Darmowe ebooki » Powieść » Quo vadis - Henryk Sienkiewicz (czytanie dla przedszkolaków .TXT) 📖

Czytasz książkę online - «Quo vadis - Henryk Sienkiewicz (czytanie dla przedszkolaków .TXT) 📖».   Wszystkie książki tego autora 👉 Henryk Sienkiewicz



1 ... 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86
Idź do strony:
być potomkami Romulusa; tu: zaszczytne określenie rdzennych Rzymian. [przypis edytorski]
118. mitra — przepaska na głowę. [przypis edytorski]
119. kryptoportyk — ukryte przejście. [przypis edytorski]
120. Subura — dzielnica Rzymu. [przypis edytorski]
121. mora — gra hazardowa; grający jednocześnie podnosili prawe dłonie, wygrywał ten, kto pierwszy odgadł liczbę wyprostowanych palców. [przypis edytorski]
122. perystyl — dziedziniec otoczony kolumnami. [przypis edytorski]
123. Satyricon — utwór przypisywany Petroniuszowi, obrazujący stosunki panujące w Cesarstwie Rzymskim. [przypis edytorski]
124. ianitor (łac.) — odźwierny. [przypis edytorski]
125. ostium (łac.) — wejście. [przypis edytorski]
126. salve (łac.) — witaj. [przypis edytorski]
127. gryf — legendarne stworzenie, lew z głową i skrzydłami orła. [przypis edytorski]
128. żółwiowiec — szylkret, masa ze skorupy żółwia. [przypis edytorski]
129. velarius (łac.) — niewolnik zajmujący się zasłonami i kotarami. [przypis edytorski]
130. tablinum (łac.) — pokój gościnny. [przypis edytorski]
131. centurion — dowódca centurii, oddziału złożonego ze stu żołnierzy. [przypis edytorski]
132. domus transitoria (łac.) — dom przechodni, nazwa pałacu Nerona. [przypis edytorski]
133. oecus (łac.) — reprezentacyjne pomieszczenie z oknem wychodzącym na ogród. [przypis edytorski]
134. domina (łac.) — pani. [przypis edytorski]
135. Saturn (mit. rzym.) — starorzymski bóg rolnictwa i zasiewów, przedstawiany jako starzec; utożsamiany z gr. Kronosem (a. Chronosem), bogiem czasu i śmierci. [przypis edytorski]
136. Nie wiem, czyliś jest bóstwem (...) — cytat z Odysei Homera (pieśń VI, w. 149-155 i 188), początek przemowy Odyseusza do Naukazykai. [przypis edytorski]
137. pedagogus (łac.) — nauczyciel. [przypis edytorski]
138. kapryfolium — krzew pnący o różowych lub białych kwiatach. [przypis edytorski]
139. przezroczy (przestarz.) — dziś: przezroczysty. [przypis edytorski]
140. tanagryjskie kształty — kształty piękne, harmonijne; nazwa od odnalezionych w Tanagrze posążków tancerek. [przypis edytorski]
141. piscina (łac.) — sadzawka. [przypis edytorski]
142. preteksta (łac.) — szata noszona przez wysokich urzędników i arystokratów przed uzyskaniem pełnoletniości; por. pretekst: pozór, fałszywy powód. [przypis edytorski]
143. Libityna (mit. rzym.) — bogini śmierci i pogrzebów. [przypis edytorski]
144. tym (łac. thyme) — tymianek. [przypis edytorski]
145. bukoliczny — sielankowy, idylliczny, pogodny. [przypis edytorski]
146. Sokrates (469–399r. p.n.e.) — filozof ateński, znany z ulicznej działalności nauczycielskiej, polegającej na dyskusji eleuktycznej (zbijanie argumentów przeciwnika poprzez doprowadzenie go do sprzeczności) oraz majeutycznej (kierowanie rozmową tak, by przeciwnik był przekonany, że sam doszedł do prawdy). [przypis edytorski]
147. Seneka Młodszy (4r. p.n.e.–65r. n.e.) — filozof i tragik, wychowawca Nerona, przedstawiciel rzym. szkoły stoickiej. [przypis edytorski]
148. Kornutus, właść. Lucius Annaeus Cornutus — żyjący w I w.n.e. filozof rzym., stoik. [przypis edytorski]
149. Logos (gr.) — słowo, mowa, myśl, umysł; w filozofii gr. powszechna prawidłowość, przeznaczenie, rozum kosmiczny, w teologii chrześcijańskiej Syn Boży. [przypis edytorski]
150. Ksenofanes z Kolofonu (ok.575–480r. p.n.e.) — filozof gr., krytykował religię grecką za przypisywanie bogom cech ludzkich. [przypis edytorski]
151. Parmenides z Elei (ok.540–ok.470r. p.n.e.) — filozof gr., uczeń Ksenofanesa, twórca teorii bytu jako tożsamego z prawdą, wiecznego (bez początku i końca), stałego, jednego i niepodzielnego. [przypis edytorski]
152. Zenon z Kition (IV–IIIw. p.n.e.) — filozof ateński, twórca szkoły stoickiej. [przypis edytorski]
153. Platon (427–347r. p.n.e.) — filozof, uczony i nauczyciel ateński, uczeń Sokratesa, założyciel szkoły zwanej Akademią Platońską, autor 35 dialogów filoz. oraz listów; twórca idealizmu filozoficznego. [przypis edytorski]
154. kimeryjskie krainy — krainy nieprzeniknionych ciemności, tu: miejsce przebywania dusz zmarłych. [przypis edytorski]
155. Selene (mit. gr.) — bogini księżyca. [przypis edytorski]
156. Diana (mit. rzym.) — bogini łowów, lasów, gór i księżyca, opiekunka kobiet, utożsamiana z gr. Artemidą. [przypis edytorski]
157. Akteon (mit. gr.) — myśliwy zamieniony w jelenia i rozszarpany przez psy za podglądanie Artemidy i jej nimf w kąpieli. [przypis edytorski]
158. Io (mit. gr.) — zakochany Zeus zamienił ją w jałówkę, by uratować przed zazdrosną Herą. [przypis edytorski]
159. Danae (mit. gr.) — zakochany Zeus przedostał się do niej, zamkniętej w wieży, w postaci złotego deszczu. [przypis edytorski]
160. ziarno Demetry — zboże, chleb; Demeter w mit. gr. była boginią przyrody i urodzaju. [przypis edytorski]
161. heu, heu, me miserum (łac.) — ach, ach, biada mi. [przypis edytorski]
162. Jovis Liberator (łac.) — Jowisz Wyzwoliciel. [przypis edytorski]
163. peplum (łac.) — szata kobieca, długi prostokątny pas materiału spięty na barkach klamrami, na biodrach ściągnięty pasem. [przypis edytorski]
164. szatna — niewolnica (służąca) opiekująca się szatami; garderobiana. [przypis edytorski]
165. pinakoteka (z gr.) — galeria obrazów. [przypis edytorski]
166. lanista — nauczyciel, trener gladiatorów. [przypis edytorski]
167. lupanar (z łac.) — przestarz. dom publiczny. [przypis edytorski]
168. sestercja (z łac.) — moneta rzymska, najpierw srebrna, potem kuta w brązie. [przypis edytorski]
169. gesta (daw. forma M i B lm.) — dziś: gesty. [przypis edytorski]
170. ergo (łac.) — więc, zatem. [przypis edytorski]
171. Protagor — Protagoras z Abdery (ok.485–415 p.n.e.), filozof gr., nauczał cnoty polegającej na zwyciężaniu rozmówcy w każdej sprawie, twierdził, że o każdej rzeczy mogą istnieć dwa przeciwstawne sądy. [przypis edytorski]
172. Prodyk — Prodikos z Iulis (465–399 p.n.e.), filozof gr., uczeń Protagorasa, nauczał odpłatnie sztuki przekonywania. [przypis edytorski]
173. Gorgias — Gorgiasz z Leontoi (485–380 p.n.e.), filozof , retor i stylista gr., twórca mów popisowych, uczył sztuki przemawiania i przekonywania. [przypis edytorski]
174. sofiści (z gr.) — filozofowie gr. i wędrowni nauczyciele, którzy za wysoką opłatą przygotowywali do życia publicznego i kariery politycznej, uczyli sztuki przemawiania i przekonywania, głosili względność prawdy. [przypis edytorski]
175. kwadryga (łac.) — dwukołowy rydwan zaprzężony w cztery konie, używany do wyścigów i uroczystych pochodów. [przypis edytorski]
176. habet (łac.) — ma; tu: trafił. [przypis edytorski]
177. krater — tu: naczynie do mieszania wody z winem. [przypis edytorski]
178. ocelle mi (łac.) — oczko moje, zwrot pieszczotliwy. [przypis edytorski]
179. kruża — rodzaj dzbana z szyjką i uchwytem. [przypis edytorski]
180. flamin (z gr.) — kapłan. [przypis edytorski]
181. mima (z gr.) — mim, aktor występujący w mimie czyli skeczu, farsie, komicznej scence. [przypis edytorski]
182. korybant — kapłan Kybele, frygijskiej bogini płodności; w czasie jej świąt korybanci uczestniczyli w tańcach i pochodach przy hałaśliwej muzyce. [przypis edytorski]
183. bachiczny — hulaszczy, rozwiązły; por. Bachus, bożek wina. [przypis edytorski]
184. niewód — sieć. [przypis edytorski]
185. falerno (z łac.) — najlepsze wino starożytnej Italii. [przypis edytorski]
186. videant consules (łac.) — niech baczą konsulowie; początek senackiej formuły wzywającej konsulów do wprowadzenia stanu wyjątkowego. [przypis edytorski]
187. pax romana (łac.) — pokój rzymski; pokój narzucony podbitym ludom i utrzymywany zbrojnie. [przypis edytorski]
188. lemuralia (z łac.) — obrzędy przebłagalne ku czci duchów zmarłych zwanych lemurami. [przypis edytorski]
189. tympan (z gr.) — bęben, kocioł. [przypis edytorski]
190. pretor — wyższy urzędnik, członek gwardii cesarza, sprawujący władzę sądowniczą. [przypis edytorski]
191. pinia — gatunek sosny. [przypis edytorski]
192. mirt (z gr.) — rodzaj obejmujący ok.60 gatunków krzewów, w starożytności roślina poświęcona Afrodycie, Demeter, Apollinowi, symbol miłości i męstwa; z destylatu liści i jagód wyrabiano środek kosmetyczny. [przypis edytorski]
193. tryk — samiec owcy dojrzały do rozrodu. [przypis edytorski]
194. nard (z gr.) — nazwa pachnących części wielu gatunków roślin; także: olejek eteryczny otrzymywany z nich. [przypis edytorski]
195. lampadario (wł.) — świecznik, żyrandol. [przypis edytorski]
196. rozbijać (daw.) — czynić rozboje, napady, rabunki. [przypis edytorski]
197. gunia — wierzchnie okrycie męskie. [przypis edytorski]
198. towarzyszów (daw. D.lm) — dziś: towarzyszy. [przypis edytorski]
199. vae misero mihi! (łac.) — biada mi, nieszczęsnemu! [przypis edytorski]
200. Kasjusz Cherea — trybun wojskowy, zabójca cesarza Kaliguli. [przypis edytorski]
201. Ereb (mit. gr.) — bóg ciemności, też królestwo zmarłych. [przypis edytorski]
202. Hekate (mit. gr.) — bogini ciemności, strzegła bram Hadesu. [przypis edytorski]
203. pryncypilarny (z łac.) — pryncypalny; główny, naczelny. [przypis edytorski]
204. extra humanum gaudium (łac.) — nadludzka radość. [przypis edytorski]
205. wotum (z łac.) — tu: ślub złożony bogom. [przypis edytorski]
206. powolny — tu: uległy, posłuszny czyjejś woli. [przypis edytorski]
207. Gdzie ty Kajus, tam i ja Kaja — formuła wypowiadana podczas ceremonii zaślubin przez kobiety rzymskie. [przypis edytorski]
208. perły poławiają się (daw.) — dziś: perły są poławiane. [przypis edytorski]
209. egida (mit. gr.) — tarcza sporządzona przez Hefajstosa z metalu lub koziej skóry, cudowny atrybut Zeusa. [przypis edytorski]
210. curator (łac.) — opiekun. [przypis edytorski]
211. hekatomba (z gr.) — w staroż. Grecji ofiara składana bogom ze stu sztuk bydła lub wołów, później z każdej dużej liczby zwierząt. [przypis edytorski]
212. lacerna (z łac.) — szeroki płaszcz z kapturem, noszony jako wierzchnie okrycie przez wszystkie warstwy społeczne. [przypis edytorski]
213. Skopas (IV w.p.n.e.) — gr. architekt i rzeźbiarz, autor m.in. rzeźb Afrodyty. [przypis edytorski]
214. Tersytes — postać lit., jedyny przedstawiciel ludu w Iliadzie Homera, ukazany karykaturalnie jako człowiek brzydki, gadatliwy, niesforny. [przypis edytorski]
215. Pola Elizejskie (mit. gr.) — kraina w której przebywali po śmierci wybrani przez Zeusa bohaterowie. [przypis edytorski]
216. Triformis (łac.) — trójkształtna; Hekate była przedstawiana jako trzy postacie lub posąg o trzech głowach. [przypis edytorski]
217. cynik — zwolennik filoz. szkoły cyników, pot. człowiek gardzący autorytetami, nie uznający powszechnie poważanych wartości. [przypis edytorski]
218. stoik — zwolennik filoz. szkoły stoików, pot. człowiek wyznający równowagę duchową nie zakłóconą radością ani smutkiem. [przypis edytorski]
219. perypatetyk — członek grupy uczniów Arystotelesa, pot. człowiek lubiący spacerować podczas rozmyślań lub rozmów. [przypis edytorski]
220. Mezembria — Mesembria, kolonia grecka założona w VI w. p.n.e. na zach. wybrzeżu M. Czarnego. [przypis edytorski]
221. zapoznany (daw.) — nieznany, niedoceniony, zapomniany. [przypis edytorski]
222. balwierz (daw.) — fryzjer wykonujący również zabiegi medyczne. [przypis edytorski]
223. arenarium (z łac.) — tu: zaplecze amfiteatru [przypis edytorski]
224. matrona stolata (łac.) — dostojna mężatka. [przypis edytorski]
225. po równie (daw.) — dziś: po równo. [przypis edytorski]
226. makolągwa — gatunek ptaka. [przypis edytorski]
227. szczenięta wilcze — chodzi o Rzymian; według legendy założycieli Rzymu, Romulusa i Remusa, wykarmiła wilczyca. [przypis edytorski]
228. biesagi (daw.) — podwójny worek do przewieszania przez ramię lub siodło; sakwa. [przypis edytorski]
229. obol — drobna moneta grecka. [przypis edytorski]
230. Niobe (mit. gr.) — matka czternaściorga dzieci, ukarana ich śmiercią przez zazdrosną Latonę, z rozpaczy zamieniła się w skałę. [przypis edytorski]
231. wolej (daw.) — lepiej, trzeba. [przypis edytorski]
232. peractum est! (łac.) — dokonało się! [przypis edytorski]
233. Graeculi (łac.) — lekceważąco o Grekach. [przypis edytorski]
234. Jezus Chrystus, Boga Syn, Zbawiciel — wyraz utworzony od pierwszych liter tych słów po grecku to Ichthys a. Ichtys, czyli ryba, symbol chrześcijaństwa z okresu prześladowań pierwszych chrześcijan. [przypis edytorski]
235. pax vobiscum (łac.) — pokój z wami. [przypis edytorski]
236. carissime (łac.) — najdroższy. [przypis edytorski]
237. Amfitryta (mit.gr.) — bogini mórz, żona Posejdona, jedna z nereid, córek Okeanosa. [przypis edytorski]
238. ne sutor supra crepidam (łac.) — przysłowie odpowiadające polskiemu: pilnuj, szewcze, kopyta [przypis edytorski]
239. dratwa — mocna nić szewska. [przypis edytorski]
240. mierzić się (daw.) — dziś bez strony zwrotnej; budzić odrazę,
1 ... 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86
Idź do strony:

Darmowe książki «Quo vadis - Henryk Sienkiewicz (czytanie dla przedszkolaków .TXT) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!
Dodaj komentarz