Kim - Rudyard Kipling (czytaj książki za darmo txt) 📖

że mnie potłukł, ale ponadto wywalił całą misę tarkeeanu. Nie byłem dziś „synem czaru” (szczęśliwym człowiekiem).

— O, to wielka strata! — ozwał się Kamboh, nie okazując wielkiego zainteresowania; przejścia benarskie zrodziły w nim podejrzliwość.

— Kto go gotował? — zapytał Kim.

— Pewna kobieta — odrzekł Mahratta, podnosząc oczy.

— Dyć każda baba umie gotować tarkeean — zauważył Kamboh. — O ile mi wiadomo, jest to dobra potrawa.

— O tak, to dobra potrawa! — potwierdził Mahratta.

— I tania — rzekł Kim. — Lecz jakże z kastą?

— Ach, mniejsza o kastę, gdy człek chce... zakosztować tarkeean — odpowiedział Mahratta, zachowując przepisany spadek głosowy. — W czyjej jesteś służbie?

— W służbie tego świątobliwego — i Kim wskazał palcem na błogo drzemiącego lamę, który od razu się przecknął na swojskie mu słowo.

— Ach, on był mi z niebios zesłany ku pomocy. Nazywają go Przyjacielem całego świata, a zowią go także Przyjacielem gwiazd. Obecnie, gdy już dorósł, został lekarzem. Wielka jest jego mądrość.

— ...i „synem czaru” — dopowiedział Kim półgłosem, gdy Kamboh nabijał czym prędzej fajkę, by Mahratta nie zwrócił się do niego z prośbą o jałmużnę.

— A tamten któż to taki? — zapytał Mahratta, rzucając w bok niespokojne spojrzenie.

— Człek pewien, któremu ja... któremuśmy wyleczyli dziecko, za co jest nam bardzo zobowiązany... Siądź koło okna, człecze z Dżullundur. Mam ci tu chorego.

— Ph! Nie pragnę bynajmniej wdawać się z pierwszym lepszym powsinogą. Nie mam długich uszu ani nie jestem babą, by podsłuchiwać sekrety — żachnął się Dżat, powlókłszy się ociężale w najdalszy kąt przedziału.

— Więc z ciebie jest kawał znachora? Oj, bo mnie to potłukło od siedmiu boleści! — darł się Mahratta, podchwytując przerwany wątek rozmowy.

— Ten człowiek jest cały pokiereszowany i potłuczony. Chcę go leczyć — wywinął się Kim. — Przecie nikt nie wtrącał się do mnie, gdym leczył twe dziecko.

— Alem ci dostał burę! — rzekł Kamboh skruszony. — Jesteś cudotwórcą... wiem o tym.

— Pokaż mi rany! — to mówiąc, Kim schylił się nad karkiem Mahratty, a serce w nim niemal zamierało, bo była to wielka gra wraz z odwetem. — No, a teraz, brachu, opowiedz migiem wszystko, a ja tu nad tobą będę mruczał zaklęcia.

— Przybywam z południa, gdzie jest teren mej pracy. Jednego z naszych zabito koło gościńca. Słyszałeś? — Kim potrząsnął głową; w istocie nie słyszał nic o poprzedniku E-23 zabitym na południu, w ubiorze kupca arabskiego. — Znalazłszy pewien list, na którego poszukiwanie mnie tam wyprawiono, dałem drapaka. Wydostałem się z miasta i uciekłem do Mhow. Tak byłem pewny, że nikt o mnie nie wie, iż nie odmieniłem wyglądu. Gdym przybył do Mhow, pewna kobieta wniosła przeciwko mnie skargę, że w mieście, które opuściłem, ukradłem klejnoty. Wtedy zmiarkowałem, że panował tu wrogi dla mnie nastrój. Uciekłem nocą z Mhow przekupiwszy policję, której poprzednio dano łapówkę, by bez pytania wydała mnie w ręce mych nieprzyjaciół z południa. Potem przez tydzień kryłem się jako pokutnik w świątyni, w starym mieście Chitor, ale nie mogłem się pozbyć listu, który był dowodem obciążającym. Zagrzebałem go przeto w Chitor pod Kamieniem Królowej, w miejscu, o którym wiedzą wszyscy nasi.

Kim nie wiedział, ale za nic w świecie nie chciał przerywać wątku opowiadania.

— Zważ no, że Chitor znajduje się jeszcze całkiem w posiadłościach królów; albowiem Kotah, po stronie wschodniej, znajduje się poza obrębem panowania królowej, a jeszcze bardziej na wschód leży Dżejpur i Gwalior. Ani tu, ani tam nie lubią szpiegów, a nie ma tam sprawiedliwości. Szczuto mnie niczym zmokłego szakala, alem się wydarł im w Bandakui, gdzie, jak słyszałem, oskarżono mnie, że w mieście, z którego uciekłem, popełniłem zabójstwo... zamordowałem rzekomo chłopaka. Czekały tam na mnie i zwłoki, i świadkowie.

— Ale czyż rząd nie mógł cię osłonić?

— My, gracze, wyjęci jesteśmy spod wszelkiej opieki. Jak kto z nas kipnie, to kipnie. Wymażą z książki nasze nazwisko... i kwita. W Bandakui, gdzie mieszka jeden z naszych, postanowiłem zatrzeć węch po sobie przez zmianę wyglądu... i zrobiłem ze siebie Mahrattę. Potem przybyłem do Agra i chciałem powrócić do Chitor, by odszukać list; tak dalece byłem pewny, żem się im wymknął. Przeto nie wysłałem do nikogo tar (telegramu) z wiadomością, gdzie spoczywa ów list. Pragnąłem wziąć na siebie niepodzielnie całą zasługę.

Kim kiwnął głową. Rozumiał dobrze to uczucie.

— Lecz w Agrze, gdym włóczył się po ulicach, jakiś człek krzyknął, żem mu coś winien, a nadszedłszy z wielu świadkami jął raz po raz pozywać mnie przed sąd. O, ci południowcy, to nie w ciemię bici ludzie! Rozpoznał we mnie swego ajenta z plantacji bawełny. Oby za to zgorzał w piekle!

— A byłżeś nim?

— Ech, jesteś kiep! Byłem człowiekiem, którego oni szukali z powodu owego listu! Wpadłem do rzeźni, a stamtąd do domu Żyda; Żydzisko bał się burdy, więc wypchnął mnie z domu drugim wyjściem. Przybyłem pieszo do gościńca somnańskiego, miałem pieniądze tylko na tikkut do Delhi; tam zaś, gdy leżałem w rowie trzęsiony febrycznym dreszczem, naraz z krzaków wyskoczył jakiś człowiek, otłukł mnie, poranił, a potem przeszukał od stóp do głów. Stało się to tuż koło ter-rain... że głos mógł zalecieć...

— Czemuż on cię nie zabił na miejscu?

— Nie tacy oni głupi! Jeżeli w Delhi dostanę się w ręce sprawiedliwości, to na podstawie dowodami popartej skargi o zabójstwo wydadzą mnie państwu, które sobie tego życzy. Odeślą mnie z powrotem pod strażą, a potem... zginę powolną śmiercią dla postrachu reszty naszych. Nie dla mnie południowa kraina. Biegam wciąż w kółeczko... niby kozioł jednooki. Od dwu dni nie miałem ni kęsa w gębie Jestem oszelmowany — (tu wskazał brudny opatrunek na nodze) — więc poznają mnie w Delhi od razu.

— Przynajmniej w te-rain jesteś bezpieczny.

— Przepędź roczek w wielkiej grze, a zobaczymy, czy powiesz to samo. W Delhi będą już rozesłane o mnie wieści telegraficzne, opisujące każdy mój strzęp i każdą chadrę. Dwudziestu... a w razie potrzeby i stu ludzi... poświadczy, że widzieli, jak zabiłem tego chłopca. A ty tu siedzisz po próżnicy!

Kim, znając doskonale tutejsze sposoby walki, nie wątpił, że w tym wypadku wszystko było dokładnie obmyślane... nie wyłączając trupa... Mahratta co pewien czas strzykał palcami z bólu. Kamboh ze swego kąta patrzył posępnie; lama zajęty był pacierzami, a Kim, obmacując niby to po lekarsku szyję towarzysza, mruczał zaklęcia i obmyślał plan działania.

— Czy masz jakie czary, by odmienić mą postać!? Inaczej zginę. Pięć... dziesięć minut sam na sam... i gdybym nie był tak przynaglony koniecznością... może bym...

— Czy on już wyleczony, cudotwórco? — ozwał się Kamboh z zazdrością. — Już dość długo go czarujesz!

— Nie, na jego rany nie ma, jak widzę, lekarstwa, jak tylko żeby trzy dni pobył w stroju bairagi.

Jest to zwykła pokuta, jaką często tłustym kupcom naznaczają kierownicy duchowni.

— Klecha to zawsze drugiego chce zrobić klechą! — zabrzmiała złośliwa uwaga... Kamboh, jak to się trafia zazwyczaj u zabobonnych prostaków, nie umiał trzymać języka za zębami, gdy szło o wyszydzenie zwierzchności duchownej.

— Więc, czy twój syn będzie klechą? Już mu czas, by zażył znów chininy.

— Każdy z nas, Dżatów, jest naprawdę bawołem! — ozwał się Kamboh spokorniawszy na nowo.

Kim roztarł szczyptę goryczy na ufnych usteczkach dziecięcia.

— Nie prosiłem cię o nic — rzekł poważnie do ojca — oprócz jadła. Czyż mi tego żałujesz? Chcę uleczyć drugiego człowieka. Czy dasz mi urlop... książę?

Olbrzymie łapska chłopa podniosły się błagalnie.

— Nie... nie... Nie szydź tak ze mnie.

— Mam wolę uleczyć tego chorego. Winieneś pomóc mi w tym, byś pozyskał zasługę. Jakiej barwy jest popiół w twej fajce? Białej. O, to dobra wróżba. Czy masz wśród zapasów żywności nieco surowej kurkumy175?

— Ja... ja...

— Rozewrzyj tłumok!

Był to, jak się często spotyka, istny kramik towarów mieszanych: znajdowały się tam kawałki sukna, szarlatańskie leki, tanie cacka jarmarczne, zawiniątko z razową, pośledniejszej uprawy mąką krajową, pokrętki nizinnego tytoniu, jaskrawe cybuchy i paczka włoszczyzny do karri, a wszystko to owinięte kocem. Kim, z miną czarodzieja znającego się na rzeczy, przetrząsnął całą tę zawartość, mrucząc zaklęcia mahometańskie.

— Tej mądrości nauczyłem się od sahibów — szepnął do lamy; a jeżeli miało się na myśli jego ćwiczenia u Lurgana, to mówił prawdę. — Tego człowieka czeka wielkie nieszczęście, jak mu objawiły gwiazdy, i to... to go niepokoi. Czy mam je zażegnać?

— Przyjacielu gwiazd, we wszystkim postępowałeś dobrze. Niech się stanie, jak ci się podoba. Czy to nowe uleczenie?

— Prędko! Spiesz się! — westchnął Mahratta. — Pociąg może się zatrzymać.

— Uleczenie z mroków śmierci — rzekł Kim, mieszając mąkę Kamboha z roztartym węglem drzewnym i tytoniem w glinianej nasadzie fajki. E-23, nie mówiąc już ni słowa, ściągnął turban i rozpuścił długie krucze włosy.

— Toć to moje jedzenie... kapłanie!... — burczał Dżat.

— Bawół w świątyni! Toś ty ważył się dotychczas mnie podpatrywać! — ozwał się Kim. — Muszę odbywać tajne obrzędy wobec głupców, ale zważaj no na swe oczy! Czy nie zachodzą już bielmem? Uratowałem ci bachora, a ty mi za to... o bezwstydny!

Chłop bał się teraz patrzeć przed siebie, bo Kim uniósł się nie na żarty:

— Czy mam cię przekląć, czy też...! — i porwawszy pokrowiec tłumoka zarzucił go na schyloną głowę Kamboha. — Spróbuj no choćby w myśli mnie podpatrywać, a... a... nawet ja nie będę mógł cię ocalić. Sza! Milcz jak pień!

— Jestem ślepy... niemy. O, nie chciej mnie przeklinać! Cho... chodź, dziecino; zabawimy się w chowankę. Jeżeli mnie kochasz, mój mały, nie wyzieraj spod tego nakrycia.

— Nabieram otuchy — ozwał się E-23. — Jakiż masz plan?

— Zaraz go wykonam — odparł Kim, zrywając z niego cienką koszulę. E-23 zawahał się, czując, jak wszyscy ludzie z północo-zachodu, niechęć do obnażania swego ciała.

— Czymże jest kasta wobec poderżnięcia gardła? — mówił Kim, zdzierając mu koszulę do pasa. — Przede wszystkim musimy z ciebie zrobić żółtego Saddhu. Zerwij to, zerwij to co żywo i nasuń włosy na oczy, a ja tymczasem posypię cię popiołem. A teraz znak kastowy na czole... — wyciągnął zza pazuchy skrzynkę z farbami i kawałek karminowego tuszu.

— Czy jesteś dopiero początkującym? — odezwał się E-23, z wysiłkiem naprawdę broniący swego życia, skoro już wyzbył się wszystkich osłon swego ciała i stał ino w gatkach, gdy tymczasem Kim napacykował mu dostojny znak kastowy na popiołem wysmarowanych brwiach.

— Dopiero od dwóch dni przystąpiłem do gry, brachu — odparł Kim. — Rozetrzyj jeszcze bardziej popiół na piersi.

— Czy spotkałeś... lekarza chorych pereł? — rozwiązał długi, ciasno okręcony zawój i czym prędzej owinął nim sobie lędźwie, to wyżej, to niżej, według skomplikowanych sposobów noszenia przepaski przez Saddhu176.

— Ha! Więc poznałeś jego dotknięcie? Był on czas jakiś mym nauczycielem. Musimy ci obnażyć nogi. Popiół leczy rany. Posmaruj się nim jeszcze.

— Byłem niegdyś jego chlubą, ale tyś lepszy ode mnie. Bogowie są na nas łaskawi! Daj mi to.

Było to pudełko z pigułkami opium, znajdujące się wśród przeróżnych rupieci w tobołku Dżata. E-23 przełknął ich całą garść.

— Dobre to na głód, bojaźń i przeziębienie... no, i oczy stają się od tego czerwone — wyjaśnił. — Teraz będę mógł śmiało prowadzić grę. Brak nam tylko obcęgów Saddhu. Co zrobić ze starymi szmatami?

Kim zwinął je w mały węzełek i wepchnął pomiędzy obwisłe fałdy swego chałatu. Żółtą ochrą wysmarował Mahratcie nogi i piersi, tworząc wielkie plamy na tle mąki, popiołu i kurkumy.

— Krew na tych szmatach wystarczy, by cię powieszono, bracie.

— Być może; ale nie ma potrzeby wyrzucać je za okno... Już koniec! — Głos mu dźwięczał dziecinną uciechą z tej zabawy. — Obróć no się i patrz, Dżacie!

— Bogi mają nas w swej opiece! — ozwał się zakapturzony Kamboh, wynurzając się niby bawół z oczeretów. — Ale... gdzież się podział Mahratta? Coś ty uczynił?

Kim odbył dobrą szkołę u sahiba Lurgana, a E-23. dzięki swemu zawodowi, był niezłym aktorem. Zamiast drżącego, bojaźliwego przekupnia rozpierał się w kącie nagusieńki, wysmarowany popiołem, pręgowany ochrą Saddhu o zmierzwionych włosach; jego opuchnięte oczy (opium szybko skutkuje, gdy się jest na czczo) płonęły zuchwałością i zwierzęcą pożądliwością; nogi skulił pod siebie, na szyi miał brunatny różaniec Kima, a na plecach kawałek wyszarganej chusty cycowej, wyszywanej w kwiatki. Dziecko schowało głowę w ramionach osłupiałego ojca.

— W górę głowa, książątko! Podróżujemy z czarodziejami, ale oni nie zrobią ci nic złego. Oj, nie becz!... Na cóż to leczyć dziecko jednego dnia, by nazajutrz zabijać je przestrachem?

— Dziecko będzie szczęśliwe przez całe życie. Widziało wielkie uleczenie. Gdy byłem dzieckiem, wyrabiałem z gliny konie i ludzi.

— Ja też je lepiłem. Sir Banâs przychodzi w nocy i ożywia je na zapiecku! — zapiszczało dziecko.

— A przecież nie bałeś się niczego, hę, książątko?

— Przestraszyłem się, bo tato się przestraszył. Czułem, jak mu drżały ramiona.

— O pisklątko! — ozwał się Kim, tak iż nawet zawstydzony Dżat się roześmiał. — Uleczyłem tego biedaka kupca. Musi on teraz zapomnieć o swych zyskach i rachunkach i siedzieć przez trzy noce koło drogi, aby przemóc złośliwość swych wrogów. Gwiazdy są mu przeciwne.

— Im mniej lichwiarzy, tym lepiej,