Wesołe kumoszki z Windsoru - William Shakespeare (Szekspir) (książki dostępne online TXT) 📖

Przypisy:

1. Sir John Falstaff — ta postać pojawiła się u Shakespeare’a wcześniej w obydwu częściach sztuki Henryk IV. [przypis edytorski]

2. coram — prawdop. zniekształcone „kworum”. [przypis edytorski]

3. custalorum — zniekształcone Custos rotulorum (łac.: strażnik zwojów), który tytuł oznaczał urzędnika dozorującego dokumenty hrabstwa. [przypis edytorski]

4. ratolorum — zniekształcone Custos rotulorum (łac.: strażnik zwojów), który tytuł oznaczał urzędnika dozorującego dokumenty hrabstwa. [przypis edytorski]

5. armigero — (z łac.) noszący broń. [przypis edytorski]

6. szczypa — dziś: szczapa. [przypis edytorski]

7. stadło (daw.) — związek małżeński. [przypis edytorski]

8. Stadło w języku teologicznym znaczy część, dział. [przypis redakcyjny]

9. speranta — tu: oczekiwany spadek. [przypis edytorski]

10. Pauca verba (łac.) — krótkie słowa. [przypis edytorski]

11. banburski — pochodzący z Banbury, miasta położonego ok. 100 km na północny zachód od Londynu. [przypis edytorski]

12. Mefostofil a. Mefostofeles — diabeł, uosobienie sprytu. [przypis edytorski]

13. vitelicet — właśc. videlicet, łac.: to jest, to znaczy. [przypis edytorski]

14. pugilares (daw.) — portfel. [przypis edytorski]

15. delirium — stan zaburzenia świadomości, często połączony z halucynacjami. [przypis edytorski]

16. rezolucja — postanowienie. [przypis edytorski]

17. benedykcja — błogosławieństwo. [przypis edytorski]

18. heca (daw.) — przedstawienie cyrkowe, zwł. z udziałem zwierząt. [przypis edytorski]

19. kobiety, trzeba wyznać, nie mogą znieść widoku niedźwiedzia — podobne słowa, tyle że w odniesieniu do lwa, padają w Śnie nocy letniej. [przypis edytorski]

20. zuchter — tu: zuch. [przypis edytorski]

21. Cezar, Kajzer i Fizar — żart z różnych wersji wymowy łacińskiej. [przypis edytorski]

22. żagiew — płonący lub żarzący się kawałek drewna. [przypis edytorski]

23. substancja — tu: majątek. [przypis edytorski]

24. stroić koperczaki (daw.) — zalecać się. [przypis edytorski]

25. Wschodnimi i Zachodnimi Indiami — tj. przynoszącymi zysk koloniami. [przypis edytorski]

26. Pandar — jeden z drugoplanowych bohaterów Iliady Homera; w dawnej angielszczyźnie słowo to mogło oznaczać również alfonsa. [przypis edytorski]

27. tynf — srebrna moneta polska z XVII w. [przypis edytorski]

28. hałaburda (daw.) — awanturnik. [przypis edytorski]

29. un boitier vert (franc.) — zielone pudełko. [przypis edytorski]

30. Ma foi, il fait fort chaud. Je m’en vais à la cour, la grande affaire (fr.) — Słowo daję, jest bardzo gorąco. Idę na dwór, wielka mi sprawa. [przypis edytorski]

31. Oui, mette le au mon (fr.) — Tak, włóż do mojej... [przypis edytorski]

32. dépêche (fr.) — spiesz się. [przypis edytorski]

33. Qu’ ai-je oublié? (fr.) — O czym to ja zapomniałem? [przypis edytorski]

34. larron! (fr.) — bandyta. [przypis edytorski]

35. bon (fr.) — dobrze. [przypis edytorski]

36. baillez moi (fr.) — proszę mi podać (książkowe). [przypis edytorski]

37. morbleu (fr.) — do licha. [przypis edytorski]

38. parbleu (fr.) — dalibóg (dosł.: na niebo). [przypis edytorski]

39. la Jarretière (fr.) — podwiązka. [przypis edytorski]

40. pójdzie jak po mydle — żart. przekształcenie zwrotu „pójdzie jak po maśle”. [przypis edytorski]

41. alikolia — zniekształcone: melancholia. [przypis edytorski]

42. gach (daw.) — kochanek, zalotnik. [przypis edytorski]

43. w świątkach mojej piękności — tj. w młodym wieku. [przypis edytorski]

44. galant — mężczyzna, którego cechuje eleganckie zachowanie. [przypis edytorski]

45. flamandzki — pochodzący z Flamandii, dziś w Belgii, a częściowo w Holandii; malarstwo holenderskie skądinąd lubowało się w przedstawianiu scen pijackich. [przypis edytorski]

46. pudding — angielski deser o konsystencji gęstego budyniu lub miękkiego ciasta. [przypis edytorski]

47. Pelion — góra w Grecji, według mitologii zrzucona przez bogów na zbuntowanych tytanów. [przypis edytorski]

48. turkawka — ptak z rodziny gołębiowatych. [przypis edytorski]

49. abordować — atakować, wdzierając się na pokład statku. [przypis edytorski]

50. nawa (daw.) — okręt. [przypis edytorski]

51. rendez-vous (fr.) — spotkanie. [przypis edytorski]

52. zagiąć parol — powziąć mocne postanowienie względem kogoś. [przypis edytorski]

53. Akteon — myśliwy z mitologii gr., rozszarpany przez psy dziewiczej Diany, bogini łowów, po tym jak podglądał ją w kąpieli. [przypis edytorski]

54. hołysz (daw.) — biedak, zwł. stanu szlacheckiego. [przypis edytorski]

55. kondycja — sytuacja życiowa, tu: majątek. [przypis edytorski]

56. krotofila a. krotochfila — żart, anegdota. [przypis edytorski]

57. kseres — rodzaj białego wina hiszpańskiego. [przypis edytorski]

58. Struga — gra słów, w jęz. ang. prawdziwe nazwisko postaci oznacza bród. [przypis edytorski]

59. majnhery (z niem.) — moi panowie. [przypis edytorski]

60. rapier — biała broń o prostej klindze, zdatna do cięć, choć wykonywano nią głównie pchnięcia. [przypis edytorski]

61. spuszczać się na coś (daw.) — polegać na czymś. [przypis edytorski]

62. szeląg — drobna moneta. [przypis edytorski]

63. koza (daw., żart.) — więzienie, areszt. [przypis edytorski]

64. Merkury — w mitologii rzymskiej posłaniec bogów. [przypis edytorski]

65. rajfurka (daw.) — stręczycielka. [przypis edytorski]

66. Kupido a. Kupidyn — rzymski bóg miłości. [przypis edytorski]

67. zawada — przeszkoda. [przypis edytorski]

68. epikurejczyk — wyznawca filozofii najwyższym dobrem czyniącej przyjemność. [przypis edytorski]

69. potyrać (daw.) — stracić. [przypis edytorski]

70. Eskulapiusz — właśc. Eskulap bądź Asklepios, grecki bóg medycyny. [przypis edytorski]

71. Galen (130–200 n.e.) — rzymski lekarz pochodzenia greckiego i badacz anatomii. [przypis edytorski]

72. król Urinal — żart., por. „urynał”. [przypis edytorski]

73. Hektor — rycerz trojański z Iliady Homera. [przypis edytorski]

74. aspan — zniekszt. „waćpan”. [przypis edytorski]

75. koperczaki (daw.) — zaloty. [przypis edytorski]

76. madrygał — rodzaj wyrafinowanej pieśni wielogłosowej. [przypis edytorski]

77. Nat papilońską, gtym siedział wotą — wmontowany w piosenkę fragment psalmu. [przypis edytorski]

78. rewerenta — chodzi o broń; w jęz. ang. gra słów dotycząca słowa reverend (wielebny). [przypis edytorski]

79. brewiarz — książka zawierająca zbiór modlitw obowiązkowych dla duchownego na każdy dzień. [przypis edytorski]

80. ośm krzyżyków — 80 lat. [przypis edytorski]

81. Hipokrates (ok. 460 p.n.e.–ok. 370 p.n.e.) — gr. lekarz, prekursor współczesnej medycyny. [przypis edytorski]

82. Galen (130–200 n.e.) — rzymski lekarz pochodzenia greckiego i badacz anatomii. [przypis edytorski]

83. la Jarretière (fr.) — podwiązka. [przypis edytorski]

84. Niccolò Machiavelli (1469–1527) — florencki prawnik i teoretyk polityki; najbardziej znany z dzieła Książę, propagującego dość cyniczny sposób sprawowania władzy oraz maksymę „cel uświęca środki”. [przypis edytorski]

85. pocje — prawdop. z ang. potion, napój magiczny. [przypis edytorski]

86. poncz — gorący napój na bazie alkoholu (zwykle rumu) i herbaty. [przypis edytorski]

87. substancja (daw.) — majątek. [przypis edytorski]

88. krotochwila (daw.) — żart, anegdota. [przypis edytorski]

89. konkury — staranie się o rękę. [przypis edytorski]

90. wprzódy (daw.) — najpierw. [przypis edytorski]

91. kobuz — ptak drapieżny z rodziny sokołowatych. [przypis edytorski]

92. łątka — owad z rzędu ważkowatych, symbol nietrwałości i przemijania; w dawnej polszczyźnie także: lalka, kukiełka. [przypis edytorski]

93. stanie (daw.) — wystarczy. [przypis edytorski]

94. fircyk (daw.) — modny a lekkomyślny młody człowiek. [przypis edytorski]

95. dowcip (daw.) — spryt. [przypis edytorski]

96. dubeltowy (daw.) — podwójny. [przypis edytorski]

97. zawada (daw.) — przeszkoda. [przypis edytorski]

98. fordan — cło na rzece. [przypis redakcyjny]

99. cornuto (z wł.) — rogacz. [przypis edytorski]

100. gach (daw.) — kochanek. [przypis edytorski]

101. sztufada — pieczeń naszpikowana kawałkami słoniny lub boczku. [przypis edytorski]

102. Etna — wulkan na wybrzeżu Sycylii, czynny do dziś. [przypis edytorski]

103. niepodobna (daw.) — nieprawdopodobne, niemożliwe. [przypis edytorski]

104. pulcher (łac.) — piękny. [przypis edytorski]

105. lapis (łac.) — kamień. [przypis edytorski]

106. artykuły — przedimki (ang. article). [przypis edytorski]

107. Singulariter, nominativo hic, haec, hoc (łac.) — liczba pojedyncza w mianowniku: ten, ta, to. [przypis edytorski]

108. genitivo (łac.) — w dopełniaczu. [przypis edytorski]

109. accusativo (łac.) — w bierniku. [przypis edytorski]

110. vocativo (łac.) — w wołaczu. [przypis edytorski]

111. caret (łac.) — brakujący. [przypis edytorski]

112. dativo (łac.) — w celowniku. [przypis edytorski]

113. qui, quae, quod (łac.) — który, która, które. [przypis edytorski]

114. paroksyzm — nagłe zaostrzenie się objawów choroby. [przypis edytorski]

115. ostatnią razą — dziś popr.: ostatnim razem. [przypis edytorski]

116. niepodobna (daw.) — niemożliwe. [przypis edytorski]

117. flinta (daw.) — strzelba. [przypis edytorski]

118. nie omieszkać (czegoś) — nie zrezygnować z czegoś. [przypis edytorski]

119. regestr — spis. [przypis edytorski]

120. podwika — element tradycyjnego stroju kobiety zamężnej: chusta zasłaniająca szyję. [przypis edytorski]

121. pilśniany — dziś popr.: pilśniowy. [przypis edytorski]

122. ostatnią razą — dziś popr.: ostatnim razem. [przypis edytorski]

123. pustota (daw.) — żart. [przypis edytorski]

124. mojej żony — dziś popr.: moją żonę. [przypis edytorski]

125. łaja — prawdop. zgraja, banda. [przypis edytorski]

126. miedziane czoło (daw.) — bezczelność, umiejętność kłamania w żywe oczy. [przypis edytorski]

127. kabała — tu: wróżby z kart. [przypis edytorski]

128. Jeśli się tak załawiam, nie widząc tropu — porównanie do psa myśliwskiego. [przypis edytorski]

129. granie — w terminologii łowieckiej: szczekanie psa. [przypis edytorski]

130. kufa — beczka. [przypis edytorski]

131. jak — tu: jako. [przypis edytorski]

132. antropofagiański — ludożerczy. [przypis edytorski]

133. ćwik (daw.) — spryciarz. [przypis edytorski]

134. Faust — czarownik z niemieckiej legendy, który wszedł w pakt z diabłem. [przypis edytorski]

135. mon hôte de la Jarretière (fr.) — mój gospodarz karczmy „Pod Podwiązką”. [przypis edytorski]

136. par amitié! (fr.) — przez przyjaźń. [przypis edytorski]

137. adieu — fr. formuła pożegnania, dosł.: z Bogiem. [przypis edytorski]

138. primero — karciana gra hazardowa. [przypis edytorski]

139. Goliat — biblijny siłacz pokonany przez Dawida. [przypis edytorski]

140. nawój — wałek maszyny tkackiej. [przypis edytorski]

141. lampartować (daw.) — oddawać się rozpuście. [przypis edytorski]

142. Pamiętaj Jowiszu, że byłeś bykiem dla twojej Europy — nawiązanie do mitu o Europie, którą porwał Zeus w postaci byka. [przypis edytorski]

143. Leda — w mitologii gr. królowa Sparty; kochanka Zeusa, który na tę okazję zmienił się w łabędzia. [przypis edytorski]

144. brusznice — borówki. [przypis edytorski]

145. srom (daw.) — wstyd. [przypis edytorski]

146. Honny soit qui mal y pense (fr.) — Niech będzie przeklęty, kto ma tu złe myśli (dewiza królów angielskich).