Darmowe ebooki » Komedia » Świętoszek - Molière (Molier) (czytac ksiazki przez internet TXT) 📖

Czytasz książkę online - «Świętoszek - Molière (Molier) (czytac ksiazki przez internet TXT) 📖».   Wszystkie książki tego autora 👉 Molière (Molier)



1 ... 5 6 7 8 9 10 11 12 13 ... 20
Idź do strony:
przykłady: 
Ot, spójrz na Arystona, patrz na Peryandra 69, 
Oronta, Polidora, Alcyda, Klitandra —  
Oto ludzie, co w rzeczy życie wiodą święte, 
A nie fałszywej cnoty purchawki nadęte! 
Tacy w postępkach naszych nie szperają do dna, 
Ich nabożność jest ludzka, przystępna, łagodna70, 
Nie szukają, naganą świat piętnując cały, 
W poniżeniu bliźniego swojej własnej chwały 
I zostawiając innym maksymy przesadne, 
Cnoty drogę wskazują przez życie przykładne. 
Lada pozorów złego nie chwytają chciwie, 
Raczej skłonni są wszystkich oceniać życzliwie, 
Zdradliwej broni przeciw nikomu nie ostrzą, 
Dążeniem ich: prawości iść drogą najprostszą. 
Do cnoty przywiązanie ich w tym się zamyka, 
By grzech ścigać swym wstrętem, ale nie grzesznika, 
I nie sądzą, by trzeba brać w obronę srożej 
Obrażone niebiosa niż sam zakon boży. 
Oto są dla mnie ludzie; oto jakim śladem 
Winniśmy kroczyć, idąc za owym przykładem. — 
Twój jegomość nie z tego jest zgoła gatunku. 
Nie wątpię o twym szczerym dla niego szacunku, 
Lecz mniemam, iż fałszywe cię uwiodły blaski. 
  ORGON
Czyś już skończył, szwagierku, powiedz z swojej łaski71? 
  KLEANT
Tak. 
  ORGON
Więc upadam do nóg. 
  KLEANT
Nie, nie, jeszcze chwilę! 
Dajmy pokój dysputom! Jeśli się nie mylę, 
Wszak Walery ma z dawna twe ojcowskie słowo? 
  ORGON
Tak. 
  KLEANT
Dzień ślubu obrany był wspólną umową. 
  ORGON
Masz słuszność. 
  KLEANT
Czemuż zatem odwlekać to święto? 
  ORGON
Nie wiem. 
  KLEANT
Czyliż by inne zamiary powzięto? 
  ORGON
Być może. 
  KLEANT
Cofnąć słowo czyżbyś miał powody? 
  ORGON
Tego nie mówię. 
  KLEANT
Zatem, gdy nie ma przeszkody, 
Spełnienia obietnicy chyba nic nie wstrzyma.  
  ORGON
To zależy. 
  KLEANT
Zagadkom, widzę, końca nie ma. 
Sam Walery mnie prosił, aby cię odwiedzić.  
  ORGON
Niebu niech będzie chwała72! 
  KLEANT
Cóż mu odpowiedzieć? 
  ORGON
To, co ci się spodoba.  
  KLEANT
Na to muszę ściślej 
Poznać twoje zamiary. Cóż więc szwagier myśli?  
  ORGON
To, co niebo rozkaże. 
  KLEANT
Ale prosto z mostu: 
Dotrzymasz słowa, czy nie? Gadajże po prostu!  
  ORGON
Bywaj zdrów! (odchodzi)  
  KLEANT
sam
Ten zwrot cały dość mnie niepokoi; 
Ostrzegę Walerego — niech wie, jak rzecz stoi! 
 
Informacje o nowościach w naszej bibliotece w Twojej skrzynce mailowej? Nic prostszego, zapisz się do newslettera. Kliknij, by pozostawić swój adres e-mail: wolnelektury.pl/newsletter/zapisz-sie/
AKT II SCENA PIERWSZA
Orgon, Marianna ORGON
Marianno! 
  MARIANNA
Czego żądasz, ojcze? 
  ORGON
Czego żądam? Zbliżno się! 
  MARIANNA
do Orgona, który zagląda do przyległego gabinetu
Ojciec szuka czego? 
  ORGON
Nie, zaglądam73, 
Czy kto nie podsłuchuje, bowiem, moje dziecko, 
Łatwo mógłby nas tutaj kto podejść zdradziecko. 
Tak, jesteśmy bezpieczni. 
Zatem, dziecię złote, 
Ceniłem w tobie zawsze posłuszeństwa cnotę 
I zawszem w tobie widział swą córkę kochaną. 
  MARIANNA
Wdzięczność ci za to, ojcze, winnam niekłamaną. 
  ORGON
I słusznie, słusznie; toteż mając to w pamięci, 
Możesz dzisiaj odpłacić me ojcowskie chęci. 
  MARIANNA
Uległość — oto dziecka największa ozdoba. 
  ORGON
Ślicznie. Powiedz, jak ci się pan Tartufe podoba74? 
  MARIANNA
Co, mnie? 
  ORGON
Tak. Powiedz, ale po dobrej rozwadze! 
  MARIANNA
Powiem, co każesz, ojcze — szanuję twą władzę75. 
  SCENA DRUGA76
Orgon, Marianna, Doryna, która wchodzi po cichu i staje niepostrzeżona za Orgonem ORGON
Oto roztropne słowa. Zatem, powiedz sobie, 
Że mnóstwo zalet widzisz w tej godnej osobie 
I że zaszczyt spostrzegasz w tym wielki i szczęście, 
By z mej ojcowskiej woli z nim wstąpić w zamęście. 
Cóż? 
 
Marianna cofa się zdumiona MARIANNA
Ja77? 
  ORGON
No? 
  MARIANNA
Co? 
  ORGON
Hę? Gadaj! 
  MARIANNA
Chyba słuch mnie myli? 
  ORGON
Jak to! 
  MARIANNA
Tyś mnie zapytał, mój ojcze, w tej chwili, 
Że w czym zaszczyt największy mam widzieć i szczęście 
I z kim z ojcowskiej woli mam wstąpić w zamęście?  
  ORGON
Z Tartufem. 
  MARIANNA
Nie, mój ojcze, mam sumienie czyste, 
Czemuż więc kłamstwo we mnie wmawiać oczywiste?  
  ORGON
Ale ja chcę, by prawdą stało się niebawem, 
A, jak wiesz, wola ojca jest dla córki prawem.  
  MARIANNA
Jak to! Ty chcesz, mój ojcze... 
  ORGON
Tak jest, mam na myśli 
Tartufa z domem naszym złączyć jeszcze ściślej: 
Będzie twoim małżonkiem — rzecz postanowiona. 
A że jego zamiary... 
spostrzegając Dorynę 
Czegóż chce tu ona? 
Widać pannę ciekawość bardzo mocno pali, 
Żeś przyszła podsłuchiwać nas aż do tej sali. 
  DORYNA
Doprawdy, czy z rozmysłu, czyli też przypadkiem 
Tę wieść ktoś na świat puścił, ale, Bóg mi świadkiem, 
Żem już o tym małżeństwie słyszała poprzednio, 
I wyznam, iż rzecz zdała się mi prostą brednią. 
  ORGON
Hę? Czy tak niepodobna? 
  DORYNA
Jeśli mam rzec szczerze, 
To i panu samemu jeszcze dziś nie wierzę.  
  ORGON
Aby zbudzić tę wiarę, mam sposób dość łatwy. 
  DORYNA
Nie, takie strachy to są dobre, lecz dla dziatwy! 
  ORGON
Mówię to, co wnet ujrzą tu wszyscy dokoła. 
  DORYNA
Bajki! 
  ORGON
Nie, moja córko, nie zwodzę cię zgoła. 
  DORYNA
Niechże panienka tylko nie wierzy w te żarty! 
Ojciec kpi.  
  ORGON
Mówię serio. 
  DORYNA
A, to pan uparty! 
I tak nikt nie uwierzy.  
  ORGON
A, to niesłychana... 
  DORYNA
Dobrze, wierzymy zatem — tym gorzej dla pana. 
Jak to! Czyż to możebne, by pan, człek roztropny,  
Z tą rozłożystą brodą i niezbyt pochopny78 
Do szaleństw, tak zbzikował, by...  
  ORGON
Ej, mnie się zdaje, 
Że panna tu przybrałaś dziwne obyczaje, 
Których nie myślę znosić — ostrzegam zawczasu.  
  DORYNA
Mówmy spokojnie! Po cóż tak wiele hałasu? 
Powiedz pan, czy to żarty? Co pana napadło, 
Że córkę z tym bigotem chcesz połączyć w stadło? 
Wszak on ma inne, bardziej nabożne zajęcia. 
A pan? I cóż za korzyść masz z takiego zięcia? 
Czyż nie wstyd, by z posażkiem takim ładnym panna 
Szła za mąż za hołysza? 
  ORGON
Milczeć mi acanna! 
Ubóstwo czyni mi go bardziej jeszcze drogim, 
Bo jest zacnym człowiekiem i przez to ubogim. 
Ono właśnie wielkości blaskiem opromienia 
Tego, co się pozwolił wyzuć z swego mienia 
Przez to, iż sprawy świeckie nie dość miał na pieczy, 
A duch jego wciąż wzlatał do niebiańskich rzeczy. 
Lecz dzięki mej pomocy już jest chwila bliska, 
W której on swój majątek stracony odzyska; 
Dobra jego są znane w stronach, skąd pochodzi, 
A on sam, jak go widzisz, ze szlachty się rodzi79. 
  DORYNA
Tak, on sam to rozgłasza i rzec się odważę, 
Że próżność ta z świętością niezbyt idzie w parze. 
Człowiek, którego dusza tak niebios jest bliska, 
Nie powinien się chełpić z rodu i nazwiska, 
I dziw mi, jakim cudem w jednym sercu gości 
Tak anielska pokora przy świeckiej próżności. 
Po cóż ta pycha?... Ale pan już gniewem płonie: 
Mówmy więc o osobie, szlachectwo na stronie! 
Czyż więc pan byłbyś zdolny bez litości żadnej 
Córce swojej narzucać związek tak szkaradny? 
Czy się pan zastanawiał, jakie w czas zbyt krótki 
Z takowego małżeństwa wypaść muszą skutki? 
Wiedz pan, że wielce cnotę kobiety naraża, 
Kto ją wbrew jej skłonnościom wlecze do ołtarza; 
To, czy w małżeństwie dobre czy też złe zwycięża, 
W znacznej mierze zależy od przymiotów męża 
I ci, co później noszą ozdoby na czole80, 
Sami sobie najczęściej gotują swą dolę. 
Trudno, by się wierności spodziewał u żony 
Mąż, przez naturę samą do rogów stworzony; 
Kto zaś łączy swą córkę z jej wstrętu przedmiotem, 
Sam przed Bogiem odpowie za jej winy potem. 
Pomyśl pan, jaki ciężar czułbyś nieustanny! 
  ORGON
Widzę, że się rozumu trza uczyć od panny! 
  DORYNA
W istocie, że już trudno rzecz wyłożyć jaśniej. 
  ORGON
Zostaw ją, moja córko, nie słuchaj tych baśni! 
Jestem twym ojcem, sam wiem, co robię i czemu. 
Dałem wprawdzie poprzednio słowo Waleremu, 
Lecz słyszę, że to karciarz, a któż mi odpowie, 
Jakie ten panicz jeszcze ma figielki w głowie. 
Libertyn — nikt w kościele nigdy go nie zoczy.  
  DORYNA
Chciałbyś pan pewnie, aby pchał ci się na oczy, 
Jak ci, co po to idą, aby być widziani.  
  ORGON
Nikt o zdanie nie pytał się szanownej pani. 
Tartufe umiał pozyskać sobie łaski boże: 
Jest to skarb, z jakim żaden równać się nie może. 
Z nim związek da ci wszystko, czego serce życzy, 
Będziesz pływać w rozkoszach, utoniesz w słodyczy. 
Będziecie żyli w zgodzie, w miłości, bez sprzeczki, 
Jak para dzieci małych, jak dwie turkaweczki. 
Szczęścia waszego żadna nie zaciemni plama 
I zrobisz z męża wszystko, co zapragniesz sama81. 
  DORYNA
Ona? Rogala z niego zrobi lub niech zginę! 
  ORGON
Cóż za mowa bezwstydna! 
  DORYNA
Taką już ma minę, 
Że mimo pańskiej córki najszczytniejsze cnoty 
Musi nim zostać, choćby i bez jej ochoty.  
  ORGON
Przestań mi raz przerywać i miej to na pieczy, 
Aby nie wściubiać nosa do nieswoich rzeczy!  
  DORYNA
przerywa mu zawsze w chwili, w której on się odwraca, aby przemówić do córki
Jeśli wściubiam, to tylko ze względu na pana.  
  ORGON
Zbytek łaski — i proszę, mniej bądź wygadana! 
  DORYNA
Za to, że pana kocham...  
  ORGON
Nie chcę tej miłości. 
  DORYNA
A ja chcę pana kochać, chociaż się pan złości. 
  ORGON
Ech! 
  DORYNA
Cenię pański honor i patrzeć nie mogę, 
Jak, samochcąc, wstępujesz na śmieszności drogę.  
  ORGON
Nie zmilczysz mi nareszcie82?  
  DORYNA
To mój obowiązek, 
Dopóki sił mi stanie odradzać ten związek. 
  ORGON
Milcz, żmijo, bo się znajdzie i na ciebie rada!  
  DORYNA
Co! Pan, taki nabożny, w taką wściekłość wpada83? 
  ORGON
Tak, krew się we mnie burzy, gdy te brednie słyszę, 
I jeszcze raz ostatni upraszam o ciszę.  
  DORYNA
Dobrze, lecz choć po cichu i tak myśleć będę.  
  ORGON
Myśl, co ci się podoba, tylko tę gawędę 
Raz mi skończ, bo... rozumiesz... 
odwracając się do córki 
Mam obyczaj zawdy każdą rzecz dobrze zważyć... 
  DORYNA
na stronie
To można doprawdy 
Oszaleć: język świerzbi...  
  ORGON
Więc, co do urody 
Tartufe może iść z każdym...  
  DORYNA
Niedźwiadkiem w zawody! 
  ORGON
I gdyby nawet w tobie jego cnota rzadka 
Nie zdołała...  
  DORYNA
na stronie
Ślicznego dostaniesz gagatka! 
 
Orgon zwraca się ku Dorynie i, skrzyżowawszy ręce, słucha, wpatrując się w nią
Co do mnie, gdybym była na miejscu panienki, 
Nikt by bezkarnie mojej nie wymusił ręki 
I wkrótce by przekonał się taki dobrodziej, 
Że u kobiety zemsta piechotą nie chodzi. 
  ORGON
do Doryny
Czy rozkaz mój nie będzie nigdy usłuchanym?  
  DORYNA
Czego pan chce? Ja wcale nie rozmawiam z panem.  
 
1 ... 5 6 7 8 9 10 11 12 13 ... 20
Idź do strony:

Darmowe książki «Świętoszek - Molière (Molier) (czytac ksiazki przez internet TXT) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!
Dodaj komentarz