moje imię,  
a gdy zwalczą dziewic wstyd już,  
niechaj głoszą triumfalnie:  
«Mistrzem naszym był Owidiusz...» 
 
Informacje o nowościach w naszej bibliotece w Twojej skrzynce mailowej? Nic prostszego, zapisz się do newslettera. Kliknij, by pozostawić swój adres e-mail: wolnelektury.pl/newsletter/zapisz-sie/
Księga trzecia I
Uzbroiłem Greków przeciw  
Amazonkom72... Dziś z kolei  
wypada mi broń dać w dłonie  
walecznej Pentezylei73. 
 
Może mi tu kto zarzuci,  
że żmijom chcę przydać jadu,  
że jagniątka na żer daję  
rozszalałych wilczyc stadu... 
 
Nie można wymawiać przecie  
(sami chyba rozumiecie)  
zbrodni kilku niecnych kobiet  
wszystkim kobietom na świecie. 
 
Wiecie o niewiastach, które  
siały zgorszenie i przestrach.  
Wiecie dobrze o Helenach74,  
Eryfilach75, Klitemnestrach76. 
 
Lecz jeśli sprawiedliwymi  
dla płci nadobnej jesteście,  
wiecie i o Penelopie77,  
Laodamii78 lub Alceście79. 
 
Cnota jest przecież kobietą  
ze stroju oraz imienia.  
Nic dziwnego, że kobiety  
blaskiem swoim opromienia. 
  II
Nie dla najcnotliwszych dziewic  
prowadzę moje wykłady.  
Niech zwolenniczkom miłostek  
służą te praktyczne rady. 
 
Płeć piękna miłosne sprawy  
zwykle bierze bardziej serio  
od płci brzydkiej... Wszelki zawód  
kończy się u niej histerią. 
 
Tezeusz80 rzucił Ariadnę81.  
Jazon82 pojął żony dwie83 aż.  
Powodem śmierci Dydony84  
stał się «pobożny» Eneasz85. 
 
Nieszczęsne!... Chcę wam odsłonić  
przyczyny waszej zagłady.  
1 2 3 4 5 6 7 8 9
Idź do strony:

Darmowe książki «Sztuka kochania - Owidiusz (złota biblioteka .TXT) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!
Dodaj komentarz