Bajki nowe - Ignacy Krasicki (gdzie czytać książki za darmo txt) 📖
KrĂłtki opis ksiÄ…ĹĽki:
Zbiór bajek wzorowanych na tych autorstwa La Fontaine'a i Ezopa. Po raz pierwszy został wydany w 1830 roku.
Bohaterami krótkich, wierszowanych opowiastek są zarówno ludzie, jak i zwierzęta. To zbiór historyjek, które nie mają za zadanie jedynie dawać rozrywkę, mają także pouczać i pokazywać wzorce pożądanych zachowań. W bajkach piętnowane są niewłaściwe postawy — takie jak chciwość, pycha, brak rozsądku, a pochwalane m. in. skromność, uczciwość i umiar.
Ignacy Krasicki to biskup warmiński, poeta, prozaik i publicysta, jeden z najważniejszych przedstawicieli polskiego oświecenia. Autor pierwszej polskiej powieści (Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki), a także wielu bajek, satyr i poematów heroikomicznych. Tworzył w imię zasady sformuowanej w jednej z pieśni Monachomachii: „i śmiech niekiedy może być nauką, kiedy się z przywar, nie z osób natrząsa”.
Przeczytaj ksiÄ…ĹĽkÄ™
Podziel siÄ™ ksiÄ…ĹĽkÄ…:
- Autor: Ignacy Krasicki
- Epoka: Oświecenie
- Rodzaj: Epika
Czytasz książkę online - «Bajki nowe - Ignacy Krasicki (gdzie czytać książki za darmo txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Ignacy Krasicki
przypisuje się autorstwo zbioru bajek zwierzęcych. W XII w. przełożono jego bajki na łacinę, a na początku XVIII w. na francuski. Bajka o gołębiach była bardzo popularna, o czym świadczą liczne przekłady m.in. Lafontaine’a, Trembeckiego, czy Niemcewicza. [przypis redakcyjny]
34. odwiedzieć — zwiedzić. [przypis edytorski]
35. okazalszy — tu: lepszy, korzystniejszy. [przypis redakcyjny]
36. przydało się — przydarzyło się, przytrafiło. [przypis redakcyjny]
37. nurzyć się — zanurzać się. [przypis edytorski]
38. mieniać się — zamieniać się. [przypis edytorski]
39. tuman — gęsta mgła, chmura. [przypis redakcyjny]
40. gryźnie (forma 3 os. lp od czasownika: gryźć) — dziś popr.: ugryzie. [przypis edytorski]
41. ladaco — byle co, byle jaki. [przypis edytorski]
42. za czasem — po jakimś czasie. [przypis redakcyjny]
43. zatem — potem. [przypis edytorski]
44. koń maneżowy — wierzchowiec ujeżdżony na maneżu; od maneż: pomieszczenie do nauki konnej jazdy, ujeżdżalnia koni. [przypis redakcyjny]
45. koń stadniczy — żyjący w stadzie, dziki. [przypis redakcyjny]
46. suwać rowy — skakać przez rowy. [przypis redakcyjny]
47. opłatek — gatunek ciasta pszennego cienko wylewanego na formy. [przypis redakcyjny]
48. porozumieć — zrozumieć, domyślić się. [przypis redakcyjny]
49. Lessing, Gotthold Ephraim (1729–1781) — niem. dramatopisarz, krytyk literatury i filozof, napisał m. in. około stu bajek prozą. [przypis redakcyjny]
50. ozdobny — tu: piękny, okazały. [przypis redakcyjny]
51. zbywać na czymś — brakować czegoś. [przypis edytorski]
52. porównany — zrównany, postawiony na równi. [przypis redakcyjny]
53. rże (forma 3. os. lp od: rżeć) — dziś popr.: rży. [przypis edytorski]
54. zżymać się — oburzać się, wzdrygać się, reagować gniewnie. [przypis edytorski]
55. pryska — tu: parska. [przypis redakcyjny]
56. płodny — tu: płodny w dowcip, inspirujący. [przypis redakcyjny]
57. w pół lasa — w połowie lasu, w środku lasu. [przypis edytorski]
58. ujęcie sławy — umniejszenie zasług, psucie opinii, zniesławienie. [przypis edytorski]
59. nierychło — nieszybko. [przypis edytorski]
60. zagadł (forma 3 os. lp. rodz. m. od: zagadnąć) — dziś popr. zagadnął. [przypis edytorski]
61. co by w nim dociekła — jak by go oceniła. [przypis redakcyjny]
62. dławić — dusić. [przypis edytorski]
63. osławić się — okryć się złą sławą; por. osławiony: znany i mający złą reputację. [przypis edytorski]
64. dławny — dławiony, duszony. [przypis redakcyjny]
65. szklniący (daw.) — lśniący, błyszczący jak szkło. [przypis edytorski]
66. w kantaty — zaczął śpiewać; od kantata (z wł.): utwór muzyczno-wokalny o charakterze uroczystym. [przypis redakcyjny]
67. kokosz (przestarz.) — kura, kwoka. [przypis edytorski]
68. zmykać — tu: ściągać, ukrywać, usuwać. [przypis redakcyjny]
69. pocieszny — tu: pocieszający. [przypis redakcyjny]
70. stratny — utracjusz, marnotrawca. [przypis redakcyjny]
71. pigułki — tu: z trucizną. [przypis redakcyjny]
72. ekstrakt (z łac.) — wyciąg, streszczenie, tu: treść, istota. [przypis redakcyjny]
73. spazmatyczny — tu: chory na spazmy; była to dolegliwość częsta czy wręcz „modna” w XVIII w., m. in. W. Bogusławski napisał komedię Spazmy modne (Lwów, 1797) [przypis redakcyjny]
74. karbona — skarbona. [przypis redakcyjny]
75. prosty — tu: prostacki, niewykwintny. [przypis redakcyjny]
76. fascykuł — zwój papierów, dokumentów. [przypis redakcyjny]
77. jurysta — prawnik. [przypis edytorski]
78. co w niej gadał — tu: obrońca sądowy. [przypis redakcyjny]
79. ważny weksel — weksel wiele ważący, tj. na wielką sumę. [przypis redakcyjny]
80. biegą (przestarz. forma 3 os. lm) — biegną. [przypis edytorski]
81. zdławion — zdławiony, uduszony. [przypis edytorski]
82. o tej dobie — w takich okolicznościach. [przypis redakcyjny]
83. Fedr a. Fedrus, właśc. Phaedrus (ok. 15 – ok. 50 r. n.e.) — autor poczytnych łacińskich adaptacji bajek Ezopa. [przypis edytorski]
84. dmie (forma 3 os. lp. od: dąć) — nadyma się, pyszni się. [przypis redakcyjny]
85. stanowisko — tu: miejsce, w którym myśliwy oczekuje zwierzyny w czasie polowania. [przypis redakcyjny]
86. za przyściem — za przyjściem, kiedy przyjdą. [przypis edytorski]
87. zażyć — użyć, posłużyć się. [przypis redakcyjny]
88. Fedr a. Fedrus, właśc. Phaedrus (ok. 15 – ok. 50 r. n.e.) — autor poczytnych łacińskich adaptacji bajek Ezopa. [przypis edytorski]
89. wspołeczeństwo — towarzystwo. [przypis redakcyjny]
90. dostali — tu: upolowali, złowili. [przypis redakcyjny]
91. przymawiać — ganić, krytykować. [przypis edytorski]
92. i będą się śmiali — zapewne w czasie stypy. [przypis redakcyjny]
93. dyskursa (przestarz. forma M. lm) — dziś popr.: dyskursy; dyskurs: dyskusja, spór. [przypis edytorski]
94. luboś (starop.) — choć jesteś. [przypis edytorski]
95. z lasa — dziś popr. z lasu. [przypis edytorski]
96. zgada — zgaduje, zmyśla. [przypis redakcyjny]
97. zagadło — dziś popr.: zagadnęło. [przypis edytorski]
98. My się mściemy, on karze. — miecz jest tu narzędziem kary, a młot zemsty. [przypis redakcyjny]
99. przedać (przestarz.) — sprzedać. [przypis edytorski]
100. zaciąg — przedsięwzięcie. [przypis redakcyjny]
101. po kijku kręcić naokoło — jak w zabawie dzieci, uwiązujących chrząszcza nitką do kijka, wokół którego kręci się on i brzęczy. [przypis redakcyjny]
102. opatrzywszy (...) bez łoskotu — zabezpieczywszy się bez hałasu, po cichu. [przypis redakcyjny]
103. koleją — po kolei, jeden za drugim. [przypis edytorski]
104. opacznie — na opak, na odwrót. [przypis edytorski]
105. mniemać — myśleć, sądzić. [przypis edytorski]
106. winować kogo (starop.) — winić kogo, obarczać kogo winą. [przypis edytorski]
107. psować (starop.) — psuć, niszczyć. [przypis edytorski]
108. Fedr a. Fedrus, właśc. Phaedrus (ok. 15 – ok. 50 r. n.e.) — autor poczytnych łacińskich adaptacji bajek Ezopa. [przypis edytorski]
109. zorze — dziś rodz. ż.: zorza, blask rozjaśniający niebo tuż przed wschodem słońca. Podobne zjawisko jest widoczne tuż po zachodzie słońca. [przypis edytorski]
110. szklnić się (tu: forma 3 os. lm cz. przesz. szklniły) — lśnić się jak szkło. [przypis edytorski]
111. daktylów (D. lm) — dziś: daktyli. [przypis edytorski]
112. korzyść z obłowu — iron.; chodzi tu o rzekome, nigdy nie uzyskane korzyści z handlu. [przypis redakcyjny]
113. pozorniejszy — tu: wyglądający zewnętrznie zachęcająco, sprawiający robiące wrażenie pozory. [przypis redakcyjny]
114. nie płacze jagnię (daw. forma D.) — nie opłakuje jagnięcia. [przypis redakcyjny]
115. Platon (427 r. p.n.e.–347 r. p.n.e.) — gr. filozof, twórca klasycznego idealizmu; postać Platona pojawia się tu jako symbol świata filozofii i jest potraktowany żartobliwie. [przypis redakcyjny]
116. sztucznie (daw.) — tu: w sposób wykwintny, misterny, zgodny z regułami pewnej sztuki. [przypis redakcyjny]
117. nad światy — dziś N.lm: nad światami (panuje). [przypis edytorski]
118. kryśli (daw.) — wyznacza, zamierza, kreśli plany. [przypis redakcyjny]
119. Cudzej jasności małaś uczestniczka (daw. składnia) — jesteś małą uczestniczką cudzej jasności. [przypis edytorski]
120. zapadła — tu: zaskoczyła. [przypis redakcyjny]
121. wśród stepu — tu zapewne: na pustyni. [przypis redakcyjny]
122. strwożon — strożony, przestraszony. [przypis edytorski]
123. załoga — tu: pomoc. [przypis redakcyjny]
124. miętko — dziś popr. miękko. [przypis edytorski]
125. Wśród serdecznych przyjaciół... — zdanie to weszło do repertuaru przysłów. [przypis redakcyjny]
126. składała pszczółka na wiatr — Zdanie eliptyczne. Domyślnie: pszczółka zrzucała winę na wiatr. [przypis redakcyjny]
127. I nie pszczółkom to bywa — zdarza się to nie tylko pszczółkom. [przypis edytorski]
128. Dobry rozum po szkodzie, lepszy rozum przed szkodą — wiersz ten wszedł do repertuaru przysłowiowego. [przypis redakcyjny]
129. przywilej wieku — wieku XVIII, zwanego rozumnym lub oświeconym. [przypis redakcyjny]
130. kryślić (daw.) — kreślić, pisać. [przypis edytorski]
131. lepiej usposobić — udoskonalić. [przypis redakcyjny]
132. wydarzyć — wyrządzać. [przypis redakcyjny]
133. dalej — tu: po jakimś czasie. [przypis redakcyjny]
134. stanowisko — tu: miejsce przebywania dzikich zwierząt. [przypis redakcyjny]
135. do sytu — dziś: do syta. [przypis edytorski]
136. do swego bytu — do miejsca swego bytowania, siedliska. [przypis redakcyjny]
137. synie (daw. forma Msc. lp) — dziś popr. synu. [przypis edytorski]
138. spoważniony — uhonorowany. [przypis redakcyjny]
139. przyjmować do łona — przytulać. [przypis edytorski]
140. sporzej — lepiej. [przypis redakcyjny]
141. obrok — pasza, karma, strawa; tu: w rozumieniu przenośnym. [przypis edytorski]
142. szklniący — błyszczący, lśniący. [przypis edytorski]
143. w łąkach — na łąkach. [przypis redakcyjny]
144. chromy — kulawy. [przypis edytorski]
145. dawać wdzięk — dodawać uroku. [przypis redakcyjny]
146. Bajka posiadała też usuniętą później puentę: «Tak rozum z cicha, a głupstwo z hukiem / Wychodzą drukiem». [przypis redakcyjny]
147. pokorzyć się — stanąć w pokorze, okazać pokorę. [przypis edytorski]
148. kto się blaskiem uwodzi — kto daje uwieść blaskowi. [przypis edytorski]
149. czczość — nicość, pustka wewnętrzna. [przypis redakcyjny]
150. zjadły — zajadły, złośliwy. [przypis edytorski]
151. Fedr a. Fedrus, właśc. Phaedrus (ok. 15 – ok. 50 r. n.e.) — autor poczytnych łacińskich adaptacji bajek Ezopa. [przypis edytorski]
152. powadzić się — pokłócić się. [przypis edytorski]
153. Raz w raz — raz po raz, tu: stale. [przypis redakcyjny]
154. się zwraca — tu: odwraca się, kryje przed słońcem. [przypis redakcyjny]
155. posoka świnia — krew świńska. [przypis redakcyjny]
156. przyczyniać — dodawać. [przypis redakcyjny]
157. przymykać się — przemykać się, przekradać. [przypis edytorski]
158. w siłę zamożny — obdarzony siłą. [przypis redakcyjny]
159. na odwodzie — w straży tylnej. [przypis redakcyjny]
160. podejźrzenie (starop.) — podejrzenie. [przypis edytorski]
161. bramin — kapłan i uczony w religii bramińskiej w Indiach. [przypis redakcyjny]
162. umbrelka — parasolka. [przypis edytorski]
163. w tej porze — w tych okolicznościach. [przypis redakcyjny]
164. Wabik — instrument naśladujący głosy ptaków używany przez myśliwych podczas polowania. [przypis redakcyjny]
165. frant — człowiek przebiegły, chytry, spryciarz, szalbierz. [przypis redakcyjny]
166. bezpieczny — tu: niezagrażający bezpieczeństwu domowników. [przypis redakcyjny]
167. dogodny — posłuszny. [przypis redakcyjny]
168. zresztą — wreszcie. [przypis redakcyjny]
169. zwadka — kłótnia. [przypis edytorski]
170. w powieść — do opowieści. [przypis redakcyjny]
171. Dysputować się — prowadzić dysputę, kłócić się. [przypis redakcyjny]
172. struga — rzeczka, strumyk. [przypis edytorski]
173. pół czwarta a. półczwarta (daw.) — trzy i pół. [przypis edytorski]
174. Niezłe to bywa (...) co przymusi — bajkę o winie szampańskim uważa się za komentarz do sytuacji Polski w burzliwym okresie przed i w czasie kolejnych zaborów oraz insurekcji kościuszkowskiej. [przypis edytorski]
175. go — pojawiająca się czasem u Krasickiego męska forma zaimka w miejsce nijakiej je. [przypis redakcyjny]
176. wzorki — tu: postać zewnętrzna. [przypis redakcyjny]
177. worki —
Darmowe książki «Bajki nowe - Ignacy Krasicki (gdzie czytać książki za darmo txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie
Dodaj komentarz
Uwagi (0)