Darmowe ebooki » Poemat » Sztuka kochania - Owidiusz (złota biblioteka .TXT) 📖

Czytasz książkę online - «Sztuka kochania - Owidiusz (złota biblioteka .TXT) 📖».   Wszystkie książki tego autora 👉 Owidiusz



1 2 3 4 5 6 7 8 9
Idź do strony:
w objęcia.  
Nauczę cię, jak zachować  
na stałe miłość dziewczęcia. 
 
Minos35 nie zdołał przeszkodzić  
śmiertelnemu użyć skrzydeł.  
Ja chcę skrzydlatego bóstwa36  
nie wypuścić z moich sideł. 
  II
Nie mogą zrodzić uczucia  
tesalskich wróżek zaklęcia37,  
uczone czary Medei38  
ni talizman ze źrebięcia. 
 
Gdyby bowiem moc tę miała  
czarnoksięska sztuka cała,  
Medea Jazona39, Cyrce40 —  
Ulissa41 by zatrzymała. 
 
Na bok więc magiczne płyny,  
na bok trujące odwary!  
Do szaleństwa doprowadzą  
najzdrowszego takie czary. 
  III
Bądź miłym, będziesz kochanym.  
Łącz ciała i duszy piękno,  
albowiem zalety ducha  
nawet czasu się nie zlękną. 
 
Płyną lata, płyną, płyną...  
Piękność ciała szybko mija.  
Z róż zostają jeno ciernie.  
Więdnie fiołek i lilija. 
 
I tobie, młodzieńcze cudny,  
niezadługo włos zbieleje.  
Zmarszczki lica twe pokryją,  
wiatr rozwieje twe nadzieje... 
 
Studiuj sztuki i nauki.  
Piękno ducha nie przeminie.  
Ulisses dzięki wymowie  
zawojował dwie boginie. 
  IV
Grzeczność, serdeczność, uprzejmość  
przenika do serca ludzi.  
A zgryźliwość i kłótliwość  
powszechną nienawiść budzi. 
 
Nikt nie ma chyba sympatii  
do wilka albo jastrzębia.  
Natomiast wszyscy kochamy  
i jaskółkę, i gołębia. 
 
Zostaw na stronie złośliwość,  
Niechaj uśmiech zawsze gości  
na twych ustach. Miłe słowo  
bywa pokarmem miłości. 
 
Przez kłótliwość żona męża  
tam, gdzie pieprz rośnie, wygania.  
Na pewno by siedział w domu  
mając słodycz jej kochania. 
 
Przez kłótliwość mąż swej żonie  
załazi potem za skórę.  
Sądzi, że skwitował długi,  
zrobiwszy jej awanturę. 
 
Im wolno... Małżeństw posągiem  
są zawsze kłótnie dwóch osób.  
Ale kochance nie można  
nawymyślać w żaden sposób. 
 
Do spania w jednej łożnicy  
nie zmusza was siła prawa.  
Waszym prawem — słodka miłość,  
co serca szczęściem napawa. 
  V
Nie mam zamiaru bogaczom  
wykładać sztuki kochania.  
Nie potrzebuje mych nauk  
ten, który ma coś do dania. 
 
Zawsze, gdy zajdzie konieczność,  
może dać rzecz jaką drogą,  
obfitsze, niż ja, posiada  
środki, które uwieść mogą. 
 
Jestem poetą ubogich,  
ponieważ będąc ubogim  
kochałem, ach, i gorzałem  
ogniem namiętności srogim. 
 
Nie mając innych funduszów,  
za kochanek moich wdzięki  
dawałem jako zapłatę  
me najpiękniejsze piosenki. 
 
Niezamożny ograniczyć  
musi swoje postulaty.  
Cierpi wiele rzeczy, których  
nie zna kochanek bogaty. 
 
Gdy raz w gniewie potargałem  
mojej lubej włosy — pomnę,  
jakie z tego miałem smutki  
i jakie koszty ogromne. 
 
Utrzymywała bezczelna,  
że strój jej został rozdarty...  
Niźli się kłócić z kobietą —  
łatwiej zwalczać dzikie Party. 
  VI
Jeśli twoja luba będzie  
surową i niedostępną,  
bądź cierpliwy, odpędziwszy  
na bok wszelką myśl posępną. 
 
Jeśli wolno zegniesz gałąź,  
to się zgina jak sprężyna.  
Lecz pęknie na dwoje wówczas,  
gdy ją się gwałtownie zgina. 
 
Płynąc powoli, z uporem,  
pływak nurt rzeki przepłynie.  
Ale pragnąc z prądem walczyć  
śród wezbranych nurtów zginie. 
 
Cierpliwość odnosi triumf  
nad tygrysami dzikimi  
i nad lwami okrutnymi  
z pustyń numidyjskiej ziemi. 
 
Gdy kochanka się opiera —  
ustąp... a twój triumf pewny.  
Czyń — co ci uczynić każe.  
Płacze? Płacz udawaj rzewny. 
 
Śmieje się? Pękaj ze śmiechu.  
Co powie — powtarzaj za nią.  
Przecz — czemu jej usta przeczą.  
Chwal — co chwalą, gań — co ganią... 
 
Trzymaj nad nią parasolkę.  
W ciżbie toruj lubej drogę.  
Pod stopy jej złóż kobierzec.  
Obuj lub rozzuj jej nogę... 
 
Nie płoń się ze wstydu, jeśli  
poniżenie ci przypadło  
trzymać twoją wolną ręką  
(rzecz to hańbiąca) zwierciadło. 
 
Pomnij, że i sam Herkules42  
takie rzeczy spełniał ongi,  
a niemniej czcimy dziś wszyscy  
półboga tego posągi. 
  VII
Jeżeli twoja kochanka  
na Forum da ci spotkanie —  
przed umówioną godziną  
pierwszy musisz przybyć na nie. 
 
Skoro zawoła na ciebie —  
pędź, leć — ile tylko siły.  
Bacz, by najliczniejsze tłumy  
biegu twego nie zwolniły. 
 
Jesteś na wsi? Gdy cię wezwie,  
śpiesz się, jak się wszyscy śpieszą,  
co kochają... Gdy powozu  
brak ci — musisz ruszyć pieszo. 
 
Nic cię wstrzymać nie powinno,  
jeśliś jest naprawdę czuły.  
Ani deszcze, ani śniegi,  
ani skwary kanikuły43. 
  VIII
Miłość jest obrazem wojny.  
Tchórze opuszczą jej znaki.  
W słodkich obozach kochania  
musisz znosić trud wszelaki. 
 
Gdy miłujemy — znosimy  
najstraszniejsze niewygody:  
długie marsze, ostre zimy,  
ciężkie noce, srogie chłody. 
 
Nieraz znajdziesz się pod deszczu  
strugami lodowatemi.  
Nieraz będziesz przeziębnięty  
spoczywał na twardej ziemi. 
 
Znoście to wszystko!... Apollo44  
zamieszkiwał chatkę niską,  
kiedy Admetowe45 stado  
wyprowadzał na pastwisko. 
 
Ktoż by z nas mógł się rumienić  
idąc śladem Apollina?  
Niechaj zrzuci pychę z serca,  
kto miłością żyć poczyna! 
  IX
Gdy nie możesz do kochanki  
dostać się zwyczajną drogą,  
gdy napotkasz drzwi zamknięte,  
nie popadaj w rozpacz srogą. 
 
Wleź na dach... Po trudnej drodze  
poprowadzi cię kochanie.  
Lub wślizgnij się górnym oknem  
zdradziecko a niespodzianie. 
 
Będzie zachwyconą — wiedząc,  
jak się naraziłeś dla niej,  
i bezczelnej twej śmiałości,  
jestem pewien, że nie zgani. 
  X
Do służącej, do lokaja  
przemawiajcie ze słodyczą.  
Nie wstydź się, kochanku pyszny,  
ścisnąć ich dłoń niewolniczą. 
 
Nie szczędź podarków!... Nie pomiń  
stróża, co bramę zamyka,  
ani też u drzwi sypialni  
stojącego niewolnika. 
  XI
Nie każę ci obsypywać  
darami twej ukochanej.  
Przyślij upominek drobny,  
ale ze smakiem wybrany. 
 
Gdy się w sadzie bujne drzewa  
pod owocu gną ciężarem —  
kosz najpiękniejszych owoców  
odpowiednim będzie darem. 
 
Mów, że pochodzą z twej wioski  
(wieś masz w pobliżu stolicy),  
choć kupiłeś je na targu  
u przekupki na ulicy. 
 
Poślij lubej twej najlepiej  
kasztany lub winogrona.  
Kasztany — to Amarylis46  
słodycz była ulubiona. 
 
Lecz ty na widok kasztanów,  
nowoczesna Amarylko,  
wołasz niezadowolona:  
«Jak to? Dał kasztany tylko?» 
 
Prócz owoców posłać możesz  
kwiczoły albo gołębie.  
W ten sposób dasz lubej poznać  
wiernych uczuć twoich głębie. 
 
Zali47 ci mam radzić przesłać  
twej kochance tkliwe rymy?  
Chcemy solidniejszych darów,  
chociaż poezje chwalimy. 
 
Nawet dziki barbarzyńca,  
nieogładzony, nieczuły,  
może być pewien tryumfu,  
jeśli ma pełne szkatuły. 
 
Żyjemy dziś w złotym wieku.  
Wszystko otrzymasz za złoto.  
Ta, co nawet słynie cnotą,  
nagradza złoto pieszczotą. 
 
Gdyby sam Homer się zjawił  
w towarzystwie Muz dziewięciu,  
ale z pustymi rękoma,  
wyznając miłość dziewczęciu, 
 
Choć nad jego utworami  
wszędzie słyszymy zachwyty —  
sam Homer, mimo swej sławy,  
wyleciałby na łeb zbity. 
  XII
Jeżeli pragniesz zachować  
na długo miłość twej pani,  
chwal to wszystko, co w niej widzisz,  
chwal i to, co widzisz na niej. 
 
Stroi się w szkarłaty z Tyru48?  
Pochwal tyryjskie szkarłaty.  
Z wyspy Kos ma strój49? Z zachwytem  
wielb tego rodzaju szaty. 
 
Świeci złotem? Mów, że złoto  
mniej słoneczne niż jej lica.  
Jest w futrze zimowym? Futro  
niech cię nad wszystko zachwyca. 
 
«Palisz mnie żarem miłości» —  
powiedz, jeżeli włożyła  
zbyt lekką tunikę — «ale  
czy się nie zaziębisz, miła?» 
 
Podziwiaj jej uczesanie,  
czy fryzuje się żelazkiem,  
czy na poły dzieli włosy  
boskim jaśniejące blaskiem. 
 
Pochwal w tańcu jej ramiona,  
chwal jej głos — gdy pieśni nuci,  
a skoro je skończy śpiewać,  
niech cię to serdecznie smuci... 
  XIII
Miłość, słaba na początku,  
gdy przechodzi w nawyknienie,  
coraz bardziej potężnieje,  
zmienia się w żywe płomienie. 
 
Byk, którego dziś się lękasz,  
był kiedyś mlecznym cielaczkiem.  
Wielkie drzewo rozłożyste  
dawniej było małym krzaczkiem. 
 
Małym źródłem się poczyna  
rzeka ku morzu płynąca.  
Nieskończoną ilość wody  
czerpie z dopływów tysiąca. 
 
Przyzwyczaj do siebie lubą.  
Znaczy to ogromnie dużo,  
znoś wszelakie jej kaprysy,  
choć cię męczą, choć cię nużą. 
 
Niech cię widzi bezustannie.  
Niech nic prócz ciebie nie słyszy.  
Niech twój obraz dniem i nocą  
ukochanej towarzyszy. 
 
Lecz gdyś jest pewien, że tęskni  
do tkliwej miłości twojej,  
oddal się... Twe oddalenie  
niechaj ją zaniepokoi. 
 
Niech odpocznie... Wypoczęta  
ziemia sutsze daje plony.  
Chciwiej deszczu zimne strugi  
pochłania grunt wysuszony... 
 
Lecz niech twoja nieobecność  
nie dłuży się nieopatrznie.  
Luba o tobie zapomni  
i o innym myśleć zacznie. 
 
Czas leczy wszelkie tęsknoty.  
Nieobecny Menelausie50,  
tyś był winien, że z Heleną51  
Trojańczyk w amory wdał się. 
 
Jak można było odjeżdżać,  
gdy została żona młoda  
pod jednym dachem z Parysem52!  
Wszyscy wiemy — krew nie woda. 
 
Szaleńcze, dałeś gołąbkę  
na pożarcie krogulcowi.  
Jagniątko wilkowi, który  
tysiące owieczek łowi... 
 
Helena była niewinną.  
Parys był również niewinien.  
Każdy z nas na jego miejscu  
to samo zrobić powinien. 
 
Mąż dał im lokal do grzechu  
i zostawił czasu mnóstwo.  
Mąż — powiedzieć można — całe  
sprowokował cudzołóstwo. 
  XIV
Nie tak straszny jest odyniec,  
gdy kły toczy rozszalałe,  
ani żmija nadepnięta,  
ni lwica, gdy karmi małe... 
 
Jako zdradzona kobieta.  
Wściekłość płonie na jej twarzy.  
Jest jak szalona bachantka53.  
Na wszystko się wówczas waży. 
 
Ostrożny kochanek winien  
zazdrości lubej nie budzić.  
Jest to bardzo niebezpieczne,  
(tutaj nie ma co się łudzić). 
 
Nie znaczy to jednak wcale,  
bym bronił mieć, cenzor srogi,  
więcej ponad jedną miłość...  
Chrońcie mnie od tego, bogi! 
 
Baw się... Lecz skromnym woalem  
przysłoń twe zdrożne tkliwości.  
Zwłaszcza strzeż się chełpliwości,  
która w tylu sercach gości. 
 
Nie dawaj lubej podarku,  
który inna poznać może.  
Nie naznacz sobie dwóch schadzek  
w jednym miejscu, w jednej porze. 
 
Jeśli ukrywana miłość  
wyda się jednak przypadkiem,  
przecz bezczelnie... (Stary Jowisz  
może znowu być twym świadkiem.) 
 
Ani nie bądź bardziej czuły,  
ani też bardziej poddany.  
Można by za dowód winy  
poczytywać takie zmiany. 
 
Lecz nie żałuj gorliwości  
w zapasach miłosnych, aby  
ujść podejrzenia, iż jesteś  
wyczerpany już i słaby... 
 
Niektórzy używać radzą  
miłosnych ziół rój szkodliwy.  
Cząber albo pieprz zmieszany  
z ostrym nasieniem pokrzywy. 
 
Żółty ząbownik wsypany  
w stare wino... Straszne jady!  
Wenus nie lubi tych środków.  
I bez nich da sobie rady. 
 
Używać jedynie można  
czosnek z Megary, na poły  
pomieszany z pachnącymi  
podniecającymi zioły54. 
 
Do tego dodać należy  
jaj, miodu i szyszek sosny.  
Będzie z tego pożyteczny  
i smaczny napój miłosny. 
 
Ale dosyć już przepisów  
Eskulapa55. Wróć, Erato56,  
do toku opowiadania.  
Najwyższa już pora na to. 
  XV
Radziłem ci jak najbardziej  
taić niewierności twoje.  
Obecnie porzuć tę
1 2 3 4 5 6 7 8 9
Idź do strony:

Darmowe książki «Sztuka kochania - Owidiusz (złota biblioteka .TXT) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!
Dodaj komentarz