I część: krzyż człowieczy - Krzysztof Kamil Baczyński (jak zacząć czytać książki .txt) 📖

Uwagi: 0

Słowa kluczowe:

Skarżyć się

Krótki opis książki:

Przeczytaj książkę

Podziel się książką:

Czytasz książkę online - «I część: krzyż człowieczy - Krzysztof Kamil Baczyński (jak zacząć czytać książki .txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Krzysztof Kamil Baczyński

Idź do strony:

rzeczy nazwanie.

A że z nich tworzą trumny, co w ziemi zwyciężą,

są zwani słabość, że nie ma oręża,

że nie ma na zwaliskach kwitnącego sioła,

że nie rozdepczą małych, bo światło anioła

jest nie przeciw małości, ale obok — znacząc:

wielkość — ciał przerastaniem, nie małych rozpaczą.

marzec 42 r.

W żalu najczystszym

O, dziecko smutne, o ty zagubiony

w żalu najczystszym za wrót niedomknięciem,

którędy by duch przewiał natchnionym cyklonem

i wiarę święcił.

Ty gdzie odjeżdżasz, coś aniołów widział

w ludziach znużonych, co szli nad strumieniem,

i już odbicia ich ujrzałeś światłem,

gdy były cieniem?

Gdzie chciałeś wyczuć pod dłonią kształt lawy,

która by w gemmy6 zastygała zwycięstw?

Czy gdzie się bunt nie z ognia, a z małości stawał,

a z pieśni — wyciem?

Czy gdzie się wolność stawała skuwaniem

w imię powstałych, którzy kładli nowe

kajdany, a znużeni nad wiarą czuwaniem,

spadli jak głowy?

Czyś ty nie widział, że w słabości wokół

nikt nie dopatrzył do końca przeznaczeń

i że za mały, by stanąć na cokół,

wojownik płacze?

A wiesz, że mędrców i magów spełnienia

to niebo było czynione przez człeka,

by trwał dla celu, szedł jak idzie — cieniem,

czekał jak czeka?

I wiesz, co miłość — jeśli tylko sobie?

Co znaczy przemoc, jeśli tylko zemstą

za krzywdy, których nie wydrze i spowiedź,

aż staną klęską.

O, dziecko smutne, ty nie dopełnione

człowiekiem — jakby nie spełnione życiem.

Cóż to rzeźbienie, jeśli tylko w marmur

marmuru ryciem?

Cóż to pod snami jak pod palcem czułym

znajdziesz, gdyś człowiek przez ciało i ruchy,

kiedy cię smutkiem w kamieniu wykuły

najczystsze duchy?

Nie płacz i pojmij prawo, które mija,

i pojmij sen, a tając pojmowanie, uczyń

żywy grom w głazie jak ręka niczyja,

co żyjąc — uczy.

21 III 1942

U niebios rozkwitających

Młody dąb jak woda w górę

tryska. Ptaków jasne koła.

Dotykalna dłoń anioła

dzieli chmurę.

Wąski strumień, wąż roślinny,

ziemię jeszcze raz obejmie,

czas jak obraz z nieba zdejmie,

taki płynny.

Dzbany mleka — ciała żywe

jakże krzepko łączy w owoc

strop wysoki ponad głową,

chóry lasów tkliwe.

Dana ci ta glina giętka,

oczy z ognia i rozumne

i jak pług dzieląca ręka;

posąg sczynisz nią czy trumnę?

W blasku cały postawiony,

nim rozróżnisz blask wszechrzeczy,

z mdłego7 ciała cię uleczy

nienawistny, przesądzony.

A mieć ciało, duszę jako

słup żelaza — to nie znaczy

przejść jak po szkle — po rozpaczy,

ale niebo unieść ptakom,

ale dom unosić w górę:

mrówczy dom i ludzki kościół,

nazwać wreszcie czas miłością,

dosiąść chmurę.

Wtedyś ziemi pobratany,

kiedy trud największy wzniesiesz,

gdy choć jedno drzewo w lesie

nie odcięte, zbudowane.

Jakąż w ptaków czas, na gody

szatę włożyć? Może z gwiazdy?

Jakiż uśmiech, a przyjazny?

Czapkę chyba z drzew i wody?

A my mali tacy, dumni

u tych niebios pełnych liści,

u tych świateł. W nienawiści

na cokole smutnej trumny.

A my tacy we krwi cali,

wciąż bez wstydu — boskie dzieci.

O, niech anioł nie uleci,

nimśmy jeszcze tacy mali.

dn. 30 V 42 r.

(Nie wstydź się tych przelotów...)

Nie wstydź się tych przelotów

pełnych płomieni białych,

tych dźwięków a niestałych,

takich jak w burzy złoto.

One na drzew dotyku,

co stropu sięgać zda się,

są w cichym majestacie

Bogu — muzyką.

I obleczone w pióra

czy w przezroczysty niebyt,

każde są drogą w chmurach

albo po niebie

nazywaniem snów wrzących,

napełnieniem pachnącym

i krwią w powszednim chlebie.

Nie wstydź się cnoty. Ona,

choć jej nadali ciało

zbrodni — toć jej za mało,

czeka nie napełniona

jak dzban — to kształt jej nadaj,

niech będzie czynom — waga.

Nie wstydź się wiary w sobie;

ona nie snów głupotą,

ale jak we krwi złoto

i krzew na grobie

wzrasta na tym, co płyta,

co gniecie — nie rozbita.

Nie wstydź się miłowania,

tworzenia, dorastania;

w żelaznej żądzy twojej

ona jest płomień nieba,

Co sztabę tak rozgrzewa,

że kując niepokojem

przemienisz w wieżę pragnień,

do której czyn się nagnie.

Otoś mały, a taki

sam sobie jesteś rodzic,

że z głosu nawet — ptakiem

i anioł nawet w głodzie.

Jeno8 lotom nie wzbraniaj,

ogniom jeno daj imię,

czas cię wtedy nie minie

możności przerastania,

naczynie miłowania,

tonie w Bogu stawania,

człowieku.

VI 1942 r.

Przyjaciele Wolnych Lektur otrzymują dostęp do prapremier wcześniej niż inni. Zadeklaruj stałą wpłatę i dołącz do Towarzystwa Przyjaciół Wolnych Lektur: wolnelektury.pl/towarzystwo/

Młot

Matce

Czuję Twój młot przejrzysty — Panie,

który mnie kruszy z nocy w noc,

i wiem: gdy skruszy — zmartwychwstanie

niebieski klon.

Jesteś jak mistrz-rzemieślnik, który

wykuwa tam, gdzie widzi formy,

i zetnie tam, gdzie głaz oporny,

a żywy wzniesie w górę.

I widzę kościół wszechstworzenia:

gotycki łuk po łuku wznosisz,

w powietrzu kując kształty przemian

i słup wielości.

Widzę dojrzałe już i pełne

ptaki i drzewa syte dłuta,

a ja — czy jestem w nieśmiertelność

ból i pokuta?

A ja, czy zawsze niedojrzały,

abym ja — ognia pełen dzban,

tak pod Twym młotem stał się trwały

jak zasklepienie niebem ran?

I pada młot Twój ostateczny,

aż ciało stanie ziemi — puch,

a ja — czym taki posąg-duch,

że mi przez ból — być posąg wieczny?

17 kwietnia 1942

Serce

Serce jest ptak biały z drzew białych

nieoderwany ptak — jak owoc niedojrzały,

jak nieznajomość potęg,

które w kolebach ziemi kołysały

trwogę i miłość nim w ciało stężały,

nim się nie stały młotem.

A teraz młot, a nad nim cóż, gdy bije

o ziemie lodowate, o serca niczyje

cóż nad nim?

Serce ptak biały z drzew nieoderwany

karmiony krwią z Chrystusa pięciorany

wzejdzie, czy spadnie?

Serce ptak biały — nocą lot rozwija

jak wstęgę, albo skrzydła jak kolumny wbija

w ciemność, czy światło?

A kiedy ptakom — ptakiem, ludziom — wiosłem

sobie jest tylko śpiewem niedorosłe

to już odgadłe.

Rzeka

Płyń, ziemio. Góry ciemne. Rzeka wszystko niesie.

Lądy wzdłuż wody pękną. Jak wiosło milczenia

rzeka wszystko podzieli na wiosnę i jesień,

na zimy siwe, pory wszystkich lat.

Niosą się ptaki, a brzegi tajemne

świat smutku otwierają i radości świat.

To taka waga srebrna, uśmiech nieba w ziemi,

ujrzy nas i uniesie z rękami ciemnemi

od pracy, utrudzonych przygarnie i z odbić

gdzieś na krańcu żywota może się odczyta

nasze twarze milczące. Będziemy podobni

sami swoim odbiciom w niej albo podobni

ciemnościom, które niesie, albo nieskalane

twarze w srebrze zostaną, a niepokonane.

Płyń, ziemio. Długi wieczór i ptaki u lic,

zdaje się, rzęsy trzepot przyjacielskich oczu,

i jaskółki cieniami ciepłymi migocą,

i noc zapada ciężko, i pierzasty świt

podnosi chmur powiekę. Tratwy suną w mrok,

owoce ciężkie niosą; jabłka — jakby grad

burz dostałych9 opadły z drzew minionych lat.

Cóż będziemy czynili? Domki na wybrzeżu

jak zabawki czekają na dziecinną dłoń,

a wokoło zwierzęta utrudzone leżą

i na biegunach cieni w głąb pastwiska koń —

przebiega. Ludzie oczy unoszą z daleka,

uśmiechają się, ręce w powitania kwiat

wznoszą, jakby mówili: «Płyńcie. Tyle lat».

I z uśmiechem zostają pogodni i sami

z tym sercem rozdzielonym na światło i kamień.

A ta rzeka unosi nie trwając ni chwili,

a czasem takie ręce żelazne unosi,

a czasem w niej westchnienie, co o oddech prosi,

i myją krwawe dłonie ci, którzy zabili.

I czasem łza upadnie, jakby popiół padł

powitaniem: «O płyńcie! Ileż jeszcze lat?».

A to tych ziem spalonych włosy albo dym,

a to skrwawionych chłopców, których ścina kat,

matki ciała obmyją, nim oczy sczernieją,

jeszcze rzeka wskrzeszeniem, daremną nadzieją,

albo dziewczątka ciche o oczach z ołowiu,

jakieś serca rozdarte i trumny w niej łowią,

a to przebite ręce upiory zanurzą,

oczy powydzierane jak kamienie dnem

potoczą się, zahuczą, nim się staną różą,

co nad wodą wyrośnie, i jak skrzepła krew

u hełmów złych zwycięzców przypięta — przepali

i będzie jako grot z milczenia i ze stali.

Płynie rzeka spokojna. Dobra ziemio, płyń,

rzeka wszystko rozdzieli na zbrodnię i czyn

i spokojna, żelazna, uniesie, pogodzi,

dymy splątanych odbić na kwiaty narodzin,

na barki trumien głuchych. Zapomniany głos

jeszcze w niej woła cicho, jeszcze bieli włos

zapatrzonych na brzegu. Jeszcze trawy długie,

jeszcze jaskółki przetną i zważą powietrze

maleńkim ruchem skrzydeł. Jeszcze westchnie przestrzeń.

Kończy się ciemna rzeka i zapada czas.

9 VII 1942 r.

(Śnieg jak wieko żelazne...)

Śnieg jak wieko żelazne na oczy opadnie.

O! wy bracia w milczeniu moi — niedorośli.

I Bóg mnie nie przypomni, ani mnie odgadnie

z nagrobka przechodzący, aż w tysiącznej wiośnie

może dłoń jakaś biała odgarnie ciemności

i będzie to prawdziwy czas, czas tej miłości,

której u was nie znałem. Bóg — tak sobie marzę —

w błękicie lotnym nieba wyrysował twarze

naszym cierpieniem, niby maski jasne,

które przymierza tym, tym zapomnianym

czasem podobne rysom, a czasem za ciasne,

aż trafi — wtedy krwawe zasklepiają rany

i taka błogość nieba osiada w błękicie,

że wraca czas zbłądzony, choć nie wraca życie.

Znacie wy, znacie te organów knieje

co wyrastają niby skał mocarny obryw

nawet tutaj na ziemi? — To są te nadzieje.

Jeśli w popiele zgrzebnym taki blask podobny

bożym chyba zamysłem przed oczy się jawi —

nic są te ciemne ciała, które zbrodnia trawi,

nic są te dymy czarne, ta kurzawy ciemność.

To wszystko nic. I żadna trumna nadaremno.

Bóg tchnął jasność. On mocą łagodnego wiosła

pchnął fale burz tajemnych i lawy stuleci,

i co woda pobrała — to woda odniosła.

On świecił nad tą wodą i jak zawsze — świeci.

Śnieg jak wieko żelazne na oczy opadnie;

popiół zostanie z żarów miłości i gniewu,

a na ziemi dalekiej żaden czas nie zgadnie,

jak rośnie niewidzialnie łask wszelakich drzewo.

22. XI. 1942 r.

Idź do strony:

Darmowe książki «I część: krzyż człowieczy - Krzysztof Kamil Baczyński (jak zacząć czytać książki .txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!

Dodaj komentarz