Darmowe ebooki » Powieść » Quo vadis - Henryk Sienkiewicz (czytanie dla przedszkolaków .TXT) 📖

Czytasz książkę online - «Quo vadis - Henryk Sienkiewicz (czytanie dla przedszkolaków .TXT) 📖».   Wszystkie książki tego autora 👉 Henryk Sienkiewicz



1 ... 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86
Idź do strony:
sale gimnastyczne, boiska i ogrody, niekiedy biblioteki. Można z nich było korzystać bezpłatnie. Stanowiły rodzaj centrów rekreacyjno-rozrywkowych, w których kwitło życie towarzyskie. [przypis edytorski]
8. retor — mówca; osoba wykształcona w zakresie logicznego i przekonywującego formułowania przemów oraz wygłaszania ich. [przypis edytorski]
9. efebie (z łac. efeb: młodzieniec) — sale, boiska i place do ćwiczeń dla młodych chłopców. [przypis edytorski]
10. insula (łac.) — zespół budynków tworzących jedno gospodarstwo, obejmujący pokoje mieszkalne oraz sklepy, warsztaty itd. [przypis edytorski]
11. Sewerus, Celer — architekci Nerona, po spaleniu Rzymu w 66 r. n.e. kierowali odbudową miasta. [przypis edytorski]
12. Watyniusz — jeden z towarzyszy Nerona, organizator walk gladiatorów. [przypis edytorski]
13. Lukan (39–65 r. n.e.) — poeta z czasów Nerona, stracony po tzw. spisku Pizona w 65 r. [przypis edytorski]
14. Klaudiusz Senecjon — przyjaciel Othona, stracony po tzw. spisku Pizona w 65 r., zginął wraz z Lukanem. [przypis edytorski]
15. diatryba — tu: dyskusja, spór. [przypis edytorski]
16. balneatorzy — niewolnicy (służący) obsługujący łaźnię. [przypis edytorski]
17. mensa (łac.) — stół. [przypis edytorski]
18. byss — cienka, kosztowna tkanina lniana, używana na szaty dla dostojników. [przypis edytorski]
19. laconicum (łac.) — łaźnia parowa. [przypis edytorski]
20. gemma — kamień szlachetny lub półszlachetny zdobiony reliefem, używany jako ozdoba lub pieczęć. [przypis edytorski]
21. Góry Albańskie — pasmo wulkaniczne w pobliżu Rzymu. [przypis edytorski]
22. tepidarium (łac.) — pomieszczenie w łaźni o letniej temperaturze. [przypis edytorski]
23. nomenclator (łac.) — niewolnik oznajmiający przybycie gości. [przypis edytorski]
24. Azja Mniejsza — azjatycki półwysep między Morzem Czarnym a Morzem Śródziemnym. W czasach rzymskich początkowo była na tym terenie jedna duża prowincja, z czasem podzielona na: Frygię, Bitynię, Cylicję, Kapadocję, Galację, Lycję i Pont. Obecnie jest to azjatycka część Turcji, Anatolia. [przypis edytorski]
25. Marek Winicjusz — dwukrotny konsul rzymski, spowinowacony poprzez małżeństwo z rodziną cesarską, zginął otruty. W powieści ożeniony z siostrą Petroniusza, miał z nią syna, Marka Winicjusza. [przypis edytorski]
26. Tyberiusz (42 r. p.n.e. – 37 r. n.e.) — cesarz rzymski od 14. r. n.e. Pochodził z rodu Klaudiuszów, a dzięki adopcji przez cesarza Augusta wszedł do rodu Juliuszów (wszyscy kolejni cesarze aż do Nerona byli w różnym stopniu spokrewnieni z tymi rodami, stąd nazwa dynastii julijsko-klaudyjska). Panowanie Tyberiusza to czas narastającej tyranii i terroru. [przypis edytorski]
27. Domicjusz Korbulon — wódz rzymski w I w. n.e. Za panowania cesarza Klaudiusza dowodził wojskami w walkach z plemionami germańskimi, a w 55 r. n.e. został mianowany przez Nerona naczelnym wodzem wojsk na wschodzie, gdzie rozpoczął wieloletnią, ale zwycięską wojnę z Partami o Armenię. W 67 r. Neron, zaniepokojony jego wzrastającą popularnością, zmusił go do popełnienia samobójstwa. [przypis edytorski]
28. Partowie — wschodnioirańskie plemię koczowników, które w III w. p.n.e. utworzyło państwo. [przypis edytorski]
29. Asklepios (mit. gr.) — bóg a. heros, opiekun sztuki lekarskiej. W starożytnym Rzymie, czczony jako Eskulap, przedstawiany był jako brodaty mężczyzna z laską, wokół której wije się wąż. [przypis edytorski]
30. Kipryda (mit. gr.) — przydomek Afrodyty (rzym. Wenus), bogini miłości, pochodzący od wyspy Cypr, gdzie wg mit. gr. zamieszkała, po tym jak wyłoniła się z morskiej piany i gdzie znajdowała się najważniejsza siedziba jej kultu. Ze względu na swe narodziny, była również patronką żeglugi i żeglarzy. [przypis edytorski]
31. karbassowa tkanina — delikatna, lniana tkania, wytwarzana w rzymskich prowincjach na Płw. Iberyjskim, na terenie dzisiejszej Hiszpanii. [przypis edytorski]
32. Armenia — kraina na południe od Kaukazu, w I w. n.e. odgrywała istotną rolę w rywalizacji między Rzymem a Partami. Armenia właściwa obejmuje dzisiejszą Armenię, a także tereny dzisiejszej wsch. Turcji. [przypis edytorski]
33. Bitynia — prowincja rzym. w Azji Mniejszej, nad Morzem Czarnym, na terenie dzisiejszej Turcji. Petroniusz był tam prokonsulem, pełniąc funkcję jej zarządcy. [przypis edytorski]
34. Heraklea Pontica (a. Herakleja Pontyjska) — miasto portowe w Bitynii, w Azji Mniejszej. Obecnie Eregeli w Turcji. [przypis edytorski]
35. Kolchida — historyczna nazwa krainy na wybrzeżu Morza Czarnego, na terenie dzisiejszej Gruzji. [przypis edytorski]
36. Poppea Sabina (ok. 30–65 r. n.e.) — słynąca z urody żona prefekta pretorianów Rufiusa Kryspinusa, potem Othona, a od 62 r. n.e. żona Nerona. Prowadziła wystawny tryb życia. Niektóre jej zabiegi kosmetyczne zyskały wielką sławę (np. kąpiele w mleku). To ona namówiła Nerona, aby zamordował swoją matkę, Agrypinę Młodszą. [przypis edytorski]
37. Wologezes, Tyrydates, Tygranes — wodzowie Partów w I w. n.e. [przypis edytorski]
38. barbaria — kraje barbarzyńskie, czyli zamieszkane przez ludzi nienależących do cywilizacji grecko-rzymskiej. [przypis edytorski]
39. Bakchus (mit. rzym., gr. Dionizos) — syn Zeusa i Symele, wynalazł wino; był patronem odbywających się co roku ku jego czci bachanalii. [przypis edytorski]
40. Mars (gr. Ares) — bóg wojny, jeden z najważniejszych bogów w starożytnym Rzymie. [przypis edytorski]
41. Pyrron (376–286 r. p.n.e.) — filozof gr., główny przedstawiciel sceptycyzmu, szkoły filozoficznej odrzucającej możliwość poznania prawdy. [przypis edytorski]
42. paszkot — ptak wędrowny z rodziny drozdów. [przypis edytorski]
43. mulnik — właściciel mułów. [przypis edytorski]
44. Porta Capena — jedna z bram Rzymu. [przypis edytorski]
45. asklepiada — uczeń i naśladowca rzym. lekarza Asklepiadesa (128–56 r. p.n.e.); asklepiadzi tworzyli tajne stowarzyszenia przy świątyniach Asklepiosa(w Epidauros, na wyspie Kos, W Rzymie), będących zarazem lecznicami (asklepiadą był m.in. Hipokrates); tu po prostu: lekarz. [przypis edytorski]
46. inkubacja (z łac.) — spanie w świątyniach w celu otrzymania od bogów wskazówek. [przypis edytorski]
47. hypocaustum (łac.) — w starożytnych domach centralne ogrzewanie powietrzem krążącym w przewodach podłogowych i ściennych. [przypis edytorski]
48. ambra — substancja używana jako kadzidło i do wyrobu perfum. [przypis edytorski]
49. Amor (mit. rzym.) — bóg miłości, gr. Eros, przedstawiany jako chłopiec z łukiem i strzałami. [przypis edytorski]
50. Charytki (mit. gr.) — boginie radości życia, zabawy i urody. [przypis edytorski]
51. epilator (z łac.) — niewolnik usuwający zbędne owłosienie, wykonujący depilację. [przypis edytorski]
52. był cię widział (daw.) — forma czasu zaprzeszłego oznaczającego czynność wcześniejszą w stosunku do innej przeszłej. [przypis edytorski]
53. Herkules (mit. rz.) — syn Zeusa i Alkmeny; cechował się nadludzką siłą, odwagą, urodą; patron kultury, atletyki, handlu. [przypis edytorski]
54. lector (łac.) — niewolnik czytający na głos wskazane teksty. [przypis edytorski]
55. termów (przestarz. forma D. lm.) — dziś: term. [przypis edytorski]
56. codicillum (łac.) — pismo na drewnianej tabliczce, tu: utwór szydzący z cezara; por. kodycyl jako dodatek do testamentu. [przypis edytorski]
57. Odys — bohater Odysei Homera, opisującej jego długi i pełen przygód powrót spod Troi do wiernej żony Penelopy i syna. [przypis edytorski]
58. scandala (łac.) — skandal, zgorszenie. [przypis edytorski]
59. pater (łac.) — ojciec. [przypis edytorski]
60. histrio (łac.) — komediant, aktor, błazen. [przypis edytorski]
61. frigidarium (łac.) — pomieszczenie w łaźni przeznaczone do ochładzania się. [przypis edytorski]
62. heksametr — miara antycznego wiersza bohaterskiego, składająca się z sześciu stóp; heksametrem są napisane eposy Homera. [przypis edytorski]
63. hipodrom (z gr.) — tor wyścigów konnych i wyścigów rydwanów. [przypis edytorski]
64. epigramat (z gr.) — starożytny gatunek lit., pochodzący od napisów na grobowcach i pomnikach. [przypis edytorski]
65. unctuarium (łac.) — pomieszczenie w łaźni służące do masażu i namaszczania ciała. [przypis edytorski]
66. vestiplica (łac.) — niewolnica (służąca) układająca szaty. [przypis edytorski]
67. toga — wierzchnie okrycie obywateli rzymskich. [przypis edytorski]
68. familia (łac. rodzina) — tu: niewolnicy domowi. [przypis redakcyjny]
69. pedant (z wł.) — człowiek drobiazgowo, często przesadnie dokładny. [przypis edytorski]
70. eheu (łac.) — niestety, ach. [przypis edytorski]
71. tepidarium (łac.) — sala w łaźni służąca do ciepłych kąpieli. [przypis edytorski]
72. tur — wymarły ssak z rodziny pustorożców, przodek bydła domowego, odznaczał się potężnymi rogami. [przypis edytorski]
73. hesperyjskie jabłka (mit. gr.) — złote jabłka, rosnące w ogrodzie, którego strzegły Hesperydy, córki Atlasa i Hesperii. [przypis edytorski]
74. lampryska — węgorz. [przypis edytorski]
75. Mopsus (mit. gr.) — bohater wojny trojańskiej, założyciel wyroczni przepowiadającej przyszłość ze snów. [przypis edytorski]
76. Venus Genitrix (mit. rzym.) — Wenus Rodzicielka, matka Eneasza, babka Askaniusza, rzekomego protoplasty rodu julijskiego, a więc i Cezara. [przypis edytorski]
77. Sorakte — szczyt górski znany z poezji Horacego. [przypis edytorski]
78. alumna (łac.) — wychowanka. [przypis edytorski]
79. stola — długa szata noszona przez szlachetnie urodzone Rzymianki na tunice, rozcięta z boków. [przypis edytorski]
80. asfodel (z gr.) — złotogłów; wg mit. gr. po łąkach nim porośniętych przechadzają się cienie zmarłych w świecie podziemnym. [przypis edytorski]
81. univira (łac.) — kobieta zamężna tylko raz. [przypis edytorski]
82. Feniks (mit. gr.) — legendarny ptak odradzający się co kilkaset lat z popiołów, pojawiający się w egipskim Heliopolis; symbol zmartwychwstania. [przypis edytorski]
83. Ahenobarbus (łac.) — miedzianobrody, przydomek rodu Domicjuszów. [przypis edytorski]
84. triclinium (łac.) — sala jadalna, u Greków trójkątny stół jadalny. [przypis edytorski]
85. lary (mit. rzym.) — domowe bóstwa opiekuńcze, miały w domach kapliczki zw. lararium; por. lary i penaty (sprzęty domowe, ognisko domowe). [przypis edytorski]
86. posoch (słow.)— ozdobna laska, odmiana pastorału, zakończona głowicą, używana przez biskupów w kościołach wschodnich. [przypis edytorski]
87. Aleksander (mit. gr.) — Parys, syn Priama, uwiódł i porwał Helenę, piękną żonę Menelaosa, wywołując w ten sposób wojnę trojańską. [przypis edytorski]
88. animal impudens (łac.) — zwierzę bezwstydne. [przypis edytorski]
89. epilichnia (z gr.) — małe naczynka z wonnościami. [przypis edytorski]
90. inspektor — nadzorca. [przypis edytorski]
91. prandium (łac.) — posiłek południowy. [przypis edytorski]
92. Forum — chodzi o Forum Romanum, główny plac w Rzymie, ośrodek władz politycznych i kultu religijnego. [przypis edytorski]
93. atrium (łac.) — centralne pomieszczenie w domu rzymskim, bez okien, z otworem w pułapie i basenem na wodę deszczową. [przypis edytorski]
94. velarium (łac.) — zasłona. [przypis edytorski]
95. cubiculum (łac.) — sypialnia. [przypis edytorski]
96. werwena — właść. werbena; roślina o pachnących liściach i kwiatach. [przypis edytorski]
97. lektyka (z łac.) — łoże lub fotel na drążkach do przenoszenia ludzi. [przypis edytorski]
98. taberna (z łac.) — buda, szopa, warsztat, karczma; por. tawerna. [przypis edytorski]
99. pedisequus (łac.) — niewolnik idący za lub przed lektyką. [przypis edytorski]
100. cysterna (z łac.) — zbiornik, rezerwuar cieczy. [przypis edytorski]
101. manipuł (z łac.) — jednostka wojskowa, kompania (60–120 ludzi). [przypis edytorski]
102. bulla (łac.) — medalion z amuletem, noszony przez chłopców rzymskich. [przypis edytorski]
103. szafranny — intensywnie żółty; od nazwy szafranu, barwnika roślinnego. [przypis edytorski]
104. hamadriada (mit. gr.) — boginka drzew, nimfa, driada. [przypis edytorski]
105. Atene (łac. forma W. lp.) — Ateno. [przypis edytorski]
106. carissimus (łac.) — najdroższy; tu: forma W. lp: carissime. [przypis edytorski]
107. bławatny (daw.) — tu: sklep z tkaninami. [przypis edytorski]
108. wiszar — urwisko, torfowisko wiszące, tu: elementy zamku nadwieszające się nad placem. [przypis edytorski]
109. architraw (z łac.) — główna belka spoczywająca na kolumnach. [przypis edytorski]
110. akant (z gr.) — rzeźbiony motyw dekoracyjny w formie splotu liści; roślina o wielkich, kolczastych liściach. [przypis edytorski]
111. tryglif (z gr.) — ornament nad architrawem w kolumnie doryckiej, z pionowymi wrębami. [przypis edytorski]
112. tympan (z gr.) — właść. tympanon, bogato rzeźbiona płyta półkolista lub ostrołukowa. [przypis edytorski]
113. rostra — mównica publiczna. [przypis edytorski]
114. sistra — instrument muz., rodzaj grzechotki. [przypis edytorski]
115. sambuka — instrument muz., rodzaj harfy. [przypis edytorski]
116. wigil — policjant, strażnik miejski w starożytnym Rzymie. [przypis edytorski]
117. Kwiryci — pierwotni mieszkańcy Italii mający
1 ... 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86
Idź do strony:

Darmowe książki «Quo vadis - Henryk Sienkiewicz (czytanie dla przedszkolaków .TXT) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!
Dodaj komentarz