Miarka za miarkę - William Shakespeare (Szekspir) (czytanie ksiazek online txt) 📖

Uwagi: 0

Słowa kluczowe:

Skarżyć się

Krótki opis książki:

Miarka za miarkę — komedia Williama Shakespeare'a z roku 1603.

Akcja osadzona jest w Wiedniu, którego książę deklaruje opuszczenie miasta (w rzeczywistości pozostając w nim w przebraniu zakonnika), a swoją władzę tymczasowo oddaje w ręce surowego sędziego Angela. Ten swoją pierwszą decyzją odnawia stare prawo karzące śmiercią za cudzołóstwo. Wkrótce jednak sam pragnie złamać to prawo, gdy przychodzi do niego Izabela, piękna siostra skazanego na śmierć Klaudia. Komplikacje fabularne rozwiązuje w końcu przebrany książę.

Przeczytaj książkę

Podziel się książką:

Czytasz książkę online - «Miarka za miarkę - William Shakespeare (Szekspir) (czytanie ksiazek online txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 William Shakespeare (Szekspir)

Idź do strony:

class="verse">Długie, okrutne poprzedzą męczarnie.

Odpowiedz jutro. Pomnij, że dla niego

Miłość mnie moja zmieni na tyrana,

Pomnij, że kłamstwo moje w sądach ludzi

Od twojej prawdy większą wiarę znajdzie.

Wychodzi. IZABELA

Do kogoż teraz skargę mą poniosę?

Kto mi uwierzy, gdy mu prawdę powiem?

O zgubne usta, w których ten sam język

Może potępić i może przebaczyć!

Po swojej woli nagina ustawy

I sprawiedliwość, i niesprawiedliwość

Ciągnie za sobą na haczyku żądzy!

Pójdę do brata, choć krewkością zgrzeszył.

W sercu ma dosyć uczucia honoru,

Że gdyby trzeba było głów dwadzieścia,

Chętniej by wszystkie na krwawy pień oddał,

Nim by zezwolił, aby jego siostra

Na zgrozę taką oddała swe ciało.

Niech umrze; moja niechaj żyje cnota;

Droższa ma czystość od jego żywota.

Angela żądze wyjawić mu muszę,

Ażeby na śmierć przygotował duszę.

Wychodzi.

AKT TRZECI SCENA PIERWSZA

Izba w więzieniu. Wchodzą Książę, Klaudio i Stróż. KSIĄŻĘ

Więc myślisz, że ci Angelo przebaczy?

KLAUDIO

Jedynym biednych lekarstwem — nadzieja.

Z nadzieją życia jestem gotów umrzeć.

KSIĄŻĘ

Na śmierć się gotuj, a śmierć albo życie

Słodsze ci będą. Z życiem tak rozumuj:

Jeśli cię stracę, stracę rzecz, o którą

Jeden się tylko może głupiec troszczyć.

Bo czymże jesteś? Tylko lekkim tchnieniem,

Wszystkich niebieskich wpływów niewolnikiem,

Co dom twój ciągłym napełniają bólem,

Tylko igraszką śmierci jesteś wieczną.

Całą twą troską, jak od niej uciekać,

A uciekając, do niej tylko lecisz.

Wszelka szlachetność daleko od ciebie,

Bo pospolitość wszystkich twych rozkoszy

Jest rodzicielką; nie masz i odwagi,

Bo drżysz przed żądłem lichego robaka;

Sen jest najlepszym twoim wypoczynkiem.

Często go szukasz, a przecie nikczemnie

Śmierci się lękasz, która snem jest tylko.

Nie jesteś samo sobą, bo cię składa

Tysiąc atomów z prochu wydzielonych.

Na chwilę nawet nie jesteś szczęśliwe,

Bo gonisz za tym, czego nie posiadasz,

A nie dbasz o to, co w twym posiadaniu.

Nie jesteś stałe, każdy bowiem księżyc

Dziwne przemiany w tobie wywołuje.

Jesteś ubogie, choć bogactwa dzierżysz,

Bo jako osieł pod złotem się gnący

W krótkiej podróży niesiesz ciężkie skarby,

Aż śmierć je zdejmie; nie masz przyjacieli,

Bo twe wnętrzności, które zwą cię ojcem,

Ten czysty wypływ własnych swoich lędźwi,

Klną trąd, podagrę, febry i katary,

Że tak powoli do końca cię wiodą;

Nie masz młodości ni starego wieku,

Ale, podobne do snu po obiedzie,

Jesteś ich tylko przelotnym marzeniem;

Bo twoja młodość, jak wiekowy nędzarz,

Koślawych starców o jałmużnę prosi,

A gdy bogactwo przyjdzie ze starością,

Nie masz piękności, ognia, uczuć, członków,

Aby bogactwo wdzięki jakie miało.

Cóż się więc mieści w tym, co zwiemy życiem?

O, tysiąc śmierci w tym się życiu kryje,

A my, szaleni, śmierci się lękamy,

Co w końcu godzi wszystkie te sprzeczności.

KLAUDIO

Dzięki ci, ojcze! Błagając o życie,

Jak widzę teraz, śmierci tylko szukam,

Szukając śmierci, wynajduję życie.

Niech więc śmierć przyjdzie!

Wchodzi Izabela. IZABELA

Pokój wam i łaska!

STRÓŻ

Życzenie warte dobrego przyjęcia.

Witaj więc!

KSIĄŻĘ

Wkrótce znowu cię nawiedzę.

KLAUDIO

Święty mój ojcze, z serca ci dziękuję.

IZABELA

Kilka słów bratu chciałabym powiedzieć.

STRÓŻ

Przychodzisz w porę. Klaudio, twoja siostra.

KSIĄŻĘ

Słowo, mój stróżu.

STRÓŻ

Ile chcesz, mój ojcze.

KSIĄŻĘ

Ukryj mnie, proszę, podczas ich rozmowy

Tak, żebym każde słowo mógł usłyszeć.

Wychodzą Książę i Stróż. KLAUDIO

Jaką mi, siostro, pociechę przynosisz?

IZABELA

Pociechę dobrą, bardzo, bardzo dobrą:

Angelo, w niebie mając interesa,

W wyborze dał ci nad wszystkich pierwszeństwo,

Tam na stałego wyprawia cię posła.

Więc do podróży gotuj się co prędzej,

Jutro wyruszasz.

KLAUDIO

Czy nie ma ratunku?

IZABELA

Jest jeden, który ocalając głowę,

Serce rozedrze.

KLAUDIO

Lecz czy jest ratunek?

IZABELA

O, jest ratunek, możesz żyć, mój bracie;

Diabelska litość w sędziego jest duszy,

Jeśli ją przyjmiesz, życie uratujesz,

Ale łańcuchy do śmierci zachowasz.

KLAUDIO

Wieczne więzienie?

IZABELA

Tak, wieczne więzienie.

Choćbyś mógł nawet świat cały przebiegać,

Na chwilę z ciasnej nie wymkniesz się jamy.

KLAUDIO

Ale ratunku powiedz mi naturę.

IZABELA

Jego naturę? Jeżeli go przyjmiesz,

Poszarpiesz honor, który cię odziewa,

I będziesz nagi.

KLAUDIO

Objaw mi warunki.

IZABELA

Lękam się, bracie, i drżę, abyś czasem,

Wiedziony życia gorączkową żądzą,

Przez miłość sześciu lub siedmiu zim więcej

Na pastwę nie dał wiecznego honoru,

Śmieszli ty umrzeć? Tylko w czczej obawie

Gorzkie uczucie śmierci głównie leży,

A biedny chrabąszcz, nogą rozdeptany,

Cielesną mękę tak boleśnie czuje

Jak konający olbrzym.

KLAUDIO

Siostro moja,

Krzywdzisz mnie ciężko; nie w kwiecistych słowach

Gdy trzeba, męskiej szukam rezolucji.

Gdy umrzeć muszę, wieczne śmierci cienie

Jak narzeczoną do serca przycisnę.

IZABELA

To brat mój mówił, z ojcowskiego grobu

Słowa te wyszły. Tak jest, umrzeć musisz,

Bo serce twoje zbyt szlachetnie bije,

Abyś podłością ratować chciał życie.

Ha, ten pozorny świętoszek, namiestnik!

Co ostrą twarzą i mierzonym słowem

Przeraża młodość, szaleństwo rozgania

Jak sokół kury — on diabeł jest tylko!

Ach, gdyby można duszy jego błoto

Na jaw pokazać, świat ujrzałby tylko

Bez dna kałużę.

KLAUDIO

Poważny Angelo?

IZABELA

O, ta powaga to piekła jest barwa,

Osłaniająca jak kapłańska szata

Przeklęte ciało. Czy uwierzysz, bracie,

Że gdybym moje dała mu dziewictwo,

Wyszedłbyś wolny?

KLAUDIO

Nie, to być nie może!

IZABELA

Za grzech ten ciężki gotów ci dać prawo

Grzeszyć na nowo. Jeżeli tej nocy

Nie spełnię, co się i wymówić wzdrygam,

Umrzesz, mój bracie.

KLAUDIO

Nie, tego nie zrobisz.

IZABELA

O, gdyby tylko szło o moje życie!

Dla twej wolności ja bym je jak szpilkę

Chętnie rzuciła.

KLAUDIO

Dzięki, droga siostro.

IZABELA

Więc się na jutro przygotuj do śmierci.

KLAUDIO

Tak jest. Więc człowiek ten ma namiętności,

Gdy szczypie prawo, które chce na innych

Surowo pełnić? To nie grzech, zapewne,

Lub z siedmiu grzechów śmiertelnych najmniejszy.

IZABELA

Który z śmiertelnych grzechów jest najmniejszy?

KLAUDIO

Inaczej bowiem jak człowiek tak mądry

Chciałby dla jednej chwilowej rozkoszy

Na wieczne męki narażać swą duszę?

O Izabelo!

IZABELA

Co mówić chcesz, bracie?

KLAUDIO

Śmierć to rzecz straszna.

IZABELA

Życie bez honoru

Rzecz jest nieznośna.

KLAUDIO

Droga Izabelo,

O, pomyśl, umrzeć! Pójść, nikt nie wie dokąd,

I leżeć w zimnej trumnie, gnić powoli,

Zamienić ciało żywe i gorące

Na gliny garstkę, gdy duch wywołany

Albo się kąpie pośród fal ognistych,

Albo drży w wiecznych, zamarzniętych lodach

Lub, w niewidzialnych uwięziony wiatrach,

W gwałtownym pędzie nad wiszącym światem,

Krąży bez końca — lub zostać nędzniejszym

Od najnędzniejszych istot, co wśród wycia

Czarne, bezkształtne ciągle tworzą myśli!

O, to zbyt straszne! Na ziemi tej życie,

Jakkolwiek ciężkie, smutne, opłakane,

Starość, choroba, nędza i więzienie,

Jasnym są rajem porównane z śmiercią.

IZABELA

O, biada!

KLAUDIO

Pozwól mi żyć, droga siostro!

Grzech popełniony dla ratunku brata

W swojej dobroci przebacza natura,

Na cnotę zmienia.

IZABELA

O, bydlę przeklęte!

Podły nędzniku, tchórzu wiarołomny,

Chcesz się wybawić kosztem mojej cnoty?

Powiedz, czy nie jest prawie kazirodztwem

Żywota szukać w hańbie własnej siostry?

Co ja mam myśleć? Przebacz mi, o Boże!

Lecz wierność matki zda mi się wątpliwa,

Bo niepodobna, by z krwi mego ojca

Taka wyrodna strzeliła latorośl.

Nie rachuj na mnie; umrzyj i przepadnij!

Gdyby mi tylko schylić się wypadło,

By cię ocalić, i schylić się nie chcę.

Dla twojej śmierci modłów mam tysiące,

Lecz nie mam słowa dla twojego życia.

KLAUDIO

Słuchaj mnie tylko, droga Izabelo!

IZABELA

O zgrozo, zgrozo! Grzech twój jest rzemiosłem,

A nie przypadkiem, i litość dla ciebie

Byłaby nowych występków rajfurką.

Im prędzej umrzesz, tym lepiej.

KLAUDIO

O siostro!

Wchodzi Książę. KSIĄŻĘ

Pozwól mi powiedzieć jedno słowo, młoda siostro, jedno tylko słowo.

IZABELA

Czego żądasz?

KSIĄŻĘ

Jeśli masz chwilę wolnego czasu, pragnąłbym się z tobą rozmówić; łaska, o którą proszę, będzie i dla ciebie korzystna.

IZABELA

Nie mam chwili do stracenia; czas, który tu spędzam, muszę kraść innym obowiązkom, gotowa jednak jestem posłuchać cię na chwilę.

KSIĄŻĘ

do Klaudia na stronie

Mój synu, podsłuchałem, co zaszło między tobą a twoją siostrą. Angelo nie miał nigdy zamiaru uwiedzenia jej, chciał tylko cnoty jej doświadczyć, ćwiczyć się w sztuce sądzenia ludzkiej natury. Siostra twoja, pełna uczuć prawdziwego honoru i cnoty, dała mu odmowną odpowiedź, którą on z największą usłyszał radością. Jestem spowiednikiem Angela i wiem, że to prawda, na śmierć się więc przygotuj. Nie łudź się próżną nadzieją, jutro musisz umrzeć; więc na kolana i bądź gotowy.

KLAUDIO

Pozwól mi prosić siostrę o przebaczenie. Życie mi tak obmierzło, że co prędzej pozbyć się go pragnę.

KSIĄŻĘ

Wytrwaj w tym uczuciu. Bądź zdrów!

Wychodzi Klaudio. Wchodzi Stróż. KSIĄŻĘ

Stróżu, mam ci coś powiedzieć.

STRÓŻ

Jaka twoja wola, ojcze?

KSIĄŻĘ

Oddal się, jak przyszedłeś; zostaw mnie na chwilę z tą dziewicą; mój charakter i mój habit ręczą ci, że nic jej nie zagraża w moim towarzystwie.

STRÓŻ

Bardzo chętnie.

Wychodzi. KSIĄŻĘ

Ręka, która ci dała piękność, dała ci także i dobroć. Dobroć, która frymarczy wdziękami, wkrótce zmarnotrawi wdzięki piękności, ale cnota, która jest duszą twojej istoty, zachowa także piękność twojego ciała na zawsze. Napaść Angela na ciebie doszła przypadkiem mojej wiadomości i gdyby słabość ludzkiej natury nie dała już licznych przykładów podobnego upadku, dziwiłby mnie Angelo. Co zrobić zamierzasz, aby zadosyć uczynić namiestnikowi i brata ocalić?

IZABELA

Idę mu objawić moje postanowienie: wolę, żeby brat mój umarł wedle prawa, niż żeby syn mój urodził się na przekór prawa. Ale jak bardzo dobry książę na Angelu się oszukał! Jeśli wróci kiedykolwiek, a zdołam otrzymać posłuchanie, albo nadaremnie usta otworzę, albo mu rządy jego namiestnika odsłonię.

KSIĄŻĘ

Myśl bardzo dobra, ale jak rzeczy dziś stoją, łatwo się będzie obronić Angelowi przeciw twoim oskarżeniom, utrzymując, że chciał tylko wziąć cię na próbę. Daj ucho moim radom, bo mojej żądzy dobrze czynienia przedstawia się lekarstwo. Przekonany jestem, że możesz najniewinniej wyświadczyć zasłużoną łaskę biednej, pokrzywdzonej kobiecie, wyzwolić brata od surowości prawa bez żadnej plamy dla twojej wdzięcznej osoby, a oddać miłą usługę nieobecnemu księciu, jeśli kiedy wróci, a przypadkiem o sprawie tej usłyszy.

IZABELA

Słucham, co masz dalej powiedzieć, gotowam zrobić wszystko, co w prawdzie mojego ducha za niewinne uznam.

KSIĄŻĘ

Cnota jest odważna i dobroć nie zna trwogi. Czy nie słyszałaś kiedy o niejakiej Marianie, siostrze Fryderyka, wielkiego kapitana, który zginął na morzu?

IZABELA

Słyszałam, a dobre słowa towarzyszyły jej nazwisku.

KSIĄŻĘ

Ją właśnie Angelo miał wziąć za żonę; już się odbyły zaręczyny, nawet dzień ślubu był oznaczony. Między zrękowinami a uroczystością brat jej Fryderyk rozbił się na morzu, a z nim i z okrętem przepadł zarazem i posag jego siostry. Patrz, ile nieszczęść zwaliło się na biedną Marianę: straciła szlachetnego i sławnego brata, który czuł dla niej najtkliwsze i najszczersze przywiązanie, straciła z nim razem najlepszą cząstkę swojej fortuny, swój posag, straciła na koniec zaręczonego małżonka, tego pozornego świętoszka Angela.

IZABELA

Byćże to może? Więc ją opuścił Angelo?

KSIĄŻĘ

Opuścił ją we łzach, z których ani jednej słowem pociechy nie osuszył; połknął wszystkie swoje przysięgi pod pozorem, że odkrył rzeczy krzywdzące jej honor, słowem, zostawił ją w żałobie, którą jeszcze po stracie jego nosi, a na łzy jej kamienny, choć nimi oblany, obcy jest litości.

IZABELA

Jaką łaskę oddałaby śmierć tej biednej dziewicy, zabierając ją z tego świata! Co za zepsucie w życiu, gdy człowiek ten jeszcze żyje! Lecz jaka może być dla niej korzyść z tego, co tu zaszło?

KSIĄŻĘ

Nietrudno ci będzie uleczyć złamanie jego wiary, a lekarstwo to i brata twojego ocali, i czystości twojej nie naruszy.

IZABELA

Wytłumacz mi, jakim sposobem, mój ojcze.

KSIĄŻĘ

Dziewica, o której mówię, zachowała w sercu całą pierwszą miłość dla niego; niesprawiedliwe jego okrucieństwo, które, biorąc rzeczy na rozum, powinno było miłość tę zagasić, jak tama na potoku, tylko ją potężniejszą i niesforniejszą zrobiło. Idź do Angela, oświadcz pozorną gotowość do posłuszeństwa jego żądaniom, przystań na wszystko, połóż tylko za warunek, że twoje z nim spotkanie będzie krótkie, odbędzie się w godzinie ciemności i milczenia, w stosownym do tego miejscu. Warunki te raz przyjęte, reszta pójdzie jak z płatka. Uprzedzimy tę pokrzywdzoną dziewicę, aby za ciebie poszła na umówione

Idź do strony:

Darmowe książki «Miarka za miarkę - William Shakespeare (Szekspir) (czytanie ksiazek online txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!

Dodaj komentarz