Odprawa posłów greckich - Jan Kochanowski (biblioteka cyfrowa za darmo .txt) 📖
Odprawa posłów greckich to dramat Jana Kochanowskiego wydany w 1578 r. Poeta uważany jest za jednego z najwybitniejszych twórców renesansu w Europie. Przyczynił się do rozwoju polskiego języka literackiego.
Kochanowski w swoim dramacie rozwinął jeden z epizodów mitu o wojnie trojańskiej. Parys syn króla Troi — Priama uprowadza Helenę, żonę króla Sparty, Menelaosa. Greccy posłowie, którzy przybyli do Troi żądają zwrotu Heleny. Rada trojańska postanawia, że kobieta nie zostanie wydana Grekom. Zaczynają się przygotowania do nieuniknionej wojny z Grekami…
- Autor: Jan Kochanowski
- Epoka: Renesans
- Rodzaj: Dramat
Czytasz książkę online - «Odprawa posłów greckich - Jan Kochanowski (biblioteka cyfrowa za darmo .txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Jan Kochanowski
45. Nie myśliłciem — nie myślił-ci-jem (jestem): nie myślałem. [przypis redakcyjny]
46. trzy boginie — Hera (Junona), Pallas Atena (Minerwa) i Afrodyta (Wenus). [przypis redakcyjny]
47. ludzkim obyczajem — w sposób ludzki, zwyczajny, bez pomocy „boga”, tj. bogini. [przypis redakcyjny]
48. Nad nami nie przewiodą ani ich z to będzie — nam nie narzucą i na to się nie zdobędą. [przypis redakcyjny]
49. szkód staradawnych — mowa o dawniejszej wyprawie greckiej pod wodzą Heraklesa, zakończonej zburzeniem Troi i porwaniem Hezjony. [przypis redakcyjny]
50. Od macior — od matek. Poeta stosuje tu (jak poprzednio w wersie 111: „dziatek”) zamiennie: używa liczby mnogiej zamiast pojedynczej. [przypis redakcyjny]
51. przemówił — przeciągnął do siebie, skłonił do opuszczenia domu. [przypis redakcyjny]
52. Cóż — cóż dopiero. [przypis redakcyjny]
53. prawda się znać musi — prawdę wyznać się musi. [przypis redakcyjny]
54. Nasza niesprawiedliwość — aluzja do niedotrzymania zobowiązań wobec Heraklesa, któremu Laomedon (ojciec Priama) obiecał rękę córki Hezjony i cudowne konie za uwolnienie kraju od smoka morskiego. Herakles zabił potwora, a gdy nie otrzymał przyrzeczonej nagrody, z pomocą innych Greków zburzył Troję, zabił Laomedonta, a Hezjonę oddał jako niewolnicę jednemu ze swych towarzyszy. [przypis redakcyjny]
55. Mało małym nie zginął — Priama przed zemstą Heraklesa uratowała siostra Hezjona. [przypis redakcyjny]
56. taka to jest prosto — taka to jest ich sprawiedliwość [przypis redakcyjny]
57. A nas, barbaros, sługi — a nas, barbarzyńców, sługami. Iketaon, podobnie jak Parys, kładzie nacisk na niechęć Greków do ludów azjatyckich. [przypis redakcyjny]
58. w Azyjej — Troja leżała w północno-zachodniej części Azji Mniejszej. [przypis redakcyjny]
59. Mówiono... o to — domagano się tego. [przypis redakcyjny]
60. na ten sztych kłaść — kłaść na szalę wagi, porównywać. [przypis redakcyjny]
61. Ukalegon Ukalegontom mówił — uczona gra słów, ukalegon bowiem po grecku znaczy: niedbający. [przypis redakcyjny]
62. krasnych mowach — pięknych, por. krasomówca, krasomówstwo na oznaczenie pięknej wymowy. [przypis redakcyjny]
63. W ten sposób głosowano w Rzymie. [przypis redakcyjny]
64. więtszej części naśladować — iść za większością. [przypis redakcyjny]
65. Zamiast oczekiwanej pieśni chóru, stasimonu, poeta wprowadza jedynie czterowiersz o charakterze informacyjnym. [przypis redakcyjny]
66. Początek czwartego epeisodion. [przypis edytorski]
67. bogowie i wysocy, i niscy — tj. bogowie niebiańscy, olimpijscy i bogowie podziemni, Hadesu. [przypis redakcyjny]
68. Na was... kładę — wam polecam. [przypis redakcyjny]
69. Początek trzeciego stasimon. [przypis edytorski]
70. białoskrzydła — neologizm poety na wzór greckiego leu-kopteros. [przypis redakcyjny]
71. Idy — góra Ida pod Troją, gdzie rosły buki, z których zbudowano łódź Parysa. [przypis redakcyjny]
72. Mokrymi słonych wód ścieżkami — przekładnia, zamiast: mokrymi ścieżkami słonych wód. [przypis redakcyjny]
73. Eurotowych brodów — żaglowiec Parysa zawinął do ujścia rzeki Eurotas w Lakonii na Peloponezie. [przypis redakcyjny]
74. zołwicom — dziś: szwagierkom; chodzi o relację więzów rodzinnych sióstr Aleksandra w stosunku do Heleny jako jego żony. [przypis edytorski]
75. Cnej Poliksenie i Kasandrze wieszczej — córkom Priama; występuje tu krzyżownik, układ krzyżowy abba: przymiotnik raz poprzedza, drugi raz następuje po rzeczowniku. [przypis redakcyjny]
76. ze wszech Wenus bogiń piękniejsza — przekładnia, zamiast: ze wszech bogiń Wenus piękniejsza. [przypis redakcyjny]
77. Śmierci podległy nieśmiertelne uznawca twarzy rozeznawał — przekładnia, zamiast: śmierci podległy uznawca nieśmiertelne twarzy rozeznawał; do przekładni dochodzi gra wyrazów: „śmierci podległy” i „nieśmiertelne”. [przypis redakcyjny]
78. Cypri — Cypryda, przydomek Wenus. [przypis redakcyjny]
79. w krygi... ująć — okiełznać, opanować. [przypis redakcyjny]
80. Początek piątego epeisodion. [przypis edytorski]
81. co potym idzie — jako następstwo tej sprawy. [przypis redakcyjny]
82. Pograniczni starostowie — dowódcy oddziałów strzegących granic. [przypis redakcyjny]
83. Aulida — port w Beocji. [przypis redakcyjny]
84. Porty... i zamki... opatrz — rady te pozwalają odtworzyć stosunki polskie. [przypis redakcyjny]
85. i opatrzność, i gotowość roście — ostrożność i gotowość rośnie. [przypis redakcyjny]
86. co za białagłowa — Antenor zna oczywiście Kasandrę; chodzi tu jednak o przedstawienie jej widzom, jak w teatrze greckim (nie znano tam afisza, zastępowano go więc dialogiem, podającym imię wprowadzanego na scenę bohatera). [przypis redakcyjny]
87. duch Apo11inowy — Kasamdra otrzymała dar proroczy od zakochanego w niej Apollina (boga proroctw), gdy jednak odrzuciła jego miłość, sprawił, że nikt nie wierzył jej przepowiedniom. [przypis redakcyjny]
88. Duch nie mój — Apollo; jego również oznaczają słowa:„nieznośny gość”. [przypis redakcyjny]
89. złej wróżki łani — złej wróżby, złowróżbna; łania oznacza tu Helenę. [przypis redakcyjny]
90. nieśmiertelnych ręku roboto — mury Troi wznieśli bogowie Apollo i Posejdon (Neptun). [przypis redakcyjny]
91. Przepowiednia śmierci Hektora. [przypis redakcyjny]
92. Trupokupcze (gr. nekropernas) — Achilles, zabójca Hektora, za okup wydał zwłoki syna Priamowi. Zginął zraniony w piętę strzałą Parysa. Pomścił go syn Neoptolemos (Pyrrus), który po upadku Troi zamordował Priama chroniącego się w świątyni. [przypis redakcyjny]
93. Nowa rózga — syn Achillesa, Neoptolemos. [przypis redakcyjny]
94. koń — drewniany koń z ukrytymi wewnątrz Grekami. [przypis redakcyjny]
95. drugie — Foliksenę, narzeczoną Achillesa, zabito na jego grobie. [przypis redakcyjny]
96. Matko — Hekuba, żona Priama, po upadku Troi i śmierci dzieci zamieniona została w sukę. [przypis redakcyjny]
97. Grzechu tego nie żywić — przeklętego dziecka nie zostawić przy życiu. [przypis redakcyjny]
98. Kusiwszy się kilkakroć o nie — spróbowawszy ich kilka razy atakować. [przypis redakcyjny]
99. Na próbie — na śledztwie, na torturach. [przypis redakcyjny]
100. kotwiach — poprawiony przez Nehringa błąd druku: kotwicach. [przypis redakcyjny]
101. Zdanie to, niedostosowane do sytuacji w dramacie, jest wyrazem stosunków polskich i na nim głównie opierają się poglądy o tendencji politycznej Odprawy. [przypis redakcyjny]
Wolne Lektury to projekt fundacji Nowoczesna Polska – organizacji pożytku publicznego działającej na rzecz wolności korzystania z dóbr kultury.
Co roku do domeny publicznej przechodzi twórczość kolejnych autorów. Dzięki Twojemu wsparciu będziemy je mogli udostępnić wszystkim bezpłatnie.
Jak możesz pomóc?
Przekaż 1% podatku na rozwój Wolnych Lektur:
Fundacja Nowoczesna Polska
KRS 0000070056
Dołącz do Towarzystwa Przyjaciół Wolnych Lektur i pomóż nam rozwijać bibliotekę.
Przekaż darowiznę na konto: szczegóły na stronie Fundacji.
Ten utwór nie jest objęty majątkowym prawem autorskim i znajduje się w domenie publicznej, co oznacza że możesz go swobodnie wykorzystywać, publikować i rozpowszechniać. Jeśli utwór opatrzony jest dodatkowymi materiałami (przypisy, motywy literackie etc.), które podlegają prawu autorskiemu, to te dodatkowe materiały udostępnione są na licencji Creative Commons Uznanie Autorstwa – Na Tych Samych Warunkach 3.0 PL.
Źródło: http://wolnelektury.pl/katalog/lektura/odprawa-poslow-greckich
Tekst opracowany na podstawie: Jan Kochanowski, Dzieła polskie, tom 2, Państwowy Instytut Wydawniczy, wyd. 8, Warszawa, 1976
Wydawca: Fundacja Nowoczesna Polska
Publikacja zrealizowana w ramach projektu Wolne Lektury (http://wolnelektury.pl). Reprodukcja cyfrowa wykonana przez Bibliotekę Narodową z egzemplarza pochodzącego ze zbiorów BN.
Opracowanie redakcyjne i przypisy: Dariusz Gałecki, Julian Krzyżanowski, Barbara Otwinowska, Aleksandra Sekuła.
Okładka na podstawie: Joi Ito@Flickr, CC BY 2.0
ISBN 978-83-288-3355-5
Plik wygenerowany dnia 2021-07-08.
Uwagi (0)