Fraszki - Jan Kochanowski (internetowa wypozyczalnia ksiazek TXT) 📖

Uwagi: 0

Słowa kluczowe:

Skarżyć się

Krótki opis książki:

Fraszki Jana Kochanowskiego pierwszy raz zostały opublikowane w 1584 roku. Jest to zbiór ponad 300 utworów ujętych w trzech osobnych księgach.

Nie da się oddzielić życiorysu Jana Kochanowskiego od treści fraszek, które przedstawiają realia życia w XVI-wiecznej Polsce. Ukazany obraz człowieka renesansowego w perspektywie jego wad i zalet, niejednokrotnie wyśmiewanych przez autora, podkreśla różnorodność języka i formy, a ich oszałamiająca ilość — tematyki. Kochanowski pisze fraszki o biesiadach, miłości, filozofii, patriotyzmie, ale także o samych fraszkach, czy własnej twórczości.

Przeczytaj książkę

Podziel się książką:

Autor: Jan Kochanowski
Epoka: Renesans
Rodzaj: Liryka

Czytasz książkę online - «Fraszki - Jan Kochanowski (internetowa wypozyczalnia ksiazek TXT) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Jan Kochanowski

Idź do strony:

class="annotation" id="annotation-333">333. rękawki — kopca mogilnego. Nazwa wywodzi się od kopca Krakusa. Kopiec ten według legendy lud usypał znosząc ziemię w rękawach. Później nazwa święta ludowego, zapewne pamiątka dawnej uroczystości obchodzonej przez Słowian. [przypis redakcyjny]

334. suknią szachowaną — tzw. domino, szata błaznów. [przypis redakcyjny]

335. twardo kowaną — wykutą z kamienia; zwrot mieści w sobie aluzję zarówno do nazwiska zmarłego błazna, jak i do jego zawodu w związku z przysłowiem o krainie głupców, gdzie podkuwa się gęsi. [przypis redakcyjny]

336. Utwór odnosi się do fraszki z Ksiąg trzecich pt. Nagrobek Gąsce. [przypis edytorski]

337. Hanna Spinkowa — córka Anny Kobylińskiej, 2. voto Bzickiej (por. fr. II 28), zmarła między kwietniem 1570 a czerwcem 1572. [przypis redakcyjny]

338. Zofia Firlejowa z Bonerów (zm. po 1563) — żona wojewody lubelskiego Jana, którego dworzaninem był młody Kochanowski. [przypis redakcyjny]

339. mieccie — miotajcie, rzucajcie. [przypis edytorski]

340. marmur — u Kochanowskiego oryginalnie, zgodnie z dawną ortografią jest: marmór. [przypis edytorski]

341. Utwór odnosi się do fraszki z Ksiąg trzecich pt. Nagrobek jej M. P. wojewodzinej lubelskiej. [przypis edytorski]

342. marmurem — oryginalnie u Kochanowskiego, zgodnie z dawną ortografią jest: „marmórem”. [przypis edytorski]

343. na... niebie przy... Pegazie — Pegaz, skrzydlaty rumak Muz i poetów (symbol natchnienia poetyckiego), przeniesiony na firmament tworzył gwiazdozbiór Pegaza. [przypis redakcyjny]

344. z jastrząby — z jastrzębiami, z którymi ramię w ramię polował na gołębie. [przypis redakcyjny]

345. półmiski — wyszukane potrawy. [przypis redakcyjny]

346. Stanisław Strus, opłakiwany również wierszem Mikołaja Sępa Szarzynskiego, poległ w r. 1571 w bitwie z Tatarami nad Rastawicą na Ukrainie. [przypis redakcyjny]

347. Przysłowie oparte na Ewangelii św. Mateusza (Mt 7:3). [przypis redakcyjny]

348. a kędy rozdawają — fraszka wymierzona jest przeciw tym protestantom, którzy dla korzyści materialnej udawali stronników kościoła panującego. [przypis redakcyjny]

349. wodę święcił albo też krzcił dzwony — święcenie wody i chrzczenie dzwonów nie dawało dochodu księdzu. [przypis redakcyjny]

350. Orfeus — syn Muzy Kaliope i Apollina, śpiewem swym i grą na lutni poskramiał dzikie zwierzęta, wzruszał drzewa i kamienie, uspokajał burze morskie i wiatry. [przypis redakcyjny]

351. czego się dowcip... — z czego pomysłowość ludzka nie może znaleźć wyjścia. [przypis redakcyjny]

352. Stanisław Głoskowski — od r. 1576 dworzaninowi Zygmunta Augusta, a potem jego następców. [przypis redakcyjny]

353. Gdy zdrowie w cale — gdy zdrowie jest zachowane w całości, tj. nie nadszarpnięte chorobą. [przypis edytorski]

354. nie g’rzeczy — niedorzecznym. [przypis edytorski]

355. kaleta — sakiewka, woreczek na pieniądze. [przypis edytorski]

356. Nierozstrzygnięty pojedynek Hektora z Ajaksem (bohaterem greckim, uczestnikiem wojny trojańskiej) zakończył się wymianą darów, które w niedalekiej przyszłości przyniosły przeciwnikom nieszczęście: pasem Ajaksa zwycięski Achilles przywiązał zwłoki Hektora do swego wozu; Ajaks zaś przebił się mieczem Hektora. Stąd greckie przysłowie: dary nieprzyjaciół przynoszą nieszczęście. [przypis redakcyjny]

357. delija — delia, rodzaj okrycia wierzchniego noszonego przez szlachtę; płaszcz, opończa. [przypis edytorski]

358. Miłosnicy mądrości — filozofowie, przyrodnicy. [przypis redakcyjny]

359. Anegdotę cytuje również Górnicki w II księdze Dworzanina polskiego. [przypis redakcyjny]

360. Jan się rzezał w koszu — ośmieszająca kara: winny, zawieszony w koszu nad rzeką lub błotem, chcąc się uwolnić musiał przeciąć sznury i wpaść wraz z koszem do wody. [przypis redakcyjny]

361. Utwór odnosi się do fraszki z Ksiąg trzecich pt. O miłości (Głód a praca miłość kazi...). [przypis edytorski]

362. Ale tym sakiem Miłość już o płatne łowi — miłość łowi siecią nie na żarty, lecz naprawdę. [przypis redakcyjny]

363. Telefów rozum — Telefos, raniony przez Achillesa, za radą wyroczni wyleczył niegojącą się ranę rdzą tego oszczepu, którym była zadana. [przypis redakcyjny]

364. Prometeus — Prometeusz, olbrzym z rodu tytanów, wykradł na użytek ludzi ogień z nieba, za co Jowisz kazał przykuć go do skały Kaukazu, gdzie orzeł szarpał mu odrastającą wciąż wątrobę. Wybawcą jego był Herkules. [przypis redakcyjny]

365. Andromeda — córka króla Etiopii, Cefeusza (syna Jowisza), i Kasjopei, oddana na pożarcie smokowi morskiemu, wielorybowi (pustoszącemu kraj za bluźnierstwo Kasjopei, która twierdziła, że jest piękniejsza od nereid). Ocalił Andromedę Perseusz, który poślubił ją zabiwszy potwora. [przypis redakcyjny]

366. sykofancyja — sykofancja; umiejętność przypodobania się, pochlebstwo. [przypis edytorski]

367. Stanisław Grzepski (1524–1570) — profesor filozofii na Uniwersytecie Krakowskim, autor pierwszego podręcznika geometrii w języku polskim (1566). [przypis redakcyjny]

368. Fraszka wydrukowana w 1. wydaniu Szachów z ozdobionym herbem Tarnowskich (gwiazda nad półksiężycem), zawiera przepowiednię niespełnioną, młody bowiem Tarnowski „zszedł” rychło po ojcu, hetmanie. [przypis redakcyjny]

369. By słówkiem nie wyleciał — przysłowie zanotowane już przez Rysińskiego: „Słówko wróblem wyleci, a wołem się wraca”. [przypis redakcyjny]

Wesprzyj Wolne Lektury!

Wolne Lektury to projekt fundacji Nowoczesna Polska – organizacji pożytku publicznego działającej na rzecz wolności korzystania z dóbr kultury.

Co roku do domeny publicznej przechodzi twórczość kolejnych autorów. Dzięki Twojemu wsparciu będziemy je mogli udostępnić wszystkim bezpłatnie.

Jak możesz pomóc?

Przekaż 1% podatku na rozwój Wolnych Lektur:
Fundacja Nowoczesna Polska
KRS 0000070056

Dołącz do Towarzystwa Przyjaciół Wolnych Lektur i pomóż nam rozwijać bibliotekę.

Przekaż darowiznę na konto: szczegóły na stronie Fundacji.

Wszystkie zasoby Wolnych Lektur możesz swobodnie wykorzystywać, publikować i rozpowszechniać pod warunkiem zachowania warunków licencji i zgodnie z Zasadami wykorzystania Wolnych Lektur.
Ten utwór jest w domenie publicznej.
Wszystkie materiały dodatkowe (przypisy, motywy literackie) są udostępnione na Licencji Wolnej Sztuki 1.3.
Fundacja Nowoczesna Polska zastrzega sobie prawa do wydania krytycznego zgodnie z art. Art.99(2) Ustawy o prawach autorskich i prawach pokrewnych. Wykorzystując zasoby z Wolnych Lektur, należy pamiętać o zapisach licencji oraz zasadach, które spisaliśmy w Zasadach wykorzystania Wolnych Lektur. Zapoznaj się z nimi, zanim udostępnisz dalej nasze książki.

E-book można pobrać ze strony: http://wolnelektury.pl/katalog/lektura/fraszki

Tekst opracowany na podstawie: Jan Kochanowski, Dzieła polskie, tom 1, Państwowy Instytut Wydawniczy, wyd. 8, Warszawa, 1976

Wydawca: Fundacja Nowoczesna Polska

Publikacja zrealizowana w ramach projektu Wolne Lektury (http://wolnelektury.pl). Reprodukcja cyfrowa wykonana przez Bibliotekę Narodową z egzemplarza pochodzącego ze zbiorów BN.

Opracowanie redakcyjne i przypisy: Dariusz Gałecki, Julian Krzyżanowski, Barbara Otwinowska, Aleksandra Sekuła, Olga Sutkowska, Joanna Wenek.

Okładka na podstawie: Apoteoza Kochanowskiego, Henryka Beyer (1782–1855), domena publiczna

ISBN 978-83-288-3353-1

Plik wygenerowany dnia 2022-02-08.

Idź do strony:

Darmowe książki «Fraszki - Jan Kochanowski (internetowa wypozyczalnia ksiazek TXT) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!

Dodaj komentarz