Bohaterski miś - Bronisława Ostrowska (bibliotek cyfrowa .TXT) 📖

Miasto się wzdryga.

Tak niedawno brzmiała tu inna, swoja, serdeczna pieśń. A teraz ci? Ci obcy?

Czemu przyszli? Ze swej dalekiej, szerokiej ziemi — tu — po naszą?

— Precz! Precz! — dudnią głucho pod ich butami zbudzone bruki.

— Precz! — huczą mijane kamienice.

— Precz! — zrywa się i we mnie jakaś, nieznana dotąd mnie samemu, mocna, zła struna.

Całym miastem idzie ku tym przybyszom groźny, rosnący chór:

— Jakim prawem?

Tylko biała, wiotka chorągiew na wieży ratusza bełkota coś, wije się, plącze.

Tego wieczoru dzwonek u drzwi wejściowych zaczął terkotać przeraźliwie, jak na alarm.

Drzwi do pokoju otworzyły się gwałtownie i wbiegła przez nie najpierw kucharka a za nią dwie sąsiadki.

— Kozaki! — krzyczała kucharka, przysiadając za każdym głośniejszym naciśnięciem dzwonka. — Kozaki!

Obiegły pokój, wypadły z powrotem i zaczęły zatarasowywać drzwi od kuchni.

Dzwonek u wejścia terkotał ciągle.

Rozmyśliły się widać — wleciały z powrotem.

— Nie otwierać, moja pani! Ja mówię, nie otwierać! — krzyczała jedna.

Rozsądniejsza przekładała:

— Ta cóż, moja pani, nie otwierać? — Gorzej, jak drzwi wywalą, albo jeszcze postrzelą.

Kucharka jęczała.

Jakoż istotnie dzwonek dzwonił, jak opętany. Drzwi dudniły od razów.

Nie było rady.

Gubiąc ze strachu pantofle po drodze, podreptała kucharka otworzyć.

Sąsiadki stały w odwodzie.

Patrzałem ciekawie, co się stanie.

Otworzone drzwi walnęły głośno o ścianę i do przedpokoju wtoczył się, sapiąc i klnąc, gruby mężczyzna w mundurze.

— K’czortu31! — zabrzmiało twardo obcym językiem. — Czego nie otwieracie?

Wszedł do pokoju. Rozejrzał się po przesłoniętych wakacyjnie meblach.

— Ujechali? — spytał.

Kiwnęła głową, nie mogąc przemówić ze strachu.

— Nu, sławno32! — ucieszył się. — Tak ja tu biorę kwaterę.

— Denszczik33! — zawołał w stronę przedpokoju.

Wpadł sołdat34 o wytrzeszczonych niebieskich oczach. Wyprężył się, jak struna.

— Rzeczy znoś!

Sołdat obrócił się na pięcie i wyszedł. Słychać go było na schodach, jak dygował35 jakieś tłumoki.

Przybysz rozglądał się po pokoju. Widziałem go teraz dobrze. Chodził. Czerwone lampasy spodni zdradzały generała.

Zajrzał do jadalni. Uradował go widok błyszczącego jak złoto samowara. Stuknął weń palcem i wrócił się do kucharki:

— Postaw samowar. Czaju36 się chce.

Stara, zrozumiawszy, że jej nie będą mordować, uspakajała się po trochu. Skorzystała jednak skrzętnie ze sposobności wyniesienia się do kuchni razem z samowarem.

Generał wrócił do nas. Usiadł i rozparł się wygodnie w fotelu na wprost okna.

Teraz spostrzegł mnie.

— A, Misza! — zdziwił się. — Sławny.

Wstał, wziął mnie i zaczął gnieść na wszystkie boki.

To dotknięcie obcego oburzyło mnie. Co jemu do mnie? Nastawiłem najgroźniejszego marsa37 i mruknąłem z głębi brzuszka najbardziej wrogim, ponurym mruknięciem.

Ale taka to już moja dola, że, jakiekolwiek były moje wobec ludzi uczucia, w nich budziłem zawsze tylko niepohamowaną wesołość.

Generał roześmiał się też od ucha do ucha.

Potem coś mu się widać przypomniało, bo westchnął, poklepał mnie i postawił na oknie.

— Nu! — zadecydował. — Tak ty już, Misza, pójdziesz dla mojego Miszki.

Nie! to były niegodziwe czasy!

Nie dość, że trzeba patrzeć, jak obcy ludzie gospodarzą po kochanych kątach, ale jeszcze w dodatku ta nieszczęśliwa obietnica.

— Niedoczekanie! — trząsłem się z pasji na samą myśl o Rosji i tym jakimś generalskim Miszce. I to miałbym ja, ja, polski, grunwaldzki niedźwiadek Hali i Stasia?! Niedoczekanie!

Trzeba było obmyślić plany kampanii. Chodziło o to, by obrzydzić tak pobyt przybyszom, żeby jak najprędzej rzucili wszystko i wrócili na swoje śmiecie. A ja się nie dam!

Trudno było dogadać się tylko z kimkolwiek. Wszystko było skwaszone i ponure, jak noc. Wreszcie doszło do zgody.

Za pomocą drutów, murów, bruków porozumieliśmy się z całym miastem. Uchwalono powszechny strajk przedmiotów, nie pierwszy zresztą w świecie rzeczy i pewnie nie ostatni.

Po nocy, źle spędzonej na materacu, wystawiającym przez prześcieradło wszystkie kłujące koniuszczki włosia, generał obudził się wściekły.

Szuka przygotowanych z wieczora pantofli pana Niedźwiedzkiego.

Jest tylko jeden.

Generał dzwoni. Oczywiście guzik dzwonka wciska się natychmiast wgłąb i nie przestaje terkotać. Wpada przerażony denszczyk. Kładzie się plackiem pod łóżko, ale w żaden sposób nie może odkryć schowanego wysoko między nogą łóżka a ścianą, śmiejącego się do rozpuku pantofla.

Generał, jak niepyszny, wędruje do łazienki w jednym. Tam, lekko tylko otworzony, kran wybucha na niego od razu takim strumieniem wody, że generał jest ochlapany w jednej chwili od stóp do głów.

— Czortowe dzieci! — mruczy, sapiąc i plując.

W kuchni samowar nie chce się zupełnie zagotować. Denszczyk Griszka na próżno od godziny dmucha nad nim, jak miech kowalski. Śniadanie się spóźnia.

Szklanka mleka wylewa się na paradne spodnie generała. Serweta, wycierająca mu mokre wąsy, podsuwa wciąż dziurę pod palec.

Generał trzaska krzesłem i idzie pisać.

Pióra rozczepiają się bez ratunku. W kałamarzu znajdują się zeszłoroczne śmiecie. Na zapisanym wreszcie arkuszu rozlewa się wielki kleks.

Do telefonu! Aparat, informujący nas dokładnie przed chwilą, że generała na gwałt wzywają do sztabu, nagle niemieje i głuchnie jak pień. Znudzony przez generała, zaczyna udawać wariata, nawiązując i przerywając jak najfantastyczniej połączenie.

Wreszcie do drzwi dzwoni przysłany ze sztabu oficer. Muszą wyjść razem z generałem. Pilne.

Drzwi frontowe, które uprzejmie go wpuściły i zamknęły się za nim, są tak zacięte, że żadna siła nie może ich otworzyć. Klucz nie chce się obracać w zamku, zatrzask ani drgnie.

Tymczasem generał szuka szczotki do czyszczenia. Biega kucharka, biega Griszka, oficer zaś majstruje przy drzwiach. Szczotka zapadła w ziemię.

Zniecierpliwiony generał rezygnuje wreszcie z oczyszczenia munduru i z frontowego wyjścia. Zabrawszy oficera, wynosi się przez kuchnię. Griszka coś oberwał po drodze.

Teraz wszystkie przedmioty pękają ze śmiechu.

Szczotka zsuwa się sama na ręce ogłupiałego Griszki. Ten ma ochotę splunąć, ale przez szacunek dla posadzki wstrzymuje się, siada na stołku i zaczyna pucować generalskie buty.

Słyszę go, jak wymyśla sam do siebie:

— Ciągają człowieka po świecie, cudze wojować. Złe w tym kraju. Po co mnie tu czortowe sztuki oglądać, kiedy ja mógł u siebie chleb, sól do woli jeść. Ot, puściliby, sobaki38, do domu — wzdycha ciężko.

To jednak przechodzi już całkiem moje niedźwiedzie zrozumienie.

Więc on nie z dobrej woli? Ale w takim razie...

Nie takie to widać proste słowo — wróg.

Potem poznałem więcej tych, którzy z dobrej woli przyszli na naszą ziemię.

U generała bywali wszyscy carscy działacze, co zlecieli jak kruki do zdobytego miasta, cudze na swoje przerabiać.

Tego dnia generał czekał właśnie ważnej wizyty: miał go odwiedzić świeżo przybyły do Lwowa dygnitarz, o którym aż zbyt wiele wiedzieliśmy już od telefonu.

Drzwi otworzyła przypadkowo kucharka, która na niezwykły widok z całym pośpiechem splunęła trzykrotnie po trzy razy, (co, jak wiadomo, najskuteczniej chroni od uroku) i uciekła, co siły w nogach.

Generał już prosił gościa do pokoju i sadowił w najwygodniejszym, starym, krytym skórą fotelu dziada. Obok przystawił stoliczek z zakąską.

Gość gładził swoje długie, strączkowate włosy i przedstawiał generałowi plan, mający na celu „przywrócenie rodzimego prawosławia temu rdzennie rosyjskiemu krajowi”.

Prosił o poparcie władz wojskowych, użyczenie siły zbrojnej dla wypadków opornych.

Generał godził się, potakiwał. Wymieniono wzajemne grzeczności.

Wreszcie rozmowa zeszła na tematy prywatne i generał zaczął uskarżać się na „nieszczęśliwość” swego mieszkania.

— Prosto39 złe się sprzeciwia — mówił. — Co robić, ojcze?

— Ikonę by prawosławną powiesić — poradził nieopatrznie gość.

Nieopatrznie, bo tu cierpliwość nasza wyczerpała się i cała pasja na tych zaborców, kłamców i krzywdzicieli wybuchła.

Rosyjski kraj! Prawosławna ikona! Tu!?

Fotel dziada z całym