Darmowe ebooki » Dramat szekspirowski » Miarka za miarkę - William Shakespeare (Szekspir) (czytanie ksiazek online txt) 📖

Czytasz książkę online - «Miarka za miarkę - William Shakespeare (Szekspir) (czytanie ksiazek online txt) 📖».   Wszystkie książki tego autora 👉 William Shakespeare (Szekspir)



1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ... 12
Idź do strony:
class="kwestia">
Nie złotą monetą, 
Nie klejnotami, których wartość leży 
W kaprysie ludzkim, lecz czystą modlitwą, 
Co przed tron boski, skrzydlata, dociera 
Przed wschodem słońca. Niewinną modlitwą 
Poszczących dziewic, które się wyrzekły 
Myśli o wszystkim, co z czasem przemija.  
  ANGELO
Dobrze, przyjdź jutro.  
  LUCJO
Idźmy, jest nadzieja. 
  IZABELA
Niechaj Bóg waszą dostojność zachowa!  
  ANGELO
na stronie
Amen! Bo czuję, że pokusa modłom 
Drogę zabiega.  
  IZABELA
O której godzinie 
Mam się tu stawić?  
  ANGELO
Byle przed południem. 
  IZABELA
Niech Bóg was strzeże!  
 
Wychodzą Lucjo, Izabela i Stróż. ANGELO
O, niech Bóg mnie strzeże, 
Strzeże od ciebie, nawet od twej cnoty! 
Cóż to jest? Jej to czy moja jest wina? 
Ha! Kto winniejszy! Kto? Czyli kusiciel, 
Czyli kuszony? Nie, nie, to nie ona, 
Ona nie kusi, lecz ja, przy fiołku 
Stojąc na słońcu, na jego promieniach, 
Nie jak kwiat wonię, lecz jak ścierwo gniję. 
Czemu na zmysły nasze silniej działa 
Kobiety cnota niż jej lekkomyślność? 
Czemu, gdy tyle pustych mamy gruntów, 
Pragniemy jeszcze i świątynię zburzyć, 
By na jej gruzach dom grzechu budować? 
O zgroza, zgroza! Co robisz, Angelo? 
Czym jesteś? Czemu pragniesz jej do grzechu, 
Który był dla niej podnietą do cnoty? 
Niech brat jej żyje; złodziej ma wymówkę, 
Gdy się sam sędzia kradzieży dopuszcza. 
Co? Czy ją kocham, kiedy tak gorąco 
Pragnę raz jeszcze jej słodki głos słyszeć 
I grzać się pragnę przy ócz jej płomieniach? 
O czymże marzę? O chytry nasz wrogu, 
Który, świętego złapać chcąc na haczyk, 
Świętą zanętę włożyć potrafiłeś! 
Ze wszystkich pokus najniebezpieczniejsza, 
Co nas miłością cnoty na grzech pędzi. 
Nigdy mi dotąd rozpustna kobieta 
Podwójną wędką sztuki i natury 
Nie rozbudziła śpiącej zmysłowości, 
A ta dziewica podbija mnie cnotą! 
Do dziś, gdy parę kochanków widziałem, 
Tylkom się dziwił, tylko uśmiechałem. 
 
Wychodzi. SCENA TRZECIA
Izba w więzieniu. Wchodzą Książę przebrany za mnicha, Stróż więzienia. KSIĄŻĘ
Witam cię, stróżu! Wszak ze stróżem mówię?  
  STRÓŻ
Tak jest, mój ojcze, jakie twe żądanie?  
  KSIĄŻĘ
Prawa zakonu, miłość chrześcijańska 
Mury więzienia nawiedzać mi każą, 
By nieść pociechę duszom utrapionym. 
Wedle zwyczaju otwórz mi ich wrota, 
Opowiedz zbrodni każdego naturę, 
Bym dał stosowną każdemu naukę.  
  STRÓŻ
Zrobię i więcej, jeśli więcej trzeba. 
Wchodzi Julia. 
Patrz, oto wchodzi jedna z uwięzionych, 
Co wpadła w ogień swej własnej młodości 
I w nim spaliła czyste swoje imię. 
W ciąży jest, widzisz; jej współwinowajca 
Na śmierć skazany; gorący młodzieniec 
Gotowszy grzech swój raz jeszcze powtórzyć 
Niż popełniony swą zapłacić głową. 
  KSIĄŻĘ
Kiedy ma umrzeć?  
  STRÓŻ
Jutro, jak się zdaje. 
do Julii 
Zaczekaj chwilę, wszystko już gotowe. 
Wnet do nowego wyślę cię mieszkania.  
  KSIĄŻĘ
Czyli żałujesz za grzech, który dźwigasz?  
  JULIA
Żałuję; hańbę mą z pokorą znoszę.  
  KSIĄŻĘ
Zrobimy razem rachunek sumienia, 
Obaczym, czyli szczera twa pokuta, 
Czyli pozorna.  
  JULIA
Słucham cię, mój ojcze. 
  KSIĄŻĘ
Czy kochasz męża, nieszczęść twoich sprawcę?  
  JULIA
Kocham, jak kocham sprawcę jego nieszczęść.  
  KSIĄŻĘ
Więc grzech wasz wielki był, widzę, spełniony 
Za wspólną zgodą?  
  JULIA
Za wspólną, mój ojcze. 
  KSIĄŻĘ
Gdy tak, to większe twoje przewinienie.  
  JULIA
Wiem o tym, ojcze, i żałuję za nie.  
  KSIĄŻĘ
To dobrze, córko, lecz czy żal twój czasem 
Nie skutkiem hańby, którą grzech sprowadził? 
Żal taki o nas, nie o niebie, myśli 
I nie jest bożej miłości owocem, 
Lecz naszej trwogi. 
  JULIA
Jak za zły uczynek 
Za grzech żałuję i z radością teraz 
Hańbę mą znoszę.  
  KSIĄŻĘ
Wytrwaj w tym uczuciu. 
Jutro ma umrzeć twój współwinowajca, 
Idę go właśnie na śmierć przygotować. 
Benedicite! Pan z tobą. 
 
Wychodzi. JULIA
On jutro, 
Jutro ma umrzeć! Jak okrutna litość, 
Co mi zostawia życie, które odtąd 
Będzie mi tylko bolesnym konaniem! 
  STRÓŻ
Los jego smutny serce mi zakrwawia.  
 
Wychodzą. SCENA CZWARTA
Pokój w domu Angela. Wchodzi Angelo. ANGELO
Gdy chcę się modlić lub myśleć, modlitwy 
I myśl ku różnym ulatują stronom. 
Niebo ma tylko próżne moje słowa, 
Ma wyobraźnia nie słucha języka, 
Przy Izabeli zarzuca kotwicę. 
Niebo w mych ustach, jakbym jego imię 
Przeżuwał tylko, lecz w sercu panuje 
I ciągle rośnie namiętność bez granic. 
Rząd, dotąd myśli mych jedyny przedmiot, 
Jest dla mnie teraz jakby dobra księga, 
Ciągłym czytaniem sucha i nudząca: 
Moją powagę, którąm tak był dumny 
(Niechaj mnie ludzkie nie dosłyszy ucho!) 
Moją powagę mógłbym dziś wymienić 
Za lada piórko, wietrzyków igraszkę. 
O wielka formy i miejsca potęgo! 
Jak często twoją powłoką i suknią 
Nie tylko głupców odurzasz, lecz nawet 
I mędrców dusze wiążesz pozorami! 
Krew krwią jest zawsze; napisz „dobry anioł” 
Na diabła rogu, a ujrzysz, dla tłumu 
Rogi przestaną diabła być znamieniem. 
Wchodzi Sługa. 
Co mi przynosisz? 
  SŁUGA
Siostra Izabela 
O posłuchanie prosi.  
  ANGELO
Wskaż jej drogę. 
Wychodzi Sługa. 
O Boże! Czemu żył moich krew wszystka 
Do serca bieży, władzę mu odbiera, 
I wszystkie moje krępuje zdolności? 
Tak omdlałego głupi tłum zabija, 
Każdy chce pomóc, a tylko tamuje 
Powietrze, które mogłoby go jeszcze 
Do zmysłów wrócić; tak lud nierozważny, 
A do swojego przywiązany króla, 
By się pokazał, swe rzuca warsztaty, 
Tłoczy się wkoło, tak że się na koniec 
Natrętna miłość obrazą wydaje. 
Wchodzi Izabela. 
Piękna dziewico, po co tu przychodzisz? 
  IZABELA
O twej ostatniej dowiedzieć się woli.  
  ANGELO
Wolałbym raczej, żebyś bez pytania 
Wiedziała o niej. Brat twój żyć nie może.  
  IZABELA
Czy tak? Niech niebo zachowa cię, panie.  
 
Chce wychodzić. ANGELO
Żyć jednak może na chwilę, a nawet 
Żyć jeszcze może jak ty lub ja długo: 
A jednak musi umrzeć.  
  IZABELA
Przez twój wyrok? 
  ANGELO
Tak jest.  
  IZABELA
Więc, panie, racz mi dzień powiedzieć, 
By, korzystając z krótkiej chwili zwłoki, 
Brat mój choć duszę uratować zdołał.  
  ANGELO
Ha, szpetne grzechy! Byłoby to samo 
Przebaczyć temu, który skradł naturze 
Postać człowieka już ukształtowaną, 
Co ułaskawić występne słodycze, 
Które fałszywym wybijać śmią stemplem 
Obraz niebieski; nie trudniej jest bowiem 
Fałszywie wydrzeć życie prawnie dane, 
Co odlać nowe na fałszywą formę. 
  IZABELA
Tak napisano w niebie, nie na ziemi.  
  ANGELO
To twoje zdanie? Zaraz obaczymy: 
Powiedz, co wolisz, czy by twemu bratu 
Wydarło życie prawo sprawiedliwe, 
Czy też dla brata twojego ratunku 
Ciało twe oddać słodkiej nieczystości, 
Jak ta oddała, którą on zniesławił? 
  IZABELA
Lepiej poświęcić ciało niźli duszę, 
Wierzaj mi, panie.  
  ANGELO
Lecz o twojej duszy 
Nie ma tu mowy. Z grzechów przymuszonych, 
Choć robią liczbę, nie zdajemy liczby.  
  IZABELA
Jak to rozumiesz?  
  ANGELO
Nie zaręczam za to, 
Bo mógłbym przeczyć temu, co wyrzekłem. 
Odpowiedz jednak: Ja, jak tłumacz prawa, 
Na śmierć skazuję twojego dziś brata, 
Czyliżby nie był grzech dobrym uczynkiem, 
By tego brata życie uratować?  
  IZABELA
O, grzech ten popełń, a ja bez obawy, 
Na mój go duszy rachunek zapiszę: 
To nie grzech będzie, lecz dobry uczynek.  
  ANGELO
Jeżeli pragniesz dopuścić się grzechu 
I na twej duszy rachunek go wpisać, 
Chęć miłosierna twój grzech równoważy.  
  IZABELA
Jeśli o życie jego błagać grzechem, 
Niechaj przed niebem za grzech ten odpowiem; 
Jeśli jest grzechem błagań mych wysłuchać, 
W moich modlitwach prosić będę Boga, 
By grzech ten dodał do wszystkich mych grzechów, 
A liczby z niego od ciebie nie żądał. 
  ANGELO
Nie, słuchaj; myśl twa nie idzie mej śladem 
Zbytkiem prostoty szczerej czy udanej; 
Jesteś niedobrą, jeśli ją udajesz. 
  IZABELA
Niechże więc będę prostą i niedobrą, 
Bylem w pokorze ducha ci wyznała, 
Żem nie jest lepszą. 
  ANGELO
Tak mądrość chce świecić 
W całej swej chwale, kiedy się poniża, 
Tak czarna maska przymusza nas marzyć 
O wdziękach stokroć razy potężniejszych 
Niż wdzięki w całym jaśniejące blasku — 
Lecz słuchaj, muszę tłumaczyć się jaśniej, 
Abyś na koniec myśl mą zrozumiała. 
Brat musi umrzeć. 
  IZABELA
Wiem. 
  ANGELO
Jego występek 
Wyraźne prawo śmiercią każe płacić.  
  IZABELA
Wiem.  
  ANGELO
Teraz przypuść, że dla ocalenia 
Żadnych już innych nie znajdziesz dlań środków... 
(Wszystko, co mówię, mówię w przypuszczeniu) 
Jak żebyś sama, skazanego siostra, 
Od tej osoby chciwie pożądana, 
Której wpływ w sądach lub godność wysoka 
Może z praw matni wyrwać twego brata, 
Jeżeli żaden inny ludzki środek 
Nie może brata twojego ocalić 
I jeśli skarbów ciała twego nie dasz 
Tej przypuszczonej przeze mnie osobie, 
Surowe prawo pójdzie w wykonanie, 
Co byś zrobiła? 
  IZABELA
Gotowam jest zrobić 
Dla brata mego, co dla siebie samej: 
Na śmierć skazana, przód bym się ubrała, 
Jakby w rubiny, w krwawe znaki bicza, 
Przódy bym cichej zapragnęła trumny, 
Jak pragną łoża bolejące członki, 
Nim bym me ciało na wstyd miała wydać. 
  ANGELO
Więc brat twój umrze.  
  IZABELA
Strata mniej kosztowna: 
Lepiej, że brat mój chwilową śmierć zniesie, 
Niż żeby siostra, aby go odkupić, 
Miała na wieki umrzeć.  
  ANGELO
Powiedz teraz, 
Czyli nie jesteś okrutna jak prawo, 
Które potępiasz.  
  IZABELA
Nie w jednym się domu 
Haniebny wykup życia mego brata 
I dobrowolne rodzi przebaczenie; 
Prawna też łaska nie może być siostrą 
Grzesznej frymarki. 
  ANGELO
A jednak przed chwilą, 
Zda mi się, brałaś prawo za tyrana; 
Jego występek był raczej pustotą 
Niż szpetnym grzechem.  
  IZABELA
O, przebacz mi, panie! 
Zdarza się nieraz, że chcąc łaskę zyskać, 
Nie zawsze słowem naszą myśl tłumaczym; 
Wymawiam trochę grzech, którym się brzydzę, 
Na korzyść tego, który mi jest drogi.  
  ANGELO
Wszyscyśmy słabi.  
  IZABELA
Niech więc brat mój umrze, 
Jeśli on jeden grzechem się tym skalał.  
  ANGELO
Kobieta także jest słaba.  
  IZABELA
O, prawda! 
Słaba i krucha jak kruche zwierciadło, 
W którym jej słabe odbija się ciało. 
Kobiety! Boże! Czystą ich naturę 
Mężczyźni psują dla własnej korzyści. 
Sto razy powtórz, że jesteśmy słabe, 
Bo duch nasz wiotki, jak wiotkie jest ciało 
Wierzy zbyt łatwo przysięgom fałszywym.  
  ANGELO
Gdy, twoim zdaniem, płeć twoja tak słaba, 
Gdy i my także nie więcej sił mamy, 
By opór stawić napaściom pokusy, 
Więc, śmielszy teraz, biorę cię za słowo: 
Bądź tym, czym jesteś, to jest, bądź kobietą; 
Jeśliś jest więcej, kobietą nie jesteś. 
Jeśli nią jesteś, jak piękność twa świadczy, 
Pokaż to dzisiaj i poddaj się prawu, 
Przywdziej kobietom barwę przeznaczoną. 
  IZABELA
Jeden mam tylko język, i ty, panie, 
Mów teraz ze mną, jak mówiłeś wprzódy.  
  ANGELO
Więc powiem jasno — kocham cię.  
  IZABELA
O panie, 
I brat mój kochał Julię, a powiadasz, 
Że umrzeć za to musi.  
  ANGELO
On nie umrze, 
Nie, Izabelo, jeśli chcesz mnie kochać.  
  IZABELA
Cnota ci twoja przywilej ten daje, 
Że, aby innych cnotę wypróbować, 
Bierzesz na chwilę pozory występku.  
  ANGELO
Wierz mi na honor, mówię ci, co myślę.  
  IZABELA
Mały ten honor, gdzie takie są myśli. 
O zgubny zamiar! Pozory, pozory! 
Słuchaj, Angelo, odkryję, czym jesteś: 
Podpisz natychmiast brata przebaczenie 
Lub z całych piersi całą twą brzydotę 
Światu opowiem.  
  ANGELO
A kto ci uwierzy? 
Czyste me imię, surowość żywota 
I słowo moje, i moje znaczenie 
Odejmą wiarę twoim oskarżeniom, 
Które świat weźmie za występną potwarz. 
Gdy raz zacząłem, puszczam wolne cugle 
Mej zmysłowości szalonym popędom; 
Skończ próżny opór, ustąp moim żądzom, 
Pożegnaj skromność, zbyteczny rumieniec, 
Który odpycha to, czego sam pragnie. 
Żeby ocalić brata, twoje ciało 
Woli mej oddaj, bo inaczej — umrze, 
A śmierć tę, dzięki twemu oporowi, 
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ... 12
Idź do strony:

Darmowe książki «Miarka za miarkę - William Shakespeare (Szekspir) (czytanie ksiazek online txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!
Dodaj komentarz