Miarka za miarkę - William Shakespeare (Szekspir) (czytanie ksiazek online txt) 📖

Uwagi: 0

Słowa kluczowe:

Skarżyć się

Krótki opis książki:

Miarka za miarkę — komedia Williama Shakespeare'a z roku 1603.

Akcja osadzona jest w Wiedniu, którego książę deklaruje opuszczenie miasta (w rzeczywistości pozostając w nim w przebraniu zakonnika), a swoją władzę tymczasowo oddaje w ręce surowego sędziego Angela. Ten swoją pierwszą decyzją odnawia stare prawo karzące śmiercią za cudzołóstwo. Wkrótce jednak sam pragnie złamać to prawo, gdy przychodzi do niego Izabela, piękna siostra skazanego na śmierć Klaudia. Komplikacje fabularne rozwiązuje w końcu przebrany książę.

Przeczytaj książkę

Podziel się książką:

Czytasz książkę online - «Miarka za miarkę - William Shakespeare (Szekspir) (czytanie ksiazek online txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 William Shakespeare (Szekspir)

Idź do strony:

niech brnie w nich dalej, póki się nie dowiesz, co to za rzeczy. ŁOKIEĆ

Dziękuję waszej dostojności za wyrok. Widzisz, rozpustny hultaju, na co ci przyszło, musisz brnąć teraz, hultaju, tak jest, musisz brnąć, hultaju, w twoich rzeczach.

ESKALUS

do Pianki

Gdzie się rodziłeś, przyjacielu?

PIANKA

Tu w Wiedniu, panie.

ESKALUS

Czy masz osiemdziesiąt funtów rocznej intraty?

PIANKA

Mam, z pozwoleniem waszej dostojności.

ESKALUS

do Pompeja

Jakie twoje rzemiosło?

POMPEJ

Szynkarczyk, szynkarczyk w służbie u biednej wdowy.

ESKALUS

Nazwisko twojej pani?

POMPEJ

Pani Przepieczona.

ESKALUS

Czy miała więcej niż jednego męża?

POMPEJ

Dziewięciu, panie, ostatni był Przepieczony.

ESKALUS

Dziewięciu! — Zbliż się tu, panie Pianko. Panie Pianko, nie życzyłbym sobie, żebyś zabierał znajomość z szynkarczykami, oni cię odszumują, panie Pianko, a ty ich poprowadzisz na szubienicę. Idź teraz z Bogiem i niech nie słyszę o tobie więcej.

PIANKA

Dziękuję waszej dostojności. Co do mnie, moja noga nie postanie w szynkowni, żeby mnie tam kto nie pociągnął.

ESKALUS

Dosyć na tym, panie Pianko, żegnam cię. Wychodzi Pianka. Teraz na ciebie kolej, panie szynkarczyku. Twoje nazwisko, panie szynkarczyku?

POMPEJ

Pompejusz.

ESKALUS

Pompejusz, a potem?

POMPEJ

Zad, z przeproszeniem waszej dostojności.

ESKALUS

Sprawiedliwie cię nazwano od rzeczy, którą celujesz, tak więc w najbestliwszym znaczeniu wyrazu jesteś Pompejusz Wielki. Pompejuszu, jesteś trochę rajfurem, choć osłaniasz twoje rzemiosło szynkarskim fartuchem. Czy nie prawda? Bądź ze mną szczery, nic na tym nie stracisz.

POMPEJ

Uznaję, panie, że biedny ze mnie chudeusz, że chcę na kawałek chleba zarobić.

ESKALUS

Chcesz na kawałek chleba zarobić, Pompejuszu, rajfurując? Co myślisz o twoim rzemiośle? Czy to prawne rzemiosło?

POMPEJ

Gdyby prawo pozwoliło.

ESKALUS

Ale prawo nie pozwoliło; rzemiosło to zakazane w Wiedniu.

POMPEJ

Czy wasza dostojność zamierza owałaszyć i okapłonić wszystką młodzież naszego miasta?

ESKALUS

Bynajmniej.

POMPEJ

To wedle mojego biednego sądu młodzież pójdzie, gdzie chodziła. Niech tylko wasza dostojność weźmie w dobrą ryzę jejmościanki i birbantów, a nie będzie miała potrzeby obawiać się rajfurów.

ESKALUS

Przedsięwzięte są już środki zaradcze, możesz wierzyć mojemu słowu: miecz i szubienica.

POMPEJ

Jeżeli tylko przez lat dziesięć będziecie ścinać i wieszać tego rodzaju przestępców, to radzę wam zawczasu za granicą świeży transport głów zapisać. Niech to prawo utrzyma się w Wiedniu przez lat dziesięć, to ja najpiękniejszy dom wynajmę po trojaku od łokcia fasady. Jeśli wasza dostojność dnia tego dożyje, niech powie: Pompejusz mi to przepowiedział.

ESKALUS

Dziękuję ci, dobry Pompejuszu, a słuchaj, co ci powiem w nagrodę twoich przepowiedni: Strzeż się, żebym cię znowu nie obaczył przed sobą oskarżonego o cokolwiek bądź, choćby tylko o dalszy pobyt w twoim dzisiejszym mieszkaniu, bo inaczej przepędzę cię do twoich namiotów i będę dla ciebie niemiłosiernym Cezarem, a tłumacząc się jaśniej, każę cię wychłostać. Na teraz, żegnam cię, Pompejuszu.

POMPEJ

Dziękuję waszej dostojności za dobrą radę; o ile jej usłucham, będzie to zależało od ciała i fortuny. Wychłostać! Chłop cham swego niech wychłoszcze osła: Kij nie odstraszy męża od jego rzemiosła.

Wychodzi. ESKALUS

Zbliż się, panie Łokciu, zbliż się, panie konstablu. Od jak dawna piastujesz godność konstabla?

ŁOKIEĆ

Od siedmiu lat i sześciu miesięcy, panie.

ESKALUS

Domyślałem się z twojej zręczności w pełnieniu urzędu, że go sprawowałeś czas długi. Powiadasz więc, całych lat siedem?

ŁOKIEĆ

I sześć miesięcy.

ESKALUS

Ach, niemały to być musiał krzyż dla ciebie! Źle, że tak często obarczasz się tą godnością. Czy nie ma w twoim cyrkule zdolnych do tego ludzi?

ŁOKIEĆ

Mało, panie, mających dość sprytu do takich rzeczy; wybrani radzi wybierają mnie na zastępcę. Podejmuję się obowiązku za trochę grosiwa, a starczę wszystkiemu.

ESKALUS

Słuchaj, przynieś mi listę imienną sześciu lub siedmiu najzdolniejszych ludzi twojej parafii.

ŁOKIEĆ

Do mieszkania waszej dostojności?

ESKALUS

Do mojego mieszkania. Żegnam cię. Wychodzi Łokieć. Która teraz, jak sądzisz, godzina?

SĘDZIA

Jedenasta.

ESKALUS

Proszę cię z sobą na obiad.

SĘDZIA

Pokornie dziękuję.

ESKALUS

Wyrok na Klaudia głęboko mnie smuci,

Lecz nie ma na to rady.

SĘDZIA

Zbyt się surowym okazał Angelo.

ESKALUS

Surowość jednak była koniecznością.

Nie zawsze, co się miłosierdziem zdaje,

Jest miłosierdziem. Zawsze przebaczenie

Nowych i gorszych występków jest ojcem.

A przecie — przecie — o biedny nasz Klaudio!

Nie ma lekarstwa. Czas już, śpieszmy, panie.

Wychodzą. SCENA DRUGA

Inna sala w pałacu Angela. Wchodzą Stróż więzienia i Sługa. SŁUGA

Angelo teraz daje posłuchanie:

Lecz wkrótce wyjdzie, idę go uprzedzić.

Wychodzi. STRÓŻ

Raz jeszcze spytam, jaka jego wola;

Może przebaczy — to grzech jakby we śnie,

Grzech wspólny wszystkim i sektom, i wiekom,

A on za grzech ten gardłem ma zapłacić!

Wchodzi Angelo. ANGELO

Czego chcesz, stróżu?

STRÓŻ

Czy twą zawsze wolą,

By Klaudia głowa spadła jutro rano?

ANGELO

Czyś nie odebrał już moich rozkazów?

Co się ma znaczyć powtórne pytanie?

STRÓŻ

Popędliwości zbytku się obawiam;

Przebacz mi, panie, jeśli śmiem powiedzieć:

Były przypadki, że po egzekucji

Trybunał swego żałował wyroku.

ANGELO

To rzecz jest moja, ty rób, co ci każą,

Lub złóż twój urząd, nie będziemy płakać

Po twojej stracie.

STRÓŻ

O, przebacz mi, panie.

A co z płaczącą Julią mamy począć?

Jej czas się zbliża.

ANGELO

Wynajdź jej schronienie

Z jej położeniem zgodniejsze, a śpiesz się.

Wchodzi Sługa. SŁUGA

U progu błaga siostra skazanego

O posłuchanie.

ANGELO

Czy Klaudio ma siostrę?

STRÓŻ

Ma, panie, siostrę, pełną cnót dziewicę,

Która ma wkrótce wstąpić do klasztoru

Lub już wstąpiła.

ANGELO

Możesz ją wprowadzić.

Wychodzi Sługa.

Dojrzyj, ażeby dano poróbnicy

Co jej potrzeba, ale nic nad miarę.

Wydam potrzebne do tego rozkazy.

Wchodzą Lucjo i Izabela. STRÓŻ

Składam me służby.

Chce odchodzić. ANGELO

Zatrzymaj się chwilę.

do Izabeli

Po co przychodzisz?

IZABELA

Przychodzę ze łzami

O miłosierdzie błagać cię, o panie!

Racz mnie wysłuchać.

ANGELO

Słucham, czego żądasz?

IZABELA

Jest grzech od wszystkich grzechów obrzydliwszy,

Który bym chciała, by praw miecz surowy

Z ziemi wyplenił, w którego obronie

Słowa jednego nie rzekłabym nigdy,

Gdyby z mą wolą nie walczyło serce.

ANGELO

Tłumacz się jaśniej.

IZABELA

Ach, panie, mam brata,

Twoim wyrokiem na śmierć skazanego.

Niech grzech, nie człowiek będzie potępiony.

STRÓŻ

na stronie

Natchnij cię Boże przekonania siłą!

ANGELO

Mam grzech potępić, przebaczyć grzesznikom?

Już przed uczynkiem grzech jest potępiony,

A mój by urząd wszelką wagę stracił,

Gdybym grzech tylko surowo potępiał,

A grzesznikowi dawał przebaczenie.

IZABELA

Surowe prawo, chociaż sprawiedliwe!

Miałam więc brata. Bóg z tobą, o panie!

Chce wychodzić. LUCJO

do Izabeli

Nic trać już serca; powtórz jeszcze prośbę,

Uklęknij, zawieś się na jego płaszczu;

Zbyt jesteś zimna; gdyby szło o szpilkę,

Mniej byś niż teraz nie była natrętną.

Powtórz twą prośbę.

IZABELA

A więc umrzeć musi?

ANGELO

Nie ma ratunku.

IZABELA

O, jest, jest ratunek;

Możesz przebaczyć, a litości słowo

Nie zbudzi smutku na niebie ni ziemi.

ANGELO

Nie chcę.

IZABELA

A gdybyś chciał, panie, czy możesz?

ANGELO

Tego nie mogę, czego zrobić nie chcę.

IZABELA

Lecz czy byś nie mógł — a bez krzywdy świata —

Nie mógł przebaczyć, gdyby twoje serce

Litość uczuło, którą czuje moje?

ANGELO

Wyrok już zapadł, wszystko już za późno.

LUCJO

do Izabeli

Zbyt jesteś zimna.

IZABELA

Wszystko już za późno?

Kto wyrzekł słowo, może je odwołać.

O, wierz mi, panie, znak żaden godności,

Królów korona lub miecz namiestnika,

Sędziów gronostaj, hetmanów buława,

Nie tyle zdobią ich co miłosierdzie.

Gdybyś, o panie, był na jego miejscu,

A on na twoim, gdybyś jak on zgrzeszył,

Nie byłby sędzią tak jak ty surowym.

ANGELO

Skończ, proszę; odejdź.

IZABELA

Gdyby Bóg łaskawy

Twą mi dał władzę, tyś był Izabelą,

Czy bym tak twoją prośbę odepchnęła?

Ja bym ci słowem wskazała różnicę

Pomiędzy sędzią a pomiędzy więźniem.

LUCJO

do Izabeli

Dalej, mów dalej! Trafiłaś w słabiznę.

ANGELO

Praw tylko naszych twój brat jest ofiarą;

Na próżno ze mną słowa twe marnujesz.

IZABELA

Ach! Pomnij, panie, że ród ludzki cały

Pierwszego grzechu padł także ofiarą,

A ten, co mógłby uwiecznić upadek,

W samym upadku znalazł wybawienie.

Czym byłbyś, panie, gdyby sędziów Sędzia

Chciał tylko wedle zasług twych cię sądzić?

O, pomyśl o tym, pomyśl, a z ust twoich

Wypłynie wdzięczne słowo miłosierdzia,

Jakbyś na nowo odżył odkupieniem.

ANGELO

Piękna dziewico, raz jeszcze powtarzam,

Nie ja, lecz prawo brata twego sądzi;

Gdyby mym krewnym, bratem był lub synem,

Temu samemu uległby losowi.

On jutro umrze.

IZABELA

Jutro! To zbyt nagle!

Ach, nazbyt nagle! O, przebacz mu, panie!

On na śmierć jeszcze nie przygotowany.

Na stół nasz ptactwo zabijamy w porę;

Ty niebu służyć z mniejszą chcesz bacznością,

Niż kucharz naszym grzesznym służy ciałom?

O dobry panie, rozważ w twojej myśli,

Kto dotąd życiem płacił ten występek,

Choć go się tylu dopuściło!

LUCJO

Dobrze!

ANGELO

Prawo to spało, ale nie umarło.

Występnych liczbę zmniejszyłaby trwoga,

Gdyby, kto pierwszy śmiał przestąpić prawo,

Gardłem zapłacił. Dziś prawo zbudzone

Notuje czyny i na wzór proroka

Patrzy w zwierciadło, w którym jasno widzi

Zbrodnie, gotowe lub dziś pobłażaniem,

Albo w następnych pojawić się latach,

I czujnie w samym niszczy je zarodku.

IZABELA

Bądź miłosierny!

ANGELO

Mego miłosierdzia

Najlepszym świadkiem moja sprawiedliwość,

Która litośnie ratuje tysiące,

Gnana do grzechów zbytkiem pobłażania,

A łaską nawet jest dla winowajcy,

Co, życiem płacąc jeden grzech spełniony,

Ginie i więcej grzeszyć już nie może.

Dość na tym, odejdź; twój brat umrze jutro.

IZABELA

Pierwszy wydajesz wyrok tak surowy,

On surowości tej pierwszą ofiarą.

Dobrze jest, panie, mieć olbrzymią siłę,

Lecz jest tyranią jak olbrzym używać

Siły tej.

LUCJO

Pysznie, mówisz jak należy.

IZABELA

Gdyby potężni ludzie w swoich dłoniach

Mieli Jowisza grzmoty, nigdy Jowisz

W swoim by niebie nie ostał spokojnie.

Lada urzędnik słaby, karłowaty,

Wiecznym by grzmotem niebiosa ogłuszał.

Grzmoty! Wciąż grzmoty! Miłosierny Boże,

Ty częściej swoim siarczystym piorunem

Kruszysz pień dębu twardy i sękaty

Niż gibkie mirtu gałązki, lecz człowiek,

Dumny potęgą na chwilę mu daną,

A swojej szklanej niepomny kruchości,

Jak małpa w gniewie, przed wysokim niebem,

Tak dziwne stroi wybryki i susy,

Że łzy boleści sączy chór aniołów,

A gdyby chór ten ludzkie miał szyderstwo,

Całe by niebo śmiechem swym napełnił.

LUCJO

na stronie do Izabeli

O, jeszcze, jeszcze! Mięknąć już zaczyna.

STRÓŻ na stronie

Dozwól, o Boże, by go przebłagała!

IZABELA

Nie możem bliźnich wagą naszą mierzyć;

Wolno jest wielkim ludziom z świętych szydzić,

Lecz co dowcipem u nich, to w maluczkich

Jest profanacją.

LUCJO

Wybornie! Ciąg dalszy!

IZABELA

Co w ustach wodza gniew tylko oznacza,

W ustach żołnierza czystym jest bluźnierstwem.

LUCJO

na stronie do Izabeli

Skąd wiesz to wszystko? Ale ciągnij dalej!

ANGELO

W jakim mi celu prawisz te maksymy?

IZABELA

Bo władza, panie, choć jak my omylna,

Ma jednak w sobie razem i lekarstwo,

Którym wielkości wady może leczyć.

Uderz się w piersi, zagłąb się sam w sobie

Spytaj się serca, czy w nim nie ma śladu

Grzechu, za który brat mój płaci głową.

Gdy serce zezna winę przyrodzoną,

Idź do strony:

Darmowe książki «Miarka za miarkę - William Shakespeare (Szekspir) (czytanie ksiazek online txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!

Dodaj komentarz