Pojęcia i twierdzenia implikowane przez pojęcie istnienia - Stanisław Ignacy Witkiewicz (Witkacy) (jak czytać książki na tablecie za darmo .txt) 📖
Krótki opis książki:
Pojęcia i twierdzenia implikowane przez pojęcie istnienia to jedno z najważniejszych dzieł filozoficznych Stanisława Ignacego Witkiewicza. Tekst stanowi wykład jego systemu filozoficznego, zwanego monadyzmem biologicznym. Autor w celu lepszego zaprezentowania swojej teorii skonstruował również precyzyjny słownik pojęć i skrótów, których objaśnienia Czytelnik znajdzie na końcu tomu.
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
- Autor: Stanisław Ignacy Witkiewicz (Witkacy)
- Epoka: Dwudziestolecie międzywojenne
- Rodzaj: Epika
Czytasz książkę online - «Pojęcia i twierdzenia implikowane przez pojęcie istnienia - Stanisław Ignacy Witkiewicz (Witkacy) (jak czytać książki na tablecie za darmo .txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Stanisław Ignacy Witkiewicz (Witkacy)
(IPN) w Rzeczywistej Przestrzeni, stanowiące „materię
martwą”.
(OT) = Trwanie obecne.
(BT) = Trwanie byłe.
(PT) = Trwanie przyszłe.
(t0) = Minimalny czas trwania (X).
(r0) = Minimalna rozciągłość, wypełniona przez (X) dla (AT).
(Xj/tN) = Jakości jednoistne bardziej trwaniowe.
(Xj/rN) = „ „ „ rozciągłościowe.
(Xg) — Jakość zasadnicza graniczna dwoista i wewnętrzno-zewnętrzna.
(Xw) = Jakość wewnętrzna.
(Xz) = Jakość złożona.
(Xf) = Jakość formalna.
(Xc) = Jakość ciężaru.
(Xt/fN) = Jakości formalne czasowe.
(Xr/fN) = „ „ przestrzenne.
(Xtemp.N) = „ ciepła.
(XpN) = „ przyjemne.
(XnpN) = „ nieprzyjemne.
(IPARN) = Rozciągłości innych (IPN).
(IPCN) = Istnienia Poszczególne częściowe, składające dane (IP) jako ich organizację.
(KX) = Kompleks jakości.
(KO) = „ „ obecny.
(KB) = „ „ byłych w chwili obecnej trwający.
(KOF) = „ „ fantastyczny (jakości byłych, nieodpowiadających byłej rzeczywistości).
(AcRN) = Drobne rozciągłości, którymi operuje fizyka (elektrony).
(PBXN) = Jakości pół-byłe, pół-wspomnieniowe.
(V0) = Minimalna szybkość.
Czas (W) = Czas wyraźności (BT).
Przypisy:
1. Żeleńska, Zofia (1886–1956) — żona Tadeusza Boya-Żeleńskiego, pierwowzór Zosi z Wesela Stanisława Wyspiańskiego. [przypis edytorski]
2. Rembowski, Jerzy (1887–1958) — żołnierz Legionu Puławskiego i Wojska Polskiego, uczestnik I wojny światowej i kampanii wrześniowej. [przypis edytorski]
3. z punktu — od razu, natychmiast. [przypis edytorski]
4. M. S. Z. — Ministerstwo Spraw Zagranicznych. [przypis edytorski]
5. G. P. U. — GPU (ros. Государственное Политическое Управление, ГПУ: Państwowy Zarząd Polityczny) — sowiecka policja polityczna, funkcjonująca od 6 lutego 1922 do 2 grudnia 1923 roku. [przypis edytorski]
6. Mopr — Międzynarodowa Organizacja Pomocy Rewolucjonistom (MOPR), organizacja społeczna założona w 1922 roku w Moskwie w celu niesienia pomocy rewolucjonistom, więźniom politycznym i ich rodzinom. [przypis edytorski]
7. Gisz — Generalny Inspektorat Sił Zbrojnych (GISZ), powołany dekretem Prezydenta RP Ignacego Mościckiego z dnia 6 sierpnia 1926. [przypis edytorski]
8. Załączona tablica symbolów — wskazany spis znajduje się na końcu tomu. [przypis edytorski]
9. Leibniz, Gottfried Wilhelm (1646–1716) — niemiecki filozof, prawnik, dyplomata, historyk i bibliotekarz. [przypis edytorski]
10. Kant, Immanuel (1724–1804) — niemiecki filozof oświeceniowy, profesor logiki i metafizyki na Uniwersytecie Albrechta w Królewcu. [przypis edytorski]
11. Mach, Ernst (1838–1916) — austriacki fizyk, filozof i historyk nauki. [przypis edytorski]
12. Husserl, Edmund (1859–1938) — niemiecki matematyk i filozof, jeden z głównych twórców fenomenologii. [przypis edytorski]
13. Carnap, Rudolf (1891–1970) — niemiecki filozof, logik i matematyk, jeden z głównych przedstawicieli pozytywizmu logicznego (neopozytywizmu). [przypis edytorski]
14. Russell, Bertrand (1872–1970) — brytyjski filozof, logik, matematyk, działacz społeczny i eseista. [przypis edytorski]
15. Chwistek, Leon (1884–1944) — polski naukowiec zajmujący się filozofią i matematyką, a także malarz, prozaik, teoretyk sztuki. [przypis edytorski]
16. Analysis of Mind — Analiza myślenia, tekst Russella z 1921 roku. [przypis edytorski]
17. Wielość rzeczywistości — Wielość rzeczywistości w sztuce, dzieło Chwistka z 1924 roku lub, ogólniej, jego koncepcja wielości rzeczywistości. [przypis edytorski]
18. psychologizm — pogląd w różnych dziedzinach wiedzy (pedagogika, teoria literatury, religioznawstwo, filozofia), zakładający determinujący wpływ czynników psychologicznych. [przypis edytorski]
19. empiriokrytycyzm —„drugi pozytywizm”, pozytywistyczny nurt filozoficzny z przełomu XIX i XX wieku. [przypis edytorski]
20. Avenarius, Richard (1843–1896) — niemiecki filozof, twórca empiriokrytycyzmu. [przypis edytorski]
21. realizm naiwny — naturalny pogląd, który wyznaje każdy człowiek przed wszelką refleksją filozoficzną. [przypis edytorski]
22. explicite (łac.) — jasno, wyraźnie. [przypis edytorski]
23. implicite (łac.) — do wydedukowania z kontekstu, domyślnie. [przypis edytorski]
24. resorbować — wchłaniać, wsysać. [przypis edytorski]
25. en fin de compte (fr.) — koniec końców, w ostatecznym rozrachunku. [przypis edytorski]
26. Cornelius, Hans (1863–1947) — filozof i psycholog niemiecki; Witkacy uważał go za swego mistrza. [przypis edytorski]
27. solipsyzm — pogląd subiektywno-idealistyczny głoszący, że istnieje jedynie jednostkowy podmiot poznający, a cała rzeczywistość jest tylko zbiorem jego subiektywnych wrażeń. [przypis edytorski]
28. pseudo-definicja — pseudo-definicją nazywam poprawne określenie danego pojęcia, jednak niewyczerpujące całkowicie całej jego treści, której część pozostaje niesprowadzalna. [przypis autorski]
29. fenomenologia — XX-wieczny kierunek filozoficzny, polegający na opisie i oglądzie tego, co jest dane bezpośrednio. [przypis edytorski]
30. intuicje — zaznaczam, że pojęcie to będzie później ściśle określone, przy czym straci ono, mam nadzieję, na swej często nadużywanej tajemniczości. [przypis autorski]
31. komplikacje — w przedstawieniu niniejszego systemu wstrzymam się od wszelkiej krytyki. Ewentualnie przejdę do krytycznego oświetlenia pewnymi typowych systemów w dalszych pracach. [przypis autorski]
32. wmarznąć — być uwięzionym przez lód. [przypis edytorski]
33. rudymentarny — podstawowy, elementarny. [przypis edytorski]
34. nieograniczona podzielność Istnienia — co może być zanalizowane po przyjęciu explicite pojęcia przestrzeni, a nie tylko w tej nieścisłej formie na podstawie pojęć poglądu życiowego, których musieliśmy użyć tylko dla możności wyjaśnień „intuicyjnych”, tzn. tu opartych na wyobrażeniach narzucających się bezpośrednio — ileż znaczeń ma to rozkoszne dla niektórych, a tak niebezpieczne słówko „intuicja” — rozprawię się z nim później. [przypis autorski]
35. Fournier d’Albe, Edmund Edward (1868–1933) — irlandzki fizyk. [przypis edytorski]
36. intuicyjnie — ogólnie można scharakteryzować „Intuicję” jako narzucanie się pewnych przekonań czy poglądów, nieopartych na doświadczeniu ani na rozumowaniach i niepretendujących bezwzględnie do absolutnej prawdziwości. Potem postaram się wyjaśnić, na czym to polega. [przypis autorski]
37. Forma Istnienia — na razie pozostawiam pojęcia: Formy i Rzeczywistości bez ścisłych definicji, w tym stopniu ścisłości, w jakim zwykliśmy używać ich w poglądzie życiowym. [przypis autorski]
38. rzeczywistość — rzeczywistością, jak to się później okaże, i to jedną i jedyną, będą w systemie tym tylko (IPN) i jakości w ich trwaniach. [przypis autorski]
39. łatwiej — właściwie, wobec konieczności absolutnej przyjęcia pojęcia Nieskończoności, nie należałoby używać słów: „trudniej” lub „łatwiej” — ale nie ma innego sposobu wyrażenia zachodzącej tu różnicy. [przypis autorski]
40. nie-do-pomyślenia — ponieważ znaczenia pojęć w ogóle, a w szczególności pojęć pierwotnych, których definicji podać nie możemy, opierają się na wyobrażeniach (adekwatnych lub nieadekwatnych, jak np. w stosunku do pojęć sprzecznych lub wysoce abstrakcyjnych, np. żelazne drzewo, Czas Abstrakcyjny), używamy wyrażeń „nie-do-pomyślenia” i „nie-do-wyobrażenia” jako ekwiwalentnych. [przypis autorski]
41. Czas i Przestrzeń — nie będę powtarzał tu truizmów na temat jednokierunkowości i jednowymiarowości Czasu i wielowymiarowości Przestrzeni. Jeśli mówię Przestrzeń, rozumiem pod tym pojęciem Przestrzeń trójwymiarową. Nie możemy sobie wyobrazić czegoś istniejącego, co miałoby mniej lub więcej jak 3 wymiary. Trójwymiarowość wypełnia naszą potrzebę najśmielszych nawet wyobrażeń i nie mielibyśmy gdzie wpakować w naszą przestrzeń jeszcze choćby jednego wymiaru. Podobnie — mimo wszelkich analitycznych tricków — linia prosta ma swoje stanowisko specjalne i jedyne, nawet poza kwestią odległości i osi ruchu wirowego. Jest ona nie-do-zdefiniowania i tak konieczna do przyjęcia jak nieskończoność aktualnej Przestrzeni, choćby nawet w danym punkcie rozwoju fizyki wygodniej było opisać nasz wycinek świata w terminach geometrii nieeuklidesowej lub przestrzeni cztero- czy pięciowymiarowej. [przypis autorski]
42. rzeczywiste trwanie — w przeciwieństwie do Przestrzeni. [przypis autorski]
43. jedność — kwestię jedności Istnienia, poza jednością jego jako trwającego w jedynej Przestrzeni, będę mógł rozważać później. [przypis autorski]
44. jedynie w stosunku do ograniczonych (IPN) — względnie w stosunku do tzw. „układów martwych”, o czym później. [przypis autorski]
45. granica — przykładem „granicy” mogą być styczne do hiperboli, które przybliżają się do krzywej nieskończenie, nie osiągając nigdy punktu styczności. Inny przykład fantastyczny: przypuśćmy, że na biegunie temperatura wynosi absolutne 0 = 273° i że stworzenie chcące osiągnąć biegun zmniejsza się w ten sposób, że przy — 273 musi osiągnąć wielkość 0. Stworzenie takie osiągnie biegun „granicznie”, tzn. aktualnie nie osiągnie go nigdy, przybliżając się doń nieskończenie. [przypis autorski]
46. bezpośrednio — pojęcia „bezpośrednio” używam na razie w tym znaczeniu, co „dla (IP) samego dla siebie jako takiego”. [przypis autorski]
47. jedno trwanie samo dla siebie = (AT) z jedną rozciągłością samą dla siebie = (AR) — dodatek A przy pojęciach T i R oznacza jedyność i tożsamość każdego (IP) jako T i R. [przypis autorski]
48. Jedna Forma Istnienia — zwracam uwagę, że koncepcja Jedności Formy Istnienia Dwoistej czasowo-przestrzennej nie ma nic wspólnego z hiperprzestrzenią Minkowskiego i z traktowaniem matematycznym Czasu jako czwartego wymiaru hiperprzestrzeni. [przypis autorski]
49. samo dla siebie — dalej będę opuszczał dodatek „samo dla siebie”, uważając, że jest ono już zawarte w samym symbolu (AT). [przypis autorski]
50. dla (AT) —- pojęcie: „dla (AT)” będzie mogło być określone dokładnie później, kiedy przekonamy się, że elementami wielości każdego (IP) będą dla (AT) właśnie jakości (dźwięki, barwy, dotyki itp.). [przypis autorski]
51. disparat (niem.) — rozbieżny. [przypis edytorski]
52. prawda absolutna w systemie Ogólnej Ontologii — stwierdzenie możliwości jakiegokolwiek poglądu fizykalnego jest prawdą absolutną, ale nie implikuje w ogóle to prawdziwości w znaczeniu naukowym każdego takiego danego poglądu w obrębie fizyki. [przypis autorski]
53. Ich als praktische Einheit (niem.) — ja jako praktyczna (funkcjonalna) jednostka. [przypis edytorski]
54. absolutna konieczność — inderterminizm w obrębie fizyki uważam za stan przejściowy albo też, w przeciwnym razie, za symptom, że fizyka w naszym układzie zatrzymała się w punkcie niedoskonałym swego rozwoju. (O tym problemie później). Można by przypuścić również, że indeterminizm fizykalny jest potwierdzeniem w pewnym sensie przedstawionej tu teorii „materii martwej” i że fizyka dobrała się w swoim posuwaniu się w kierunku małości do drobnych (IPN), składających naszą „materię martwą” — ale to byłoby niezmiernie nieprawdopodobne. Najprawdopodobniej będzie to pewnego gatunku konwencjonalizm, przy pomocy którego konsekwentniej możemy opisać w danej chwili świat w pewnym stopniu małości — nie będzie to indeterminizm obiektywny, bo takie pojęcie sensu poza ruchami żywego stworu nie ma, tylko indeterminizm „ułomnościowy”, wynikający z małości badanych przedmiotów. [przypis autorski]
55. tożsamość w trwaniu — zobaczymy później, że będziemy mogli założyć przerwy w (AT), przyjmując jednak stale trwającą organizację (IPN) w (AR) danego (IP), przy czym związki tej organizacji mogą być ściślejsze lub luźniejsze w pewnych granicach. [przypis autorski]
56. unbemerkter Hintergrund (niem.) — tło zmieszane, niedostrzegalne. [przypis edytorski]
57. byłość i teraźniejszość — w jaki sposób trwania przyszłe mogą być w (OT), da się określić dopiero w dalszej analizie pojęcia (AT). [przypis autorski]
58. Zeitempfindung (niem.) — jakość (czucie) czasu. [przypis edytorski]
59. Raumempfindung (niem.) — jakość (czucie) przestrzeni. [przypis edytorski]
60. istność — terminem tym oznaczać będziemy odpowiedniki pojęć rzeczywistych i abstrakcyjnych, z wyjątkiem Istnienia Poszczególnego, a więc np. jakości, stosunki, granice itp. [przypis autorski]
61. samo trwanie, czyli przeżywanie bezpośrednie — odróżnić należy pojęcie trwania samego dla siebie = (AT) od pojęcia trwania czegoś innego, jakiejś jakości np. Pierwsze określić możemy jako „ja” stanowiące, na podstawie istnienia w (OT) trwania byłego, jedność = jedność oosobowości, tożsamą ze sobą w ciągu całego trwania różnorodnych swych elementów, czyli jakości. [przypis autorski]
62. samo dla siebie, czyli ostateczny, bezwzględny byt, absolutnie już do niczego niesprowadzalny — zwracam uwagę, że pogląd mój nie ma nic wspólnego z teorią Bergsona, uznającego pojęciowe poznanie za nieadekwatne z rzeczywistością i przeciwstawiającego mu poznanie intuicyjne. Jest to według mnie zupełnie bezpłodne podstawianie bezpośredniego przeżywania za nie same. [przypis autorski]
63. jakości założyć musimy —- o ile nie chcemy być konsekwentnymi solipsystami, co by według mnie zabraniało wszelkich wypowiedzeń o Istnieniu w ogóle. [przypis autorski]
64. monadologia — Monadologia, książka Leibniza z 1714 roku, przedstawiająca podstawy jego systemu ontologicznego. [przypis edytorski]
65. monizm — pogląd filozoficzny, uznający naturę wszelkiego bytu za jednorodną: materialną (materializm, monizm materialistyczny), duchową (spirytyzm, monizm spirytystyczny) lub materialno-duchową (np. panteizm). [przypis edytorski]
66. monada — w pewnych systemach filozoficznych jest substancją prostą, podstawową jednostką, bytem duchowym niemającym charakteru czasowego. [przypis edytorski]
67. à propos (fr.) — wyrażenie wprowadzające temat wypowiedzi. [przypis edytorski]
68. podstawa ciągłości i tożsamości (AT) — przyszłość, jako sprowadzalna do byłości, przy dodaniu współczynnika oczekiwania (pozytywnego lub negatywnego), sprowadzalnego znowu do następstw (BXN) i (OXN) wewnętrznych, nie będzie brana oddzielnie pod uwagę. [przypis autorski]
69. bezpośrednio dana różnica wymienionych jakości — czy w rozpoznawaniu odgrywa zasadniczą rolę, dołączony do danej (X) jako takiej, obraz jej pamięciowej (BX), mniej lub więcej ściśle zlokalizowany w (BT), nie
Darmowe książki «Pojęcia i twierdzenia implikowane przez pojęcie istnienia - Stanisław Ignacy Witkiewicz (Witkacy) (jak czytać książki na tablecie za darmo .txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie
Dodaj komentarz
Uwagi (0)