Darmowe ebooki » Tragedia » Sen srebrny Salomei - Juliusz Słowacki (biblioteka komiksowo .txt) 📖

Czytasz książkę online - «Sen srebrny Salomei - Juliusz Słowacki (biblioteka komiksowo .txt) 📖».   Wszystkie książki tego autora 👉 Juliusz Słowacki



1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ... 15
Idź do strony:
z włoski221 złotémi 
Krwawe, biegały po ziemi, 
Strasząc ją razem i bawiąc; 
Jak gdyby im błogosławiąc, 
Oczyma się podziwiała, 
Że one gadzinek ciała 
Są biegające i zręczne; 
Przed nią i przed tym zegarem, 
Który tam jak koło miesięczne 
Zatrzymany strachem, czarem, 
Poznawszy, że czas nie płynie, 
Stał na północnej godzinie, 
Do srebrnego ducha głowy 
Podobny, w głębi alkowy; 
Przed wskazówkami, co sine, 
Groźnie podniesione w górę, 
Pokazywały godzinę, 
Na którą Bóg przywiódł naturę, 
Łańcuchem trwogi pojmał, 
Krwią przeraził i zatrzymał; 
Przed tym zegarem, co łóżko 
Sczerwienione opłomieniał 
I przed tą martwą staruszką, 
Której trup suchy skamieniał 
I czarny jak zmyta chusta 
Otworzone trzymał usta, 
Krzyczące: gwałt i morderstwo! 
Przysiągłem, że kawalerstwo 
Polskie wygna krew kozaczą! 
Że Ukrainki zapłaczą, 
Na mój miecz, na mego konia 
Rzucając klątwy i czary. 
Bo ja będę jak miecz kary, 
Kosa ścinająca błonia, 
Orlica na pół rozdarta, 
Mająca dwa serca i dzioby; 
Człowiek z troistej osoby, 
Z Lacha, z Kozaka i z czarta. 
  REGIMENTARZ
Hamuj się waćpan w zapale, 
Bo się takie słowa ważą 
Srogo w bożym trybunale; 
A te twoje — aniołów przerażą. 
  SAWA
Jak to? więc ten mord...? 
  REGIMENTARZ
Mocanie! 
Mam siłę i prawo miecza.  
  SAWA
Tam, gdzie krwi ohydna ciecza222, 
Znalazłem torban223 kozaczy, 
A na tym były torbanie 
Twoje herby. 
  REGIMENTARZ
Co to znaczy? 
Śmiałżebyś na mój dom stary 
Rzucać jakie podejrzenie?  
  SAWA
Nie, ale twoje kotary 
I tych lip wiekowych cienie 
Może dają cień jakiemu 
Zdrajcy słudze. 
  REGIMENTARZ
Biada jemu...! 
Bo jeśli go znajdę we dworze, 
To mu na karku położę 
Regimentarską rózeczkę. 
Dotknę się go zimną ręką. 
  SAWA
Jest posłuch, że sam Tymenko 
Kryje się w szlacheckich dworach, 
Jak wilk nakryty owieczką, 
I w różnych staje kolorach 
Przed oczyma swego ludu, 
Siłą rządzący fatalną. 
A bunt, podobny do cudu 
Ręką jakąś niewidzialną 
Sprawionego, niby owe 
Straszne napisy ogniowe 
U Babilonii mocarza224, 
Napisane bez pisarza, 
Tem okropniej szlachtę straszy. 
  REGIMENTARZ
Zmażemy ostrzem pałaszy 
Te ogniowe dokumenta225, 
Które lud z czartem jurystą226 
Piszą ręką ciemną, krwistą... 
A tak zmażem227, że lud popamięta 
I przelęknie się naszego pióra. 
Gdzież jest, Sawo, ta krwawa bandura228? 
  SAWA
Lirnik ci ją mój Bajda229 pokaże.  
  REGIMENTARZ
Pozazdroszczą mi koronni pisarze 
Mego oka w sądzeniu tej sprawy. 
Znajdź tu sobie co dziś do zabawy, 
Bo się trudnić waćpanem nie mogę.  
 
Odchodzi. SAWA
sam.
Jako trąba uderzyłem na trwogę 
I podniosłem serce w tym szlachcicu.  
 
Wychodzi spoza altany KSIĘŻNICZKA. KSIĘŻNICZKA
Ach! Dwie gwiazd... Ach! Dwie gwiazdek230 po licu 
Mi zleciało, gdyś mówił o rzezi. 
  SAWA
A do jakiej je przypiąć ferezji231? 
  KSIĘŻNICZKA
Co, mój chłopku?  
  SAWA
Co, mój biały księżycu? 
  KSIĘŻNICZKA
Kiedyż nasze ogłosim wesele?  
  SAWA
Dziś, kochanko...  
  KSIĘŻNICZKA
Jak sobie podchmielę 
Ukraińską wonią, tom gotowa 
Przysiąc na to, żem twoją jest żoną. 
  SAWA
Sam czart na to jeszcze nie da słowa.  
  KSIĘŻNICZKA
Ach! Jak głupią byłam i szaloną, 
Kiedym poszła za ciebie sekretnie. 
  SAWA
Kiedyś poszła, uczyniłaś szlachetnie; 
Że się przyznać nie chcesz... jesteś Ewą. 
  KSIĘŻNICZKA
A rad by ty potrząść drzewo? 
Co? Bo cierpisz na to srodze, 
Że nie wiesz, jakie ja rodzę 
Owoce? 
  SAWA
Jabłuszka winne. 
  KSIĘŻNICZKA
Drzewko jestem bardzo czynne, 
Co dzień w kwiatach jak pochodnia; 
Kwiatek nowy rodzę co dnia. 
Róże, astry i narcysy232. 
Ale co raz w myślach minie, 
To już jak napój zakisy233 
W listeczki się nie rozwinie. 
Ach! Jaka ja byłam głupia, 
Sekretnie idąc za ciebie! 
  SAWA
na stronie.
Gniew się srogi we mnie skupia 
Jak piorun.  
  KSIĘŻNICZKA
Pisano w niebie, 
Że zawsze krzywo osądzę, 
Zabłąkam się w zawierusze, 
Wpadnę w dół, w lesie zabłądzę 
I wybłąkiwać się muszę.  
  SAWA
Hej! Księżniczko na Ostrogu, 
Czy panno, czy moja żono, 
Pókiś tu na obcym progu, 
Możesz sobie być szaloną, 
Zimną, wzgardliwą, zalotną,  
W tęczach od stóp aż do głowy. 
Bo wiesz, żem człek honorowy, 
Wprzód mię na kawałki potną, 
Wprzód mi serce w piersiach zjedzą, 
Nim się szlachcice dowiedzą 
O naszem234 małżeństwie. Ale, 
Choć nie mogę w trybunale 
(Boś ty akt ślubny podarła) 
Przez adwokackie się gardła 
Upomnieć o moje prawa; 
Chociaż wiem, że pierwej muszę 
Chłopską z siebie wygnać duszę 
I wysypać ci z rękawa 
Me szlacheckie dokumenta, 
Proszę cię, ach! nie bądź święta! 
Nie bądź dla mnie tylko śmiechem, 
Małżonki mojej zarysem, 
Różą, bławatkiem, narcysem 
I pożądliwości grzechem... 
Lecz pamiętaj na mój statek235, 
Na cierpliwość pełną dumy; 
I na rzecz miłosnej sumy 
Wylicz mi dzisiaj zadatek. 
  KSIĘŻNICZKA
Co? Mój panie kredytorze236? 
  SAWA
Posiadam ogniste morze, 
Pełne pereł i korali, 
Które widzę na dnie fali. 
Jednej perły chcę, kochana!  
  KSIĘŻNICZKA
Nie, nic, tylko sama piana 
Dla ciebie, małżonka cieniu.  
  SAWA
W diabelskiem237 ja odurzeniu. 
Ach! raz, ach! raz tylko z ciebie 
Trysnął płomień iskry boskiej... 
Kiedy w rycerskiej potrzebie, 
Puławskich broniąc odwrotu, 
Ranny, w kołysce żydowskiej,  
W chmurze świszczącego śrutu 
Śród dwóch rumaków wiszący, 
Kazałem się jako krwawy 
Sztandar w ogień gorejący 
Nieść... I krzyczał hasło Sawy, 
Gdym jak bachur238 z tej wyprawy, 
Gdziem niejeden dostał siniec, 
Przyjechał na wasz dziedziniec, 
Zawsze w tej kołysce siedząc, 
W pokrwawionych na łbie chustach; 
Blady, bo przez dwa dni nie jedząc; 
Żółty, głód miałem na ustach; 
Straszny, bom był cały w ranach; 
Brudny, bom spał na kurhanach; 
Głupi, bom o świecie nie wiedział 
I kręciło mi się w głowie; 
Śmieszny, bom w kołysce siedział; 
Hardy, bom nie dbał o zdrowie, 
Ni o piękność kawalera; 
To wtenczas, ty byłaś szczera, 
Potulna jak małe kotki. 
W zamku u staruszki ciotki 
Sama, bywało, w garnuszku 
Warzysz mi kaszę jaglaną; 
I widziałem cię co rano 
W zorzach różanych przy łóżku; 
Ach! i byłbym na kolano 
Upadł jak przed bohomazem239. 
  KSIĘŻNICZKA
Pięknym skończyłeś obrazem!  
  SAWA
Oszukałem się na tobie.  
  KSIĘŻNICZKA
Oszukaliśmy się razem.  
  SAWA
Kiedyż tej okropnej próbie 
Koniec położysz?  
  KSIĘŻNICZKA
Pomyślę 
I wynajdę coś w umyśle...  
Odpowiedź wariatki godną. 
Słuchaj... póty będę chłodną, 
Jak wąż ci uciekać śliski, 
Póty na męża utyski240, 
Na twe skargi będę głucha 
I będę czysta jak mniszka, 
Aż z ręki ognistej ducha 
Pierścień świętego Franciszka, 
Pierścień z krwawej kornaliny241 
Zerwiesz... Na koniu tu wjedziesz 
I przez drugie zaręczyny 
Mnie zaręczoną rozwiedziesz... 
Słowiki na ranek kwilą. 
Bądź zdrów. 
 
Odchodzi. SAWA
sam.
Bądź zdrowa, Sybillo242. 
Wymyśla różne przyczyny, 
Ucieka się do wykrętów. 
Ale serce tej dziewczyny 
Chłopstwa się mojego boi. 
A utrata dokumentów, 
Które mieli ojce243 moi, 
Co ród od Calińskich wiodą, 
Jedyną mi jest przeszkodą. 
Ach! Ukrainę przewrócę, 
Kurhany wszystkie rozwalę 
A z dokumentami wrócę.  
 
Odchodzi.
Wchodzi LEON. LEON
sam.
Ojciec mój w wielkim zapale, 
Zachmurzony, nic nie gada, 
Tylko w swoim gabinecie 
Poosobno244 ludzi bada. 
A mnie wielki strach napada, 
Czy to już nie dziewki skarga? 
Ach! To ona — list mój w ręku. 
Sam jej widok za serce mię targa. 
 
Kryje się za altanę i przez cały ciąg sceny zostaje na stronie. Wbiega SALOMEA w bieli, w wianku z rozmarynu, ubrana jak do ślubu. SALOMEA
Ach, jak od słowików jęku 
Kołysze się cały staw... 
Jaka woń tych róż i traw! 
Jak leci w usta! na czoło! 
Ach! ach! jak mi wesoło! 
Ach! ach! jak mi wesoło...! 
  LEON
na stronie.
Nieszczęśliwa, a szczęściem spojona!  
  SALOMEA
Ten listek włożę do łona. 
Tutaj w białym gorseciku, 
Tu siedź w tajemnym kąciku, 
Gdzie jedna róża czerwona, 
Jako lampa zapalona, 
Rzuca na mnie takie blaski 
I tak opłomienia szyję, 
Jak dno filiżanki saskiéj245, 
Z której mój gołąbek pije 
I cały się złotem rumieni. 
Ach! ach! ze mną się Leon dziś żeni! 
Ze mną żeni się Leon sekretnie! 
  LEON
na stronie.
Niech mi kto łeb teraz zetnie 
I rzuci Meduzy246 głowę 
Na trzewiczki atłasowe.  
  SALOMEA
Jeszcze nie czas. Jak ta sina 
Gwiazda nad topolą stanie, 
To będzie ślubu godzina. 
A pod różane zaranie, 
Sama wracając z cerkiewki, 
Na tem miejscu sobie stanę 
I pomnąc na smutek dziewki, 
Na me serce oszukane, 
Na wstyd, bom wstydu się bała, 
Będę z radości płakała.  
  LEON
na stronie.
Szelma247 ze mnie! 
  SALOMEA
Ach, Boże mój! 
Dlaczego ta noc taka cicha! 
Dlaczego tych gwiazd taki rój? 
Dlaczego jedna, zda się, wzdycha? 
A druga leci gdzieś z daleka? 
A trzecia krwawa jak pies szczeka 
I na błękitach mi ujada; 
A czwarta — ach! a czwarta spada, 
I nad Gruszczyńcami zgasła. 
Ledwie żem z trwogi nie wrzasła248, 
Widząc tę gwiazdę przy zgonie 
Jak główkę ducha z oczami. 
Ach! jak tam smutno w tej stronie! 
Jaka mgła nad Gruszczyńcami! 
  LEON
na stronie.
Każde jej słowo rozdziera.  
  SALOMEA
Czy tam w domu kto umiera? 
Czy kto leży konający? 
A ta gwiazda... Anioł złoty 
Po duszę przylatujący! 
Ach! ach! pełnam trwogi i tęsknoty. 
  LEON
na stronie.
O! słowiczku! o! skończ to śpiewanie! 
  SALOMEA
Przez głębokie się wsłuchanie 
W powietrze, wsłuchałam w trwogę. 
Ach, cóż ja? Ja nic nie mogę! 
Co się ma stać, to się stanie. 
Ach, jak smętnie, jak mi parno! 
Jak mi smętnie, jak mi czarno! 
O! stróżu, święty aniele, 
Pamiętaj, że dziś moje wesele.  
 
Wybiega ku wiosce. LEON
wychodząc spoza altany.
Wesele... Ohydna sprawa! 
Z Semenką ślub malowany 
Przez spitego księdza dany, 
Bez świec, skrycie, potajemnie.  
I moje miłosne prawa 
Ten chłop zrodzony nikczemnie 
Będzie nad nią miał po ślubie. 
On podejmie, co ja gubię: 
Nie diament szlifowany, 
Ale perłę czystej rosy; 
Nie tęczę, ale jej włosy; 
Nie rubin w ogniach, różany, 
Ale usta jej... maliny; 
Nie strojną w tony gitarę, 
Ale czysty głos dziewczyny, 
Który mu przysięże wiarę 
I dotrzyma, gdy przysięże. 
A ja co mam...? Włosy... węże! 
Oczy, jak szatańskie bielma249, 
Głos, co mówi mi, żem szelma, 
W sercu ranę i nóż w ranie; 
I twarz, którą krew porzuci, 
Która na szelmy nazwanie 
Jak słonecznik się obróci. 
 
Wchodzi REGIMENTARZ. REGIMENTARZ
z daleka.
Panie Leon250! 
  LEON
Ojciec woła. 
  REGIMENTARZ
Panie Leon!  
  LEON
Tu jestem w altanie. 
Jakie grzmiące i ponure wołanie? 
Co, mój ojcze?  
  REGIMENTARZ
Lud nasz cały dokoła 
Zbuntowany... Mój pop stanął na czele. 
Wczoraj noże święcono w kościele. 
Czy wiedziałeś, że tam takie święto? 
A Gruszczyńce... 
  LEON
Co, mój ojcze? 
  REGIMENTARZ
Wyrżnięto. 
  LEON
Dom Gruszczyńskich?  
  REGIMENTARZ
Naszych starych sąsiadów. 
A wiesz, synu, kto zgrają tych gadów 
Rządzi? Wieszli251, kto Tymenko się zowie? 
Zgadnij acan; bo ani ci w głowie 
Taka myśl... Zgadnij, synu kochany? 
Oto kozak twój Semenko, poznany 
Po tej krwawej bandurze. 
 
Wyjmuje spod kontusza bandurę kozacką. LEON
Chrystusie! 
  REGIMENTARZ
Wczoraj napadł w ogrodzie Anusię, 
Która niosła mój pierścień z krwawnikiem, 
Wyrwał jej z rąk, i chciał palec nożykiem 
Uciąć dziewce, jeżeli zakrzyczy; 
Potem kazał nie mówić nikomu 
I ten pierścień tajemniczy, 
Święty, uniósł z mego domu 
I będzie nim łotr wierutny252 
Oszukiwał szlachtę małą.  
  LEON
Gdyby zaraz...  
  REGIMENTARZ
Łotr obrótny253! 
  LEON
na stronie.
Wyjechawszy na noc całą, 
Jeszcze mógłbym go dogonić: 
Ale musiałbym odsłonić 
Moję254 haniebną intrygę...  
  REGIMENTARZ
I cóż myślisz?  
  LEON
z pomięszaniem255
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ... 15
Idź do strony:

Darmowe książki «Sen srebrny Salomei - Juliusz Słowacki (biblioteka komiksowo .txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!
Dodaj komentarz