Król Edyp - Sofokles (internetowa biblioteka darmowa txt) 📖
Krótki opis książki:
Król Edyp to tragedia Sofoklesa, która powstała w 427 r. p. n. e. Należy do tak zwanego cyklu Tebańskiego (wraz z Edypem w Kolonie i Antygoną). Utwór przedstawia bezsilności człowieka wobec losu.
Tytułowym bohaterem jest Edyp, który jest królem Teb. Miasto zostaje ogarnięte zarazą, aby je ratować król wysyła swojego szwagra Kreona do wyroczni delfijskiej. Ten dowiaduje się, że w mieście jest zabójca Lajosa, który był kiedyś królem Teb i aby Tebańczycy zaznali spokoju musi zostać odnaleziony i ukarany. Edyp obiecuje schwytać mordercę. Jednak nie wie, że wkrótce odkryje straszną prawdę…
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
- Autor: Sofokles
- Epoka: Starożytność
- Rodzaj: Dramat
Czytasz książkę online - «Król Edyp - Sofokles (internetowa biblioteka darmowa txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Sofokles
nade mnie
Stawiał wróżbiarza. Bywa, iż posiędzie
Mąż jeden więcej mądrości.
Lecz nie przywtórzę mu nigdy, aż prawda na jaw się dobędzie.
Bo gdy potwór skrzydlaty33 w grodzie naszym gości,
Stanął mąż i wyzwolił i zagoił rany;
Nie dozna on mojej przygany.
EPEJSODION II
KREON
Drodzy ziomkowie, doszło moich uszu,
Że Edyp władca ciężko mnie winuje.
Więc tu przybywam zrażony; bo jeśli
Mniema, iż ja się czy słowem, czy rzeczą
Do troski, co go gnębi, przyczyniłem,
To już nie pragnę dłuższego żywota
Pod tym zarzutem. Toć takie mniemanie
Nie drobną tylko wyrządza mi krzywdę,
Ale największą, skoro ja rodakom,
Wam i mym bliskim przewrotnym się wydam.
CHÓR
Zarzut ten jednak w gniewliwym zapale
Raczej się począł, a nie w głębi duszy.
KREON
Skąd te posłuchy, iż z mego podmuchu
Wróżbiarz kłamliwe wygłasza twierdzenia?
CHÓR
Słowo to padło; skąd poszło, ja nie wiem.
KREON
I z prostym wzrokiem i z wzniesionym czołem
Takie tu na mnie miotano zarzuty?
CHÓR
Nie wiem. Co władcy czynią, ja nie śledzę.
Lecz otóż książę sam kroczy z pałacu.
EDYP
Tyś tutaj? A więc śmiesz tak być bezczelnym,
Aby do moich przybliżać się progów,
Ty, coś zamierzył popełnić morderstwo
I z władzy króla mnie gwałtem ograbić?
Rzeknij, na bogów, czy słabość czy głupstwo
We mnie spostrzegłeś, by snuć te zamiary?
Czyś mniemał, że twych ukrytych podstępów
Nie dojrzę, że się obronić nie zdołam?
Czyż nie przewrotnem twoje przedsięwzięcie,
Bez sił, wspólników, tak rwać się na trony,
Które się ludźmi zdobywa i złotem?
KREON
Radzę ci naprzód wysłuchać mej mowy,
A potem rzeczy poznawszy, osądzić.
EDYP
W słowach ty dzielny, lecz złym ci ja będę
Uczniem, bo mam cię za zdrajcę i wroga.
KREON
Posłuchaj oto, co powiem w tej sprawie.
EDYP
Nie praw ty oto, że jesteś bez winy.
KREON
Jeżeli mniemasz, że upór jest skarbem,
Choć bezrozumny, to mniemasz przewrotnie.
EDYP
Jeżeli sądzisz, iż krzywdząc krewnego
Nie zaznasz kary, to sądzisz fałszywie.
KREON
Uznam twe zdanie, lecz poucz mnie przecież,
Cóż ci się teraz wydarzyło złego?
EDYP
Czyś mnie namawiał, czyli nie namawiał,
Bym tu sprowadził znanego wróżbitę?
KREON
I dziś obstaję przy tej samej radzie.
EDYP
Jakże, to dawno od czasu, gdy Lajos...
KREON
Cóż począł? Słów twych nie całkiem pojmuję.
EDYP
Zniknął śmiertelnym ugodzony ciosem?
KREON
Będzie już dawno od tego zdarzenia.
EDYP
Czyż wtedy wróżbiarz sprawował swą sztukę?
KREON
Równie był mądrym i w równej już cenie.
EDYP
Czyż on naówczas mnie wspomniał choć słówkiem?
KREON
Nigdy, przynajmniej jam tego nie słyszał.
EDYP
A czyście wtedy zarządzili śledztwo?
KREON
Tak, oczywiście, lecz było daremne.
EDYP
I czemuż wtedy nie gadał ten znachor?
KREON
Nie wiem; a kiedy czego nie wiem, milczę.
EDYP
Lecz tyle z wiedzą mógłbyś rzec i znawstwem...
KREON
Co znów? nie zaprę się rzeczy mi znanych.
EDYP
Gdyby nie schadzki z tobą, nie nazwałby
Śmierci Lajosa on moich rąk dziełem,
KREON
Jeśli tak mówi, wiesz to sam; ja ciebie
Chciałbym wypytać, jak ty mnie badałeś.
EDYP
Badaj, bo mordu mi nikt nie dowiedzie.
KREON
Mów więc — masz li ty mą siostrę za żonę?
EDYP
Tego pytania zaprzeczyć nie mogę.
KREON
Czy nie dopuszczasz onej do współrządów?
EDYP
Cokolwiek zechce, przyznaję jej chętnie.
KREON
Czyż więc ja trzeci nie równam się z wami?
EDYP
W tym właśnie widzę twą złość i przewrotność.
KREON
Nie, gdybyś słuchał, jak ja cię słuchałem
Rozważ to naprzód, czy kto by przekładał
Rządy wśród trwogi nad spokój pogodny,
Któryby równą zapewniał mu siłę.
Jam tedy nigdy nie marzył, by królem
Być raczej niżli królewskie mieć życie,
I nikt rozumny tego nie zapragnie.
Teraz mam wszystko od ciebie bez znoju,
Gdy królów wolę częstokroć mus pęta.
Jakże przeniósłbym więc godność i trony
Nad stanowisko, co dzierżę wśród wczasów?
Nie jestem przecie głupim, by pożądać
Czegoś innego nad zaszczyt z korzyścią.
Czczą mnie tu wszyscy, wszystko mi się kłania,
Ci, co do ciebie dążą, mi schlebiają,
Bo od mej łaski tak wiele zależy.
Więc czemuż bym ja to wszystko porzucił?
Nie wykolei się człowiek rozważny,
Ani bym powziął ja takich zamiarów,
Ani też innych nie poparł w tym dziele.
Więc dla dowodu zapytaj się w Delfach,
Czy w całej prawdzie oddałem głos boga;
A gdybyś poznał, że spiski knowałem
Wespół z wróżbitą, to chwyć mnie i zabij
Dwoistym, moim i twoim wyrokiem!
Ale nie rzucaj niepewnych podejrzeń,
Bo się nie godzi złych mienić prawymi,
Ni prawych złymi bez wszelkiej przyczyny.
Dobrego człeka odepchnąć, to tyle,
Jakby kto drogiej wyzbył się chudoby.
Poznasz to z czasem stanowczo, albowiem
Cnocie czas jeden świadectwo wystawi,
A złość nieprawych dzień jeden wyjawi.
CHÓR
Pięknie on mówił i zlecił przezorność,
Bo człek porywczy zbyt łatwo się potknie.
EDYP
Nagle i chyłkiem gdy ku mnie podstąpią,
Trzeba mnie także w rozmyśle być nagłym.
Gdybym w spokoju trwał, to on by dzieła
Dokonał, ja zaś doznałbym wnet szwanku.
KREON
Cóż więc zamierzasz? czy z kraju mnie wygnać!
EDYP
Nic mniej; chcę śmierci twojej, nie wygnania.
KREON
Dowiedź mi naprzód, w czym moja jest wina.
EDYP
Więc ani folgi mi nie dasz, ni wiary?
KREON
Bo ci rozwagi brak.
EDYP
Mam ją dla siebie.
KREON
Trza jej i dla mnie.
EDYP
Ty złym jesteś człekiem.
KREON
A gdybyś błądził?
EDYP