I część: krzyż człowieczy - Krzysztof Kamil Baczyński (jak zacząć czytać książki .txt) 📖

Uwagi: 0

Słowa kluczowe:

Skarżyć się

Krótki opis książki:

Przeczytaj książkę

Podziel się książką:

Czytasz książkę online - «I część: krzyż człowieczy - Krzysztof Kamil Baczyński (jak zacząć czytać książki .txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Krzysztof Kamil Baczyński

Idź do strony:

zmienia się w popiół, a wzrok w ołów.

Łez na powstanie z martwych nie starczy:

poznanie — koło.

To tylko ziemia gaśnie — kula pusta,

na której Bóg rozdarty tysiącem szatanów chodzi —

— tysiącem ludzi. Zieją kamienne lustra,

barwa nie rodzi.

To z wysokości, czy z grobu widziana

urna spełnienia jest wzgórzem skorup.

O drzewo! drzewo! Czyś tylko trumną

pod ruchów korą?

Tak się w pogardzie odosobniony

przestaje czuwać w śnie i godzinie.

Jeszcze ton przejdzie, nie będąc tonem,

przechodząc — minie.

Jeszcze łodygi zielone co w tobie

jak kolumnady pułapu rosły

są u zsiniałych wód po potopie

strzaskanym wiosłem.

Jeszcze łzy płynąc staną się gromem

co serc naczyniom grającym tobie

rozbije obraz; nigdy zielone,

nigdy na grobie.

I nad żyjącym żadna przyczyna

i żaden koniec. Popiół i droga,

bo głosy klątwy w pogardzie wszczęte

nie głosem Boga.

O drzewo! drzewo! mija godzina,

a czzas jej wiekiem.

Drzewo przeklęte w nieznanych winach

jakżeś człowiekiem?

Spojrzenie

Nic nie powróci. Oto czasy

już zapomniane; tylko w lustrach

zsiada się ciemność w moje własne

odbicia — jakże zła i pusta.

O znam, na pamięć znam i nie chcę

powtórzyć, naprzód znać nie mogę

moich postaci. Tak umieram

z pół-objawionym w ustach Bogiem.

I teraz znów siedzimy kołem,

i planet dudni deszcz — o mury,

i ciężki wzrok jak sznur nad stołem,

i stoją ciszy chmury.

I jeden z nas — to jestem ja,

którym pokochał. Świat mi rozkwitł

jak wielki obłok, ogień w snach

i tak jak drzewo jestem — prosty.

A drugi z nas — to jestem ja,

którym nienawiść drżącą począł,

i nóż mi błyska, to nie łza,

z drętwych jak woda oczu.

A trzeci z nas — to jestem ja

odbity w wypłakanych łzach,

i ból mój jest jak wielka ciemność.

I czwarty ten, którego znam,

który nauczę znów pokory

te moje czasy nadaremne

i serce moje bardzo chore

na śmierć, która się lęgnie we mnie.

18 X 1943

Podoba Ci się to, co robimy? Wesprzyj Wolne Lektury drobną wpłatą: wolnelektury.pl/towarzystwo/

Rycerz

W noc zjeżoną kwiatami martwego powietrza

nie nasłuchuj, nie jadą rycerze

w zbrojach blasku, w kaskach na wietrze

rozwiewających kity płomieni, a miecze

obronie słabych — tylko w pochwach rdzawych

albo zalane płaszczyznami śniegu,

albo jak gwiazdy pogubione w biegu.

Witaj, a nie płacz mi. Ja zawsze senny,

w nocy skrojony na kształt owych dawnych,

idę w pochodach, w cieniach jak sam ciemnych

i nigdy znaleziony, nigdy wiarą sławny,

a tylko ręce wspieram o ten słup z przestrzeni.

Gram. Jestem rycerz — Boga zamyślenie.

Ach, lądy jak pióropusz dymu ogień wzbija.

Mijam morza rozległe jak błyszczące ryby.

Gwiazdy spadają w ciszę. Psy przed domem wyją

i złote deszcze iskier — jak żuki o szyby.

I czegóż ja dostanę, czegóż pragnę jeszcze,

zamarzły w lodem martwą, niebieskawą przestrzeń?

A szukają i złota, i chleba, szukają,

choć jak krety korzeni, które w słońcu rosną

kwiatami czy rudawą o zachodzie sosną,

i zawsze kopiąc tak — nad ziemię nie dostają.

I podkopując tak — są złej planety jękiem

pod tym pułapem, co jest światła dźwiękiem.

Ja wierząc tak w umarłych żywym obcowanie

i poznając — do krzywdy przykładam miecz rdzawy,

który jest krzywdzie miłość — rozpoznanie

i jest jak pod stopami szatana — kłos trawy,

a choć znam płomień zaklęć jak piorun wśród ciszy,

nie zawołam — w mórz szumie nikt go nie usłyszy.

I tak przez ciało czekam, choć ognia potopy

niby wojsk krwawych skrzydła ciągną czarnym stropem.

I jestem. Czym ja jestem? Wierzący przez małość —

rycerz gór zapomnianych — w zmartwychwstałe ciało.

dn. 21 lutego 1942 r.

Żal

Pozcinano drzewa światowidom,

ścięto głowy buntom dziecięcym,

bo nie przyjdą anioły z ptasich puchów, nie przyjdą.

Oto nóż szafotów do chleba. Cóż więcej?

Zatroskane madonny mdleją

jakbyś podniósł ziemi upiorną powiekę

więc żal mi, żal, bo świat to żal

za utraconym człowiekiem.

luty 41 r.

Z szopką

Górą białe konie przeszły,

trop dymiący w kłębach stanął,

w gwiazdach płonąc cicho trzeszczy

wigilijne siano.

Spoza gór czy sponad ziemi

anioł biały? kruchy mróz?

starcy w niebo nachyleni?

Anioł biały szopkę niósł.

Zamknąć tak — to ironicznie —

w daszek gwiazdom pobielany,

płomień wieków i człowieka

w tekturowe cztery ściany.

Zamknąć tak — to z odległości —

w dwie figurki — czarną, białą,

rozdeptanych epok kości

i spalone żądzą ciało.

W naprężone kusze burz

anioł biały — szopkę niósł.

A figurki w męce gasnąc

coraz słabły, zanikały

w napowietrzną gwiazdy jasność,

tekturowo — popielały.

Śmiał się anioł półuśmiechem

z ich uporu, a nie grzechu,

że tak jedni — choć ich stu.

Anioł biały szopkę niósł.

Aż na grudzie stopą lekką;

stanął niby mgłą i skałą.

i koślawe, głodem ścięte

ujrzał w grudę wbite — ciało,

żeber czarnych łuki, spięte,

poskręcane rydle rąk,

brzuch jak bęben życia — wzdęty,

brzuch zsiniały, brzuch jak tłok,

I zawrócił. W nieba plusk

poczerniałą szopkę niósł.

2 XII 41 r.

Historia

Arkebuzy3 dymiące jeszcze widzę,

jakby to wczoraj u głowic lont spłonął

i kanonier jeszcze rękę trzymał,

gdzie dziś wyrasta liść zielony.

W błękicie powietrza jeszcze te miejsca puste,

gdzie brak dłoni i rapierów śpiewu,

gdzie teraz dzbany wrzące jak usta

pełne, kipiące od gniewu.

Ach, pułki kolorowe, kity u czaka,

pożegnania wiotkie jak motyl świtu

i rzęs trzepot, śpiew ptaka,

pożegnalnego ptaka w ogrodzie.

Nie to, że marzyć, bo marzyć krew,

to krew ta sama spod kity czy hełmu.

Czas tylko warczy jak lew

przeciągając obłoków wełną.

Płacz, matko, kochanko, przebacz,

bo nie anioł, nie anioł prowadzi.

Wy te same drżące u nieba,

wy te same róże sadzić jak głos

na grobach przyjdziecie i dłonią

odgarniecie wspomnienia i liście jak włos

siwiejący na płytach płaskich.

Idą, idą pochody, dokąd idą,

których prowadzi jak wygnańców łaski

ląd krążący po niebie. A może

niebo po lądzie dmące piaskiem

tak kształt ich zasypuje. Jak noże

giną w chleb pogrążone — tak oni

z wolna spływają. Piach ich pokrywa.

Jeszcze słychać śpiew i rżenie koni.

8 III 1942

Starość

Otom szary od pyłu tylu wieków,

a zawsze na osiodłanej chmurze.

To sny te miasta wołające: «Człowieku!»,

to rzeczywistość: kiedy oczy zmrużę.

Otom tak w drodze długiej zmalał,

że sam ledwo widzę swoją postać.

Tylko dudnią szkice elementarnej4 chwały.

Śmierć mi wszystkie drogi zarosła.

I coraz mniejszy jestem — jak gwoździk,

ostatni gwoździk — mówią — do własnej trumny.

Trzeba aż tyle nocy płakać z głupoty

i teraz dopiero — mówią — rozumny?

kwiecień/maj 41 r.

Informacje o nowościach w naszej bibliotece w Twojej skrzynce mailowej? Nic prostszego, zapisz się do newslettera. Kliknij, by pozostawić swój adres e-mail: wolnelektury.pl/newsletter/zapisz-sie/

Krzyż

Za tych — co batem scięte liście,

za tych — co ptaki z wosku lane,

tych — co im krew znużeniem tryśnie

i tych — co wbici cieniem w ścianę

i za zwierzęta konające,

którym powoli oczy bledną —

— chciałbyś odrzucić Bogu — życie,

umrzeć raz drugi jak zbawiciel;

ale zawarty tobie upływ

krwi, i związane ręce w supły,

bo ty nie twórczym niepokojem,

a tylko, że się patrzeć boisz.

25 listopad 41 r.

Dzień sądu

Każdy dzien jest dniem sądu bez kary

jak w niepamięć idące pożary

niewidzialny — na ziemi — nisko,

niechwytany przepala wszystko.

Chociaż dzwonią owoce w uśmiechach

i świątynie wzrastają na grzechach,

chociaż młodość wytryska i starość

każdy dzień jest dniem sądu bez kary.

A kto nagle na mchach zobaczy

jakieś tropy jak łuny rozpaczy

i w marmurze, czy ptaku rozpozna,

że stanęła ziemia nieostrożna

zadrży prochem, zadymi pożarem

w nim zobaczy dzień sądu bez kary.

grudzień 41 r.

Elegia (Obłoki lotne, żagle uniesień...)

Obłoki lotne, żagle uniesień, drzew przyjaciele

na nieboskłonach.

Głowa się chyli w ręce chropawe, głowa bolesna,

łakną ramiona.

Ten ptak pod wami przepływający jest moim sercem,

ciemny, wysoki.

Jakże mam uciec do lasów złotych przed niepokojem,

ptaki — obłoki?

Jakże mam wrócić pełen żałości, niedokończony

w lot wasz i płynność?

Dłonie przebite, krzyż za mną idzie,

śmierci powinność.

Tak się ta glina nieurobiona piętrzy, kamieni,

miasta goreją.

Jestem że grobem własnym na ziemi,

własną nadzieją?

Ciche obłoki! znów mnie mijacie, światła płynące,

cienie dalekie.

Wiarą was nazwę. Wy mnie nazwiecie próchnem żałości,

trumną, człowiekiem.

wrzesień 1942 r.

Psalm 2. O krzyżu

Matce

Nie nadaremnie jest ten krzyż,

który przykuwa trzepot rąk.

Posłuchaj tylko: czas jak mysz

podgryza rozłożysty dąb.

Nie nadaremny jest ten krzyż,

jakby odarty z czaszki mózg,

gdzie tysiącmłotem wieków łzy,

tak jakbyś ziemię w dłoniach niósł.

On w miłość, w roli skowyt psi,

on się wyciosa z ciszy snu;

jest u każdego progu dni;

jest, jakbyś ziemię w sercu niósł.

I nie daremny, bo gdy w lustro łez —

— jak w lustro nieba — śmiercią spojrzysz,

zobaczysz, powiesz: otom jest,

którym się krzyżem w Bogu drążył.

dn. 15. XII. 41 r.

Przekaż 1% podatku na Wolne Lektury.
KRS: 0000070056
Nazwa organizacji: Fundacja Nowoczesna Polska
Każda wpłacona kwota zostanie przeznaczona na rozwój Wolnych Lektur.

Psalm 3. O łasce

J. Andrzejewskiemu

Cóż mi, Panie, żem lepszy od cieni? W ich tłumie

ognia Twoich objawień rozróżnić nie umiem

od cieni, które we mnie i wśród których błądząc

jestem sercem ciemności i ciemności żądzą.

Kiedy przeze mnie wołasz, jakże ja ostaję,

kiedym jest sam dla siebie obiecanym krajem?

I cóż mi, żem szkatuła, w której nic już więcej

ponad głos w niej zamknięty i złoto uświęceń?

Ja nie okrętem Tobie, bo gdzie by mi unieść

Twój czas nienazywany, Twoje sny — zrozumieć.

Ja sam we śnie płaczący, skuty małym strachem,

przybity niebem znaków jak zwalonym dachem.

Ja sam w tym śnie rzucając ramionami w ciszę,

sam swoich dni nie umiem, swych ramion nie słyszę.

Przywróć mi, Panie, siłę zamyśleń skupionych,

gdzie mimo trwóg świadomość — ręce są jak dzwony

poważne, morzem brzmiące, a światem serdeczne,

co choć w nim, to ponad nim blaskiem — ostateczne

dn. 20. XII. 41 r.

(O miasto, miasto — Jeruzalem żalu...)

O miasto, miasto — Jeruzalem żalu,

gdzie wsparte o kolumny — każde drzewo krzyżem

Idź do strony:

Darmowe książki «I część: krzyż człowieczy - Krzysztof Kamil Baczyński (jak zacząć czytać książki .txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!

Dodaj komentarz