Darmowe ebooki » Komedia » Śluby panieńskie czyli Magnetyzm serca - Aleksander Fredro (biblioteka online .txt) 📖

Czytasz książkę online - «Śluby panieńskie czyli Magnetyzm serca - Aleksander Fredro (biblioteka online .txt) 📖».   Wszystkie książki tego autora 👉 Aleksander Fredro



1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ... 15
Idź do strony:
class="didaskalia">głośno 
Otóż to grzeczność... 
na wejrzenie Dobrójskiej sens zmieniając  
Chwalić wbrew gustowi. 
  GUSTAW
coraz wolniej
Nie, wieś ma swoje wdzięki... mówię szczerze. 
Ziewa skrycie. 
Na wiosnę kwiatki... listki... trawki świeże, 
A w lecie, w lecie!... są te... piękne żniwa;  
No i w jesieni... 
ziewając 
także... tam coś bywa; 
W zimie wieczory... tak... w zimie... wieczory; 
Są, są zabawy... o, są każdej pory. 
 
Ziewa i wkrótce zaczyna drzemać. PANI DOBRÓJSKA
W nas to samych zabawy i nudów przyczyna. 
Jeśli bezczynnie każda wlecze się godzina, 
Konieczne zatrudnienia nie dzielą nam czasu,  
Jeśli w ciągłym odmęcie śród17 gwaru, hałasu, 
Zawsze pragniemy nowych rzeczy, nowych ludzi, 
Wtedy jak wieś, tak miasto, koniec końców — znudzi.  
Dlatego nas zapewne nadzieja nie mami, 
Iż pan Gustaw potrafi bawić się i z nami. 
  KLARA
po krótkiem milczeniu, cicho
Pst! Ciociu! 
pokazując śpiącego Gustawa: 
Już się bawi. 
  PANI DOBRÓJSKA
A! co tego... 
  KLARA
Chodźmy stąd wszyscy. 
  ANIELA
Zostawmy samego. 
  ALBIN
Ja i w nocy tak nie śpię. 
  PANI DOBRÓJSKA
To za wiele. 
  KLARA
Chodźmy. 
  PANI DOBRÓJSKA
Ale nie... 
  ANIELA
ciągnąc za rękę
Moja mamo, proszę. 
  KLARA
biorąc za drugą rękę
Ja także za nim suplikę zanoszę: 
Wszakże się wyśpi, jak sobie pościele, 
Tak sobie posłał, niechże śpi do woli. 
do Albina z niecierpliwością: 
No, chodźże waćpan — prędzej! — pst! — powoli. 
 
Wszyscy wychodzą — Gustaw śpi — wkrótce wbiega Radost — przypatruje się z żalem Gustawowi — zakłada ręce i siada na krześle, na którem siedziała pani Dobrójska. SCENA X
Gustaw, Radost. RADOST
żałośnie, zaledwie nie z płaczem, coraz głośniej
Gustawie! mój Gustawie! okrutny Gustawie! 
  GUSTAW
otwiera oczy i patrząc przed siebie, odpowiada jakby pani Dobrójskiej:
Tak, mościa dobrodziejsko, ja się na wsi bawię. 
  RADOST
parskając śmiechem
I śmiać się muszę, kiedy łajać chciałem. 
  GUSTAW
zadziwiony, po krótkiem milczeniu, wstając
Zasnąłem trochę. 
  RADOST
ironicznie
Gdzie tam. 
  GUSTAW
z nieukontentowaniem
Spałem, spałem, 
Nie ma co mówić. 
  RADOST
udając Gustawa
„Jak się dziś poprawię, 
Zadziwisz się, stryjaszku” — Otóż się i dziwię, 
Żeś dobrze zasnął i chrapał szczęśliwie. 
  GUSTAW
z nieukontentowaniem
No, spałem, prawda; ale z drugiej strony, 
Trudno kochanka uśpi huk moździerzy, 
z udanem uczuciem  
Łacno głos fletów, głos kobiet pieszczony. 
  RADOST
O! o... głos fletów! Niby kto uwierzy!  
Dla Boga, chłopcze! Boska na mnie plago! 
Próżnoż cię ścigam prośbą i uwagą, 
Powiedz, czy serce zastygło w twem łonie, 
Spać przy kochance18, jakby już przy żonie? 
  GUSTAW
niekontent z siebie, odtrącając krzesło
Hm! Diabeł nadał krzesło tak wygodne! 
Tak mnie znienacka jakoś... rozmarzyło. 
  RADOST
I chce się żenić! — To zaloty modne!  
Chcesz spać, no, to śpij, kiedy ci spać miło. 
  GUSTAW
Ale stryjaszku, to niechcący było. 
  RADOST
A cóż, u diaska! miałżeś jeszcze może  
Dobranoc wszystkim powiedzieć dokoła? 
  GUSTAW
No, no, stryjaszku, nie zachmurzaj czoła:  
Wszystkim nieszczęściom zaraz kres położę. 
  RADOST
zatrzymując go
Jak? co? gdzie? 
  GUSTAW
Wszystko chcę naprawić godnie. 
  RADOST
prosząc najpokorniej
Guciu, Guciuńciu, nie czyń mi zakały, 
Bądź też rozsądny, tydzień, tydzień mały! 
  GUSTAW
Będę, stryjaszku, będę... dwa tygodnie. 
  RADOST
Dla ciebie błagam. 
  GUSTAW
Stryjaszku kochany! 
Wart twego gniewu, wart jestem nagany, 
Umiem czuć, cenić ojcowskie przestrogi, 
Dzięki ci, dzięki, stryjaszku mój drogi. 
Ściskają się. 
  RADOST
rozczulony
Guciu kochany! 
po krótkiem milczeniu 
Ale ja się boję, 
Że ty dziękujesz i znów robisz swoje. 
  GUSTAW
Nie, teraz jestem, będę zakochany, 
Z samym Albinem na wyścigi idę. 
  RADOST
wstrzymując go
Ach, czekaj! Nową naprowadzisz biedę. 
Za drwinki wezmą nagłość tej odmiany. 
  GUSTAW
Nie, westchnę tylko — raz na pół godziny.  
Lecz patrzeć będę, tego mi nie zganią  
Ale jak patrzeć! — Już wiem. — Wzrok jedyny! 
biorąc go pod rękę i ciszej 
Jak niegdyś patrzał stryjaszek na panią... 
  RADOST
zatykając mu usta
Cicho, bądź cicho! 
oglądając się 
Ty, widzę, szalony... 
  GUSTAW
Ale co gorzej, co mnie trochę smuci,  
Że panna na mnie i okiem nie rzuci. 
  RADOST
Ach, mój Gustawku, wszak ty szukasz żony;  
Chciałżebyś takiej, co ściga oczyma,  
Jakby wołała: «Kto kogo przetrzyma», 
Lub tej, co spojrzy i westchnie przed siebie 
Jakby szeptała: «Poszłabym za ciebie»? 
  GUSTAW
Nie — ja chcę, chociaż niby jestem trzpiotem... 
  RADOST
z westchnieniem
Niby. 
  GUSTAW
Dobrą mieć żonę. 
  RADOST
A któż wątpi o tem? 
  GUSTAW
I gdybym nie czuł przymiotów Anieli, 
Radost w niemem zachwyceniu wyciąga ręce ku niemu. 
Jużbyście mnie tu dotąd nie widzieli. 
  RADOST
ściskając go
Ach, jakiż anioł przemówił przez ciebie? 
  GUSTAW
Prawda? — Rozsądnym umiem być w potrzebie? 
  RADOST
Ach, strasznie, strasznie, byle tylko trwale. 
  GUSTAW
Idę więc biegać, śpiewać... 
  RADOST
żałośnie, zatrzymując go
Tego wcale... 
 
Gustaw przerywa mowę Radosta gwałtownem uściśnieniem, w którem mówi wiersz następujący: GUSTAW
Sam się zadziwisz, jak się dziś poprawię! 
 
Wytrąca niechcący tabakierkę z rąk Radosta, a wybiegając, wywraca krzesło — Radost, goniąc za tabakierką i raz na nią, raz na Gustawa patrząc, gdy zasłona spada: RADOST
Czekaj! Zmiłuj się! o Boże! Gustawie! 
 
Podoba Ci się to, co robimy? Wesprzyj Wolne Lektury drobną wpłatą: wolnelektury.pl/towarzystwo/
AKT II SCENA I
P. Dobrójska, Radost. PANI DOBRÓJSKA
Tak, tak, panie Radoście, podzielam twe żale. 
Ale mnie się pan Gustaw nie podobał wcale!  
Miłość własną, przeczącą, co drugim należy19  
Najtrudniej mi przychodzi przebaczyć młodzieży. 
  RADOST
Tej wady Gustaw nie ma. 
  PANI DOBRÓJSKA
Ma tylko zalety, 
A żadnej wady? — prawda? 
  RADOST
Ach, ma, ma, niestety! 
  PANI DOBRÓJSKA
A tą jest? 
  RADOST
Roztargnienie, wesołość, pustota... 
No, co mam obwijać — trzpiot! 
  PANI DOBRÓJSKA
Nie widzę w nim trzpiota. 
  RADOST
Ach, mościa dobrodziejko, któż to już zaprzeczy? 
Ale ma serce dobre, głowę nie od rzeczy;  
To nie minie jak płochość, z czasem nie uleci, 
To jest szczęścia rękojmią dla żony i dzieci. 
  PANI DOBRÓJSKA
Wszystko dobre w nim widzisz. 
  RADOST
Kocham go jak syna. 
żałośnie 
Ale tylko ja jeden. 
  PANI DOBRÓJSKA
To nie moja wina. 
  RADOST
I Aniela się krzywi. 
  PANI DOBRÓJSKA
I wprawdzie ma czego. 
  RADOST
Biedny Gustawek! Wszyscy bij zabij na niego. 
  PANI DOBRÓJSKA
A ten sen? jest trzpiotostwo? — nie: lekceważenie. 
  RADOST
Ach! wszakcim20 go obudził! 
  PANI DOBRÓJSKA
A to jak ocenię, 
Gdy potem wleciał do nas, jakby jęty szałem?  
Co robił? — Byłeś. 
  RADOST
Wszakci21 na niego mrugałem. 
  PANI DOBRÓJSKA
Lubię w młodym wesołość; i wesołość szczera, 
Choć czasem w zbytek przejdzie, jednak wzgląd odbiera22.  
Lecz udana już nie ma do tych względów prawa,  
I taka dziś wzbudziła szaleństwa Gustawa. 
  RADOST
Szaleństwa; — był szalony — to nie ma gadania, 
Lecz czasem i nieśmiałość do tego nas skłania:  
Drży, stoi, a potem huż, jak ów koń z narowu, 
Co raz z miejsca, już nie zna ni płotu, ni rowu. 
  PANI DOBRÓJSKA
wstrzymując się od śmiechu
Co? On? 
  RADOST
sens kończąc
Nieśmiały. 
  PANI DOBRÓJSKA
Gustaw? 
  RADOST
Gustaw. Ręczę pani. 
  PANI DOBRÓJSKA
A, wybornie! 
Śmieje się. 
O, biedny! biedny Gucio mały. 
Trzech nie zliczy! 
Śmieje się. 
  RADOST
zmieszany
No... prawda, że jest nadto śmiały. 
żałośnie 
Ale cóż ja mam robić? 
  PANI DOBRÓJSKA
Wziąć go lepiej w kluby23. 
Bo mówiąc między nami, ten Gustawek luby  
Wyrabia ze stryjaszkiem, co mu się podoba. 
  RADOST
Oho, ho, ho! — I jedna nie przeminie doba, 
Żeby mu paternoster24 nie wleciał do ucha. 
  PANI DOBRÓJSKA
O, tak, wiem dobrze: waćpan zrzędzisz, on nie słucha. 
  RADOST
Ach, jak on mi dziękuje za każdą przestrogę. 
Ale chcesz pani prawdy, ja nią służyć mogę: 
Pani to dobrodziejka psujesz panny swoje. 
  PANI DOBRÓJSKA
Ja psuję! 
  RADOST
Pani. 
  PANI DOBRÓJSKA
Bój się Boga! 
  RADOST
Ja się boję. 
Lecz tak jest. 
  PANI DOBRÓJSKA
Drżą przede mną. 
  RADOST
ironicznie
Zapewne! 
  PANI DOBRÓJSKA
I pewnie. 
Szkoda, żeś tu dziś nie był, jak płakały rzewnie. 
  RADOST
Ale chociaż ja zero, Gustaw pełen winy,  
Jednak nic mi nie kryje. 
  PANI DOBRÓJSKA
Cóż znaczą te miny? 
Ściągasz je do Anieli, albo też do Klary? 
  RADOST
Hm! Hm! 
  PANI DOBRÓJSKA
Cóż? 
  RADOST
Jakieś śluby! 
  PANI DOBRÓJSKA
Dziecinne zamiary, 
O których nie chcę wiedzieć, domyślam się ledwie. 
Długo przy matce Klary bawiły obiedwie25, 
Wiesz, jakie przed oczyma miały tam pożycie;  
Przy tem kilka złych książek przeczytanych skrycie,  
Równie jak mego szwagra gorszące rozmowy  
Wpoiły, nie w ich dusze, ale w młode głowy,  
Ową nienawiść mężczyzn, którą ciągle puszą. 
Na cóż więc zbijać myśli, co się zmienić muszą? 
  RADOST
Zmienić się, zmienią, pewnie, lecz kłopot dla Gucia. 
  PANI DOBRÓJSKA
Zresztą lepiej za mało, niż za wiele czucia. 
  RADOST
z uczuciem całując ją w rękę
Ach, mościa dobrodziejko! 
  PANI DOBRÓJSKA
Zawsze Radost jeszcze... 
  RADOST
jak wprzódy
Zawsze. 
  PANI DOBRÓJSKA
Idź, popieść Gucia. 
 
Odchodzi. RADOST
Już ja go popieszczę. 
  SCENA II
Radost sam. RADOST
Co ja pocznę z tym chłopcem! To rzecz niesłychana!  
Żebym go mógł, u czarta, związać jak barana, 
Przywieść gwałtem przed ołtarz, narzucić mu żonę,  
Szczęście by dla obojga było zapewnione. 
Ale trzpiot w sprawie — piskórz26 w stawie — jeden diasek!  
Tu go trzymasz, tu nié masz27 — w oczach pewny piasek. 
  SCENA III
Radost, Gustaw. GUSTAW
A co, stryjaszku? — Wszak poprawa wielka? 
  RADOST
Gdybym
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ... 15
Idź do strony:

Darmowe książki «Śluby panieńskie czyli Magnetyzm serca - Aleksander Fredro (biblioteka online .txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!
Dodaj komentarz