Darmowe ebooki » Tragedia » Achilleis - Stanisław Wyspiański (biblioteka cyfrowa txt) 📖

Czytasz książkę online - «Achilleis - Stanisław Wyspiański (biblioteka cyfrowa txt) 📖».   Wszystkie książki tego autora 👉 Stanisław Wyspiański



1 ... 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
Idź do strony:
class="h4">TETYS
Przez cię zginie. 
Ciebie jeno się lękać będzie w swoim czynie. 
  ACHILLES
Co mówisz? W jakim czynie Hektor mnie się strwoży?  
  TETYS
Gdy najmilszego z ludzi twych trupem położy.  
  ACHILLES
Kogo?  
  CHÓR WODNIC
Gdzie twoj druh? 
Czyli poszedł poić konie? 
Czyli źrebce paść na błonie? 
Czyli bawi się z dziewczyną? 
  ACHILLES
Czegóż się lękam? 
  TETYS
Przyjaźni dotrzymaj. 
  ACHILLES
opędza się wodnicom
Precz przekląte widziadło! Zmora!  
  TETYS
Za miecz imaj! 
  ACHILLES
Zabrał mi moją zbroją i miecz! — 
  TETYS
Mścij się synu!! 
  ACHILLES
O matko, jakąż zemstą wołasz mnie do czynu?!  
  TETYS
znika ACHILLES
Jako mgła się rozwiała. — Myśl to jeno moja. 
Wybiegną. Tam z daleka zalśni jego zbroja. 
 
tętent wozu
wybiega przed namiot
Konie same wracają — pobiegły do żłobu. 
 
słychać go jak krzyczy:
...Któż się w bolu wije? 
Padł, przybiegł z wieścią, — 
  AUTOMEDON
leży na ziemi u płócien namiotu
Włady,... Patroklos nie żyje. 
  ACHILLES
dźwigając go
Spadł? Konie go poniosły?  
  AUTOMEDON
Nie. — Zabit. — Powleczon. 
  ACHILLES
Kto go powlókł?  
  AUTOMEDON
Tam leży, we krwi w szczerym polu. 
Pędziłem całą siłą — bo Hektor mnie goni, 
Hektor, który go zabił.  
  ACHILLES
Do broni! do broni!!! 
— Kto jest przy nim? 
  AUTOMEDON
Przy trupie nie było nikogo. 
Nikt koło nas nie walczył, patrzono z oddali. 
Nikt nie bieżał z pomocą. 
  ACHILLES
O nędzni i mali. 
Myślano, że to jestem ja w tej mojej zbroi. 
  AUTOMEDON
Myśleli, że ty giniesz, przyjaciele twoi. 
  ACHILLES
Podli! — Co prędzej zawróć. — Pij tu z tego kruża. 
Odzyskasz moc.  
 
nawołuje do innych po za namiot
Przeprzążcie konie! 
 
patrzy otworem w namiocie
Jakowyś mrok przesłania nadrzeczne wybrzeża. 
  AUTOMEDON
To Apollon, niechętny nam, Hektora strzeże 
i okrywa go chmurą. 
  ACHILLES
Rozegnam te chmury. 
Krwią Hektora opluję te Iljońskie mury, 
 
ubiera się w zwykłą zbroję niepozorną
Trzymaj lejce. — Tarcz dajcie. Podajcie dziryty. 
I lecieć za mną pędem, łup będzie obfity.  
 
burza ANTILOCHOS
zdyszany wbiega ACHILLES
czego chcesz?  
  ANTILOCHOS
Wieść przynoszę. 
  ACHILLES
Już wprzódy przed wami 
nieszczęścia wieść czarnymi przybiegła skrzydłami. 
Precz. 
  ANTILOCHOS
Ajas odbił ciało i przegnał zwyciezcę.  
  ACHILLES
Niech Ajas weźmie zbroję. — Leć z wieścią o klęsce! 
Ja Hektora zabiję! — Ziem Trojej zaorzę!! 
Zamorduję!!! Hektorze, Hektorze, Hektorze!!! 
 
wybiega
dosiada wozu, wóz rusza [XX] POD MURAMI. U ŹRÓDEŁ PALLAS
uzbrojona, biegnąc
Tam, tam, o widzisz go, biegnie w oddali! 
  ACHILLES
sądzi, że ściga kogoś przed sobą
uzbrojony biegnąc, krzyczy:
Zabiłeś przyjaciela, jedynego druha!!  
 
przebiega HEKTOR
uzbrojony wbiega
przystaje
Przystanę — krew w gardło mi bucha. 
Owóż źródło. — Garść chwycę, ha, jak ukrop pali. 
 
pije
Odetchnąłem. — Gdzież tygrys? Muszę go doścignąć; 
niech nie sądzi, żem stchórzył? 
  PALLAS
przemyka się koło murów HEKTOR
nie patrząc w tył, a pewny, że jest ktoś za nim
Pomóż tarcz mą dźwignąć. 
I powiedz tam wrotnemu, by wrota odemknął. 
  PALLAS
zapada się HEKTOR
Przepadł? Wszak był ktoś tutaj? Czy Deifob? Czy widmo? 
Czyli mój to cień własny po murze się przemknął? 
Słońce pali. 
 
biegnie w stronę, gdzie pognał był Achilles
Apollu, zawlecz niebo mrokiem. 
Czyimże to w śmierć jestem skazany wyrokiem? 
 
grom
Znak mi dajesz. W tym znaku zwycięstwo się waży. — 
 
z trwogą ciszej
Jeżelim kiedy twoich zaniedbał ołtarzy 
o Pallas... 
  ACHILLES
wraca od strony, w którą pobiegł HEKTOR
Czekam na cię. Chcesz się mścić. Dostoję! 
  ACHILLES
Zabójco dzieci, zbrój się, grabarzu, zabiłeś! 
  HEKTOR
Odrzuć włócznię! Na noże walcz, dostoję pola! 
  ACHILLES
Strzeż się, gdy nieopatrznie włócznię wyrzuciłeś. 
Walczę włócznią, bo zabić jeno moja wola! 
 
rzuca dziryt HEKTOR
upadł na kolana, ugodzony w szyję ACHILLES
patrzy HEKTOR
gnie się ku ziemi, drżący
Ciało me oddaj ojcu, dzieciom i mej żonie. 
  ACHILLES
Wprzód ogniem cały Iljon zdobyty zapłonie! 
 
wyrywa dziryt z rany Hektora HEKTOR
omdlewa [XXI] NA MURACH ILIONU PRIAM
biegnie z pośpiechem GROMADA STARCÓW
otacza go, biegnąca za nim
wszyscy patrzą kędyś w dół, poza mury PRIAM
sute ubranie starczej swojej głowy zrzuca; pozrywał loki i tyarę
Synu! Synu! — Mój Synu! Już cię nie zobaczę! 
Już cię żywym nie ujrzę!!  
 
zatrzymuje się GROMADA NIEWIAST
biegnie z pośpiechem
wszystkie patrzą kędyś w dół, poza mury
wskazują
O tam, o tam! Już widzę! Wóz pędzi śród pyłu! 
  ANDROMAKA
wpada, krzycząc
Okrutniku! — O widzę!! Tam! Ach! Wlecze trupa!!! 
  GROMADA STARCÓW
Obłok kurzawy przesłania wóz — konie. 
 
przebiegają pędem GROMADA NIEWIAST
Pędzą, tam, dalej! tam — ku tamtej stronie! 
 
przebiegają pędem ANDROMAKA
stoi chwilę, słucha
rozplątuje i rozrywa węzły bogatego ubioru głowy
Stójcie!! —- Ha! Wlecze trupa! Zabił! Okrutny! Straszliwy!  
 
stoi nieruchoma z rękoma wzniesionemi DZIECI
wbiegają ANDROMAKA
Dzieci, nie patrzcie tam! — Droga krwią ojca....!!  
  DZIECI
krzyczą, płaczą ANDROMAKA
Ojcze!? Ach ojcze! — Zabójca, zabójca!!  
  GROMADA STARCÓW i NIEWIAST
wracają pędem
Biegą tutaj. Zawrócił. — Wpadł. Przez rzekę goni! 
Przebrnął. — Tu pędzi. Ku nam, tu! — — Śmierć goni!! 
 
odwracają się nie patrząc
słychać tętent wozu daleki ANDROMAKA
przechyla się przez mur
Zabójca! Zabójca! — Zabójca!! — Zabójca!!!  
 
upada zemdlona
tętent wozu tuż pod murami GROMADA STARCÓW i NIEWIAST
krzycząc, lecą w stronę, ku której pędzi wóz [XXII] NA POLU WALKI ACHILLES
uzbrojony
w otoczeniu swoich domowników
nad ciałem Patroklosa AJAS
uzbrojony
Synu Peleusa. Chciałem w twej obronie... 
Za późnom przybył... 
  ACHILLES
rękę podaje i ściska dłoń Ajasa
Synu Telamona. 
  AJAS
Za późno, na nic była już obrona. 
  ACHILLES
Ty oszczędziłeś mu hańby po skonie, 
żeś odbił ciało służalcom Hektora. 
  AJAS
I twoją zbroję. Tak bowiem sądzono, 
żeś ty wybieżał wyzywać Hektora 
i że to ciebie jego pocisk zwala. 
  ACHILLES
Mój przyjacielu, zejmij z niego stroje.  
  AJAS
zdejmuje części zbroi z Patroklosa, którego podtrzymuje Achilles ACHILLES
Jak rany straszne i jakie okrutne. 
O drogi bracie mój, o mój kochany, 
jedyny synu, luby przyjacielu. — 
Skłamałeś, dziecko szlachetne. — 
Ojcze, mój ojcze, drogi rodzicielu, 
i cóż mi zbroje twe świetne? 
W nich to przyjaciel mój ginie. 
I cóż mi, matko nieśmiertelna Boża, 
że sławę do dom przywiozę zza morza, 
gdy w strasznym zyskałem ją czynie. 
Kogom ukochał, w krwi przede mną leży, 
przyjaciel jedyny miły. 
Kogom czcić pragnął i duchem doścignął, 
ręce go mściwe zabiły. 
Próżnom się myślą ku niebu wydźwignął, 
lot prześcigł moje siły. — — 
O, daj mi ciało, złóż tu na ramiona, 
niech go poniosę pod płótna. 
Młodości luba! O Śmierci okrutna. 
O dolo ty moja stracona.  
  AJAS
Mogęż pójść z tobą? 
  ACHILLES
O czemuż nie z nami —? 
Przyjm pocałunek wdzięczności za niego. 
 
całuje ramię Ajasa
Zbroję weź dla się. — — My pójdziemy sami. 
  AJAS
Strój ten mnie dajesz — twój!?  
  ACHILLES
Za czyn szlachetny. 
Staniesz się godny i daru godniejszy 
niż ja. — Snadź dzieła skończyły się moje. 
Żegnaj mi w zdrowiu. — O nic już nie stoję 
i jedno w oczy te patrzę przymknione — 
sam ci jemu powieki przywarłem 
i widzę szczęście to moje zginione. 
O dziecko! — W tobie umarłem. 
 
odchodzi, unosząc ciało Patroklosa AJAS
nad porzuconą zbroją
Te płaty żyją. — Jakoż wezmę na się? 
Mówił, żem równy. — Stanę się godniejszy. 
Dzień ten mnie zbliżył ku niemu dzisiejszy, 
gdy nic już siła u niego nie waży, 
gdy duchem boskich dosięga mocarzy. 
Hej, za nim w pościg! 
 
wiąże zbroję i zabiera [XXIII] W NAMIOCIE ACHILLESA PRIAM
u stóp Achillesa ACHILLES
Gdyby na chwilę przede mną tu ożył, 
raz bym go drugi tym mieczem położył. 
  PRIAM
Gdybyś na chwilę wskrzesić go był zdolny, 
rzekłbym, że światem władasz, jak duch wolny. 
  ACHILLES
O władztwo się nie kuszę, nie głoszę się Bogiem. 
  PRIAM
Więc uznaj we mnie ojca, co kląkł przed twym progiem. 
  ACHILLES
Jesteś ojcem człowieka, co zabił mi brata. 
  PRIAM
Przed tobą gnę kolana, jak przed władcą świata. 
  ACHILLES
Chcesz ocalić od hańby syna.  
  PRIAM
A z nim ciebie. 
  ACHILLES
Coś rzekł?  
  PRIAM
Hektora sromem hańbisz siebie. 
Wróć mu cześć bohaterską. 
  ACHILLES
Dam mu ją na stosie 
Na stosie Patroklosa pozyszcze dym chwały. 
  PRIAM
Tak-że okrutne chcesz mieć bawisko w tym losie, 
który mu zdradne Bogi z dawna przeznaczały. 
Wiedz, że jeźli zgon jego z ich woli się zdarza, 
klątwa dosięgnie tego, kto zmarłych znieważa. 
Znieważyłeś i wlokłeś.  
  ACHILLES
Jako psa włóczyłem. 
  PRIAM
Na mękę moich oczu sam z wieżyc patrzyłem. 
Nasyciłeś twą zemstę.  
  ACHILLES
Niestety zbyt łatwo. 
Chciałbym cię płaczącego widzieć nad twą dziatwą. 
Wszystko, wszystko, co twoje, zaorać i złupić. 
  PRIAM
Przychodzę mego syna łzami mymi kupić. 
Ty sam przypomnij ojca i ludzkich dni koniec. — 
Wiesz, jak jest szybki Śmierć, jak lotny goniec. 
Nieszczęście nie zabiło mnie, ale mnie chowa 
dla jeszcze większych gromów, które padną, 
bym widział wszystko gruzem i popiołem 
i poznał Śmierć jedyną wielką, siłowładną, 
i z tą straszliwą Panią do uczty siadł społem 
wśród trupów — ... gdy już ciebie nie stanie, mocarzu.  
  ACHILLES
Zabieraj twego trupa i idź precz, nędzarzu! 
  PRIAM
Oddałeś!!! — — O ty wielki. O wielki, szlachetny. 
Niech tobie Bóstwo stokroć czyn ten twój nagrodzi. 
Daj ucałować rękę. 
 
ujmuje za rękę Achillesa i całuje ACHILLES
Ach... starcze. — Całuje. 
To jest ręka mordercy twojego Hektora.  
  PRIAM
Budujesz jego sławę, któryś zabił wczora. 
  ACHILLES
Puść mi rękę — ze wstydu krew bije do czoła. 
  PRIAM
Pójdziesz drogą, na którą Hektor cię mój woła! 
  ACHILLES
rozchyla szeroko płócien namiotu
woła do swoich
Niechaj mu dadzą ciało! —Królowi Iljonu 
pokłońcie się do kolan! — 
 
do Priama
Idź precz. 
  PRIAM
Godnyś tronu. 
Dzisiaj tyś ponad innych wyrósł duszą Bogów. 
 
patrzy chwilę na Achillesa
wychodzi LUD
zebrany przed namiotem
bije pokłony Priamowi ACHILLES
Nie mam przyjaciół już i nie mam wrogów. 
  LUD
zebrany przed namiotem rozstępuje się ATRYDZI
wchodzą MENELAOS
Król królów cię odwiedza.  
 
wskazuje Agamemnona ACHILLES
nie patrząc
Przyszedłeś Atrydo. 
  AGAMEMNON
Przyszedłem — a po za mną inne króle idą. 
w pokłon przed twoją dolą i żalem.  
  ACHILLES
Za późno. 
 
wchodzą wodzowie i rycerze mnodzy MENELAOS
Chcesz mówić, że ci ulgę niesiemy na próżno, 
że ciężko twemu sercu do nas nią przychylić 
i widzieć naszą litość. 
  ACHILLES
Mógłbym się omylić. 
Starcze — nie żądaj słowa — bo słowo mnie pali 
i ogień do lic wraca. — Wy jesteście mali. 
Może wy i mocniejsi — i ludy wam dane 
może od mych liczniejsze — ale wy za marni. 
Wyście przyszli nasycić wzrok wasz tych męczarni 
widokiem, które łzami mnie w gardło się cisną. — 
O, strzeżcie się — bo jedna moja złość, a miecze błysną. 
Bom nie zapomniał jeszcze mych krzywd i ucisku. 
Ulga mi jedna: w spólnym cmentarzysku. 
  AGAMEMNON
Przyznaję, żem pobłądził; przebaczysz, mój drogi. 
  ACHILLES
Wy przyjaciele moi — jedyne mnie wrogi  
1 ... 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
Idź do strony:

Darmowe książki «Achilleis - Stanisław Wyspiański (biblioteka cyfrowa txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!
Dodaj komentarz