Wiersze światowe - Elżbieta Drużbacka (biblioteka szkolna online TXT) 📖

Uwagi: 0

Słowa kluczowe:

Skarżyć się

Krótki opis książki:

Wiersze światowe to cykl wierszy zawartych w I tomiku Poezyj Elżbiety Drużbackiej wydanych w 1837 roku.

Elżbieta Drużbacka była barokową poetką. Początkowo jej utwory krążyły wśród czytelników w formie odpisów. W 1752 roku bracia Załuscy, twórcy Biblioteki Załuskich, wydali tom o nazwie Zbiór rymów duchownych, panegirycznych, moralnych i światowych…, który zawierał trzy, obecnie najbardziej znane, utwory poetki, powieść Fabuła o książęciu Adolfie oraz kilka innych drobnych dzieł. Były to jedyne wydania utworów Drużbackiej za jej życia. Jej poezja była naturalna, prosta i wolna od popularnych w baroku makaronizmów.

Przeczytaj książkę

Podziel się książką:

Autor: Elżbieta Drużbacka
Epoka: Barok
Rodzaj: Liryka

Czytasz książkę online - «Wiersze światowe - Elżbieta Drużbacka (biblioteka szkolna online TXT) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Elżbieta Drużbacka

Idź do strony:

class="anchor" href="annotations.xhtml#annotation-131" id="anchor-131">131,

Tracąc appetyt132 do dworskich saporów133.

Teatrum ci to na rozliczne sceny,

Tu śmiech, tu żarty, jużci smutne treny;

Ten się uskarża, że został w afroncie,

Ta urażona słowem, płacze w kącie.

Zacznie się taniec na przestronnej sali

Świec w lustrach pełno, każdy chojność chwali.

Ci mówią, wnet nam rozrywka uroście,

Niech tylko wszyscy poschodzą się goście.

Więc dwóch albo trzech sprzysięgłych kompanów

Z daleka stojąc od siedzących panów,

Taką zabawę biorą złej natury,

Żeby nikt nie był z ich wolny cenzury.

Jeden drugiego w bok trącając rzecze:

Patrz jak się za tą ogon długi wlecze.

Na tej opięto, kuso, graty stare;

Znać w wodzie stała, gdy jej brano miarę.

Ta jak żółw głową albo bażant chwieje,

Ta zaś pod żaglem, leci, gdy wiatr wieje.

Szum szelest za nią, ni bies kogo niesie,

Czyli więc zwierza uganiają w lesie.

Ta jak sikorka lub czeczotka drobna,

Ta z nóg wysokich do czapli podobna.

Za tą garb stoi okryty płaszczykiem,

Tak kształtna, jakby wielbłąd pod dywdykiem.

Ten w ogród cudzy musiał albo w żyto

Często zaglądać, że mu biodro zbito.

Powłóczy nogę, znaczna za nim ściszka134,

A w opasaniu jak wątrobna kiszka.

Ów z taką miną w korwetach się sadzi,

Ledwo o ścianę tyłem nie zawadzi.

Rozumi, że to przed karytą135 pląsa,

Gdy w kawalkacie jadąc kręci wąsa.

Otoż tych skutków specyały dworskie.

Lepiej gryść suchar i pić wody morskie,

Niż przy biszkoktach i trunkach gustownych

Na targowisko przyść136 ludzi obmownych.

Piękna zabawa na strawionym czasie:

Gdybyś postawił pilność przy kompasie,

Żadna godzina w pracy nie wakuje137;

Ten szyje buty, ów suknie nicuje138,

Niektóry rano wstał jak na pańszczyznę,

Pracuje głową, co za robociznę

Dzisiaj potrzebną zacząć na pożytek:

Myśli, mózg suszy, w zadumianiu139 wszytek140.

Bierze paciorki141, sto ścieszek142 udepce,

W rękach pacierze, w ucho djabeł143 szepce:

Tych jeno144 bracie chwytaj się przekupi,

Bierz jako mądry, kiedyć daje głupi.

Kontent z konceptu swojego ministra145

Chwaląc poradę, że w biegłości bystra,

Spieszy z napchanym za pokoje worem,

Trząsa z judaszem146 bliźniego honorem.

Powraca wesół, zyskał na frymarku147,

Nie śpi, nie żyłby lepiej na jarmarku.

Za wypróżnione sakwy ludzkiej sławy,

Wynosi tłomok podobień148 do nawy149.

Więc to przypiszę Bozkiej150 opatrzności;

Modlitwa rzecze, w wielkiej gorącości

Którą codziennie klepiąc to przyznaje,

Że kto wstał rano, temu pan Bóg daje.

Mylisz się, żebyć Bóg za to miał płacić

Zdzierstwa twojego występek bogacić.

Jużeś sam sobie uczynił nadgrodę151

Hołyszaś152 pokrył przez bliźniego szkodę.

Są tacy co się przyjaciółmi liczą,

Przychodząc z radą, że im dobrze życzą.

Przyjaciel w radzie, szczera w ustach mowa

Cóż gdy wąż chytry w zanadrzu się chowa.

Zaczyna dyskurs, już o sekret prosi,

Pogląda w kąty i głowę podnosi

Jeźli153 kto z boku nie nadstawia ucha:

To co dwaj mówią, niech trzeci nie słucha;

Ledwie doczekać może odpowiedzi

Swego kompana, jak na węglach siedzi.

Chcąc słówko złapać jak ptaszka w swe siatki.

Złapawszy skubie, dusi, sadza w klatki.

Otoż tak czynią z przyjaciółmi właśnie:

Sam zaczął dyskurs, prawiąc różne baśnie.

O to co prosił, by było w sekrecie,

Do wszystkich chodzi, tyle troje154 plecie.

Gdyby mi czasu wystarczyło tyle,

Opisać stratę w próżnem życiu chwile.

Żałuję tylko, że wiek uszedł marnie;

Wstyd mię w korzyści częstokroć ogarnie.

Niech kto chce w dworskiem życiu smaki czuje,

Niech w odebranych respektach155 góruje,

Niech się zaszczyca wszelkiemi fawory,

Niechaj mu wszyscy oddają honory;

Mnie zazdrość siedząc w kąciku nie bierze,

Życie osobne156, że szczęśliwe wierzę.

Życie kochane bez gminu, bez zgraje157,

Nikt mnie nie zdradzi, nikt mnie nie połaje.

Cichość spokojna, książka i robota;

Z tymi rozrywka, gdy przyjdzie ochota.

Tych się nie strzegę, choć z nimi rozmawiam,

One nikogo, i ja nie obmawiam.

Więc póki Bozka158 wola żyć mi każe,

Póki śmierć mego imienia nie zmaże,

Póki grób z ciałem mem się nie powita,

Osobność kochać będę, z dworem kwita.

Siostra Bratu posyłająca książkę listów Dam Greckich

Damy ci Greckie159 posyłam tym czasem,

Kochany Bracie, dla twojej zabawy;

Kiedy od Polek uchodzisz nawiasem,

Bądź na Grekinie przynajmniej łaskawy.

Aczej ci dadzą sposób oczywisty

Kochać się z bliska, kochać się przez listy.

Jeźlić160 z tych która do gustu przypadnie,

Wolno ją będzie akceptować, pieścić;

Panu swej woli wszystko czynić snadnie,

Byle się mogła w twym rodzie pomieścić.

Ja sobie życzę, i nie zbłądzę głową,

Mieć amazonkę, od pola bratową.

Opisanie wzajemnej miłości tejże Siostry z Bratem

Nie byłoby to w podziwieniu żadnem

W ten czas, kiedy wiek szczęśliwością słynął,

Gdy był użytszym161, w wybaczeniu snadnem162,

I kiedy złotem, miodem, mlekiem, płynął:

Ażeby jaka w rodzie alternata163

Zabronić miała siostrze kochać brata.

Ale w tej porze zwać możemy cudem,

Gdzie szczera miłość, w gniazdzie164 rodowitem

Termin znalazła między dwojga ludem,

Kochającym się prawem przyzwoitem;

Jak para ptasząt sympatycznym związkiem,

Takim brat siostrę lubi obowiązkiem.

Rzekłabym, że się z Jowisza i Ledy

Jak Pollux, Kastor, Helena rodzili;

Że sama zgoda panowała wtedy,

W łabęcim165 jaju spólnie z sobą żyli:

Znajdziesz tę miłość dziś między bliźnięty,

Tak z Maryanną kocha się Wincenty.

Na dwóch ludzi kochających sie166 skrycie bez proporcyi Fortuny i Honoru

Śmieszną robotę, a mały pożytek

Zaczął Kupido w dwojgu ludziach z pracą;

Ten wysechł jak wiór, w zamyśleniu wszytek167,

Ta wzdycha, jęczy za niepewną płacą:

Bo kto przetakiem168 chce naczerpać wody,

Fatygi wiele, a mało ochłody.

Skrada się kotek do mleka że słodkie,

Ledwo co liznął nieborak śmietany;

Zapomniał, że w tym gusta będą krótkie,

Odrzekłby169 się jej, gdy za nie skarany.

Każdy tak rzecze, kto o tem usłyszy,

Niech kot nie szuka mleka, ale myszy.

Nie myśl o krówce, której Argus170 strzeże;

Trudno stu oczom snu przybrać twardego.

Nie myśl Danae171 wyprowadzić z wieże172,

Nie twój to koncept, trzeba mocniejszego;

Ty nie potrafisz złote sypać deszcze,

Ni snem oszukać, a ostrożnych jeszcze.

Przekaż 1% podatku na Wolne Lektury.
KRS: 0000070056
Nazwa organizacji: Fundacja Nowoczesna Polska
Każda wpłacona kwota zostanie przeznaczona na rozwój Wolnych Lektur.

Na kochającą się przez dwanaście lat parę i Maryasz173 ich

Nie sam to Jakób174 wysłużył w lat wiele,

Pasący owiec trzody u Labana,

Kochaną swoją i miłą Rachele;

Byle w małżeństwo była mu oddana,

Nieprzykro było chłód i ciepło znosić,

Żeby bezpiecznie o Rachelę prosić.

Jest teraz równy Michał Jakobowi

W statecznem sercu, do czystej Zuzanny

Służy lat kilka wiernie Labanowi,

Dawną miłością utyskuje ranny:

Przyznać możemy, ile świadków nas tu,

Służy kochając blisko lat czternastu.

Niech ci Zuzanno, i tobie Michale

Bóg obfitością łask swych błogosławi,

Stateczne serca w potomnej pochwale

Jak dwa brylanty bez skazy wystawi:

Niech was do pary miłość z wiarą sprzęgą,

Wieczne przymierze zawiąże przysięgą.

Bądź zaś ostrożny, wszedłszy do złożenia,

Przypatrz się dobrze temu, coś wysłużył;

Chcąc gust nasycić długiego pragnienia,

Żeby kto zdrady dla ciebie nie użył:

Swym wierzaj oczom, nie powieści czyi175,

Byś zamiast Rachel, nie wziął ślepej Lii.

Jak od Labana, wynidziesz176 z Rachelą,

Niech cię fortuna szczęścia drogą wiedzie,

Słodkie pożycie niech wam nieba ścielą,

Byście goryczy nie znali, jak w miedzie177;

A twej wysługi ta będzie pamiątka,

Kiedyć się będą rodzić pstre jagniątka.

Na Obraz płaczącego Kupidyna i smutnej Wenery

Cóż się to z tobą Kupidynie dzieje,

Gdy płaczesz na to, że cię ogień grzeje?

Wszak miłość, której synem cię nazwali,

Nie wodą chłodzi, ale ogniem pali.

Nie masz co chwalić tej w tobie odmiany,

Krytycznej za nią, godzieneś nagany:

Chcąc łzami zalać takowe płomienie,

Co im przeciwne zimnych wód chłodzenie.

Nie wiem kogo z was winić w tej intrydze,

Gdy twarz Wenery w smutnej minie widzę.

Kupido płacze, ta oczy odwraca,

Próżna z amorów waszych taka praca.

Przypisanie pewnemu Kawalerowi, który za jednem strzeleniem młyn na wodzie, domy na lądzie spalił

Z dwóch zodyacznych znaków178 sformowany

Kawaler z serca, a bohatyr z miny,

Nie zmierza w tarczą, nie strzela do ściany;

Gdzie strzeli, płoną ogniem domy, młyny:

Wodnik na wodzie, i strzela, i pali,

Strzelec na lądzie, któż go nie pochwali?

Przypisy:

1. od pewnej pasterki — tu w znaczeniu: przez pewną pasterkę (napisana). [przypis edytorski]

2. prawie — tu: poprawnie, prawidłowo. [przypis edytorski]

3. żeną (daw.) — wyganiają. [przypis edytorski]

4. lera — tu: lira. [przypis edytorski]

5. nie wiem co tęsknić — zdania eliptyczne; inaczej: nie wiem, co znaczy (co to jest) tęsknić. [przypis edytorski]

6. strzedz — dziś popr. forma ubezdźwięczniona: strzec. [przypis edytorski]

7. bieżyć (daw.) — iść, zmierzać w jakimś kierunku. [przypis edytorski]

8. szczesać — dziś popr.: sczesać; wyczesać, uczesać. [przypis edytorski]

9. zabawa (daw.) — zajęcie. [przypis edytorski]

10. dzień cały przeminie godzin — dzień cały przeminie jak godzina. [przypis edytorski]

11. głowy sobie strojem — dziś: głowy sobie stroimy. [przypis edytorski]

12. nie stać o coś — nie dbać o coś. [przypis edytorski]

13. jaszczyk — tu: skrzynka. [przypis edytorski]

14. igrać — bawić się. [przypis edytorski]

15. ku domu — dziś popr. forma C.lp: ku domowi. [przypis edytorski]

16. swar — kłótnia. [przypis edytorski]

17. do (...) owczarnie — dziś popr. forma D.lp r.ż.: do owczarni. [przypis edytorski]

18. sałasz — dziś popr.: szałas; daw. chatka pasterska. [przypis edytorski]

19. chróściany — dziś popr.: chruściany. [przypis edytorski]

20. mleko siadłe — dziś popr.: mleko zsiadłe; kwaśne mleko. [przypis edytorski]

21. podjadszy — dziś popr. forma imiesłowu przysł.: podjadłszy. [przypis edytorski]

22. Akteon (mit. gr.) — myśliwy; zobaczył przypadkiem boginię łowów, Artemidę, w kąpieli; za to świętokradztwo został zamieniony w jelenia i zginął rozszarpany przez własne psy. [przypis edytorski]

23. bassarunek właśc. basarunek (z niem.) — wynagrodzenie za krzywdę; odszkodowanie. [przypis edytorski]

24. lubo — chociaż. [przypis edytorski]

25.

Idź do strony:

Darmowe książki «Wiersze światowe - Elżbieta Drużbacka (biblioteka szkolna online TXT) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!

Dodaj komentarz