Darmowe ebooki » Tragedia » Pierścień Wielkiej Damy - Cyprian Kamil Norwid (gdzie czytać książki online .TXT) 📖

Czytasz książkę online - «Pierścień Wielkiej Damy - Cyprian Kamil Norwid (gdzie czytać książki online .TXT) 📖».   Wszystkie książki tego autora 👉 Cyprian Kamil Norwid



1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
Idź do strony:
class="stanza">
— Dojrzał Sędzia coś prawnika okiem — 
  SĘDZINA
Klemens ma wzrok bystry, lecz niekiedy 
Unosi go natchnienie... 
  PIERWSZY GOŚĆ
do Sędziny:
— Małżonek, 
Jeśli poetycką wenę miewa, 
To może ko-habitacji skutkiem, 
Skoro pani domu robi wiersze — — 
  SĘDZINA
— Ach! ten drobny dla pieska nagrobek, 
Uroniony przypadkiem... 
  DRUGI GOŚĆ
— A którego nam nie wygłoszono — 
  SĘDZINA
— To naśladowanie z Lamartine’a! 
  1 I 2 GOŚĆ RAZEM
— Tem niesłuszniej ze strony poetki 
Ukrywać dwóch laurów latorośle... 
  PIERWSZY GOŚĆ
do Szeligi i Magdaleny:
— Niech pan swoje także doda słowo 
Do naszych próśb... niech pani wstawi się... 
O wydeklamowanie nagrobka 
Dla wiernego pudla z Durej-Woli! 
  MAGDALENA
— Może lepiej czekać aż do chwili, 
Gdy zapalą fajerwerk... 
  1 I 2 GOŚĆ RAZEM
— Wytwornie!! 
  PARĘ OSÓB
Cóż zaszło znów... 
  SĘDZINA
— To głos jest Sędziego... 
  SZELIGA
Naczelnik policji i straż... 
  MAGDALENA
Co to?... 
  SĘDZINA
Klemens energicznie rzecz zagaił. 
  MAK-YKS
wchodząc z salonu gry:
Pan Durejko sprowadził policję! 
  PIERWSZY Z GOŚCI
— Skoro poszukiwanie ma powód, 
Zbyt pośpiechu nie należy ganić, 
Niezwłoczność z takowym stanem sprawy 
W parze idzie, dla przyczyn wiadomych, 
Lub które odgadnąć arcyłatwo! 
  MAGDALENA
— Ależ Marii spokój — domu godność... 
  MAK-YKS
Brak tych względów u niektórych osób 
Nazywa się energią... wigorem... 
  SĘDZINA
— Sędzia wyjątkowym jest przez tytuł, 
Wiek i położenie w społeczeństwie: 
Co roztrząśnie on, roztrząśnie nieźle. 
  MAGDALENA
— Niepokoję się o nerwy Marii... 
  SZELIGA
zimno:
— Czy istotnie, że jest tak wrażliwa... 
  PIERWSZY Z GOŚCI
— Zróbmy salon na stronie — — 
  DRUGI Z GOŚCI
— Hrabinę 
Uprośmy, by pozostała z nami 
Deklamacji posłuchać — i kwita! 
  SĘDZINA
mając się ku werandzie:
— Panienki mam zwyczaj w takim razie 
Do ogrodu posyłać po kwiatki, 
By majowy wiek oddalić nieco 
Od jesiennych nawałności115 życia. 
  GŁOS
od głębi zza proga salonu:
— Skoro taki jest urzędu rozkaz!... 
  NOWY SŁUGA
na progu:
— Dlatego że służba dawna w domu 
Mnie, nowego, ciągle szykanuje, 
Czy mam być już przeto podejrzanym? 
— Szczególny to rodzaj prawa u was. 
Podobny wypadek był w Hamburgu 
(Gdzie z Margrabią jeździłem) — tam, kiedy 
Zgubił perłę ambasador perski, 
Tak samo panowie, jak i słudzy, 
Ci, co znajdowali się pod ów czas, 
Obszukani byli równo-grzecznie... 
 
Dwuznacznie:
A jeśli przypadkiem z Panów który 
Chustkę z krzesła podejmując — w kieszeń 
Wsunął pierścień?? szczególne coś prawo 
Macie tutaj... lecz są inne sądy!... 
  SĘDZIA
wprowadzając pod ramię Hrabinę:
— Niech Pani hrabina zechce chwilkę 
Wydalić się na ustęp... 
 
Do żony przez ramię Hrabiny:
— Klementynko! 
Sercu twemu Panią Harrys zlecam... 
  GŁOSY ZZA PROGU
— Jest ci to i prawda — czemuż tylko 
Służący być mają pod prawami?... 
  SZELIGA
podnosząc się:
— Bynajmniej — i owszem! wszyscy, wszyscy... 
Którzy podczas gry przytomni byli... 
  HRABINA
siadając, osłupiona:
— Nigdy w domu moim nie myśliłam 
Podobnego doznawać afrontu! 
Tak bardzo się czuję poniżoną — — 
— Ani widzę, jak przeprosić zdołam 
Gości moich — — to wielkie nieszczęście! 
  SZELIGA
Nie ma nic w tem — Durejki pośpieszność 
I konieczna forma... 
  HRABINA
Ach! Durejko!... 
  DZIEWECZKA
wbiegając z salonu:
Nic zabawniejszego, jak panowie 
Z powywracanemi kieszeniami! 
Każdy składa w kapelusz drobnostki, 
Które miał przy sobie — jak w grze fanty. 
  SĘDZINA
— Bawić się nie trzeba tym widokiem, 
Który Pani Harrys jest niemiły... 
 
donośnie ku drzwiom:
Niech Panienki pójdą admirować116 
Na werandzie bliski słońca-zachód 
I fiołków poszukają w trawie... 
  Scena piąta
Urzędnik policji — straż — i Sędzia wchodzą z salonu. URZĘDNIK
— Jeszcze tylko Pan Mak-Yks i koniec... 
  MAK-YKS
— Ja się rewidować nie pozwalam! 
  SĘDZIA
(Po nitce do kłębka dochodzimy...) 
  MAK-YKS
— Słowo moje wystarczać powinno — 
Zwłaszcza, że nie grałem... 
  URZĘDNIK
— Pan, co więcej, 
Trzymałeś fanty — 
  MAK-YKS
— Ja nie pozwalam! 
  SĘDZIA
okrążając ręką ubiór Mak-Yksa:
(Zdaje się, że pistolet — — ostrożnie!) 
  MAK-YKS
— Tylko jedną nabity kulą! 
  URZĘDNIK
solennie:
— Dość — 
Niech wnijdzie117 straż... 
  HRABINA
wyciągając rękę z siedzenia:
— Mak-Yks jest mój krewny... 
  MAK-YKS
— Krewny bardzo daleki — 
  SĘDZIA
donośnie:
— Daleki — 
  URZĘDNIK
— Szczegóły te są nam obojętne: 
Nabita broń — w czasie poszukiwań — 
A wpierw niepozwolenie rewizji — 
Oto czego dotyka się urząd. 
W Imię Prawa, pojmany pan jesteś — — 
  HRABINA
siedząc:
— Ależ, Panie! jam nie pozwoliła — 
Mnie się podobało zgubić pierścień... 
  URZĘDNIK
— Ubliżeniem to domowi nie jest. 
  SĘDZIA
— Pani raczy swę uwagę zwrócić, 
Że tu dzieci z całej okolicy 
Są przytomne — że w dzieci naturze 
Leży mówić o zdarzeniach drobnych 
A wybitnych — że stąd będzie powieść118... 
  URZĘDNIK
obojętnie i zabierając się do pisania:
— Powieść jest już!... już osoby w mieście, 
Które przyszły oglądać fajerwerk 
(Zgotowany jawnie i będący 
Dla dzieci jedynie utajonym), 
Stojąc rzędem przed podmurzem willi, 
Uważały straż miejską i urząd — 
I zapewne domysły zwiększone 
O niejasnem zdarzeniu się szerzą. 
— Niewstrzymalne są trafu następstwa 
(My zaś to wytwornie znać musimy 
Wprost z przyczyny naszych powinności). 
  SĘDZINA
Co najgorsza, skoro takie gadki 
Nie miewają rozwikłania wątku — 
Durejkowa, och! takich nie cierpi... 
Gadki — gadki!... z których potem naraz 
Osławienia powstają realne... 
 
Pochylając się do Hrabiny
— Szczerem sercem to pani hrabinie 
Przedstawuję119 — acz czułość podzielam. 
 
po chwili:
— Splendor Domu pewno umie cenić 
Klementyna z Wyłgiełłów Durejko... 
W moralności, również, nie pomiernie 
Dozwalała sobie ona ćwiczeń, 
Ochmistrzynią będąc pensji panien! 
  SĘDZIA
Ubliżeniem to nie jest Domowi. 
Tak powyżej brzmi w urzędu ustach. 
Trzeba wszakże, by tu Sędzia dodał: 
 
Dając znaki gestami Hrabinie:
— Że pojmany miewa obłęd... jest to 
KAZUS prawem przewidziany... 
  HRABINA
machinalnie:
— Tak jest — 
Krewny mój niekiedy obłęd cierpi... 
  MAK-YKS
groźnie:
— Nigdy!... wcale... uwłócząc120 mu zewsząd, 
Niechże losy choć tyle zostawią, 
Że wariatem nie jest... 
— Skąd ten pozór? 
 
Do urzędnika:
— Proszę błahych nie spisywać zeznań, 
Zwłaszcza, iż gwałt na mej jest osobie 
Popełnionym — i że względność taka 
Może być na korzyść gwałcącego... 
  URZĘDNIK
— W razie takim, zeznanie to cofam. 
 
Do Sędziego:
— Nie widzę tu bowiem obłąkania... 
  SĘDZIA
— W takim razie cofnąć konieczna jest121. 
 
Do ogółu:
(Kto się zgubić chce, ma zawsze drogę!) 
I to według mnie obłędem zwie się... 
  MAK-YKS
do Durejki:
Zaś to, co Pan robisz, i co potem 
Łagodzisz niezgrabnie, to według mnie 
Dobitniejszą się mianuje nazwą! 
 

 

— Zapomniało się już bowiem — widzę: 
Że są zła określeń niemające. 
Te zaś pełniąc, jest się przyzwoitym! 
 
Do wszystkich:
Skrócę Wam treść... 
 
Z wysileniem:
— resztę sił zdobywszy — 
Iż od rana byłem czczy122... 
 
Przysiada:
— dzień cały 
Wyjątkowe odbierałem ciosy — 
Mieszkanie mnie wreszcie usunięto: 
A nikogo nie zastałem w domu 
Z powinnych mych, lub dla mnie przyjaznych. 
  HRABINA
porywając się coś mówić:
— Mak-Yks... 
  MAK-YKS
— wstyd mnie jest, zaiste, wyznać... 
  HRABINA
podnosząc rękę:
— Mak-Yks! ja Ci darowałam pierścień! 
  MAK-YKS
do Hrabiny:
— Niech Hrabina raczy nie przerywać — 
 
Dalej ciągnąc opowiadanie:
— Wstyd zaiste... wyznać... 
— iż miałem myśl, 
Najgminniejszą123 z myśli tego świata: 
To jest — skończyć wszystko jednym strzałem! 
Rzecz, której (nim zajdzie) mogą ludzie 
Wzbronić — i dla tego to powodu 
Rewidować się nie pozwoliłem — — 
 
Obszukiwany przez straż, dobywa pistolet:
— Oto broń jest — — 
 
Z innej kieszeni:
— to zaś... są to jeszcze 
Złamki chlebów wziętych z tego stołu... 
 
donośnie:
Dwie rzeczy te... niech tłumaczą wszystko! 
 

 

Jestem... człowiek: cóż do tego prawu, 
Że się słaby człowiek gdzieś zastrzela! 
  URZĘDNIK
rozdzierając akta:
— Cała przeto sprawa, znów, jak pierwej... 
  ANIELKA, STARY SŁUGA i INNI
wbiegając, u drzwi:
— Pierścień Pani! pierścień znaleziony!!... 
Doprawdy, że szczególniejszym trafem 
Na świecznika gałązce bronzowej124, 
Przy złamanej i zgasłej tam świecy, 
Zawisnął jak gwiazda! 
  STARY SŁUGA
— W tańcu skoro 
Pękła nić, na której grały dzieci, 
Wyprysnął widocznie... 
  GOŚCIE
— świecę strącił 
I zastąpił jej blask diamentem! 
  STARY I NOWY SŁUGA
— Chodźcież państwo! zobaczyć, jak śliczny! 
Nikt ręką tam nie potrafi sięgnąć!... 
  WIELE OSÓB
— Chodźmy! chodźmy... zdarzenie szczególne. 
  SĘDZIA
z natchnieniem:
— Drabinkę przystawić — rzecz najprostsza! 
  GOŚCIE
— Sędzia zawsze ma na wszystko środki. 
  SĘDZIA
wybiegając:
— Drabinkę z werandy ogrodową... 
  URZĘDNIK
do Mak-Yksa:
— Panu! naprzód, a potem Hrabinie, 
Przedstawuję wymówki, acz zbytnie 
Ze strony urzędnika... 
 
Do straży:
— Ustąpcie! 
 
Wychodzą. HRABINA
do urzędnika:
Żegnam go. 
  URZĘDNIK
podając rękę Mak-Yksowi:
Lepszego zdrowia życzę... 
 
Wychodzi. Scena szósta SZELIGA
przystępując do Mak-Yksa:
— Panie! wszyscy... 
 
Spostrzegając bladość na licach jego:
Panie! wszyscy są zajęci trafem, 
Pozwól, abym Człowiekiem się zajął: 
Czy nie chcesz Doktora?... 
  HRABINA
nie podnosząc się z siedzenia:
Zaraz — obok — 
Jest mój Miłosierny-szpital — — Doktór 
Tam zostawa125 zawsze — a może być, 
Że i sam Prowincjał... 
 
Przez ramię swoje i siedząc:
— Co ty cierpisz?! 
 
Stary sługa wnosi pierścień na tacy i stawia na małym stoliku przed Hrabiną, która nie wgląda w to. MAK-YKS
do Szeligi:
— To jest nic... przysiędę126 ze znużenia — 
 
Przysiada.
— Czczy127 byłem... te złamki — jadłem szybko... 
 

 

A czułem zbyt... lecz... stało się wszystko. 
 
Do Szeligi:
— Tylko jeszcze... dwa słowa do Pana... 
 
Szybko i poufnie:
— Twą porękę przyjmuję — — odpływam! 
Tu od jutra znieważonym będę. 
Wieść dawno już krąży niewstrzymalna, 
Skoro tak i sam twierdzi urzędnik, 
Dostatecznie we względzie tym świadom! 
 
Po chwili:
Zresztą: strute mam serce... i wesołość... 
Poniekąd z-użyty czas i zdrowie — 
Pozostało imię... te128 osławią129... 
  HRABINA
poruszając się z miejsca:
Mak-Yks! ze mną pierw wszędzie pojedziesz, 
Do każdego z Domów w okolicy 
I gdzie zwyczaj bywać na przechadzce, 
Ażeby Cię obok mnie widziano 
Jak bliskiego, którego poważam — 
— Nadto jeszcze, sama cię przedstawię, 
Żebyś został Członkiem-Komitetu 
Do wieczystej zapisanym księgi 
W naszem Towarzystwie-Miłosiernem. 
  MAK-YKS
szukając kapelusza:
Ja jestem nim... jestem Chrześcijanin! 
  HRABINA
milcząc podnosi się — bierze pierścień i idzie do krewnego swego:
Mak-Yks! ja ci ten pierścień — tak, jak jest 
Włożony na moją rękę prawą... 
Ja — ci — tak — go daję... ludzie zamilkną! 
 
Słyszysz? — jakie milczenie stało się — 
 
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
Idź do strony:

Darmowe książki «Pierścień Wielkiej Damy - Cyprian Kamil Norwid (gdzie czytać książki online .TXT) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!
Dodaj komentarz