Achilleis - Stanisław Wyspiański (biblioteka cyfrowa txt) 📖
Krótki opis książki:
Dramat powstał w roku 1903. Składa się z luźno powiązanych ze sobą scen, opartych na klasycznym homeryckim micie o wojnie trojańskiej.
Charakterystyczną cechą utworu jest podkreślanie konfliktów zarówno w obozie greckim (sztuka zaczyna się od sporu Achillesa z Agamemnonem), jak i trojańskim (między Hektorem a Parysem). Zgodnie z antyczną tradycją, dramaturg wielokrotnie ukazuje wpływ bóstw na bieg wydarzeń.
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
- Autor: Stanisław Wyspiański
- Epoka: Modernizm
- Rodzaj: Dramat
Czytasz książkę online - «Achilleis - Stanisław Wyspiański (biblioteka cyfrowa txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Stanisław Wyspiański
całą.
Niech się dzieje, co dawno trza, żeby się stało.
I niech jeno szlachetni władają nad światem,
powiem, że przyjacielem chcę mu być i bratem!
PATROKLOS
się chwieje
klęka
ACHILLES
Dziecko moje najmilsze, co tobie?
PATROKLOS
Nic bracie.
Lecz myślę, że jednego mnie tutaj kochacie,
że jednego mnie jeno lubicie. — Gdy wola,
pozwólcie, bym Achilla tarcz ja wiódł do pola.
Bym ja wezwał Hektora.
ACHILLES
Przysięgasz?
PATROKLOS
Twej sławie
ACHILLES
Wiedz, że śmierć czeka tego, kto przysięgę łamie.
PATROKLOS
Sądzę, że jeden za cię ja godnie się sprawię.
ACHILLES
Przysięgnę sojusz ludom, co dotąd walczyły.
Na hańbę złu szlachetne dziś połączę siły.
Już z dawna Poliksenę dają mi tam w Troi.
Niech poznają, kim jestem dziś, wrogowie moi!
Poliksenę dla ciebie przeznaczam, mój synu.
Dla ciebie jestem gotów wyrzec się wawrzynu:
nieśmiertelnej mej sławy w zabójstwie Hektora.
Teraz, dziecko, dla ciebie jest działania pora.
Jestem na to, bym tępił zło i siłę podłą.
Nie co inne, to jeno, płynąć mnie tu wiodło.
Dziś, gdy widzę, jak podłość mnie oplotła sidłem,
nie czas, bym ja oszustwa cudze skrywał skrzydłem.
Spiesz się, mój ty najmilszy, duszy mojej gończe.
Nieś mą tarcz — niech ja wojnę narodów zakończę!
PATROKLOS
podszedł ku wejściu
daje komuś znaki
znika na chwilę
i tejże chwili wraca
ACHILLES
Czy ty wierzysz, mój chłopcze, ażeby Bryzejka
tak kochała Atrydę, jak mnie — ?
PATROKLOS
Bracie, nie wiem.
ACHILLES
Czy ty wierzysz, by ona z tem samem zarzewiem
w oczach patrzyła k’niemu, co patrzyła ku mnie?
PATROKLOS
I po cóż myśleć o niej.
ACHILLES
Westchnąłeś.
PATROKLOS
Rozumnie
byłoby milczeć.
ACHILLES
Szydzisz.
PATROKLOS
Żal mi może
Lecz jeszcze nie wiem czego, czyli jej, czy ciebie?
Czyli tego, co było, gdy była tu z nami?
Czyli tego, że padnie razem z Atrydami,
jako słuszny łup śmierci, który wszystkich sięże,
skoro się zaczniesz mścić.
nadziewa na się pancerz Achillesa
ACHILLES
Zostaw oręże.
PATROKLOS
Co się gniewasz? — Tę twoją polubiłem zbroję
i szczęk ten lubię dźwięczny twojego pancerza.
ACHILLES
Przestań — już mi mówiłeś — o ciebie się boję.
Nie bierzże mojej zbroi.
PATROKLOS
Nie chcesz, bym rycerza
udał, gdy na się wezmę twój strój. Czyś zazdrośny?
ACHILLES
Nie. Jedno wiem, że Hektor łuk dalekonośny
dzierży jako nikt inny i oszczep potężny.
I gdybyś ty na chwilę mą zbroją orężny
wybiegł — toby na ciebie przypadli czeredą,
zanimbyś jeszcze sprawił to poselstwo moje.
PATROKLOS
Jedno błagam, Pelido — daj mi dziś twą zbroję.
Postraszę ich Pelidą.
ACHILLES
który posłyszał turkot przed namiotem
A wóz komu wiedą?
PATROKLOS
Jechać chcę wzdłuż Skamandru. Opodal nad rzeką
zjadę ku źródłom; konie napoję i wrócę.
Będą myśleć, że jedzie Pelida. Zasmucę
wszystkich, gdy ujrzą, żem wozem zawrócił.
ACHILLES
Wracaj. Tu ciebie czekam. Nie skręcaj daleko.
Wracaj.
PATROKLOS
Czy bardzo o mnie byś się smucił?
ACHILLES
Pleciesz, dziecko — pozwalam — nadto-żeś mi miły.
PATROKLOS
w pełnej zbroi
A ty zawsze myślałeś, że nie mam dość siły,
by te płaty udźwignąć...
ACHILLES
A stroją cię pięknie.
PATROKLOS
Zda mi się, żem Achilles, jak zbroja ta dźwięknie.
wybiega
[XVII] POD MURAMI
Przeciw siebie stoją na wozach:
HEKTOR
w pełnej zbroi
PATROKLOS
w pełnej zbroi
w prawej dłoni ma wzniesioną gałązkę zieloną
HEKTOR
Przynosisz pokój. — Gardzę twoim mirem!
PATROKLOS
Nie! W twarz tę gałąź chciałem rzucić tobie.
HEKTOR
Wiesz-li kto jestem?
PATROKLOS
Wiem, idziesz z Iljonu,
nadziałeś zbroję, gotuj się do boju.
HEKTOR
Twoi w obozie głoszą dzień pokoju.
PATROKLOS
Czyli uznajesz mir ten z Atrydami?
HEKTOR
Kimkolwiek jesteś, przybyłeś z łotrami.
Z tych idziesz grona, których nienawidzę.
PATROKLOS
Wiedz: jak ty równie, nienawiść mam dla nich,
Ale są moi i mścić chcę się za nich.
HEKTOR
Wiedz: równy tobie jestem w mojej woli;
walczę w obronie sprawców mej niedoli.
PATROKLOS
Widzę, że działasz przeciw tym, co w grodzie,
gdy inni wszystko sposobią ku zgodzie.
HEKTOR
Widzę, żeś wybiegł przeciw samowolny;
w tej zbroi, którą jeno Achill dźwignie.
PATROKLOS
Sądzisz, żem zbroi udźwignąć nie zdolny.
Zabij mnie, jeźli żądasz, bym zszedł z drogi.
HEKTOR
Poznać cię muszę wpierw, czyli nie kłamiesz,
ty, co Achilla bierzesz na się postać.
PATROKLOS
Więc strąć twym mieczem kask, gdy chcesz mnie dostać.
HEKTOR
Kask zejmij! — Patrzaj — oto kask zejmuję.
zdjął kask
AUTOMEDON
kierujący konie wozu Patroklosa
Hektor!!
PATROKLOS
O biada ci, gdy zgonu chwila
drugiego każe lękać się Achilla.
HEKTOR
Kłamiesz twą postać — i śmierć będzie karą,
żeś śmiał me oczy Pelidą zatrwożyć.
PATROKLOS
Zadrżałeś! — Możesz mnie zabić, gdy wola;
lecz strzeż się wtedy pojrzeć w twarz Pelidzie.
zdejmuje kask
HEKTOR
Kłamca! — rumienić się będzie we wstydzie,
żeś się zasłaniał, chłopcze, jego tarczą.
PATROKLOS