Matka - Stanisław Ignacy Witkiewicz (Witkacy) (wypożyczalnia książek .txt) 📖
Dramat Witkacego z roku 1924, który przedstawia relację syna z matką.
Tytułowa matka to Janina Węgorzewska, która musi utrzymywać swojego syna Leona (ma do niego o to pretensję). Ona zajmuje się robótkami ręcznymi. On jest myślicielem, filozofem, tworzy swój własny manifest ideologiczny. W końcu Leon wplątuje się w podejrzane interesy i staje się bogaty. Jednak los bywa okrutny…
- Autor: Stanisław Ignacy Witkiewicz (Witkacy)
- Epoka: Dwudziestolecie międzywojenne
- Rodzaj: Dramat
Czytasz książkę online - «Matka - Stanisław Ignacy Witkiewicz (Witkacy) (wypożyczalnia książek .txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Stanisław Ignacy Witkiewicz (Witkacy)
A ja mam dosyć tego wszystkiego: tych waszych morderstw, tej całej strzelaniny, tej gadaniny, tej całej blagi, tego mordobicia, tego duchowego mizeractwa, tego całego psychologicznego babrania się w nieświeżych bebechach. Ja chcę żyć. Leon, patrz! To wszystko jest jeden wielki humbug.
To nie jest żaden trup, tylko manekin. Głowa jest z drzewa
A zresztą zrobiona jest przez jakiegoś znanego rzeźbiarza. Mam wrażenie, że to robił albo Zamoyski57, albo Archipenko58 — mimo całego naturalizmu i podobieństwa. A te ręce są gipsowe — jakiś stary odlew ze szkoły przemysłu drzewnego. A reszta — to pakuły.
Aaa! Aaa! To okropne. Jak ja teraz będę żył?! To gorzej, to gorzej — jak ja teraz umrę?! Zniszczyliście wszystko! Aaa! Aaa! Aaa!
OSOBAChodźmy stąd, Albercie — chodźmy stąd wszyscy. Jeśli on to przetrzyma, będzie silnym. Jeśli nie — niech go diabli wezmą — i tak zrobił swoje. Jego idee są już puszczone i nic ich nie zatrzyma. I to jest blaga, z tym pokojem bez wyjścia. Ręczę, że tu są jakieś drzwi za tymi krzesłami.
O — są ukryte drzwi, jest guzik.
Aaa! Teraz nie mam już nic. Zabrali mi nawet wyrzut sumienia! Zabrali mi moją męczarnię!! Nie mam już nic, nic, nic! Tylko te pamiątki nieszczęsne! Aaaa!
PRAWOSKRZYDŁOWY W SZEREGU ROBOTNIKÓWNo, a teraz, panowie, mały samosąd w imieniu mdłej demokracji.
O tak, o tak, o tak, o tak, o taaaaak!
13 XII 1924
KRS: 0000070056
Nazwa organizacji: Fundacja Nowoczesna Polska
Każda wpłacona kwota zostanie przeznaczona na rozwój Wolnych Lektur.
1. Szpakiewicz, Mieczysław (1890–1945) — dyrektor Teatru Miejskiego w Łodzi, odegrał ważną rolę we wprowadzeniu sztuk Witkacego na scenę. [przypis edytorski]
2. żuiser (z fr.) — lubieżnik. [przypis edytorski]
3. wcale (daw.) — całkiem. [przypis edytorski]
4. pojeden (reg.) — co niektóry. [przypis edytorski]
5. mezalians — małżeństwo, w którym jedna ze stron pochodzi z niższej sfery. [przypis edytorski]
6. Castel del Assucar — miejscowość zmyślona. [przypis edytorski]
7. bajc (reg.) — oszustwo. [przypis edytorski]
8. Almanach de Gotha — Almanach gotajski, rocznik informujący o europejskich rodach arystokratycznych, wydawany od r. 1763. [przypis edytorski]
9. tombak — stop miedzi i cynku, naśladujący złoto, chętnie stosowany przez fałszerzy. [przypis edytorski]
10. aliaż — mieszanka, stop. [przypis edytorski]
11. antydot (z łac.) — antidotum, odtrutka. [przypis edytorski]
12. logizacja — poddanie kontroli norm logicznych. [przypis edytorski]
13. Ibsen, Henryk (1828–1906) — dramaturg norweski. Początkowo tworzył utwory oparte na motywach historycznych, legendach i sagach skandynawskich, później podjął tematykę społeczno-obyczajową w duchu realizmu i naturalizmu oraz symbolizmu. Dzieła: Grób Hunów, Nora czyli dom lalki, Dzika kaczka, Kobieta morska. [przypis edytorski]
14. Strindberg, August (1849–1912) — pisarz szwedzki; zaszczepił w Szwecji europejskie prądy literackie (np. naturalizm, ekspresjonizm); autor m.in. Ojca z 1887. [przypis edytorski]
15. tiutuajować (z fr.) — mówić sobie po imieniu. [przypis edytorski]
16. degrengolować — upadać, tracić wartości moralne. [przypis edytorski]
17. Nietzsche, Friedrich (1844–1900) — filozof niemiecki, reprezentant irracjonalizmu i immoralizmu; sformułował koncepcje „woli mocy” i „nadczłowieka”. [przypis edytorski]
18. Spengler, Oswald (1880–1936) — niemiecki filozof i historiozof, autor bestsellerowej książki Zmierzch Zachodu (1917), przewidującej upadek cywilizacji europejskiej. [przypis edytorski]
19. Bergson, Henri (1859–1941) — francuski filozof, przedstawiciel irracjonalizmu i intuicjonizmu, twórca koncepcji élan vital, czyli pędu życiowego; za punkt wyjścia swej doktryny przyjął krytykę poznania intelektualnego na rzecz intuicji. [przypis edytorski]
20. syndykalizm — kierunek w ruchu robotniczym, zakładający pierwszeństwo celów ekonomicznych nad politycznymi. [przypis edytorski]
21. kooperatywa (daw.) — spółdzielnia. [przypis edytorski]
22. stadowej — dziś popr.: stadnej. [przypis edytorski]
23. odmaterializowanie socjalizmu — oddzielenie socjalizmu od materialistycznej filozofii. [przypis edytorski]
24. Nietzsche, Friedrich (1844–1900) — filozof niemiecki, reprezentant irracjonalizmu i immoralizmu; sformułował koncepcje „woli mocy” i „nadczłowieka”. [przypis edytorski]
25. dysocjacja (z łac.) — oddzielenie. [przypis edytorski]
26. Papuas — przedstawiciel rdzennych plemion Nowej Gwinei. [przypis edytorski]
27. Wilhelm II (1859–1941) — cesarz niemiecki w latach 1888–1918. [przypis edytorski]
28. Ludendorff, Erich (1865–1937) — niemiecki generał. [przypis edytorski]
29. hetera — wykształcona i wyrafinowana kurtyzana w staroż. Grecji. [przypis edytorski]
30. finish (ang.) — koniec. [przypis edytorski]
31. dżemper (z ang.) — rodzaj swetra. [przypis edytorski]
32. mogoł — tytuł władcy indyjskiego, tu ironicznie: wybitna osobistość. [przypis edytorski]
33. zydel (daw.) — drewniany stołek. [przypis edytorski]
34. Chwistek, Leon (1884–1944) — malarz, filozof i teoretyk sztuki. [przypis edytorski]
35. logizacja — poddanie kontroli norm logicznych. [przypis edytorski]
36. redengota — surdut do jazdy konnej. [przypis edytorski]
37. beri-beri — choroba spowodowana brakiem witaminy B1; tu słowo użyte jako przekleństwo, podobnie jak „cholera”. [przypis edytorski]
38. Ibsen, Henryk (1828–1906) — dramaturg norweski. Początkowo tworzył utwory oparte na motywach historycznych, legendach i sagach skandynawskich, później podjął tematykę społeczno-obyczajową w duchu realizmu i naturalizmu oraz symbolizmu. Dzieła: Grób Hunów, Nora czyli dom lalki, Dzika kaczka, Kobieta morska. [przypis edytorski]
39. brom — środek uspokajający. [przypis edytorski]
40. chloral — środek uspokajający. [przypis edytorski]
41. wcale (daw.) — całkiem. [przypis edytorski]
42. tualeta a. toaleta — elegancka suknia. [przypis edytorski]
43. y compris (fr.) — włączając tu. [przypis edytorski]
44. Timur-Chan — Timur Chromy a. Tamerlan (1336–1405), chan Złotej Ordy i twórca wielkiego mongolsko-tatarskiego imperium, które rozpadło się po jego śmierci. [przypis edytorski]
45. mediatyzowany — pozbawiony praw udzielnych. [przypis edytorski]
46. Freifrau (niem.) — baronowa. [przypis edytorski]
47. Les idées-forces (fr.) — idee-siły. [przypis edytorski]
48. Fouillet — zniekszt. nazwisko fr. filozofa Alfreda Fouilée (1838–1912). [przypis edytorski]
49. Guyot — znieksz. nazwisko fr. filozofa Jeana Marie Guyau (1854–1888). [przypis edytorski]
50. pugilares (daw.) — portfel. [przypis edytorski]
51. humbug (ang.) — oszustwo. [przypis edytorski]
52. ontologia (filoz.) — nauka o bycie. [przypis edytorski]
53. malszansa (z fr.) — pech. [przypis edytorski]
54. tumor (łac.) — guz nowotworowy. [przypis edytorski]
55. my y compris (fr.) — włączając w to mnie. [przypis edytorski]
56. Aa — kochanego pana Leona — w domyśle: witam. [przypis edytorski]
57. Zamoyski, August (1893–1970) — polski rzeźbiarz. [przypis edytorski]
58. Archipenko, Aleksander (1887–1964) — ukraiński rzeźbiarz, działający w Stanach Zjednoczonych. [przypis edytorski]
59. à deux battants (fr.) — na oścież. [przypis edytorski]
Wolne Lektury to projekt fundacji Nowoczesna Polska – organizacji pożytku publicznego działającej na rzecz wolności korzystania z dóbr kultury.
Co roku do domeny publicznej przechodzi twórczość kolejnych autorów. Dzięki Twojemu wsparciu będziemy je mogli udostępnić wszystkim bezpłatnie.
Jak możesz pomóc?
Przekaż 1% podatku na rozwój Wolnych Lektur:
Fundacja Nowoczesna Polska
KRS 0000070056
Dołącz do Towarzystwa Przyjaciół Wolnych Lektur i pomóż nam rozwijać bibliotekę.
Przekaż darowiznę na konto: szczegóły na stronie Fundacji.
Ten utwór nie jest objęty majątkowym prawem autorskim i znajduje się w domenie publicznej, co oznacza że możesz go swobodnie wykorzystywać, publikować i rozpowszechniać. Jeśli utwór opatrzony jest dodatkowymi materiałami (przypisy, motywy literackie etc.), które podlegają prawu autorskiemu, to te dodatkowe materiały udostępnione są na licencji Creative Commons Uznanie Autorstwa – Na Tych Samych Warunkach 3.0 PL.
Źródło: http://wolnelektury.pl/katalog/lektura/witkacy-matka
Tekst opracowany na podstawie: Stanisław Ignacy Witkiewicz, Wybór dramatów, wyd. Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, Drukarnia Narodowa, Wrocław 1974.
Wydawca:
Uwagi (0)