Lis i gęś - Jan Lemański (biblioteka internetowa za darmo txt) 📖

Uwagi: 0

Słowa kluczowe:

Skarżyć się

Krótki opis książki:

Przeczytaj książkę

Podziel się książką:

Autor: Jan Lemański
Epoka: Modernizm
Rodzaj: Liryka

Czytasz książkę online - «Lis i gęś - Jan Lemański (biblioteka internetowa za darmo txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Jan Lemański

Jan Lemański Lis i gęś

Ta lektura, podobnie jak tysiące innych, jest dostępna on-line na stronie wolnelektury.pl.

Utwór opracowany został w ramach projektu Wolne Lektury przez fundację Nowoczesna Polska.

Lis i gęś Strona tytułowa Spis treści Początek utworu Przypisy Wesprzyj Wolne Lektury Strona redakcyjna

Lis i gęś

Słomka położona

Między dwa bierwiona1

Uleży, gdy są wilgłe2, lecz pono

Kruchy jej byt, gdy bierwiona płoną.

Komu nazbyt mistycznym zda się to twierdzenie,

Temu nadmienię

Że słomka — przyjaźń, a bierwiona —

On — Ona.

Gęś, młoda entuzjastka,

Nieco dzika,

Świeżo z gniazdka

W świat wprowadzona;

Lis, przechera3 poniekąd i kawał szkodnika:

A przecie, co powiecie, moje panie? —

Najtkliwsze z sobą zawarli przymierze.

O życiu gęgała gęś idealnym,

O wadach swych dziedzicznych

Lis jej szczekał szczerze,

Płakał na łonie jej nieprzemakalnym:

Słowem, lisi skowyt i gęsie gęganie

Były wzorem harmonii.

Nawet kury z uznaniem gdakały o lisie.

Lecz ach! cóż jest trwałego?...

W południe, na błoni,

Zwanej «Gęsie Błotko»,

Bawili się

Lis przy gęsi, gęś przy lisie

Rozmową przyjacielską.

Lis mówił: — «O jakże jest słodko,

Znaleźć serce siostrzane! Od chwili, gdy atłas

Twego puchu mnie olśnił, nie nęci mnie brat — las,

Łowy mi zbrzydły, i wiesz co?

Od dziś żyję rzodkwią» —

— «Ach tak, życie jest piękne,

Tyś dobry, ja wiem...»

— «Nie, nie!... O, tkwią

We mnie zarodki złego, ale niechaj pęknę,

Jeżeli nie będę z czasem gęsiom równy». —

— «Ja ci wierzę... Jakiś ty wymowny,

Jaki inny,

Niż obraz twój, kreślony mi w dobie dziecinnej,

Gdym, rzuciwszy jaje,

Rozpoznawać zaczęła gęsińca zwyczaje».

— «Hm, tak...

Jednak wyznać trzeba,

Że gleba

Tu niezbyt sucha. Źle wpływa wilgoć na zdrowie.

Tam przejdźmy...»

— «Ach, chętnie! Papa gąsior miał przysłowie:

Z druhem

Dobrze i na lądzie suchym».

I przeszli.

Lis był na czczo.

Półuchem

Słuchał gęsi, patrząc na jej tułów

Okrągły; nozdrza rozdął, bo czuł ów

Zapach, jakim gęś tchnie podniecona.

Rzekł w końcu, jak Ofelii ów Hamlet w Szekspirze4:

«Pozwól mi na swym łonie spocząć, luba siostro».

Jakoż położył swą mordkę ostrą

Na gęsi pierze.

Ta, wzruszona,

Przyskrzydla go do łona,

I aby ufność swą okazać snadnie,

Z pieszczotą mu swą szyjkę między zęby kładnie.

Lis drgnął, spłonąwszy jak mina prochowa,

Ściął5 zęby, i gęsia głowa

Odpadła od gardzieli...

Struga krwi, jak alkiermes6, wykwitła na błoni

I drżała gęś bezgłowa w przedśmiertnej agonii.

Pasące się w oddali przyjaciółki ściętej

Rozpierzchły się, wydając gęgliwe lamenty.

Krople krwi jak korale kapią z brody lisa,

Co widząc, źdźbło kostrzewy7 trwożnie się kołysa,

I niezabudki kwiat niewinnookiej

Zgroza trzęsie,

Gdy lis chrupie przyjacielskie zwłoki

Gęsie.

— «Stało się» — lis pomyślał.

Za czym z mokrą rzęsą

Pojrzał w niebo i zawył:

— «O przyrodo, matko!

Czemu każesz jeść mięso,

Gdyśmy duchem głodni?

Czemu nas szlakiem cnoty

Prowadzisz do zbrodni?

Ha! krwawą zagadką

Byt nasz!

Oto w lat rozkwicie

Była gęś... Dziś co z niej?

Dziób, skrzydła, piór parę z ogona...

Reszta — zjedzona!

O, życie, życie!...»

Przyjaciele Wolnych Lektur otrzymują dostęp do prapremier wcześniej niż inni. Zadeklaruj stałą wpłatę i dołącz do Towarzystwa Przyjaciół Wolnych Lektur: wolnelektury.pl/towarzystwo/

Podoba Ci się to, co robimy? Wesprzyj Wolne Lektury drobną wpłatą: wolnelektury.pl/towarzystwo/

Informacje o nowościach w naszej bibliotece w Twojej skrzynce mailowej? Nic prostszego, zapisz się do newslettera. Kliknij, by pozostawić swój adres e-mail: wolnelektury.pl/newsletter/zapisz-sie/

Przekaż 1% podatku na Wolne Lektury.
KRS: 0000070056
Nazwa organizacji: Fundacja Nowoczesna Polska
Każda wpłacona kwota zostanie przeznaczona na rozwój Wolnych Lektur.

Przypisy:

1. bierwiono — duży kawał drewna przeznaczony na opał; polano, szczapa. [przypis edytorski]

2. wilgłe (daw.) — wilgotne. [przypis edytorski]

3. przechera — sprytny, przebiegły. [przypis edytorski]

4. Hamlet — dramat Williama Szekspira. [przypis edytorski]

5. ściąć (daw.) — zacisnąć, ścisnąć. [przypis edytorski]

6. alkiermes — barwik czerwony, wydobywany z owada zwanego czerwcem. [przypis redakcyjny]

7. kostrzewa — rodzaj trawy. [przypis redakcyjny]

Wesprzyj Wolne Lektury!

Wolne Lektury to projekt fundacji Nowoczesna Polska – organizacji pożytku publicznego działającej na rzecz wolności korzystania z dóbr kultury.

Co roku do domeny publicznej przechodzi twórczość kolejnych autorów. Dzięki Twojemu wsparciu będziemy je mogli udostępnić wszystkim bezpłatnie.

Jak możesz pomóc?

Przekaż 1% podatku na rozwój Wolnych Lektur:
Fundacja Nowoczesna Polska
KRS 0000070056

Dołącz do Towarzystwa Przyjaciół Wolnych Lektur i pomóż nam rozwijać bibliotekę.

Przekaż darowiznę na konto: szczegóły na stronie Fundacji.

Ten utwór nie jest objęty majątkowym prawem autorskim i znajduje się w domenie publicznej, co oznacza że możesz go swobodnie wykorzystywać, publikować i rozpowszechniać. Jeśli utwór opatrzony jest dodatkowymi materiałami (przypisy, motywy literackie etc.), które podlegają prawu autorskiemu, to te dodatkowe materiały udostępnione są na licencji Creative Commons Uznanie Autorstwa – Na Tych Samych Warunkach 3.0 PL.

Źródło: http://wolnelektury.pl/katalog/lektura/lemanski-lis-i-ges

Tekst opracowany na podstawie: Młoda Polska. Wybór poezyj, oprac. Tadeusz Boy-Żeleński, wyd. drugie, Wydawnictwo Zakładu Narodowego imienia Ossolińskich, Wrocław 1947.

Wydawca: Fundacja Nowoczesna Polska

Publikacja zrealizowana w ramach projektu Wolne Lektury (http://wolnelektury.pl). Reprodukcja cyfrowa wykonana przez fundację Nowoczesna Polska z egzemplarza pochodzącego ze zbiorów Łukasza Jachowicza. Utwór powstał w ramach "Planu współpracy z Polonią i Polakami za granicą w 2014 roku" realizowanego za pośrednictwem MSZ w roku 2014. Zezwala się na dowolne wykorzystanie utworu, pod warunkiem zachowania ww. informacji, w tym informacji o stosowanej licencji, o posiadaczach praw oraz o "Planie współpracy z Polonią i Polakami za granicą w 2014 r.".

Opracowanie redakcyjne i przypisy: Paulina Choromańska, Katarzyna Dug, Emilia Radlak, Aneta Rawska.

Okładka na podstawie: Berit Watkin, CC BY 2.0

Plik wygenerowany dnia 2021-07-08.

Darmowe książki «Lis i gęś - Jan Lemański (biblioteka internetowa za darmo txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!

Dodaj komentarz