Darmowe ebooki » Dramat szekspirowski » Miarka za miarkę - William Shakespeare (Szekspir) (czytanie ksiazek online txt) 📖

Czytasz książkę online - «Miarka za miarkę - William Shakespeare (Szekspir) (czytanie ksiazek online txt) 📖».   Wszystkie książki tego autora 👉 William Shakespeare (Szekspir)



1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ... 12
Idź do strony:
fraszkami. 
Raz jeszcze jeden bywajcie mi zdrowi! 
  ANGELO
Niechaj Bóg waszym poszczęści zamiarom!  
  ESKALUS
I niech szczęśliwie do domu was wróci!  
  KSIĄŻĘ
Dzięki wam za to; bywajcie mi zdrowi!  
 
Wychodzi. ESKALUS
Pozwól mi, panie, szczerze z sobą mówić, 
Albowiem wiele na tym mi zależy, 
Bym poznał całą władzy mej rozciągłość. 
Wiem, że mam władzę, lecz jaka jej siła, 
Jaka natura, nie rozumiem jeszcze.  
  ANGELO
I ja nie więcej. Odejdźmy na stronę, 
A cała nasza w sprawie tej wątpliwość 
Skończy się wkrótce.  
  ESKALUS
Jestem na rozkazy. 
 
Wychodzą. SCENA DRUGA
Ulica. Wchodzą Lucjo i dwaj szlachcice. LUCJO

Jeśli książę z innymi książętami nie pogodzi się z królem węgierskim, to wszyscy książęta rzucą się na króla.

PIERWSZY SZLACHCIC

Niech nam da niebo swój pokój, ale nie pokój króla węgierskiego!

DRUGI SZLACHCIC

Amen.

LUCJO

Kończysz jak pobożny korsarz, który wypłynął na morze z dziesięcioma przykazaniami, ale wyskrobał jedno z tablicy.

DRUGI SZLACHCIC

Nie kradnij?

LUCJO

To właśnie przykazanie wyskrobał.

PIERWSZY SZLACHCIC

Bo to przykazanie nakazywało kapitanowi i jego ludziom wyrzec się własnego rzemiosła; boć, żeby kraść, wypłynęli. Nie ma między nami jednego żołnierza, który by odmawiając modlitwy przed obiadem, smakował w prośbie, która błaga o pokój.

DRUGI SZLACHCIC

Nie słyszałem jednego żołnierza sarkającego na tę modlitwę.

LUCJO

Coś mi się wszystko zdaje, że nie byłeś tam nigdy, gdzie odmawiają modlitwy.

DRUGI SZLACHCIC

Nigdy? Przynajmniej tuzin razy.

PIERWSZY SZLACHCIC

A na jaką nutę śpiewanych?

LUCJO

Na jaką chcesz nutę i w jakim chcesz języku.

PIERWSZY SZLACHCIC

A ja bym jeszcze dodał: i w jakiej chcesz religii.

LUCJO

A czemu nie? Modlitwa jest modlitwą na przekór wszystkim dysputom; jak na przykład: z ciebie łotr wierutny mimo wszelkich cnót.

PIERWSZY SZLACHCIC

Przypuśćmy. Z jednej jesteśmy sztuki, jednymi wystrzyżeni nożycami.

LUCJO

Zgoda, toć krajka i aksamit jedną robią sztukę: ty jesteś krajką.

PIERWSZY SZLACHCIC

A ty aksamitem. To prawda, trzy razy postrzyżonym aksamitem. Ja też wolę być krajką angielskiego szaraczku niż jak ty strzyżonym na francuski aksamit1. Czy się jasno wytłumaczyłem?

LUCJO

Bardzo jasno. Z mowy twej widzę, że nie bez kosztów przyszedłeś do takiej nauki. Twoje własne zeznanie uczy mnie, jak pić twoje zdrowie: zawsze pierwszy, a nigdy po tobie i nigdy z twojej szklanki.

PIERWSZY SZLACHCIC

Zdaje mi się, że sam sobie zaszkodziłem. Jak sądzisz?

DRUGI SZLACHCIC

Nie ma wątpliwości, a to czyś zdrów, czy robaczywy.

LUCJO

Patrzcie, patrzcie, zbliża się pani Uśmierznicka.

PIERWSZY SZLACHCIC

Pod jej dachem tyle kupiłem chorób, że mi wypadają...

DRUGI SZLACHCIC

Na ile?

LUCJO

Zgadnij.

DRUGI SZLACHCIC

Na trzy tysiące talarów rocznie.

PIERWSZY SZLACHCIC

I trochę więcej.

LUCJO

Francuską koronę w dodatku.

PIERWSZY SZLACHCIC

Tylko choroby we mnie widzisz, ale się mylisz, jam czerstwy jak rydz.

LUCJO

Nie przeczę; ale twoje: czerstwy, nie znaczy: zdrowy, ale wyschły. Kości twoje wyschły; bezbożność ucztowała na tobie.

Wchodzi Rajfurka. PIERWSZY SZLACHCIC

Witamy! W którym dziś biodrze głębsza scyjatyka?

RAJFURKA

Dobrze, dobrze, tylko że nie pora teraz żartować; aresztowano tam i poprowadzono do więzienia człowieka, który wart takich jak wy wszyscy pięć tysięcy.

PIERWSZY SZLACHCIC

Kogo? Powiedz, proszę.

RAJFURKA

Kogoż, jeśli nie Klaudia, sinior Klaudia.

PIERWSZY SZLACHCIC

Klaudio w więzieniu? To być nie może!

RAJFURKA

A ja wiem, że to jest. Widziałam sama, jak go aresztowano, jak go poprowadzono; ale co gorsza, za trzy dni utną mu głowę.

LUCJO

Mimo naszych żartów nie chciałbym, żeby go to spotkało. Czy jesteś tego pewna?

RAJFURKA

Zbyt tylko pewna; a za to jedynie, że pani Julii zrobił dziecko.

LUCJO

Zaczynam wierzyć, że to być może; dwie już godziny minęły, jak miał przyjść do mnie, a on zawsze był słowny.

DRUGI SZLACHCIC

Prócz tego, zgadza się to, jak wiesz, z tym, cośmy przed chwilą mówili.

PIERWSZY SZLACHCIC

A przede wszystkim zgadza się to z ostatnią proklamacją.

LUCJO

Spieszmy wywiedzieć się o prawdzie.

Wychodzi Lucjo i szlachcic. RAJFURKA

Tak więc trochę przez wojnę, trochę przez potnicę2, trochę przez szubienicę, a trochę przez ubóstwo, dość, że straciłam całą klientelę. Wchodzi Pompej. A ty tu po co? Co za nowiny przynosisz?

POMPEJ

Prowadzą tam człowieka do więzienia.

RAJFURKA

Co on zrobił?

POMPEJ

Panią...

RAJFURKA

Ale jakie jego przewinienie?

POMPEJ

Łowił pstrągi nie w swej rzece.

RAJFURKA

Co? Czy jakiej pannie zrobił dziecko?

POMPEJ

Nie, ale z panny zrobił panią. Jak to, czy nie słyszałaś o proklamacji?

RAJFURKA

O jakiej proklamacji, człowieku?

POMPEJ

Że wszystkie domy3 na przedmieściach Wiednia będą zburzone?

RAJFURKA

A co zrobią z domami w samym mieście?

POMPEJ

Zostawią je na zasiew; a i one także ten sam los byłby spotkał, gdyby nie jeden mądry obywatel, który się wstawił za nimi.

RAJFURKA

Jak to, wszystkie nasze domy schadzek na przedmieściach mają być zburzone?

POMPEJ

Z ziemią zrównane.

RAJFURKA

A to mi zmiana w rzeczypospolitej! A ze mną co się stanie?

POMPEJ

Ba, ba, nie lękaj się niczego. Dobremu konsyliarzowi nie braknie nigdy na klientach. Zmieniając mieszkanie, nie potrzebujesz zmieniać rzemiosła, a ja zawsze twoim będę pomocnikiem. Nie trać serca, zmiłują się nad tobą ludzie; ty, co prawie straciłaś oczy na publicznej służbie, znajdziesz u ludzi poważanie.

RAJFURKA

Co nam tu wypadnie robić, chłopcze mój, Tomaszu? Idźmy do domu.

POMPEJ

Właśnie nadchodzi sinior Klaudio pod strażą dozorcy więzienia, a z tamtej strony zbliża się, widzę, pani Julia.

Wychodzą. SCENA TRZECIA
Klasztor. Wchodzą Stróż więzienia, Klaudio, Julia, straż, Lucjo, dwaj szlachcice. KLAUDIO
Czemu po mieście wodzisz mnie jak dziwo? 
Wedle rozkazu zamknij mnie w więzieniu.  
  STRÓŻ
Co robię, panie, nie robię w złej myśli, 
Ale z wyraźnych poleceń Angela.  
  KLAUDIO
Tak więc półbożek Władza samowolnie 
Żelazną ręką uciskać nas może, 
Kogo chce, może łaskami osypać, 
Bez miłosierdzia, kogo chce, katować, 
Ale się zawsze zowie: Sprawiedliwość.  
  LUCJO
Jaki jest powód, mój Klaudio, twojego uwięzienia?  
  KLAUDIO
Zbytek wolności, mój Lucjo, wolności. 
Jak przesycenie postu jest rodzicem, 
Tak i swawola niewoli jest matką.  
Jak szczur swą trutkę pożera łakomie, 
Tak serce ludzkie, zguby swojej chciwe,  
Truciznę własną pije — i umiera. 
  LUCJO
Gdybym był pewny, że pod kluczem tak będę mądrze rozprawiał, 
posłałbym po którego z moich wierzycieli. Żeby jednak nie kłamać, wyznam, że przenoszę prawić duby na wolności niż moralizować w więzieniu. Jaki twój występek Klaudio? 
  KLAUDIO
Mówić o tym byłoby nowym występkiem.  
  LUCJO
Co? Mężobójstwo?  
  KLAUDIO
Nie.  
  LUCJO
Wszeteczeństwo?  
  KLAUDIO
Nazwij tak rzecz, jeśli ci się podoba.  
  STRÓŻ
W drogę, panie, czas nagli.  
  KLAUDIO
Jeszcze słowo, dobry przyjacielu. Lucjo, chciałbym ci powiedzieć 
jedno słowo.  
 
Bierze go na stronę. LUCJO
Sto, jeśli ci się przydać na co mogę. Czy taki los czeka wszeteczeństwo?  
  KLAUDIO
Mnie taki spotkał. Do mej Julii łoża 
Kontrakt zupełne nadawał mi prawo. 
Wszak znasz ją; ona ślubną jest mi żoną; 
Jeśli brak jeszcze pewnych formalności, 
Te odłożyłem dlatego jedynie,  
By wyrwać posag z szkatuły jej krewnych; 
Przed nimi sprawę ukryliśmy całą,  
Póki nam lepszych nie pokażą chęci.  
Lecz los zawzięty na osobie Julii  
Zbyt jasno nasze wypisał zamęście. 
  LUCJO
Czy zaszła w ciążę?  
  KLAUDIO
Tak jest, na nieszczęście 
Nowy namiestnik, czy to zaślepiony 
Blaskiem potęgi uchwyconej świeżo, 
Czy, naród cały biorąc za rumaka, 
Chciał mu dać uczuć władzy swej ostrogę 
W tej zaraz chwili, w której siodła dosiadł; 
Czy miejsce samo tyranii jest gniazdem, 
Czy też osoba, co na nim zasiadła, 
Nie wiem, wiem tylko, że nowy namiestnik 
Rozbudził wszystkie prawa zapleśniałe, 
Które, jak zbroja rdzą czasu okryta, 
Od tak już dawna wisiały na ścianie, 
Że dziewiętnaście przeszło lat ubiegło, 
Jak się ich żadna nie dotknęła ręka; 
Aż nagle, żeby zrobić sobie imię,  
Drzemiące prawo do mnie zastosował, 
Tak tylko, żeby zrobić sobie imię.  
  LUCJO
Nie wątpię o tym. Twoja głowa tak słabo teraz na twoim karku 
się trzyma, że zakochana mleczarka strąciłaby ją westchnieniem. 
Wyślij za księciem; załóż do niego apelację. 
  KLAUDIO
Chciałem, lecz księcia niepodobna znaleźć. 
Proszę cię, Lucjo, zrób mi jedną łaskę; 
Dziś siostra moja wchodzi do klasztoru, 
Aby rozpocząć próby nowicjatu; 
Śpiesz do niej, opisz me niebezpieczeństwo, 
Proś w mym imieniu, niechaj mi wyszuka 
Przy namiestniku surowym obrońców, 
Błagaj, niech sama do niego pośpieszy; 
Niemało liczę na jej pośrednictwo, 
Bo jest w młodości milcząca wymowa 
Na serca mężów silnie działająca, 
A przy tym sztukę posiada szczęśliwą, 
Że kiedy zechce, budzi przekonanie 
Rozumnym słowem w słuchaczów swych myśli. 
  LUCJO

Daj Boże, aby się jej to udało tak dla pociechy podobnych tobie, którzy inaczej pod surowym staliby prawem, jak dla uratowania twojego życia, które bym widział z żalem tak głupio przegrane w jednej partii mariasza.

KLAUDIO
Dziękuję ci, dobry przyjacielu Lucjo.  
  LUCJO
Nim dwie godzin upłynie.  
  KLAUDIO
Stróżu, idźmy teraz.  
 
Wychodzą. SCENA CZWARTA
Klasztor. Wchodzi Książę i Mnich Tomasz. KSIĄŻĘ
Nie, święty ojcze, myśl odrzuć podobną; 
Nie chciej przypuszczać, że miłości strzała 
Może dosięgnąć zbrojne męża serce. 
Jeżeli żądam u ciebie schronienia, 
To w poważniejszych, dojrzalszych zamiarach 
Niż płoche cele gorącej młodości.  
  MNICH
Wolnoż mi pytać o te tajemnice?  
  KSIĄŻĘ
Nikt lepiej nie wie jak ty, święty ojcze, 
Żem zawsze lubił życie na ustroniu, 
Że zawsze w niskiej były u mnie cenie 
Huczne zebrania, gdzie szalona młodzież 
Z dziecinną pychą marnowała skarby. 
Mąż niezachwiany, surowy i czysty, 
Angelo, w Wiedniu władzę moją dzierży; 
On i lud cały są dziś przekonani, 
Że wyruszyłem tajemnie do Polski, 
Bo sam z umysłu wieść tę rozpuściłem. 
Chcesz teraz wiedzieć dla jakich powodów?  
  MNICH
Chętnie, mój książę.  
  KSIĄŻĘ
Są u nas ustawy, 
Są u nas prawa ostre i surowe 
(Brykliwym koniom potrzebne wędzidło), 
Których czternaście lat nie rozbudziłem, 
Jak lew w jaskini, starością przykuty, 
Co przestał szukać pastwy pośród kniei. 
Lecz kiedy ojciec w zbytku pobłażania 
Związane rózgi przed dziećmi postawi 
Raczej na groźbę niż na ich użycie, 
Wnet rózga budzi szyderstwo, nie postrach. 
Tak prawa nasze, nie zastosowane, 
Są jak umarłe; zuchwała swawola 
Bezkarnie ciągnie za nos sprawiedliwość, 
Dziecko swą mamkę bije, przyzwoitość 
Znikła do szczętu. 
  MNICH
W twojej było mocy 
Sprawiedliwości rozwiązać znów pęta. 
Kara z twej ręki większy by wśród ludzi 
Zrobiła postrach.  
  KSIĄŻĘ
Lękam się, zbyt wielki. 
Z mej winy lud się na swawolę puścił, 
Tyranią teraz z mej byłoby strony 
Karać za grzechy, które wywołałem,  
Bo kto nie karze winy przy spełnieniu,  
Ten upoważnia do spełnienia winy. 
Dlategom władzę Angelowi zwierzył;  
Pod moją tarczą śmiało może karcić,  
A mnie od ciężkich zasłonić wyrzutów. 
By jego rządom przypatrzeć się bliżej,  
Niby braciszek twojego zakonu 
Odwiedzę władcę i lud mu podległy. 
Daj mi więc habit i naucz mnie, proszę, 
Jak się mam trzymać, bym uszedł za mnicha. 
W wolniejszej chwili obszerniej wyłożę 
Moje powody; teraz jeszcze słowo: 
Angelo, człowiek sumienny, surowy 
I zawsze baczny na zawistnych sądy, 
Ledwo chce przyznać, że ma krew w swych żyłach,  
Że kawał chleba nad kamień przenosi; 
Obaczę, czyli władza zmienia ludzi, 
Czy pozór często mylną ufność budzi. 
 
Wychodzą. SCENA PIĄTA
Klasztor zakonnic. Wchodzą Izabela i Franciszka. IZABELA
Nie macie żadnych innych przywilejów?  
  FRANCISZKA
Czy tych nie dosyć?  
  IZABELA
O, aż nadto dosyć, 
Uchowaj Boże, bym pragnęła więcej; 
Chciałabym raczej surowszej reguły 
Dla sióstr pod świętej Klary inwokacją. 
  LUCJO
za sceną
Pokój tym ścianom! Hola!  
  IZABELA
Kto tam woła? 
  FRANCISZKA
To głos mężczyzny. Słodka Izabelo, 
Otwórz mu furtkę, spytaj, czego pragnie; 
Jeszcze ci wolno, nie przyjęłaś ślubów; 
Bo gdy je przyjmiesz, nie będziesz już mogła, 
Jak ja nie mogę, z mężczyzną rozmawiać 
Bez obecności matki przeoryszy, 
A wtedy nawet nie wolno ci będzie 
W ciągu rozmowy oblicza odsłonić 
Lub słowa wyrzec, jeśli kwef odchylisz. 
Raz jeszcze woła. Idź się z nim rozmówić. 
 
Wychodzi. IZABELA
Pokój i szczęście z tobą! Kto mnie woła?  
 
Wchodzi Lucjo. LUCJO
Witaj, dziewico! Bo lic twoich róże 
Są mi świadkami, że jesteś dziewicą.  
Czy możesz wielką wyświadczyć mi łaskę, 
Dać mi sposobność mówić z Izabelą. 
Nowicyjuszką w tych murach,
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ... 12
Idź do strony:

Darmowe książki «Miarka za miarkę - William Shakespeare (Szekspir) (czytanie ksiazek online txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!
Dodaj komentarz