Lilla Weneda - Juliusz Słowacki (książka czytaj online .txt) 📖
Krótki opis książki:
W czasach przedhistorycznych, gdzieś nad jeziorem Gopło Wenedowie ponoszą klęskę podczas walk z Lechitami.
Według Rozy, wieszczki, ich naród zmierza ku zagładzie — mogłaby im pomóc jedynie harfa, która została w rękach najeźdźców. Roza twierdzi też, że tylko ona przeżyje i zostanie zapłodniona przez prochy zmarłych. Siostra Rozy, Lilla, próbuje jednak ratować swój lud i przyjmuje obcą wiarę…
Tragedia Juliusza Słowackiego Lilla Weneda została wydana po raz pierwszy w 1840 roku w Paryżu. Jej treść odnosi się bezpośrednio do powstania listopadowego z 1830 roku. Słowacki rozważa przyczyny klęski zrywu i próbuje znaleźć receptę na wybawienie dla narodu polskiego. Najpewniejszym sposobem jest poświęcenie i walka — heroiczna ofiara.
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
- Autor: Juliusz Słowacki
- Epoka: Romantyzm
- Rodzaj: Dramat
Czytasz książkę online - «Lilla Weneda - Juliusz Słowacki (książka czytaj online .txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Juliusz Słowacki
w bławatki, w narcysy;
I zaśpiewamy nad umarłą lament.
O! jak te piersi krąglutkie ostygły!
Jak te nóżeczki zimne zbłękitniały!
Pomóżcie, siostry, wynieśmy ją razem
Z tego pokoju, gdzie przez okna czarne
Ciekawe patrzą błyskawice z krzykiem.
Ostrożnie! nóżki owińcie koszulą;
Ona się do nas uśmiecha... Ostrożnie!
Wynoszą ciało LILLI WENEDY.
GWINONA
Gdym ją dusiła, dziesięć matek było
We mnie zamkniętych... teraz przerażona,
Że wszystkie we mnie syczące gadziny
Ucichły... jestem jak trup... Co uczynię?
A ha... odeślę Derwidowi harfę.
A sama włożę zbroję... w krew się rzucę...
Wychodzi.
SCENA II
Pole przed zamkiem LECHA.
ŚLAZ
stukając do bramy.
Hej! hej! czy jest tam kto? czy tu pioruny
Wybiły ludzi? czy się pan odźwierny
Powiesił? hej! hej!... pies wyje żałośnie.
Mości psie, proszę, przypomnij królowej
Że ja tu czekam na harfę... hej! hej! hej!...
Nikogo... tylko psy żałośnie wyją
Jakby tam w kogoś miał uderzyć piorun...
Hau! hau... bogdajbyś zdechł! bogdaj cię piorun!
Hau... hau... czy w panu swoim wąchasz trupa?
Czy śmierć kościana ci przeszła pod nosem?...
Brrr... aż mi zimno... Cóż to są za mary?
Otwiera się brama, wychodzą dziewice w bieli z pochodniami, niosąc skrzynię od harfy zamkniętą.
DZIEWICA
Człowieku!
ŚLAZ
Jestem.
DZIEWICA
Oto jest w zamknięciu
Harfa Derwida; odnieś ją i powiedz,
Że dotrzymuje przysięgi Gwinona.
ŚLAZ
Włóżcie mi, proszę, pudło na ramiona,
Piękne dziewoje.
DZIEWICA
A śpiesz się, człowieku...
Wychodzą.
ŚLAZ
Pełno teraz po drogach ludzkiego rozcieku,
A śmierć pod swoję kosę głupich ludzi garnie,
A pioruny jej świecą z nieba jak latarnie.
To zaś mój święty Gwalbert zowie światłem wieku...
Wychodzi ze skrzynią na ramionach.
SCENA III
Pole walki, noc błyskawicowa. LECH i SYGOŃ wchodzą.
LECH
O! mój Sygonie! to walka olbrzymów!
Pioruny przeciw nam; bo tylko słuchaj...
Już przez szeregi na pół wyrąbane
Przelatywałem na wskroś... już oczyma
Sięgałem w samo krwawe serce wrogów,
Już byłem wpadał... tam, gdzie pod dębami
Starce, pochodnie, harfy zgromadzone
Pod skrzydłem siedzą błyskawic, jak owce
W burzę pod gruszą tulące się wiankiem:
Jużem miał w rękach króla... kiedy nagle
Piorun nad głową moją roztrzaskany
Zabił mi konia.
SYGOŃ
Panie, rzecz straszniejsza!
Spotkałem czarne straszydło dwugłowe...
Spotkałem wodza Wenedów.
LECH
Czy straszny?
SYGOŃ
Wódz ten dwie głowy ma na jednym ciele,
Czasem się obie głowy razem schodzą,
I plączą rogi na hełmach ogromne:
Czasem się jedna zaiskrzona ciska
Z wściekłością węża na ludzi... a druga
Patrzy spokojnie i szuka oczyma
Serc w naszych piersiach.
LECH
Za mną! ja go znajdę...
Wybiega.
SYGOŃ
Włos mi osiwiał... ale tak okropnej
Nocy za życia mego nie widziałem.
Chorągwie toną we krwi... jednę piorun
Zapalił złotym płomieniem i bladość
Lekkiego ognia rzucił ludziom w twarze...
LELUM i POLELUM wchodzą.
LELUM
Lech! Lech! Lech!
Napadają na Sygonia.
SYGOŃ
Wodzu ohydny Wenedów,
Jeśli człowiekiem jesteś, będziesz trupem.
Biją się.
POLELUM
Zakręć łańcuchem koło niego... i zwiąż.
Gdy Polelum walczy, Lelum obiega w koło Sygronia i okręca mu łańcuch na gardle, tak że Sygoń zostaje powieszony na łańcuchu, który łączy ręce bratnie.
LELUM
Teraz rozbieżmy się, łańcuch udusi.
POLELUM
Zacharkał... puść go.
LELUM
Leży uduszony.
Odwijają łańcuch, Sygoń się wali trupem.
Na łuku moim kładź zatrute strzały.
O! gdyby ojca harfy jęk — o! gdyby
Jeden jęk tylko harfy Derwidowej,
A z wszystkich byłyby — o takie trupy.
Wychodzą.
SCENA IV
Pole toż samo. LECH, SYGOŃ zabity.
LECH
Sygoń! tu do mnie! Sygoń! znów zabiłem
Ludzi dwunastu, miecz mi się wyszczerbił.
Co widzę! Stary Sygoń leży trupem?
O! zemsta! zemsta!
Wchodzi ŚWIĘTY GWALBERT z krzyżem.
ŚWIĘTY GWALBERT
Jęki króla słyszę.
LECH
Zdejm z niego zbroję i zobacz, gdzie ranny?
ŚWIĘTY GWALBERT
Na ciele żadnej nie odebrał rany,
Lecz ma zsiniałą twarz jak powieszony,
Albo zabity piorunem.
LECH
O, zemsta
Nad piorunami!...
Wychodzi.
ŚWIĘTY GWALBERT
Biedny poganinie,
Chodź, ja dam tobie pogrzeb chrześcijański.
Wychodzi, ciągnąc trupa.
SCENA V
Monument z druidycznych kamieni w lesie. — DERWID na tronie kamiennym, w około dwunastu harfiarzy na dwunastu siedzi komieniach, przy każdym harfa złota i pochodnia w ziemię zatknięta, ROZA WENEDA stoi za ojcem na tronie. Dąb Derwidowy na prawo.
DERWID
Cóż, jeszcze nie ma harfy, a ja słyszę
Jęki narodu i szelest płynącej
Krwi... Jeszcze nie ma harfy — o! Bogowie!
Wchodzi Wened ranny.
WENED
Przybiegłem ranny. Lechici nas łamią,
Lud czeka pieśni.
DERWID
O! Boże! o! Boże!
WENED
Ja konam, królu, graj pieśń... ja umieram.
Pada i kona.
DERWID
wstając na tronie i rwąc włosy.
Pioruny, bijcie we mnie! o! pioruny!
Bądźcie wy królem! a ja będę harfą!
Królestwo moje to puch jak te włosy,
Które wiatr bierze z krwią moją wyrwane.
O! wichry, rwijcie mi włosy! o! wichry!
LELUM i POLELUM wchodzą.
LELUM
Ojcze, giniemy, graj pieśń.
DERWID
Idźcie skonać,
Ja nie mam harfy.
ROZA WENEDA
Ustąpcie się wszyscy,
Już słyszę harfę idącą, już słyszę...
Uderzcie w tarcze, niech się zejdą wodze.
Ta pieśń uczyni z nich nieśmiertelniki.
A wszyscy, co ją usłyszą, żyć będą,
A wszyscy, którzy nie usłyszą, pomrą.
Wchodzi ŚLAZ z harfą w skrzyni
ŚLAZ
Otom się dobrze wam zasłużył, ludzie...
Przynoszę harfę — gdzie postawić?
ROZA WENEDA
Daj tu...
O dąb oparta królewski, niech czeka.
ŚLAZ
A wam królowa kazała powiedzieć,
Że dotrzymuje przysięgi.
ROZA WENEDA
Precz, wężu!
ŚLAZ
A to i dobrze, schowam się w bagniska.