Darmowe ebooki » Bajka » Bajki nowe - Ignacy Krasicki (gdzie czytać książki za darmo txt) 📖

Czytasz książkę online - «Bajki nowe - Ignacy Krasicki (gdzie czytać książki za darmo txt) 📖».   Wszystkie książki tego autora 👉 Ignacy Krasicki



1 2 3 4 5 6 7 8 9
Idź do strony:
bez dachu? 
Małpy w strachu. 
Więc w pośpiechy 
Szukać strzechy — 
I znalazły, 
Pod dach wlazły. 
Słysząc szelest gospodarz szedł z świecą na górę, 
Małpy w nogi... Zatkał dziurę, 
Ledwo jedna, 
Zbita biedna, 
Skąd przyszła, chyżo do lasa uciekła; 
A gdy pytano, gdzie są drugie, rzekła: 
«Pięknieć to, prawda, lecz straszy i więzi. 
Kiedyśmy małpy, śpijmy na gałęzi». 
 
Młot z kowadłem
Raz zagadło97 
Młot kowadło: 
«Czemu w robocie, 
Młocie, 
Choć się też raz nie znudzisz 
I mnie darmo dokuczasz, i sam próżno się trudzisz? 
«Alboż z ochoty 
Pracują młoty? — 
Rzekł zagadniony — 
Nie ja mam być winiony; 
Ten nas nagli, co robi. 
A gdy oręż sposobi 
W pracy, trzasku, pożarze, 
My się mściemy, on karze.»98. 
 
Młynarz, syn jego i osieł

z francuskiego, La Fontaine

Nie wiem, gdzie ja to czytał, ale mniejsza o to. 
Miał jeden młynarz osła; tak zmęczył robotą, 
Iż nie wiedząc, co robić, 
Wolał przedać99 niż dobić. 
Woła syna wyrostka, co go w domu chował, 
I rzecze: «Żeby się nasz osieł nie zmordował 
W długiej drogi przeciągu, 
Zanieśmy go na drągu». 
Dźwiga stary i stęka, chłopiec jeszcze gorzej, 
Im szli dalej, im szli sporzej, 
Tym srożej trud uciemiężał, 
Tym bardziej im osieł ciężał. 
Gdy to postrzegli, 
Ludzie się zbiegli. 
Śmiechy się wzniosły: 
«Wzdyć to trzy osły! 
A ten najmniej, co na drągu». 
Niekontent młynarz z zaciągu100, 
Rozumu się poradził, 
Syna na osła wsadził. 
Aż pierwsi, co napotkał, nuż się gniewać o to: 
«Ty na ośle, niecnoto! — 
Rzekli do chłopca — a stary pieszo!» 
Więc do kijów gdy się spieszą, 
Aby ich złość nie uniosła, 
Zsadził syna, siadł na osła. 
Przechodziły dziewczęta, mówi jedna do drugiej: 
«Patrz, biedny chłopiec, jak do wysługi 
Ten stary go używa! 
Dziecię z pracy omdlewa, 
A dziad niemiłosierny 
W taki upał niezmierny 
Pieszo go iść przymusza». 
To starego gdy wzrusza, 
Wsadził chłopca za siebie. 
Że dogodził potrzebie, 
Jedzie kontent z wynalazku, 
Ledwo co wyjechał z lasku, 
Znowu krzyk: «Jacy to głupi! 
A kto od nich osła kupi? 
Podróżą go udręczą, 
Ciężarem go zamęczą; 
Chyba skórę przedadzą!» 
«Nieźle oni coś radzą — 
Rzekł młynarz — chociaż i łają». 
Więc z synem z osła zsiadają, 
Aż znowu mówią przechodnie: 
«A któż to widział, aby wygodnie 
Osieł szedł wolno, a młynarz za mim. 
Wybacz, bracie, że cię ganim; 
Każdy z ciebie śmiać się będzie, 
Jak się nie poprawisz w błędzie». 
«Nie poprawię — rzekł młynarz — dość przymówek zniosłem; 
Chciałem wszystkim dogodzić i w tym byłem osłem. 
Odtąd, czy kto pochwali, czy mnie będzie winił, 
Nie będę dbał nic o to; co chcę, będę czynił». 
Co rzekł, to się ziściło 
I dobrze mu z tym było. 
 
Przyjaciele Wolnych Lektur otrzymują dostęp do prapremier wcześniej niż inni. Zadeklaruj stałą wpłatę i dołącz do Towarzystwa Przyjaciół Wolnych Lektur: wolnelektury.pl/towarzystwo/
Motyl i chrząszcz
Czasem złą się być zdaje bardziej, niż jest, chwila. 
Złapało dziecko chrząszcza, filozof motyla. 
Musiał się chrząszcz po kijku kręcić naokoło101, 
Motyl, pielęgnowany, poglądał wesoło 
I żałował kompana. Puściło go dziecię. 
Wsadzony motyl za szkło kiedy kończył życie, 
Rzekł: «Teraz znam, jak zmienne w pozorach istoty! 
Lepsze prostych dziwactwo niż mądrych pieszczoty». 
 
Myszy
Każdy się swoim zatrudnia kłopotem: 
Myślały myszy, co tu robić z kotem. 
Mówiły jedne: «Darami go skusić!» 
Mówiły drugie: «Lepiej go udusić!» 
Wtem się odezwał szczur szczwany, bo stary: 
«Próżne tu groźby, próżne i ofiary. 
I dary weźmie, i przysięgi złamie! 
Najlepiej cicho siedzieć sobie w jamie, 
A opatrzywszy zewsząd bez łoskotu102 
Ani być z kotem, ani przeciw kotu». 
 
Nadzieja i bojaźń
Kiedy myśl zdatna, kiedy ostrożna, 
Jak powiadają, i zmyślać można; 
Mogą to drudzy, i ja też mogę. 
W jednę szły drogę, 
Nie wiem czy razem, czyli koleją103 
Bojaźń z nadzieją. 
Dziwne się rzeczy naówczas działy, 
Bo skoro tylko gdzie zawitały, 
Nagle, dziwacznie, 
Wszystkie się rzeczy działy opacznie104. 
Ubóstwo, że ma wszystko, mniemało105, 
Bogactwo, że nic nie ma, płakało. 
Skądże przyczyna błędu takiego? 
Oto dlatego: 
Nadziei przychód był uroczysty 
Do alchimisty. 
A bojaźń, skąpych strzegąc zbiór czule, 
Była w szkatule. 
 
Noga i but
Wiedli wojnę i srogą 
But z nogą. 
Ten ją winował106, 
Że się na niej psował107; 
Tamta, iż ją uciskał. 
Wdał się w to szewc, co zyskał; 
A w pokorze i trwodze 
Kłaniający się nodze. 
Gromiąc buta rzekł, groźno wstrząsając narzędzie: 
«Szanuj nogę, choć cię drze — but bez niej nie będzie». 
 
Pasterz i morze

z Fedra108

Ponad skały i rzeczki 
Pędził pasterz owieczki. 
Gdy zeszło zorze109 
A ujźrzał morze, 
Jak wspaniałe, dostojne, 
Jak w zaciszu spokojne, 
Jak się szklniły110 po wodzie 
Blaski słońca przy wschodzie — 
Zakochał się w żywiole. 
Więc rzekł: «Płynąć ja wolę, 
Niż się tułać po ziemi 
Z owieczkami mojemi». 
Przedał je więc i z stratą, 
A za to 
Nakupował daktylów111, na okręt zgromadził. 
Płynął morzem, a gdy go wiatr przeciwny zdradził, 
W złą chwilę 
Stracił okręt i daktyle. 
Więc do owiec nieborak: a gdy je pasł znowu, 
Zoczył morze. Wspomniawszy na korzyść z obłowu112, 
Rzekł kłaniając się nisko raz, drugi i trzeci: 
«Mówię to i powtarzam z przysięgą waszeci, 
Bądź jeszcze pozorniejsze113, 
Bądź jeszcze spokojniejsze, 
Szklnij się, jak chcesz, w pogodzie, 
I w zachodzie, i w wschodzie; 
Wiem ja, co cię łagodzi, 
Wiem ja, o co tu chodzi! 
Chciałoby się daktylów?... Nie uda się sztuka! 
Panie morze! Ostrożny, kto się raz oszuka». 
 
Pasterz i owce
Owca na wilka 
Płakała dni kilka: 
Młode jagnię 
Zagryzł w bagnie. 
I pasterz, co go hodował, 
Żałował; 
Zgoła płakali oboje 
Jak swoje. 
Widząc to koza rzekła do drugiej: 
«Patrz, co to człowiek czyni usługi! 
Zasila w życiu, żałuje w zgubie; 
Jakże go lubię!» 
«Siebie on lubi — rzekła jej druga — 
Chytra to czułość, chytra usługa. 
Nie płacze jagnię114! 
On mięsa pragnie!» 
 
Platon
Platon115, raz swoje zgromadziwszy ucznie, 
Wybornie, sztucznie116 
Dowodził, jak to mędrzec panuje nad światy117, 
Sam dzielny, sam bogaty, 
Jemu się ziemia sili, jemu wschodzą zorze, 
Pieni się morze: 
I powietrze, i gwiazdy, i słońce, i nieba 
Dają, co trzeba. 
On lotem nieścignionym wybujałej myśli, 
Czy co działa, czy kryśli118, 
Zawiaduje żywiołmi, ziemią, oceanem, 
Zwierząt, ludzi jest panem. 
A pchła, co go w nos gryzła, nie zważając nic na to 
Rzekła: «To dla Platona, ale dla mnie jest Plato». 
 
Pochodnia i świeca
Świeca blisko pochodni raz stawiona była, 
Więc harda wielkim blaskiem gdy się wynosiła, 
Rzekł ktoś: «Cudzej jasności małaś uczestniczka119: 
Zna każdy, co pochodnia; zna każdy, co świéczka». 
 
Podróżny
Arab jeden, gdy go noc w podróży zapadła120, 
A był dwa dni wśród stepu121 bez wody, bez jadła, 
Postrzegł worek na drodze; wziął, rozweselony, 
A w blasku gwiazd chcąc widzieć, czym był napełniony, 
Jęknął i rzekł niezmierną boleścią przejęty: 
«Jam rozumiał, że kasza, a to dyjamenty!» 
 
Przyjaciele
Zajączek jeden młody 
Korzystając z swobody 
Pasł się trawką, ziółkami w polu i ogrodzie, 
Z każdym w zgodzie. 
A że był bardzo grzeczny, rozkoszny i miły, 
Bardzo go inne zwierzęta lubiły. 
I on też, używając wszystkiego z weselem, 
Wszystkich był przyjacielem. 
Raz, gdy wyszedł w świtanie i bujał po łące, 
Słyszy przerażające 
Głosy trąb, psów szczekania, trzask wielki po lesie. 
Stanął... Słucha... Dziwuje się... 
A gdy się coraz zbliżał ów hałas, wrzask srogi, 
Zając w nogi. 
Wspojźrzy się poza siebie: aż tuż psy i strzelce! 
Strwożon122 wielce, 
Przecież wypadł na drogę, od psów się oddalił. 
Spotkał konia, prosi go, iżby się użalił: 
«Weź mnie na grzbiet i unieś!» Koń na to: «Nie mogę, 
Ale od innych będziesz miał pewną załogę123». 
Jakoż wół się nadarzył. «Ratuj, przyjacielu!» 
Wół na to: «Takich jak ja zapewne niewielu 
Znajdziesz, ale poczekaj i ukryj się w trawie, 
Jałowica mnie czeka, niedługo zabawię. 
A tymczasem masz kozła, co ci dopomoże». 
Kozieł: «Żal mi cię, niebożę! 
Ale ci grzbietu nie dam, twardy, nie dogodzi: 
Oto wełniasta owca niedaleko chodzi, 
Będzie ci miętko124 siedzieć». Owca rzecze: 
«Ja nie przeczę, 
Ale choć cię uniosę pomiędzy manowce, 
Psy dogonią i zjedzą zająca i owcę: 
Udaj się do cielęcia, które się tu pasie». 
«Jak ja ciebie mam wziąć na się, 
Kiedy starsi nie wzięli?» — cielę na to rzekło 
I uciekło. 
Gdy więc wszystkie sposoby ratunku upadły, 
Wśród serdecznych przyjaciół psy zająca zjadły125. 
 
Podoba Ci się to, co robimy? Wesprzyj Wolne Lektury drobną wpłatą: wolnelektury.pl/towarzystwo/
Pszczółka
Składała pszczółka na wiatr126, ale to podobno 
Chciało się żyć osobno: 
Zgoła jak się wyprawiła, 
Przez trzy dni w domu nie była. 
Cukier jej zasmakował; chciała się sposobić, 
Jakby go zrobić. 
Choć się wiele pracowało, 
Kiedy się to nie udało, 
Po kryjomu 
Wróciła do domu. 
A szerszenie tymczasem, 
Bujające za lasem, 
W ul się zakradły 
I miód jej zjadły. 
I nie pszczółkom to bywa127! 
Kto ma niechaj używa! 
Chciwość żądze podnieca, zbytnie żądze źle wiodą: 
Dobry rozum po szkodzie, lepszy rozum przed szkodą128. 
 
Pszczoły
Rozum się rozpościera, to przywilej wieku129, 
I nie tylko w człowieku, 
Ale już i zwierzęta, chociaż pism nie kryślą130, 
Głęboko myślą. 
Pszczoła do mędrca zawędrowała, 
A gdy go mówiącego żarliwie słyszała, 
Zapomniawszy o kwiatkach, co na oknie stały, 
Na to swój umysł natężyła cały, 
1 2 3 4 5 6 7 8 9
Idź do strony:

Darmowe książki «Bajki nowe - Ignacy Krasicki (gdzie czytać książki za darmo txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!
Dodaj komentarz