Darmowe ebooki » Wiersz » I część: krzyż człowieczy - Krzysztof Kamil Baczyński (jak zacząć czytać książki .txt) 📖

Czytasz książkę online - «I część: krzyż człowieczy - Krzysztof Kamil Baczyński (jak zacząć czytać książki .txt) 📖».   Wszystkie książki tego autora 👉 Krzysztof Kamil Baczyński



1 2 3 4 5
Idź do strony:
żyjącym gromie, 
bo i z krzemienia się śpiewa 
wieczność rosnąca — drzewa. 
 
Nic gruzy. Ale ująć 
powietrze: tam formy rosną 
z guseł i zaklęć — kołując — 
coraz to bliższe. Mocno 
w ręce spadają — nieznane, 
czasem — niedokonane. 
 
I tak się trzeba im zaprzeć 
w ziemię i wiatr, w świetlistość, 
by deszczem pocisków lecąc 
opadły w dłonie — czysto. 
A w ich ulewie rosnąć 
ptakiem, człowiekiem i sosną. 
 

28 XII 1941

(W każdej przemianie podobna kręgowi czasu...)

Basi

ale ty jesteś drzewo  
 
R. M. Rilke
W każdej przemianie podobna kręgowi czasu, 
jak rok obracasz się stojąc i jeszcze stąd 
widzę cię na równinach, górach i grzywach lasów, 
w które światło nalewasz dzbanem splecionych rąk. 
I morzu podobna przenosisz odbicie wszystkich pogód, 
które płynęły i grały w mosiężne kotły chmur. 
Dłonią poruszysz — jest zimna, uśmiechniesz się — to jesień 
ciernie uczyni z głogów wianiem miedzianych piór. 
W jabłkach dojrzewasz i zieleń wypełniasz żółtym sokiem. 
Uchwycę powietrze dłonią — to jesteś każdy krzew 
i każdy ptak na modrzewiu 
albo muzyki obłokiem 
i złotą struną drzew. 
 
Ach, płoną drwa na kominach i sanie suną w puch, 
kot przeciągając się mruczy, wzdyma się w giętki łuk. 
Ty jesteś w rzece i w każdym ruchu odbity twój uśmiech. 
Obudź się śniegiem, polaną, zmień się w danieli róg, 
pod wieczór będziesz ciałem i w moim ciele uśniesz, 
a rano znów się obudzę, miną znużeni ludzie, 
znajdą na mojej piersi uśpiony biały głóg.  
 

11 luty 1942 r.

(Ty jesteś moje imię i w kształcie, i w przyczynie)
Ty jesteś moje imię i w kształcie, i w przyczynie, 
i moje dłuto lotne. 
Ja jestem, zanim minie wiek na koniu-bezczynie, 
ptaków i chmur zielonych złotnik. 
Ty jesteś we mnie jaskier w chmurze rzeźbiony blaskiem 
nad czyn samotny. 
Ja z ciebie ulew piaskiem runo burz, co nie gaśnie, 
każdym życiem i śmiercią stokrotny. 
Ty jesteś marmur żywy, przez który kształt mi przybył, 
kształt w wichurze o świcie widziany, 
który o mleczne szyby buchnął płomieniem grzywy 
i zastygł w dłoni jak z gwiazdy odlany. 
I jesteś mi imię ruchów i poczynaniem słuchu, 
który pojmie muzykę i sposób, 
który z lądu posuchy wzejdzie żywicą-duchem 
w łodygę głosu. 
 

1 III 1942

Pioseneczka
Kto mi odda moje zapatrzenie 
i mój cień, co za tobą odszedł? 
Ach, te dni jak zwierzęta mrucząc, 
jak rośliny są — coraz młodsze. 
 
I niedługo już — tacy maleńcy, 
na łupinie orzecha stojąc, 
popłyniemy porom na opak 
jak na przekór wodnym słojom. 
 
Czerwień krwi dziecinnie się wyśni 
jako wzdęte policzki wiśni. 
 
Metal burz się wywiedzie na nowo 
zapienioną dmuchawca głową. 
 
A łez grzmot jak lawina kamieni 
w małe żuki zielone się zmieni 
 
i tak w wodę się chyląc na przemian 
popłyniemy nieostrożnie w zapomnienie, 
tylko płakać będą na ziemi 
zostawione przez nas nasze cienie. 
 

16 I 1942

Informacje o nowościach w naszej bibliotece w Twojej skrzynce mailowej? Nic prostszego, zapisz się do newslettera. Kliknij, by pozostawić swój adres e-mail: wolnelektury.pl/newsletter/zapisz-sie/
Z nocy
Ciepła ciemność na ramionach się oprze, 
jest dobrotliwym zwierzęciem milczenia 
ogromna i powolna. Jest cicho. Tak dobrze. 
Słychać jak się zabliźnia stratowana ziemia.  
 
Zdaje się to rośliny co łączą tak nieznacznie 
drogi bojów żelaznych i serca w ciemności; 
w niej czeka oplot ramion, w których sen się zacznie 
sen wiary, sen miłości.  
 
Zdaje się jesteś gazelą w cieniach, w huśtawkach wieczoru, 
lub w chybotliwej wodzie pni zbrązowiałych sieć, 
a możeś tylko ptakiem, co przeszedł bór upiorów 
— moje ty światło na zawsze — więc leć. 
 
Ciepła ciemność jak zwierzę ma na szyi ranę; 
nie widzę, czuję dłonią płynie z niej cicha krew. 
Nie bój się, gdy zaryczy ta ciemność, o kochana! 
to jest już oswojony, zmniejszony czasem lew.  
 
Biała magia
Stojąc przed lustrem ciszy 
Barbara10 z rękami u włosów 
nalewa w szklane ciało 
srebrne kropelki głosu. 
 
I wtedy jak dzban — światłem 
zapełnia się i szkląca 
przejmuje w siebie gwiazdy 
i biały płyn miesiąca. 
 
Przez ciała drżący pryzmat 
w muzyce białych iskier 
łasice się prześlizną 
jak snu puszyste listki. 
 
Oszronią się w nim niedźwiedzie, 
jasne od gwiazd polarnych, 
i myszy się strumień przewiedzie 
płynąc lawiną gwarną. 
 
Aż napełniona mlecznie, 
w sen się powoli zapadnie, 
a czas melodyjnie osiądzie 
kaskadą blasku na dnie. 
 
Więc ma Barbara srebrne 
ciało. W nim pręży się miękko 
biała łasica milczenia 
pod niewidzialną ręką. 
 

4 I 1942, 3 w nocy

Promienie
Powietrze aniołów pełne, 
a ich przejrzysty trzepot 
jest jak natchnione ciepło 
nad ognia złotą wełną.  
 
Dziewczynko, która fruwasz, 
na ptaki rozmnożona. 
Biały pył? Jasny potok? 
Promień ścieżek jak złoto 
na skrzydłach? Na ramionach?  
 
Kim mi jesteś? Kim jesteś? 
Obłok snu purpurowy. 
Cień przenika powietrze, 
idzie ziemią i przeczy 
puszystej rzeźbie głowy.  
 
Smutek to czy czekanie? 
Pośród organów blasku 
jak dymu smukłe laski 
lub słupy srebrnych puchów — 
— bąki grających duchów.  
 
Ileż muzyki ciepłej! 
Kim mi jesteś? Kim jesteś? 
Utrwalony powietrzem 
ptaku białego pyłu — 
kim mi jesteś, czym jesteś — 
pół-ptak, a pół-miłość. 
 

A.D. 42, 19 IV

Wróble
Dzień wróbli i jasności! 
w dzbanuszkach małych ptaszków 
świat się ustał miłością, 
niefrasobliwą łaską. 
 
Na wyciągnięcie ręki 
mam czystość ich, puszystość, 
jakbym dotykał ciebie 
gałęzią ich — wielolistną. 
 
Niebo się ziemi skłania 
leżąc śniegiem na drzewach, 
oczy mrużysz, zasłaniasz, 
piórka w blasku nagrzewasz. 
 
Nie zerwiesz się, nastroszysz 
ciepło ptasiego futra, 
odpowiesz wróblim głosem 
w moją ciemność — malutka. 
 
Bo na tym śniegu ludzie — 
— my z ciemnymi sercami. 
 
Ziemio przez nas zabita, 
rzeszą twych ptaków czystych 
módl się za nami! 
 

2 I 1943

Miłość
O nieba płynnych pogód, 
O ptaki, o natchnienia. 
Nie wydeptana ziemia, 
nie wyśpiewane Bogu 
te drzewa, te kaskady 
iskier, ten oddech nieba, 
w ramionach jak w kolebach 
zamknięty. Jak cokoły 
drzewa z szumem na poły; 
serca jak dzbany łaski, 
takie serca jak gwiazdki, 
takie oczu obłoki, 
taki lot — za wysoki. 
 
Słońce, słońce w ramionach 
czy twego ciała kryształ 
pełen owoców białych, 
gdzie zdrój zielony tryska, 
gdzie oczy miękkie w mroku 
tak pół mnie, a pół Bogu. 
 
Twych kroków korowody 
w urojonych alejach, 
twe odbicie u wody 
jak w pragnieniach, w nadziejach. 
Twoje usta u źródeł 
to syte, to znów głodne, 
i twój śmiech, i płakanie 
nie odpłynie, zostanie. 
Uniosę je, przeniosę 
jak ramionami — głosem, 
w czas daleki, wysoko, 
w obcowanie obłokom. 
 

8 września 1942

Przekaż 1% podatku na Wolne Lektury.
KRS: 0000070056
Nazwa organizacji: Fundacja Nowoczesna Polska
Każda wpłacona kwota zostanie przeznaczona na rozwój Wolnych Lektur.
Pragnienia
Co dzień kochając cię płaczę, 
tęsknię za tobą — patrząc, 
oczy mi popieleją, 
wiedzą, że nie zobaczą. 
 
A z ciebie gorycz płynie 
jak w niebo dym spokojny, 
dzień jak liść kruchy się zwinie 
i ptak, co w śpiew niezbrojny. 
 
Przysiadają na mnie modlitwy 
przelotne, ach, przelotne. 
Elementarne bitwy, 
trwożne, samotne. 
 
Uczę się ciała na pamięć 
i umiem. Widać dusza 
jest jeszcze, która kłamie, 
a we mnie śmierć porusza. 
 
Po snów kipieli ciemnej 
szukam cię, tak się spalam, 
ręce mi nadaremne 
jak ptak, co gniazdo kala. 
 
I może by w milczeniu 
i w cierpieniu by może, 
cóż, kiedy nocy grożę, 
niedowidzeniu. 
 
I takim ci ja hardy 
jak ręce, co rycerzom 
przypinają kokardy, 
w których siłę nie wierzą. 
 
I takim ci ja mocarz, 
że kiedy słów nie trzeba, 
nie umiem stworzyć nieba 
miłością w oczach. 
 

czerwiec 42 r.

Z wiatrem

Basi

Jesienie rok za rokiem idą, 
gwiazdy jak deszcze szyby tną. 
Zielone łanie na polanie, 
u okien huczy serca bąk. 
 
Nie płacz, kochana, lat złowrogich, 
spod twoich rzęs zielony liść, 
ptaki i drzewa trysną, drogi, 
po których dalej trzeba iść. 
 
Liście opadły. Wrócą liście 
i modlitewne łuki gór, 
przeminą ludzie w nienawiści, 
zostanie trzepot ptasich piór. 
 
Knieje się pienią — tylko pomyśl — 
w powietrza falującym tchu 
niedźwiedzi pomruk zaczajony, 
niebieski jezior duch. 
 
Nie płacz, kochana. Śpij w cierpieniu, 
na dłoni mojej drżący ptak, 
rzekom i mnie, i wiosen cieniom, 
i miłowaniu lat. 
 
Przeminie łoskot burz gwiaździstych, 
nie stanie11 ludzkich burz. 
Nam, śpiewającym pieśni czyste, 
serce rozetnie czas jak nóż. 
 
Bo już kolebią aniołowie 
imię — jak złote imię gwiazd, 
próchnieje pod stopami czas, 
zostaje wieniec chmur na głowie. 
 
Bo już kolebią aniołowie 
na niewidzialnych dłoni śnie 
proste jak sosna, czyste dnie 
rosnące w ptasim słowie. 
 

29 października 1942

Śpiew do snu
Ciało mojego ciała i światło mojej myśli, 
chciałbym, by ci się ogień pełen szelestu przyśnił, 
z którego żółte kwiaty wyplusną, brzózek szelest 
jak sieć, abyś poczuła przy ich lekkości śmielej 
swój lot jak płomyk drżący, bolesny a pragnący, 
by popłynęło w tobie jak szumny strumień słońce. 
 
Ciało mojego ciała i blasku moich pragnień, 
niech ci się we śnie gałąź niebieskiej chmury nagnie 
i niech ci da jak owoc jaskółkę w piersi małe, 
której by w sercu trzepot nauczył, jak kochałem 
i jak ja ciebie ciosam w tej bryle nieobrotnej, 
w swojego ciała drewnie, w myśli swojej samotnej. 
 
Ciało mojego ciała i trwogi mej nadziejo, 
nich ci się we śnie wody przez oczy tocząc — chwieją 
i niechże ci podadzą rybę jak dłoń, co klaszcze, 
byś znała to milczenie, co mnie okrywa płaszczem, 
i niechaj iskry ognia, co w łusce się zapalą, 
mój blask dopełnią w tobie i smutek mój wyżalą. 
 
Nie dałem ci jabłoni ziemskiej, co sytość niesie, 
wyrosłem ja na chmurach jak dzika jabłoń w lesie. 
Ale mam źródło w sercu srebrne jak żywy pieniądz, 
unieś się we śnie, spojrzyj w lustro jego nad ziemią. 
Nie szukaj mnie w słabości, źródła mego nie mijaj, 
nie umiera w nim ciało, dusza wieczność w nim żyje. 
 

22 VI 1943

(Niebo złote ci otworzę...)
Niebo złote ci otworzę, 
w którym ciszy biała nić 
jak ogromny dźwięków orzech, 
który pęknie, aby żyć 
zielonymi listeczkami, 
śpiewem jezior, zmierzchu graniem, 
aż ukaże jądro mleczne 
ptasi świt. 
 
Ziemię twardą ci przemienię 
w mleczów miękkich płynny lot, 
wyprowadzę z rzeczy cienie, 
które prężą się jak kot, 
futrem iskrząc zwiną wszystko 
w barwy burz, w serduszka listków, 
w deszczów siwy splot. 
 
I powietrza drżące strugi 
jak z anielskiej strzechy dym 
zmienię ci w aleje długie, 
w brzóz przejrzystych śpiewny płyn, 
aż zagrają jak wiolonczel12 
żal — różowe światła pnącze, 
pszczelich skrzydeł hymn. 
 
Jeno wyjmij mi z tych oczu 
szkło bolesne — obraz dni, 
które czaszki białe toczy 
przez płonące łąki krwi. 
Jeno odmień czas kaleki, 
zakryj groby płaszczem rzeki, 
zetrzyj z włosów pył bitewny, 
tych lat gniewnych 
czarny pył. 
 

15 VI 1943

Przypisy:

1. Agni (mit.) — bóg ognia w religii wedyjskiej. [przypis edytorski]

2. argonaucki (mit. gr.) — związany z argonautami, tj. bohaterami, którzy pod przewodnictwem Jazona wyprawili się do Kolchidy po złote runo; byli to m.in. Herakles, Tezeusz, Orfeusz, Kastor i Polluks. [przypis edytorski]

3. arkebuz — daw. broń palna, gładkolufowa, z zamkiem lontowym, używana w XV–XVII w., np. przez hiszpańskich konkwistadorów. [przypis edytorski]

4. elementarny — tu: związany z żywiołami. [przypis edytorski]

5. żagiew — płonący kawałek drewna. [przypis edytorski]

6. gemma — kamień szlachetny udekorowany reliefem. [przypis edytorski]

7. mdły (daw.) — słaby. [przypis edytorski]

8. jeno (daw.) — tylko. [przypis edytorski]

9. dostały (daw.) — tu: dojrzały. [przypis edytorski]

10. Barbara — imię to nosiła żona Krzysztofa Kamila Baczyńskiego, z domu Drapczyńska (1922–1944). Poznała Baczyńskiego pod koniec 1941 roku, w czerwcu 1942 wzięli ślub. Zginęła podczas Powstania Warszawskiego. [przypis edytorski]

11.

1 2 3 4 5
Idź do strony:

Darmowe książki «I część: krzyż człowieczy - Krzysztof Kamil Baczyński (jak zacząć czytać książki .txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!
Dodaj komentarz