Kaprys - Alfred de Musset (na czym czytać książki elektroniczne TXT) 📖
Kiedy po niepowodzeniu Nocy weneckiej Musset zrezygnował z wystawianiakolejnych dramatów i następne swoje sztuki pisał z przeznaczeniem tylko doczytania, nie spodziewał się zapewne, że jedna z nich, zapoczątkuje triumfalny powrót jego twórczości na sceny Francji i całejEuropy.
Po roku małżeństwa Henryk de Chavigny przestaje cenić miłość żony, zaczynają zaniedbywać i angażuje się we flirt. Jego wrażliwa młoda żona Matyldapróbuje odzyskać miłość męża, w tajemnicy przygotowując dla niegoniespodziankę: własnoręcznie wykonaną sakiewkę. Kiedy dowiaduje się, żeHenryk niedawno otrzymał już sakiewkę od kogoś innego, zwierza się zezmartwień swojej przyjaciółce, błyskotliwej pani de Lery. Doświadczona wpostępowaniu z mężczyznami pani de Lery postanawia dać lekcję niestałemumałżonkowi i przywrócić go żonie.
- Autor: Alfred de Musset
- Epoka: Romantyzm
- Rodzaj: Dramat
Czytasz książkę online - «Kaprys - Alfred de Musset (na czym czytać książki elektroniczne TXT) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Alfred de Musset
Po czymże to pani poznaje, jeśli łaska?
PANI DE LÉRYPo tym, że jest niebieska. Widziałam ją włóczącą się wieki całe w jej pokoju; siedem lat trwała ta praca i możesz się pan domyślić, że przez ten czas niejeden raz zmieniła przeznaczenie. Należała w intencjach do trzech osób spośród moich znajomych. Ma pan prawdziwy skarb, panie de Chavigny; to istna sukcesja13.
CHAVIGNYMyślałby kto, że jest tylko jedna sakiewka na świecie.
PANI DE LÉRYNie, ale tylko jedna niebieska. Dla mnie zasadniczo niebieski kolor jest wstrętny; nie ma żadnego charakteru, ot, głupi kolor. Nie mogę się mylić w podobnej rzeczy; wystarczy, abym raz widziała. O ile ubóstwiam kolor lila, o tyle nie cierpię niebieskiego.
MATYLDATo kolor stałości.
PANI DE LÉRYBa! kolor perukarzy14. Wpadłam tylko po drodze; widzicie, jestem w pełnym rynsztunku; trzeba przybywać zawczasu do tej krainy, ścisk taki, że można ręce i nogi połamać. Czemu nie idziesz? Ja nie darowałabym sobie tego balu za nic w świecie.
MATYLDANie pomyślałam o tym, a teraz już za późno.
PANI DE LÉRYCóż znowu, czasu masz aż nadto. Pozwól tylko, o, zadzwonię. Każ podać suknię. Wyprosimy pana de Chavigny za drzwi wraz z jego cackiem. Uczeszę cię, upnę parę kwiatków i zabieram cię moją karetą. Więc cóż, rzecz załatwiona?
MATYLDANie na dziś; stanowczo, zostaję w domu.
PANI DE LÉRYStanowczo! więc to poważna decyzja? Panie de Chavigny, niechże pan zabierze Matyldę.
CHAVIGNYNie mieszam się do niczyich spraw.
PANI DE LÉRYOch! och! pan, widzę, lubi niebieski kolor. A zatem, słuchaj, wiesz, co zrobię? Daj mi herbaty, zostanę tutaj.
MATYLDAOch, jakaś ty poczciwa, droga Ernestyno! Nie, nie chcę pozbawiać balu jego królowej. Idź, przetańcz parę tur walca i wracaj o jedenastej, jeżeli będziesz miała jeszcze ochotę; pogawędzimy sobie we dwie przy kominku, skoro pan de Chavigny nas porzuca.
CHAVIGNYJa? wcale nie; nie wiem jeszcze, czy wyjdę.
PANI DE LÉRYA więc, rzecz ułożona15, do zobaczenia niebawem. Ale, ale, słyszeliście wszak o moich niedolach: okradziono mnie jak w lesie.
MATYLDAOkradziono! co ty powiadasz?
PANI DE LÉRYCztery suknie, moja droga, cztery cud-suknie prościuteńko z Londynu, przepadły na komorze16. Gdybyś je była widziała17, to można się zapłakać! jedna gołąbkowa, druga kremowa; nigdy nie zrobią nic podobnego.
MATYLDAŻal mi cię z całego serca. Skonfiskowano je zatem?
PANI DE LÉRYAle gdzie tam. Gdybyż tylko to, krzyczałabym póty, ażby mi je oddano, bo to istne morderstwo. Na całe lato zostałam po prostu nago. Wyobraź sobie, naszpikowali mi suknie; wpakowali mi swój rożen, nie wiem już którędy, do skrzyni; porobili dziury takie, że można palec włożyć. Taką wiadomość podano mi wczoraj na śniadanie.
CHAVIGNYA nie było tam przypadkiem między nimi niebieskiej?
PANI DE LÉRYNie, drogi panie; ani na lekarstwo. Do widzenia, ślicznotko, tylko pokażę się i uciekam. Przebyłam niedawno moją dwunastą grypę tej zimy; upoluję trzynastą. Skoro tylko tego dokonam, pędzę tu i tonę w tej berżerce18. Opowiem ci jeszcze raz o komorze, o szmatkach, nieprawdaż? Nie, smutno mi na sercu dzisiaj, będziemy sentymentalizować. Wszystko jedno zresztą! Dobrej nocy, lazurowy panie... Jeżeli mnie pan zechce odprowadzać, nie pokażę się wcale.
Cóż za pusta głowa! Dobrze wybierasz sobie przyjaciółki.
MATYLDATo ty życzyłeś sobie, aby ją przyjąć.
CHAVIGNYZałożę się, że myślisz, iż to pani de Blainville robiła sakiewkę.
MATYLDANie, skoro przeczysz.
CHAVIGNYJestem pewien, że tak myślisz.
MATYLDAI czemu jesteś pewien?
CHAVIGNYBo znam twój charakter: pani de Léry jest dla ciebie wyrocznią. Doprawdy, to pomysł zupełnie niedorzeczny.
MATYLDANie zasłużyłam wcale na ten piękny komplement.
CHAVIGNYOch, mój Boże, owszem; i wyznaję, że wolałbym raczej szczerość niż udanie.
MATYLDAAleż, jeżeli nie myślę, nie mogę udawać, że myślę, jedynie dlatego, aby ci się wydać szczerą.
CHAVIGNYPowiadam ci, że myślisz: czytam to na twojej twarzy.
MATYLDAJeżeli ci to sprawia przyjemność, więc dobrze, zgadzam się; myślę.
CHAVIGNYZatem, myślisz? A gdyby i tak było, cóż w tym złego?
MATYLDANic a nic; dlatego nie widzę, czemu miałbyś przeczyć.
CHAVIGNYToteż nie przeczę; pani de Blainville dała mi tę sakiewkę.
Dobranoc; wrócę może niedługo wypić herbatę w towarzystwie twojej przyjaciółki.
MATYLDAHenryku, nie odchodź w ten sposób.
CHAVIGNYCo nazywasz „w ten sposób”? Czyśmy się pogniewali? Mnie się to wydaje bardzo proste: ktoś zrobił mi sakiewkę, noszę ją; pytasz mnie kto, odpowiadam. Nie ma w tym najmniejszego podobieństwa do sprzeczki.
MATYLDAA gdybym cię poprosiła o tę sakiewkę, darowałbyś mi ją?
CHAVIGNYByć może; na cóż by ci się zdała?
MATYLDAMniejsza; proszę cię o nią.
CHAVIGNYNie masz zamiaru jej nosić, przypuszczam? Chcę wiedzieć, co z nią zrobisz.
MATYLDABędę nosić.
CHAVIGNYCóż za żart! Nosiłabyś sakiewkę roboty pani de Blainville?
MATYLDACzemu nie? Wszak ty ją nosisz.
CHAVIGNYDobra racja19! Ja nie jestem kobietą.
MATYLDAWięc dobrze! Jeżeli nie będę jej używać, rzucę ją w ogień.
CHAVIGNYA! a! nareszcie tedy jesteś szczera. Dobrze, zatem, również bardzo szczerze, zachowam tę sakiewkę, jeżeli pozwolisz.
MATYLDAMasz zupełną swobodę, to pewne; ale przyznam ci się, przykro mi myśleć, że wszyscy wiedzą, czyjej jest roboty, i że ją będziesz wszędzie obnosił.
CHAVIGNYObnosił! Powiedziałby kto, że to trofeum!
MATYLDAWysłuchaj mnie, proszę, i daj mi rękę.
Kochasz mnie, Henryku? Powiedz.
CHAVIGNYKocham cię; słucham dalej.
MATYLDAPrzysięgam ci, że nie jestem zazdrosna; ale jeżeli mi dasz tę sakiewkę, ot tak, po przyjaźni, podziękuję ci z całego serca. Ofiaruję ci małą zamianę i sądzę, mam nadzieję przynajmniej, nie będziesz uważał, abyś na niej stracił.
CHAVIGNYCiekawym tej zamiany; cóż to takiego?
MATYLDAPowiem ci, jeżeli ci na tym zależy; ale gdybyś mi dał tę sakiewkę przedtem, na słowo, byłabym bardzo szczęśliwa.
CHAVIGNYNie daję nic na słowo.
MATYLDANo, Henryku, ja proszę.
CHAVIGNYNie.
MATYLDAA więc błagam cię na kolanach.
CHAVIGNYWstań, Matyldo, ja znów ciebie błagam; wiesz, że nie lubię scen tego rodzaju. Nie mogę ścierpieć, aby się ktoś poniżał, a w tym wypadku mniej niż kiedykolwiek. Za wiele zajmujemy się dzieciństwem20; gdybyś żądała serio, rzuciłbym sam tę sakiewkę w ogień i nie potrzebowałbym żadnej wymiany. No, proszę, wstań i nie mówmy o tym więcej. Do widzenia dziś wieczorem; wrócę jeszcze.
Skoro nie mogę tamtej, tę zatem rzucę w ogień.
Biedna mała, całowałam cię przed chwilą; czy pamiętasz, co ci mówiłam? Przybywamy za późno, widzisz. On nie chce ciebie i nie chce już mnie.
Jakież to szaleństwo wszelkie marzenia! Nie ziszczają się nigdy. Po co ten powab, ten niezwalczony21 czar, który nam każe pieścić jakąś myśl? Po co tyle rozkoszy w tym, aby iść za nią, aby ją wykonać w tajemnicy? Na co to wszystko? Na to, aby płakać potem. Czegóż żąda tedy bezlitosny los? Jakichż zabiegów, jakich modłów potrzeba, aby urzeczywistnić najskromniejszą, najbłahszą nadzieję? Dobrze powiedziałeś, Henryku, to dzieciństwo; ale słodko mi było upierać się przy tym dzieciństwie; ciebie zaś, ty, tak dumny albo tak niewierny, niewiele by kosztowało poddać się temu dzieciństwu. Och! nie kocha mnie już! nie kocha! Kocha panią de Blainville.
Nie! nie trzeba o tym myśleć. Rzućmy w ogień tę zabawkę dziecinną, która nie umiała zjawić się dość wcześnie; gdybym mu ją dała dziś wieczór, zgubiłby ją może jutro. Och! tak, bez żadnej wątpliwości! Sakiewka moja wałęsałaby się po stole, gdzie bądź, wśród rupieci, podczas gdy tamta będzie mu towarzyszyć wszędzie. Ot, w tej chwili, siadając do gry, wydobywa ją z dumą; widzę jak ją kładzie na stoliku, jak podzwania złotem w jej wnętrzu! O ja nieszczęśliwa! jestem zazdrosna; brakowało mi tylko tego, aby mu stać się nienawistną.
Ale cóżeś ty winna! Po cóż cię niweczyć22, smutne dzieło moich rąk? Nie ma w tym twojej winy, ty czekałaś, ty spodziewałaś się także! Twoje świeże barwy nie zblakły w czasie tej okrutnej rozmowy; podobasz mi się, czuję że cię kocham; w tej drobnej wątłej siatce mieszczą się dwa tygodnie mego życia; och, nie, nie, ręka, która cię zrobiła, nie zabije cię; chcę cię zachować, chcę cię skończyć; będziesz dla mnie relikwią, będę cię nosiła na sercu; będziesz sączyć we mnie zarazem słodycz i cierpienie; będziesz mi przypominała moją miłość dla niego, jego zapomnienie, jego kaprysy; i kto wie, gdy cię ukryję w tym miejscu, może on, ten niedobry, zechce cię tam odszukać.
Nigdzie nikogo! cóż to ma znaczyć? Wchodzi się tu jak do zajezdnego domu.
Pani de Léry!
Witam cię jeszcze raz, kochanie; nie ma u was zupełnie służby; biegam po całym domu, aby znaleźć kogo. Uff! ledwie żyję.
Zrzućże te futra.
PANI DE LÉRYZaraz; przemarznięta jestem. Podobają ci się te lisy? Powiadają, że to kuny etiopskie, czy coś podobnego; pan de Léry przywiózł mi to z Holandii. Mnie, szczerze mówiąc, wydają się szkaradne; włożę to ze trzy razy przez grzeczność, a potem daruję Urszuli.
MATYLDAPokojówka nie może tego nosić.
PANI DE LÉRYTo prawda; więc każę sobie zrobić dywanik.
MATYLDAI cóż, bal był ładny?
PANI DE LÉRYOch, mój Boże, bal! Ależ ja nie byłam na balu. Nie zgadłabyś nigdy, co mi się zdarzyło.
MATYLDANie pojechałaś zatem...
PANI DE LÉRYOwszem, pojechałam, ale nie dostałam się do środka. To można umrzeć ze śmiechu. Wyobraź sobie ogonek... ogonek...
To cię tak strasznie przeraża?
MATYLDAW istocie; nie lubię natłoku pojazdów.
PANI DE LÉRYTak, to bardzo przykre, kiedy się jest samej. Daremnie krzyczałam na woźnicę, aby się posuwał naprzód, nie ruszał się z miejsca; byłam w pasji! Miałam ochotę wsiąść na kozioł; ręczę ci, że byłabym przycięła ten ogonek. Ale to takie głupie siedzieć w tym pudle, ubrana, naprzeciw mokrej szyby: leje bowiem, na dobitkę, jak z cebra. Pół godziny zabawiałam się widokiem przechodniów brodzących w wodzie, po czym kazałam nawracać23. Oto i mój bal. — Cóż to za rozkosz ten ogień! czuję, że odżywam!
Herbata.
Pan de Chavigny wyszedł?
MATYLDATak; zdaje mi się, że wybierał się na ten bal i będzie wytrwalszy od ciebie.
PANI DE LÉRYMam wrażenie, że mnie twój mąż nie lubi, mówiąc między nami.
MATYLDAMylisz się, zaręczam; sto razy mówił, że jesteś jedną z najładniejszych kobiet w Paryżu.
PANI DE LÉRYDoprawdy? To bardzo grzecznie z jego strony; ale zasłużyłam na to, uważam bowiem, że on jest bardzo przystojny. Czy zechcesz mi pożyczyć szpilki?
MATYLDAMasz je pod ręką.
PANI DE LÉRYTa Palmira robi suknie! Zupełnie nie czuje się ramion; zawsze się ma wrażenie, że wszystko opadnie24. Czy to jej roboty te rękawy?
MATYLDATak.
PANI DE LÉRYBardzo ładnie, doskonale, bardzo ładnie. Stanowczo, nie ma jak wąskie rękawy; ale długo nie mogłam się z nimi oswoić; przy tym uważam, że aby je nosić, nie trzeba być zbyt tęgą, inaczej bowiem wygląda się jak konik polny, duży korpus i cienkie łapki.
MATYLDADobre porówanie.
Nieprawdaż? Spójrz na pannę Saint-Ange. Nie trzeba być też wszelako za szczupłą; wówczas bowiem zupełnie nic nie zostaje. Zachwycają się margrabiną d’Ermont; dla mnie podobna jest do szubienicy. Ładna głowa, przyznaję, ale to głowa madonny zatknięta na patyku.
MATYLDAMożna ci nalać, kochanie?
PANI DE LÉRYTylko gorącej wody, z cieniem herbaty i obłoczkiem mleka.
MATYLDACzy wybierasz się jutro do pani d’Égly? Wstąpię po ciebie, jeżeli chcesz.
PANI DE LÉRYA! pani d’Égly to znów inny okaz! Ze swoją fryzurą i nogami robi na mnie wrażenie miotełki do okurzania pajęczyny.
Naturalnie, że będę u niej jutro. Nie, nie mogę; idę na koncert.
MATYLDATo prawda, że jest trochę komiczna.
Uwagi (0)