Próby - Michel de Montaigne (warto czytać .txt) 📖
Krótki opis książki:
Próby to trzytomowy zbiór esejów autora Michaela de Montaigne'a, francuskiego pisarza i filozofa epoki renesansu.
To rozważania o charakterze filozoficznym, moralnym i społecznym, podszyte ideałem harmonii i wynikającej z niej mądrości. W pismach zawarta jest bogata refleksja filozoficzna nad możliwościami poznawczymi umysłu ludzkiego, a także próba pogodzenia wielu sprzeczności.
Montaigne uważany był za mistrza filozofii stoickiej, przez jednych również jako autorytet chrześcijańskiej moralności — przez innych właście na tej płaszczyźnie mocno krytykowany. Jego dzieło, wydane w 1580 roku, w 1646 trafiło do indeksu ksiąg zakazanych. Montaigne'a uważa się za twórcę nowego gatunku literackiego — eseju.
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
- Autor: Michel de Montaigne
- Epoka: Renesans
- Rodzaj: Epika
Czytasz książkę online - «Próby - Michel de Montaigne (warto czytać .txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Michel de Montaigne
Cięglewicz). [przypis tłumacza]
622. spondam regis Nicodemis (łac.) — „wezgłowiem króla Nikodema” (Suetonius, Vita Caesaris, 45; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
623. Quis (...) lympha (łac.) — „Niech mi tam pacholik/ Ochłodzi dzbanek z winem, Falernem ognistym,/ W źródle przeczystym” (Horatius, Odae, II, 11, 18; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
624. O Iane (...) tantum (łac.) — „Janusie, iże dwa masz oblicza, więc z figlów/ Nigdy sługus stojący za tobą nie zagra/ Palcami na swym nosie ni oślich ci uszu/ Przyprawi, ni ozora nie wywiesi tyle,/ Ile go pies apulski wywali w upały” (Aulus Persius Flaccus, Satirae, I, 58; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
625. obliczów — dziś popr. D.lm: oblicz. [przypis edytorski]
626. igry — zabawy. [przypis edytorski]
627. imać — chwytać. [przypis edytorski]
628. alter ridebat (...) contrarius alter (łac.) — „Pierwszy, ilekroć za próg wystawił swą nogę/ Z domu idąc, już śmiał się, drugi zasię płakał” (Iuvenalis, Satirae, X, 28; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
629. snadniej (daw.) — łatwiej. [przypis edytorski]
630. by jeden — choćby jeden. [przypis edytorski]
631. Nec (...) secetur (łac.) — „Z niemałą iście swadą i powagą prawił,/ Jak ćwiertować zające, jak pieczone kury” (Iuvenalis, Satirae, V, 123; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
632. Hoc (...) sit (łac.) — „Toś przesolił, toś spalił, to mało podlane,/ To zaś dobre! Otóż to masz pamiętać sobie!”/ Tak mu udzielam w miarę, jak mogę, mądrości;/ Potem Demesowi każę oczyścić półmiski,/ By świeciły jak lustro, i daję baczenie/ Na wszystko (Terentius, Adelphi, III, 4, 62; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
633. trefnym (daw.) — wyszukany, dowcipny, inteligentny; por. trefniś. [przypis edytorski]
634. snadno (daw.) — łatwo. [przypis edytorski]
635. jeno (daw.) — tylko. [przypis edytorski]
636. Dum (...) tenet (łac.) — „Póki tego nie mamy, czego pożądamy/ Zdaje się, że to właśnie najmilsze nad wszystko./ A gdy los nam to zdarzy, już inną rzecz gonim,/ Z takim samym zapałem” (Lucretius, De rerum natura, III, 1095; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
637. Nam (...) venirent (łac.) — „Bo gdy spostrzegł, że wszystko, czego tu potrzeba/ Dla śmiertelnych, natura już przygotowała,/ Że ludzie sławą, mieniem, zaszczytem darzeni,/ Wraz otoczeni dziatwą wzorową i zacną,/ Pomimo wszystko noszą utrapienia w sercu/ I dusze wolne zmuszą służyć troskom czarnym;/ Zrozumiał to i pojął, że naczynie samo/ Jad wytwarza, co psuje całą wnętrza wartość/ I to zewnętrzne szczęście, ba i przyszłość kazi” (Lucretius, De rerum natura, VI, 9; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
638. Communi (...) exterreamur (łac.) — „Pospólny to błąd nas wszystkich sprawia, że osoby lub rzeczy niewidzialne, tajemniczo kryjące się oraz nieznane, lepsze w nas budzą nadzieje albo większą obawę” (Iulius Caesar, De bello civili, II, 4; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
639. przyroda — tu: przyrodzone właściwości, konstytucja, ukształtowanie, natura. [przypis edytorski]
640. Mulier (...) olet (łac.) — „Dziewka pachnie najlepiej, gdy niczym nie pachnie” (Plautus, Mostellaria, I, 3, 116; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
641. Rides (...) olere (łac.) — „«Nie pachniesz niczym», przyganiasz mi z dumą:/ Bo lepiej niczym, niż pachnąć perfumą” (Martialis, Epigrammata, VI, 55, 4; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
642. Postume (...) olet (łac.) — „Kto się rad kąpie w perfumie,/ Źle ten pachnie, mój Postumie” (Martialis, Epigrammata, II, 12, 4; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
643. Namque (...) sus (łac.) — „Nos mój woń każda najpierwej przenika:/ Czy obrosłego koźli pot ramiączka,/ Czy w łonie samym sromliwa bolączka,/ Zwęszę wpierw niźli wyżeł na barłogu dzika” (Horatius, Epodes, XII, 4; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
644. Si (...) cucullo (łac.) — „A gdy idzie na nocną schadzkę z cudzą żoną,/ Przywdziewa płaszcz zakonny, twarz kryje zasłoną” (Iuvenalis, Satirae VIII, 144; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
645. obserwować (z łac.; daw.) — zachowywać; przestrzegać. [przypis edytorski]
646. igry — zabawy, psoty. [przypis edytorski]
647. verbis indisciplinatis (łac.) — słowami nieuświęconymi. [przypis tłumacza]
648. pensum (z łac.) — praca domowa; zadanie wyznaczone do wykonania. [przypis edytorski]
649. Quae (...) divis (łac.) — Czego byś nie mógł spełnić, chyba gdybyś bogów/ Wręcz unicestwił (Aulus Persius Flaccus, Satirae, II, 4; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
650. Hoc (...) ipse (łac.) — „To, coś chciał od Jowisza zausznie wyżebrać,/ Mów, niech ci zrobi Stajus, krzyknie: «Chroń mię, Boże!»/ Ależ bo Bóg nie może krzyczeć: «Chroń mię, Boże!»” (Aulus Persius Flaccus, Satirae, II, 21; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
651. Tacito (...) concipimus (łac.) — „Chyłkiem, półgębkiem tylko szeptamy złe śluby” (Lucanus, Pharsalia, V, 104,; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
652. Haud (...) voto (łac.) — „Niejeden za nic w świecie nie powtórzy ślubów/ I modlitw swych publicznie: śmierć by wolał raczej” (Aulus Persius Flaccus, Satirae, II, 6; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
653. Clare (...) nubem (łac.) — „Naprzód głosem donośnym wołał: «Apollinie!»/ By go zaś nikt nie słyszał, wargi zwarł i szeptał:/ «Lawerno, cudna pani złodziei, daj zdolność/ Oszustwa, daj, bym zdał się niewinnym i świętym./ Zakryj nocą me winy, mgłą otul przykrady»” (Horatius, Epistulae, I, 16, 59; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
654. Immunis (...) mica (łac.) — „Kto czystą ręką dotknie ołtarzy,/ Choć nie da bóstwu żertwy bogatej, Gdy świętą mąkę i sól zapraży/ Snadnie ubłaga gniewne penaty” (Horatius, Odae, III, 23, 17; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
655. przeważny — dziś: przeważający; stanowiący większość. [przypis edytorski]
656. Ubi (...) mensque (łac.) — „Kiedy przemoc wszechwładnej starości poderwie/ Nasze ciało i mięśnie zwiotczeją bezsilnie,/ Wtedy i umysł chroma, i język się plącze” (Lucretius, De rerum natura, III, 452,; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
657. papież Bonifacy — Bonifacy VIII wstąpił na tron papieski w r. 1294, uzyskawszy podstępem abdykację Celestyna V. Dante, którego próbował zgładzić, umieścił go w swoim Piekle. [przypis tłumacza]
658. Neron (...) bym nigdy nie był nauczył pisać! — Seneka (Młodszy), O łagodności, II, 1, 2. [przypis tłumacza]
659. Malum (...) potest — Publius Syrus u Gelliusa, [w:] Gellius Aulus, Noctes Atticae, XVII, 14. [przypis tłumacza]
660. Quod petiit (...) toto — Horatius, Epistulae, I, 1, 98. [przypis tłumacza]
661. Ducimur (...) lignum — Horatius, Satirae, II, 7, 82. [przypis tłumacza]
662. Quid sibi (...) possit — Lucretius, De rerum natura, III, 1070. [przypis tłumacza]
663. Iuppiter auctiferas lustravit lumine terras — Umysły ludzkie są odbiciem światła, którym ojciec Jupiter oświeca urodzajne ziemie; Homer Odyseja, 18, 136; w przekładzie na łacinę autorstwa Cicerona; fragment zachowany jedynie jako cytat przytoczony w De civitatis Dei św. Augustyna. [przypis tłumacza]
664. Empedokles zauważył tę niezgodność u Agrygentynów (...) — [por:] Diogenes Laertios, Empedokles z Akragas [w:] Żywoty i poglądy słynnych filozofów, VIII, 63. [przypis tłumacza]
665. Owo (daw.) — tak więc; a zatem (na początku zdania). [przypis edytorski]
666. Antygon, powziąwszy miłość do jednego z żołnierzy (...) — Plutarch, Pelopidas, 1 [w:] Żywoty sławnych mężów. [przypis tłumacza]
667. azard — przygoda, niebezpieczeństwo. [przypis edytorski]
668. Verbis (...) mentem — Horacy, Epistulae, II, 2, 36. [przypis tłumacza]
669. Quantumvis (...) inquit — Horatius, Epistulae II, 2, 39. [przypis tłumacza]
670. distinguo (łac.) — rozróżniam. [przypis tłumacza]
671. Nihil (...) proficiscatur — Cicero, Tusculanae disputationes, II, 27. [przypis tłumacza]
672. voluptatem (...) infamia — por. Cicero, De officiis, I, 21. [przypis edytorski]
673. cui vivendi (...) est — Cicero, Paradoxa stoicorum, V, 1. [przypis tłumacza]
674. snadno (daw.) — łatwo. [przypis edytorski]
675. Magnam (...) agere — Seneca [Minor], Epistulae morales ad Lucilium, 120. [przypis tłumacza]
676. Nie dziw, powiada któryś starożytny (...) — Cały ten ustęp zaczerpnięty jest z Seneki: Seneka, Listy moralne do Lucyliusza, LXXI i LXXII. [przypis tłumacza]
677. Hac duce (...) venit — Tibullus, Elegiae II, 1, 75. [przypis tłumacza]
678. snać (daw.) — widocznie, prawdopodobnie. [przypis edytorski]
679. Quos (...) rectum — Horatius, Satirae, I, 1, 107. [przypis tłumacza]
680. zwarować — zwędzić; ukraść. [przypis edytorski]
681. Nec (...) legerit — Horatius, Satirae I, 3, 115. [przypis tłumacza]
682. Quum vini (...) gliscunt — Lucretius, De rerum natura, III, 475. [przypis tłumacza]
683. Tu sapientium (...) Lyaeo — Horatius, Odae, III, 21, 14. [przypis tłumacza]
684. Józef opowiada — Józef Flawiusz, Autobiografia. [przypis tłumacza]
685. August, zwierzywszy się Lucjanowi (...) — Seneka, Listy moralne do Lucyliusza, LXXXIII. [przypis tłumacza]
686. Hesterno (...) Lyaeo — Vergilius, Eclogae, VI, 15. [przypis tłumacza]
687. trefnie (daw.) — dowcipnie; por. trefniś: błazen. [przypis edytorski]
688. Nec (...) titubantibus — Iuvenalis, Satirae, XV, 47. [przypis tłumacza]
689. wpodle (daw.) — pod, obok, niedaleko. [przypis edytorski]
690. Hoc (...) ferunt — Maximianus Pseudo-Gallus, Elegiae, I, 47. [przypis tłumacza]
691. Narratur (...) virtus — Horatius, Odae, III, 21, 11. [przypis tłumacza]
692. k’temu (daw.) — do tego w tym celu. [przypis edytorski]
693. k’temu (daw.) — do tego. [przypis edytorski]
694. wierę (daw.) — zaprawdę, zaiste. [przypis edytorski]
695. która nosiła tytuł „Marka Aurelego” — dzieło cytowanego już poprzednio hiszpańskiego autora Guewary, który cieszył się owego czasu niezmiernym wzięciem. [przypis tłumacza]
696. Podobna przyczyna (...) zgasiła nadwątlone wiekiem siły filozofa Archezilausa — Diogenes Laertios, Arkesilaos [w:] Żywoty i poglądy słynnych filozofów, IV, 44. [przypis tłumacza]
697. Si (...) sapientiae — Horatius, Odae, III, 28, 4. [przypis tłumacza]
698. Sudores (...) videmus — Lucretius, De rerum natura, III, 155. [przypis tłumacza]
699. Humani (...) putat — Nic, co ludzkie, nie jest mu obce; Terentius, Heauton Timorumenos, I, 1, 25. [przypis tłumacza]
700. Sic (...) habenas — Vergilius, Aeneida, VI. [przypis tłumacza]
701. Plutarch (...) mówiąc jak Brutus i Torkwatus zabijają własne dzieci (...) — Plutarch, Publikola, 3 [w:] Żywoty sławnych mężów. [przypis tłumacza]
702. Occupavi (...) non posses — Cicero, Tusculanae disputationes, V, 9. [przypis tłumacza]
703. czytamy u Józefa, jak owo dziecko (...) uzbrój ich, zagrzej ich” — por. IV Księga Machabejska, 8; dzieło przypisywane dawniej Józefowi Flawiuszowi. [przypis edytorski]
704. rzeczenie Antystenesa (...) — Gellius Aulus, Noctes Atticae IX, 5. [przypis tłumacza]
705. Spumantemque (...) leonem — Vergilius, Aeneida, IV, 158. [przypis tłumacza]
706. Obyczaje wyspy Cea — w swoich dwóch słynnych listach za i przeciw samobójstwu J.J. Rousseau zaczerpnął wiele argumentów z tego rozdziału; [por.] Nowa Heloiza, Ks. II. List 1 i 2. [przypis tłumacza]
707. snadno a. snadnie (daw.) — łatwo. [przypis edytorski]
708. Gdy Filip wkroczył zbrojną ręką do Peloponezu (...) — ten i następne przykłady z Plutarcha, Powiedzenia spartańskie. [przypis tłumacza]
709. gdy Filip pisał do nich (...) jako odpowiedział Bojokalus Rzymianom — Tacyt, Roczniki, XIII, 56. [przypis tłumacza]
710. Ubique mors est (...) patent — Seneca, Thebais (Phoenissae), I, 1, 151. [przypis tłumacza]
711. Najbardziej własnowolna śmierć jest najpiękniejsza — Seneka (Młodszy), Listy moralne
Darmowe książki «Próby - Michel de Montaigne (warto czytać .txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie
Dodaj komentarz
Uwagi (0)