Darmowe ebooki » Tragedia » Zygmunt Przybylski, Pieśń przerwana (obrazek sceniczny) - Eliza Orzeszkowa (gdzie można czytać za darmo książki TXT) 📖

Czytasz książkę online - «Zygmunt Przybylski, Pieśń przerwana (obrazek sceniczny) - Eliza Orzeszkowa (gdzie można czytać za darmo książki TXT) 📖».   Wszystkie książki tego autora 👉 Eliza Orzeszkowa



1 2 3
Idź do strony:
Eliza Orzeszkowa Pieśń przerwana

 

Ta lektura, podobnie jak tysiące innych, jest dostępna on-line na stronie wolnelektury.pl.

Utwór opracowany został w ramach projektu Wolne Lektury przez fundację Nowoczesna Polska.

ISBN 978-83-288-3638-9

Pieśń przerwana (obrazek sceniczny) Strona tytułowa Spis treści Początek utworu SCENA PIERWSZA SCENA DRUGA SCENA TRZECIA SCENA CZWARTA SCENA PIĄTA SCENA SZÓSTA Wesprzyj Wolne Lektury Strona redakcyjna
Pieśń przerwana Obrazek sceniczny w 1-ym akcie
OSOBY: TEOFIL WYGRYCZ. KLARA, jego córka. PANI DUTKIEWICZOWA, sąsiadka. OSKAR. BENEDYKT, kamerdyner.
Rzecz się dzieje w małem miasteczku.
Scena przedstawia ogródek przed małym domkiem. Na prawo domek, biało pomalowany, z ganeczkiem na dwóch słupkach, w około ganeczka i na ścianach domku wije się fasola na tykach. Obok domku stara ławeczka. W głębi wzdłuż sceny sztachetki z furtką, za któremi prowadzi ścieżka. Przy samych sztachetkach nieco z boku altanka; wejście na scenę z lewej strony w kulisie. Kilka klombików, kwiatów i t. d. SCENA PIERWSZA
KLARA — po chwili OSKAR. KLARA
wybiega żywo z domku z koszyczkiem, w którym znajduje się książka, białe płótno, kromka chleba; ubrana skromnie w perkalikową sukienkę, urywa kwiat z fasoli i wpina go do włosów; robi to wszystko wesoło nucąc, następnie biegnie do altanki, rozkłada płótno do szycia — w głębi za sztachetkami przechodzi Oskar; ujrzawszy Klarę, zatrzymał się i następnie zbliża się do altanki. OSKAR
pokłoniwszy się kapeluszem.

Czy mogę panią zapytać, kto mieszka w tym ładnym domku?

KLARA
nieco zmieszana.

My — tam mieszkamy. Ojciec mój Teofil Wygrycz, ja i rodzeństwo.

OSKAR

Miłe ustronie. Któż-to sadził przy domku te piękne rośliny, które ocieniają go w sposób tak malowniczy? Na klombach też wiele kwiatów?

KLARA

Nie wiele ich: ja i siostra moja nie mamy czasu uprawiać więcej.

OSKAR

Siostrzyczka pewno starsza.

KLARA

Owszem, młodsza odemnie o lat cztery.

OSKAR

Więc ma lat?

KLARA

Piętnaście.

OSKAR

Co pani robi?

KLARA

Szyję koszulę dla braciszka.

OSKAR

A mama?

KLARA
smutno.

Od czterech lat już nie mamy matki — umarła. Ja im ją zastępuję.

OSKAR

Widzę książkę w koszyczku. Pani lubi lekturę?

KLARA

O, lubię czytać.

OSKAR
wyciąga rękę po książkę, którą mu Klara podaje z pewnem wahaniem — otwiera książkę.

Czy to pani podkreśliła te wiersze?

KLARA
nieśmiało.

Tak...

OSKAR
czyta półgłosem.
... Przenoś moją duszę utęsknioną, do tych pagórków leśnych, do tych łąk zielonych! 
Szeroko nad błękitnym Niemnem rozciągnionych. 
Do tych pól malowanych zbożem rozmaitem... 
... Gdzie bursztynowy świeżop, gryka jak śnieg biała 
Gdzie panieńskim rumieńcem dzięcielina pała 
A wszystko przepasane, jak wstęgą zieloną...  
  KLARA
która słuchała z widocznem wzruszeniem, otrząsnąwszy się z wrażenia — mówi zimno.

Pan daleko ztąd mieszka?

OSKAR

Bardzo blizko... Jestem Juljusz Przyjemski, mieszkam w tym dużym domu.

wskazuje ręką w kulisę. KLARA

Myślałam, że w tym pałacu nikt nie mieszka.

OSKAR

Dotąd, oprócz służących nikt w nim nie mieszkał, ale wczoraj przybył tu na jakiś czas jego właściciel.

KLARA

Książę?!

OSKAR

Tak. Jestem domownikiem i zarazem przyjacielem najbliższym księcia.

KLARA

Czy książe jest młody?

OSKAR

Tak i nie — żyje niezbyt długo, lecz doświadczył wiele...

KLARA

O tak! Wyobrażam sobie, ile szczęścia i przyjemności doświadczyć musiał.

OSKAR

Pani tak myśli?

KLARA

Naturalnie, będąc tak bogatym, może robić zawsze co mu się podoba!

OSKAR

Nieszczęście jego w tem tylko, że mnóstwo rzeczy przestało mu się podobać.

KLARA

Jednak są rzeczy zawsze miłe i książę, mogąc tyle doświadczać, musi być jednak bardzo szczęśliwym...

OSKAR

Jakież to rzeczy?

KLARA
wskazując w głębi.

Naprzykład taki ogród. O Boże, ileż razy będąc tu, myślałam: jakie to szczęście siedzieć pod takiemi drzewami, patrzeć na piękne kwiaty; wie pan, w Kwietniu tyle fiołków bywa na tym trawniku, że trawa znika prawie pod niemi i robi się cały fioletowy, a zapach od niego idzie tak silny, że aż do naszego domku dochodzi.

OSKAR

Pani jesteś bardzo wrażliwą na piękność... Więc pani czuje się zupełnie szczęśliwą, odkąd tu mieszka?

KLARA

Nie zupełnie... bo wcale, wcale nie jestem spokojną o zdrowie ojca i przyszłość dzieci.

OSKAR

A o swoją?

KLARA
ze zdziwieniem.

O moją? — A cóż mi się stać może? Jestem już przecie dorosłą i w każdym wypadku dam sobie radę.

OSKAR

To pani szczęśliwszą jest od księcia, bo on nie może dać sobie rady. Sam nie wie, co ma robić z sercem zrażonem, bo po wielokroć zranionem, z dniami i godzinami, które nie mają celu.

KLARA

Biedny! Doprawdy, może jestem zarozumiała, ale zdaje mi się, że będąc na jego miejscu, wiedziałabym co robić z sercem i życiem.

OSKAR

Cóżby pani robiła?

KLARA

Weszłabym na szczyt tej baszty... — widzi pan — tej... na sam szczyt i obejrzała bym caluteńkie miasto. Zobaczyłabym wszystkich, którzy tylko w nim żyją, cierpią... Pan widział kiedy medaljonik z Matką Boską Paryską? Matka Boska stoi, a z obu jej rąk leją się potoki promieni, które pocieszają, oświecają i od złego bronią — gdybym była na miejscu księcia, weszłabym na tę basztę, spuściłabym ręce i lałabym z nich potoki promieni. — O Boże, jaka byłabym szczęśliwa! — chwila milczenia.

OSKAR

Szczęśliwy jestem, że traf pozwolił mi panią poznać...

KLARA
układając robotę w koszyku.

Pora mi już do domu.

OSKAR

Już? Czy pani będzie łaskawa pożyczyć mi tej książki chociaż na chwilkę, przerzucając kartki W Szwajcaryi Słowackiego, tyle razy byłem w tym kraju, poemat znam, zdaje mi się, że znam ale może nie, — może nie?

KLARA

Owszem, — proszę.

OSKAR

Niech mi pani na pożegnanie rączkę poda.

Klara podaje mu rękę — nieco zażenowana i szybkim krokiem zbliża się do domu. Oskar powoli otworzywszy książkę — znika w głębi. SCENA DRUGA
KLARA po chwili WYGRYCZ KLARA
sama

— Dziwny wypadek — spotkać człowieka nieznanego, rozmawiać z nim tak długo i nawet mu książkę pożyczyć — dziwny wypadek — po chw. Nie słyszałam nigdy, aby ktokolwiek tak pięknie czytał! Jaki on miły! Dziwna ta jego zmarszczka na czole, taka głęboka, a pod nią oczy takie szafirowe, czasem śmiałe i śmiejące się — a czasem takie smutne — doprawdy, dziwny wypadek — zamyśla się.

WYGRYCZ
wysoki, chudy, w długim starym paltocie, czapka z gwiazdką, twarz koścista, zżółkła, wyraz kwaśny — wchodzi głównem wejściem, zbliża się do Klary.

Klaro.

KLARA
jakby przebudzona.

Ach — to ty ojcze.

WYGRYCZ

Cóżeś tak się przestraszyła — moje dziecko, o czemże tak myślałaś?...

KLARA
nerwowo.

Myślałam — myślałam — o kwiatach, które tak pięknie kwitną około naszego domu i ocieniają go w sposób tak malowniczy, że nawet zwraca uwagę na siebie. Przed chwilą rozmawiałam dość długo z sekretarzem księcia, panem Przyjemskim, który bardzo chwalił nasz domek.

WYGRYCZ
kwaśny.

Więc książe powrócił?...

KLARA

Powrócił. Znasz go ojcze?

WYGRYCZ
j. w.

Widziałem raz — dawno już — od kilku lat nie pokazał się tutaj. Jest tak możnym, posiada takie imie, że gdyby był pomiędzy nami, gdyby nas znał, gdyby wchodził w stan rzeczy i ludzi, każde jego słowo mogło by być poparciem, oświeceniem, każdy czas błogosławieństwem... Książę jednak woli bujać po świecie...

KLARA

Mój tateczku — mnie się zdaje, że nie powinniśmy sądzić surowo ludzi, tak innych, od nas, zupełnie innych.

WYGRYCZ

Jakto innych?... Co za innych? Dlaczego innych? Zwarjowałaś, czy co? Wszystkich jeden Bóg stwarza i jedna ziemia nosi, wszyscy grzeszą, cierpią i muszą umierać, a to jest wielka jednostajność, ogromna jednostajność... Umrze, jedno prawo i jeden sąd: król albo cygan — albo człowiek słucha prawa boskiego, służy bliźnim swoim i każdej sprawie dobrej albo nie czyni tego. Pierwszy może sobie być nawet grzesznym człowiekiem, ale zawsze będzie czegoś wart, drugi trzech groszy nie wart i po wszystkiem — (całuje ją w czoło serdecznie). Ale ty jeszcze tego wszystkiego nie rozumiesz. — Słońce już zaszło — i nie długo gwiazdy świecić będą, czuję się dziś więcej niż zwykle zmęczonym. Ot bieda w górze, bieda w powietrzu, bieda na dole. Wiele brakuje do dobrego wszędzie i każdemu, kaszląc wchodzi do domku.

SCENA TRZECIA
KLARA. — OSKAR.
który przed chwilą ukazał się w głębi — wchodzi po cichu przez furtkę, znajdującą się między sztachetami. OSKAR
z uśmiechem.

To znowu ja.

KLARA
zdziwiona.

Którędy pan wszedł?

OSKAR
j. w.

Drogą pospolitą — przez bramkę w sztachetach. Przechodząc przez ogród zobaczyłem panią na ganku. Z kim pani rozmawiała?

KLARA

To mój ojciec. — Jest bardzo słabego zdrowia.

OSKAR

Cóż jest ojcu pani?

KLARA

Coś piersiowego.

OSKAR

To smutne. Ponieważ pani tak bardzo lubi kwiaty, przynoszę je.

KLARA
z radością.

To z ogrodu księcia? — Móżeby się rozgniewał, gdyby wiedział że je pan dla mnie zrywał.

OSKAR

A teraz zapomnijmy o wszystkich kłopotach domowych i niedomowych, o wszystkiem co złe, co małe, co boli i pójdźmy w świat lepszy. — Wyszukałem w bibljotece książkę — dla pani — pozwoli pani, abym czytał?

KLARA
cicho.

Już się ściemniać zaczyna. — siada na ławeczce — Oskar obok niej.

OSKAR

Och — czytać jeszcze można doskonale. — czyta.

«Jest chwila, gdy się ma księżyc pokazać, 
Kiedy się wszystkie słowiki uciszą. 
I wszystkie liście bez szelestu wiszą, 
I ciszej źródło po murawach dyszy.  
 
O takiej chwili, och! dwa serca płoną, 
Jeśli zaś mają przebaczyć — przebaczą, 
Jeżeli o czemś zapomnieć — zapomną. 
Słowiki jęczą i fontanna płynie, 
Mówią mi o niej — ja serce otwieram, 
I o śmierć prędką — modlę się z rozpaczą».  
 
Spogląda na Klarę, która
1 2 3
Idź do strony:

Darmowe książki «Zygmunt Przybylski, Pieśń przerwana (obrazek sceniczny) - Eliza Orzeszkowa (gdzie można czytać za darmo książki TXT) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!
Dodaj komentarz