Państwo - Platon (czytanie dla przedszkolaków .txt) 📖
Krótki opis książki:
Najobszerniejsze, poza Prawami, i najbogatsze treściowo dzieło Platona, będące kamieniem węgielnym europejskiej filozofii, odegrało także wielką rolę w rozwoju myśli politycznej i teologii chrześcijańskiej. W formie dialogu Sokratesa z kilkoma osobami autor przedstawia syntezę swoich poglądów na temat etyki, teorii bytu, teorii poznania i filozofii politycznej. Wychodząc od analizy tego, czym jest sprawiedliwość, czy warto być sprawiedliwym, jaki jest związek między sprawiedliwością a szczęściem, przechodzi do rozważań nad pochodzeniem miasta-państwa i przedstawia koncepcję idealnego państwa, opartego na idei sprawiedliwości, podzielonego na wyspecjalizowane klasy społeczne i rządzonego przez mędrców-filozofów. Omawia także rolę poetów, wojowników i filozofów w społeczeństwie, dyskutuje różne dobre i złe strony istniejących form rządów, przedstawia swoją teorię idei, niematerialnych wiecznych bytów, w stosunku do których rzeczy są jedynie cieniami, a na koniec swojej długiej obrony sprawiedliwości przedstawia wizję zaświatów, przekonuje o nieśmiertelności duszy ludzkiej, wynagradzanej za dobre życie.
„Więc doprawdy, że do rządów nie powinni się brać ludzie, którzy się w rządzeniu kochają”.
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
- Autor: Platon
- Epoka: Starożytność
- Rodzaj: Epika
Czytasz książkę online - «Państwo - Platon (czytanie dla przedszkolaków .txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Platon
od dźwięku D. [przypis edytorski]
194. trójkąt — tu: określenie wielostrunowego instrumentu muzycznego, zapewne od kształtu pudła rezonansowego. [przypis edytorski]
195. pektida — gr. pēktis (πηκτίς), w oryg. D. lm: pektidon (πηκτίδων); staroż. wielostrunowy instrument muzyczny szarpany, wzmiankowany w różnych źródłach, najprawdopodobniej rodzaj harfy. [przypis edytorski]
196. panharmoniczny (z gr.) — wszechharmoniczny; tu: umożliwiający granie we wszystkich tonacjach. [przypis edytorski]
197. kitara — staroż. grecki instrument muzyczny, odmiana liry. [przypis edytorski]
198. Marsjasz (mit. gr.) — satyr z Frygii, mistrz gry na aulosie (rodzaj podwójnego fletu, instrument muz. złożony z dwu długich piszczałek); wyzwał na pojedynek muzyczny Apolla, grającego na lirze, a po przegranej został przez niego żywcem obdarty ze skóry. [przypis edytorski]
199. stopa — najmniejsza jednostka miary rytmicznej wiersza, w wersyfikacji antycznej: określony układ sylab długich i krótkich. [przypis edytorski]
200. Damon z Aten (V w. p.n.e.) — grecki teoretyk muzyki, doradca Peryklesa. [przypis edytorski]
201. enoplios — staroż. grecka stopa wierszowa, nazwana „złożoną”, gdyż łączy stopę o stosunku 1:2 lub 2:1 ze stopą 2:2; dokładne znaczenie tego terminu jest sporne. [przypis edytorski]
202. daktyl — w metryce iloczasowej stopa metryczna składająca się z trzech sylab: jednej długiej i dwóch krótkich, tak jak w greckim wyrazie dáktylos. [przypis edytorski]
203. jamb — w metryce iloczasowej stopa złożona z dwóch sylab: krótkiej i długiej. [przypis edytorski]
204. trochej — w metryce iloczasowej stopa złożona z dwóch sylab: długiej i krótkiej. [przypis edytorski]
205. konstytucja — tu: zespół indywidualnych cech budowy duszy, jej konstrukcja. [przypis edytorski]
206. walny — mający decydujące znaczenie. [przypis edytorski]
207. wikt (daw.) — wyżywienie. [przypis edytorski]
208. Hellespont — cieśnina między Półwyspem Bałkańskim a Azją Mniejszą, łącząca Morze Egejskie z morzem Marmara, ob. Dardanele. [przypis edytorski]
209. Korynt — miasto na przesmyku łączącym Peloponez z płn. Grecją; jedno z największych i najważniejszych miast staroż. Grecji, ośrodek handlu i rozrywki (sportowe igrzyska istmijskie); znajdowała się tam m.in. świątynia bogini miłości i płodności Afrodyty, znana jako ośrodek sakralnej prostytucji, stąd eufemizm „dziewczęta z Koryntu” na określenie prostytutek. [przypis edytorski]
210. attyckie — z Attyki, krainy hist. we wsch. części Grecji, zjednoczonej przez Ateny w miasto-państwo. [przypis edytorski]
211. dowcipny (daw.) — inteligentny, sprytny, rozumny. [przypis edytorski]
212. Asklepios (mit. gr.) — heros i bóg sztuki lekarskiej; synowie Asklepiosa a. Asklepiadzi: określenie lekarzy w staroż. Grecji, ponieważ tworząc stowarzyszenia przy świątyniach, zobowiązywali się uznawać swojego mistrza za rodzonego ojca, a siebie wzajemnie za braci. [przypis edytorski]
213. Eurypylos (mit. gr.) — syn Euajmona, wódz Tessalczyków, walczący w wojnie trojańskiej po stronie greckiej, zraniony strzałą przez Parysa; zob. Iliada XI 575–572. [przypis edytorski]
214. pramnijskie wino — określenie użyte przez Homera, na temat pochodzenia tego wina w czasach klasycznych wysuwano różne spekulacje. [przypis edytorski]
215. jego [Asklepiosa] synowie pod Troją nie gniewali się na służącą, kiedy zranionemu Eurypylosowi dawała pić wino pramnijskie obficie zasypane (...) i nie ganili Patroklosa za to leczenie — pomieszane dwa różne wydarzenia: wino takie przygotowała Hekamede, branka Nestora, podając jako posilny napój wojownikom, którzy wrócili z pola walki: Nestorowi oraz ranionemu przez Parysa w bark Machaonowi, synowi Asklepiosa, którego jako lekarza dla bezpieczeństwa zwieziono z bitwy (Iliada XI 621 i nast.); u Homera nie ma w tej scenie wzmianki o leczeniu ani o Eurypylosie; Patroklos jest gościem w namiocie Nestora, zaś wracającego z pola bitwy rannego Eurypylosa napotyka później i sam go leczy, w jego namiocie (XI 806–XII 1, XV 390–394). [przypis edytorski]
216. Herodikos (V w. p.n.e.) — grecki medyk, który jako pierwszy stosował ćwiczenia fizyczne jako metodę terapeutyczną, zalecał masaż i dietę; uważany za jednego z nauczycieli Hippokratesa. [przypis edytorski]
217. Fokylides z Miletu (VI w. p.n.e.) — poeta grecki, autor dystychów elegijnych i heksametrów ze zwięzłymi wskazówkami moralnymi. [przypis edytorski]
218. jego [Asklepiosa] synowie na wojnie pod Troją — wg Iliady: Machaon i Podalejrios, rodzeni synowie Asklepiosa, wodzowie Tessalczyków. [przypis edytorski]
219. krew wyssali, a potem łagodnym lekarstwem smarują — Iliada IV 218; cytat niedokładny: ranę Menelaosa opatrywał tylko Machaos. [przypis edytorski]
220. kykeon — starogrecka polewka z wina, tartego sera i jęczmienia, często także miodu i ziół. [przypis edytorski]
221. Midas (mit. gr.) — król Frygii; wszystko, czego się dotknął, zamieniało się w złoto. [przypis edytorski]
222. tęgi — mocny, dzielny, dobry w swojej dziedzinie. [przypis edytorski]
223. kopijnik — żołnierz ciężkiej jazdy uzbrojonej w kopie i miecze. [przypis edytorski]
224. pasjonat — tu: człowiek łatwo wpadający w pasję, wybuchający gniewem. [przypis edytorski]
225. czeladź (daw.) — służba. [przypis edytorski]
226. śpichrz — spichlerz; budynek a. pomieszczenie przeznaczone do przechowywania ziarna zbóż. [przypis edytorski]
227. taksa — stawka, urzędowo ustalona stawka, opłata za usługę. [przypis edytorski]
228. posiędą (daw.) — dziś: posiądą. [przypis edytorski]
229. osobliwie (daw.) — szczególnie. [przypis edytorski]
230. Hellen — Grek. [przypis edytorski]
231. ...najwięcej się ludziom podoba, którą pośród śpiewaków najnowsza moda przynosi — Odyseja I 351–352. [przypis edytorski]
232. konstytucja — tu: ustrój państwa, regulowany prawami. [przypis edytorski]
233. łokieć — daw. miara długości, równa ok. 60 cm. [przypis edytorski]
234. hydra (mit. gr.) — potwór z wieloma głowami, odrastającymi po ścięciu, zabity przez Heraklesa. [przypis edytorski]
235. Apollo Delficki (mit. gr.) — bóg wieszczbiarstwa Apollo jako opiekun świątyni w Delfach, ze słynną wyrocznią. [przypis edytorski]
236. na środku ziemi siedzi, na samym jej pępku — w ośrodku kultowym Apolla w Delfach znajdował się kamień zwany omfalos (pępek), uważany za środek ziemi. [przypis edytorski]
237. pomieniać (daw.) — zamieniać, wymieniać. [przypis edytorski]
238. Tracja — staroż. kraina leżąca na pograniczu dzisiejszej Bułgarii, Grecji i Turcji. [przypis edytorski]
239. Skytowie (z gr.), dziś: Scytowie — koczownicze ludy irańskie zamieszkujące w starożytności stepy środkowej Eurazji, od wybrzeży Morza Czarnego po Morze Aralskie, Syr-darię i Amu-darię. [przypis edytorski]
240. szedł raz z Pireusu na górę pod zewnętrzną stroną muru północnego — port w Pireusie był połączony z Atenami linią zbudowanych w połowie V w. p.n.e. tzw. Długich Murów, chroniących zaopatrzenie miasta drogą morską w razie oblężenia. Zostały zburzone przez Spartan po klęsce Aten w wojnie peloponeskiej (404 p.n.e.). [przypis edytorski]
241. W pierś się uderzył i serce poskramiał słowy mocnymi — Odyseja XX 17, Odyseusz, nie mogąc zasnąć i rozmyślając o walce z zalotnikami. [przypis edytorski]
242. zanimeś to należycie roztrząsnął — inaczej: zanim to należycie roztrząsnąłeś (konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika). [przypis edytorski]
243. gdyby ktoś był tamto przepuścił — przykład użycia czasu zaprzeszłego, wyrażającego czynność wcześniejszą niż opisana czasem przeszłym lub niezrealizowaną możliwość, jak w tym przypadku; dziś: gdyby ktoś tamto przepuścił. [przypis edytorski]
244. więcem przeszedł — inaczej: więc przeszedłem (konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika). [przypis edytorski]
245. Adrastea a. Adrasteja (mit. gr.) — bogini nieuchronnej sprawiedliwości (jej imię tłumaczy się jako „Nieunikniona”, „Ta, której nic nie umknie”), utożsamiana z Nemezis. [przypis edytorski]
246. pospołu (daw.) — wspólnie, razem. [przypis edytorski]
247. Lakedajmonowie — mieszkańcy Lakedajmonu (gr., dziś raczej: Lacedemonu), tj. Sparty; Spartanie. [przypis edytorski]
248. może się nam jaki delfin trafi pod wierzch — zapewne aluzja do opowieści o pieśniarzu Arionie, zmuszonym przez marynarzy do wyskoczenia za burtę statku, oraz delfinie, który wziął go na grzbiet i dowiózł do lądu; zob. Herodot, Dzieje I 24. [przypis edytorski]
249. po megarejsku — tu: na sposób sofistów z Megary, używając niejednoznaczności potocznego języka do tworzenia paradoksów, pozornie sprzecznych wniosków. [przypis edytorski]
250. przeciwić się (daw.) — sprzeciwiać się. [przypis edytorski]
251. Niemałej faliś uniknął — inaczej: niemałej fali uniknąłeś (konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika). [przypis edytorski]
252. zbożny (daw.) — pobożny, uczciwy, szlachetny. [przypis edytorski]
253. rokosz — bunt. [przypis edytorski]
254. ochronka (daw.) — zakład opiekuńczy dla dzieci, sierociniec a. przedszkole. [przypis edytorski]
255. familiarnie — poufale, tak jak w rodzinie (z łac.: familia). [przypis edytorski]
256. poziomy (daw.) — przyziemny, pospolity. [przypis edytorski]
257. więcej daje połowa niż całość — Hezjod, Prace i dnie 40. [przypis edytorski]
258. Ajas zw. Wielkim (mit. gr.) — syn Telamona, króla Salaminy, uczestnik wojny trojańskiej, najdzielniejszy po Achillesie wojownik achajski. [przypis edytorski]
259. jak się Ajas odznaczył na wojnie, to dostał w nagrodę długi kawał polędwicy — podczas uczty został wyróżniony przez Agamemnona, wodza naczelnego, szczególnie pięknym kawałem mięsa; zob. Iliada VII 321–322. [przypis edytorski]
260. damy fotele zaszczytne, i mięso, i pełne puchary — Iliada VIII 162; cytat zmieniony: Hektor woła za uciekającym Nestorem, że dotychczas Grecy czcili go w ten sposób, ale teraz przestaną. [przypis edytorski]
261. Duchy się robią z nich czyste i potem chodzą po ziemi... — Hezjod, Prace i dnie 121. [przypis edytorski]
262. Znienackaś ty wyskoczył — inaczej: znienacka ty wyskoczyłeś (konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika). [przypis edytorski]
263. eunuch — kastrat. [przypis edytorski]
264. próżen (daw.) — próżny, pozbawiony. [przypis edytorski]
265. Momos (mit. gr.) — bóg będący uosobieniem krytyki, satyry i szyderstwa; z powodu ciągłego krytykowania i wyśmiewania innych bogów wygnany z Olimpu. [przypis edytorski]
266. osobliwie (daw.) — szczególnie. [przypis edytorski]
267. sofiści — greccy filozofowie i wędrowni nauczyciele, którzy za opłatą przygotowywali do życia publicznego i kariery politycznej, uczyli sztuki przemawiania i przekonywania, głosili względność prawdy. [przypis edytorski]
268. diomedyjska konieczność — wynikająca z przymusu; greckie wyrażenie odnoszące się do epizodu z Małej Iliady, obecnie zaginionego eposu, w którym Diomedes związał Odyseusza i prowadził przed sobą, popychając mieczem, do obozu, gdyż tamten próbował go zabić, żeby zagarnąć skradziony przez nich wspólnie z Troi święty posążek Ateny (palladion). [przypis edytorski]
269. kryminał — tu: areszt, więzienie. [przypis edytorski]
270. bękart — dziecko pozamałżeńskie. [przypis edytorski]
271. sofizmat — pozornie poprawne rozumowanie rozmyślnie dowodzące nieprawdziwej tezy, w rzeczywistości opierające się na zatajonym błędzie. [przypis edytorski]
272. ostać się (daw.) — przetrwać. [przypis edytorski]
273. potwarz — oszczerstwo; nieprawdziwy zarzut, kłamliwe oskarżenie. [przypis edytorski]
274. Heraklit z Efezu (ok. 540–ok. 480 p.n.e.) — filozof grecki, zaliczany do jońskiej szkoły filozofii przyrody; za zasadę pierwotną (arché) wszechświata uważał ogień, za cechę bytu zaś zmienność, nieustanne zanikanie i stawanie się (co wyraził w sławnym zdaniu „wszystko płynie”); gasną o wiele bardziej niż słońce u Heraklita, bo nie zapalają się na nowo: według Heraklita słońce codziennie się odnawia. [przypis edytorski]
275. Homer mówił o tym, co w ludziach mieszka, że to jest boskie i do bogów podobne — używał określenia „do bogów podobny”, zob. Iliada I 131, Odyseja III 416. [przypis edytorski]
276. gotówem — skrócone: gotów jestem. [przypis edytorski]
277. miarkować (daw.) — dostrzegać, orientować się, rozumieć. [przypis edytorski]
278. Helios (mit. gr.) — bóg i personifikacja słońca. [przypis edytorski]
279. abyś nie myślał, że się bawię w etymologie — chodzi o dwa wyrazy: horatós i uranós. [przypis tłumacza]
280. dialektyka — sztuka dyskutowania, zwłaszcza umiejętności rozumowego dochodzenia do prawdy przez ujawnianie i przezwyciężanie sprzeczności w rozumowaniu przeciwnika. [przypis edytorski]
281. trafnieś to pojął — inaczej: trafnie to pojąłeś (konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika). [przypis edytorski]
282. być na ziemi i służyć gdzieś u jakiegoś biedaka — Odyseja XI 489. [przypis edytorski]
283. Wyspy Szczęśliwych a. Wyspy Szczęśliwe (mit. gr.) — wyspy na zachodnim krańcu ziemi, gdzie w nagrodę za dobre życie przebywają po śmierci sławni bohaterowie. [przypis edytorski]
284. tyle, co skorupkę odwrócić — odniesienie do zabawy dziecięcej, w której podrzucano muszlę lub skorupkę glinianą, z jednej strony czarną, z drugiej białą, i sprawdzano, jak upadnie. [przypis edytorski]
285. Palamedes
Darmowe książki «Państwo - Platon (czytanie dla przedszkolaków .txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie
Dodaj komentarz
Uwagi (0)