Dzieci szatana - Stanisław Przybyszewski (gdzie za darmo czytać książki .txt) 📖

Była widocznie pijana. Śpiewała zachrypłym głosem.

Gordon usiadł i obojętnie na nich spoglądał.

— Typowe dziecko Szatana! — Ostap powiedział to prawie z nienawiścią... — Ale odejdź już, Kasiu. Jesteś pijana. Idź! Przynieś jeszcze wina.

Ziewnął przeciągle.

— No, tak! Jak ci się zdaje, Gordonie?

Spojrzał na Gordona i smutnie kiwnął głową.

Gdy Kasia wyszła, spojrzeli na siebie prawie nienawistnie.

— Dziwnie się jakoś zmieniłeś — rzekł wreszcie Gordon.

— Dlaczegóż by nie? Zostańmy na powrót przyjaciółmi. Ty teraz sam jeden wreszcie mi pozostałeś, chociaż i ciebie już więcej znosić nie mogę.

Kasia przyszła z winem.

— A teraz, Kasiu droga, idź spać, sama, zupełnie sama, jak obyczajnej dziewicy przystoi. Masz tu wszystkie moje pieniądze. Wstaniesz o szóstej. Prawdopodobnie zastaniesz nas tu jeszcze. Tak, masz rację, przynieś jeszcze dwie butelki, ale prędko.

Gdy wszystkie jego polecenia spełniono, spojrzał znowu na Gordona, w połowie dobrodusznym, w połowie szyderskim72 wzrokiem.

— Właściwie przeżyliśmy wielki szmat życia razem. Sądzę, że późniejsze pokolenia długo sobie jeszcze opowiadać będą o szlachetnej parze Dioskurów73...

Gordon patrzył na niego poważnie.

Był bardzo znużony.

— Słuchaj Ostapie, jeśli chcesz mi mówić rzeczy przykre, daj spokój. To nudne. Nienawidzicie mnie wszyscy i szukacie zemsty w obelgach. Niedawno Hela mnie spoliczkowała, przed kilku dniami uderzyła mnie szpicrutą. Nie wiem, czego chciała ode mnie.

Ostap zamyślił się.

— Wiesz co, ostatnimi czasy nieraz przychodziło mi na myśl, że właściwie wy oboje jesteście do siebie podobni. Tylko ty jesteś człowiekiem więcej wyrachowanym, a ona kobietą histeryczną. Ale macie oboje te same przewrotne popędy.

Gordon spojrzał na niego pytająco.

— Oboje pragniecie cierpienia — rzekł Ostap z namysłem. — Fatalny jakiś popęd gna was, by stwarzać sobie cierpienia. Mam gdzieś jeszcze u siebie bardzo charakterystyczny wiersz twój z lat młodzieńczych. Błagasz w nim Boga, aby zesłał na ciebie ból niesłychanie dumny — takiego używasz wyrażenia — ból święty, więcej dumny i więcej święty od bólu jego wielkiego syna... W bólu tym jest poczyn i piękno. Ty kochasz piękno. Sam pięknym jesteś w twych marzeniach. Coś jest w tobie z Aleksandra Wielkiego, z Byrona, z Karola XII74.

Gordon milczał, bawiąc się mechanicznie butelką.

— No, więc pijmy — rzekł Ostap. — Dziwna rzecz. Zawsze czułem twą potęgę, a dziś nic już jej nie czuję... Tak, tak. Wydaje mi się, jakbym dziś dopiero dojrzał.

Gordon się zamyślił.

— Tak. Szczególna zmiana dokonała się w tobie.

Nagle ogarnął go niepokój.

— Straszne jakieś plany przechodzić ci muszą przez głowę — szepnął.

Ostap uśmiechnął się.

— Wszystko uczynię, co ci przyrzekłem. Nie wiem właściwie dlaczego, bo cała ta sprawa przestała już wzbudzać we mnie zajęcie... Tak, więc ten młody Wroński ma też tu coś do roboty?... No, ja nie chcę wglądać w twe zamiary... Ale tego malca powinieneś dobrze pilnować. Jest chory i z silną gorączką łazi po świecie — uśmiechnął się z lekka. — Sądzę, że to on właśnie dopomógł mi do tego szczególnego przełomu w mej duszy. Tak mnie zupełnie zrobił samotnym...

Zamilkł i wpatrywać się począł w Gordona.

— Nie znasz mnie. Patrzysz na mnie tylko przez twą nienawiść — rzekł Gordon cicho. — Nie wiesz nic o mnie. Wy wszyscy nic nie wiecie. Ja więcej od ciebie jestem samotnym... No tak, Ostapie, wierzę, że gotów jesteś do wszystkiego, ale czuję także, że przeciw samemu sobie knujesz coś strasznego...

— Daj spokój, Gordonie, daj spokój — Szatanie! Twoje zdrowie! Nie mam już więcej nienawiści dla ciebie...

Zdawało się, że Ostap powiedział to zupełnie mechanicznie, myśląc o czymś zupełnie innym.

— Słuchaj, Gordonie, ja zamordowałem dziecko — krzyknął gwałtownie i ciężko odetchnął.

Gordon zerwał się z miejsca, ale siadł zaraz na powrót.

— Moje własne dziecko — szepnął Ostap i zaśmiał się idiotycznym, obłąkanym śmiechem.

Obydwaj z osłupieniem wpatrywali się w siebie.

Pół godziny prawie przeszło wśród głuchego milczenia.

I znowu spojrzał Ostap na Gordona z dziwnym, pełnym zakłopotania uśmiechem.

— Myślę o tym ciągle — rzekł — ciągle...

Zakrztusił się, chwycił za szklankę i począł opowiadać szybko i chciwie.

— Nikt tego nie widział. Żaden sąd nie byłby w stanie udowodnić mi zbrodni, a jednak mam uczucie, że każdy człowiek wie o niej. Widzę moją tajemnicę we wszystkich ogłoszeniach, czytam listy gończe w każdym dzienniku...

Spojrzał zmieszany dokoła, uśmiechnął się i bawił się nerwowo szklanką. Zdawało się jednak, że go ogarnia i przemaga chorobliwe pożądanie zwierzenia się, ogłuszenia swego bólu opowiadaniem.

— To z Helą... Nie! Nie chcę mówić o Heli — sprawia mi to ból tak straszny... jak gdyby kurcz chwytał za serce... Śmiejesz się?

— Nie, nawet mi przez myśl nie przeszło śmiać się teraz — odpowiedział Gordon bardzo poważnie.

— Tak? Zdawało mi się. Ale opowiadanie moje cię zajmuje? — spojrzał złośliwie na Gordona. — Chyba ciekawy jesteś mego i Heli stosunku?

— Nie więcej, jak tylko tyle, ile to mym zamiarom służyć może.

Ostap wybuchnął śmiechem.

— Tak! Mówisz bardzo uczciwie. Tak, tak — i ja nie interesuję cię więcej. He, he — a jednak powinieneś się więcej mną interesować. Mógłbyś coś z twej natury we mnie odnaleźć.

Ziewnął.

— Słyszałeś może historię mordercy, który zamordował jakąś bogatą kobietę, zrabował jej kasę, umknął szczęśliwie i nagle przypomniał sobie kanarka, którego widział w jej pokoju? Wrócił z powrotem, narażając się na najstraszniejsze niebezpieczeństwo, wsunął do klatki pożywienie dla ptaszka, aby go uchronić od głodowej męki. Widzisz! to typowe dla nas wszystkich. Jesteśmy w stanie kraść i mordować, nie odczuwając żadnej innej rozkoszy, jak tylko bezkarności naszego postępku... Ale te rzeczy drobne, słodkie... He, he — te kanarki! Im nie pozwolimy umierać z głodu... Dzieci mordować nie wolno — szeptał drżącym głosem. Zimny pot w grubych kroplach wystąpił mu na czoło.

Pauza.

— Ty jesteś także zbrodniarzem, ale twoje instynkty zdołałeś w wyższym niż ja stopniu opanować. Nie zdobyłbyś się nigdy na tak małą, nędzną zbrodnię... Ty jesteś Karolem XII! Tak! właśnie Karolem XII!

Zaśmiał się tryumfalnie.

— Tak długo myślałem nad zagadką, której „Gordon” na imię i teraz dopiero zdołałem ją rozwiązać. Zastanów się tylko nad Karolem XII: wyrusza ze swej ojczyzny Bóg wie po co i na co, zaplątuje się w wojnę z całą Europą, z siłą ośmiu tysięcy ludzi uderza na pięćdziesiąt tysięcy Rosjan i odnosi zwycięstwo. Pojmujesz? Osiem tysięcy przeciwko pięćdziesięciu?! Następnie rozbija w puch Augusta Mocnego i — i... he, he... pozwala się wywabić w bagna głupiemu barbarzyńcy Mazepie, bo tak mu do smaku przypadły jego opowiadania pod gwiazdami usianym niebem... Ha, ha, ha... Biedny estetyk! A potem chroni się do Turcji, przesiaduje tam pięć lat, a wszystko dla jakiejś urojonej myśli — rozumiesz? — dla jakiejś urojonej myśli, jak powiedziałem... I znowu ogarnia go gorączka, pędzi z Turcji do Stralsundu, w czternastu dniach75 przebywa ogromną przestrzeń... He, he, he... Na co? Po co? Całe państwo mogłoby było rozpaść się w gruzy — nie byłby się nawet przez chwilę o nie zatroszczył, ale jego urojenia musiały znaleźć zaspokojenie...

Mówisz, że przykład źle dobrany? Nie, nie... Ty jesteś jednym z takich ludzi, jesteś Aleksandrem Wielkim, który każe