Ojciec Goriot - Honoré de Balzac (wirtualna biblioteka txt) 📖

słuchał go osłupiały, niezdolny słowa wymówić. W tej chwili ojciec Goriot, Bianchon i kilku innych stołowników weszło do sali.

— Otoś pan wreszcie taki, jakim cię widzieć pragnąłem — mówił Vautrin do Eugeniusza. — Świadomy jesteś tego, co robisz. Dobrze, młode moje orlę! Będziesz rządził ludźmi; jesteś silny, barczysty, obrośnięty; zasługujesz na mój szacunek.

Chciał ująć go za rękę; Rastignac cofnął żywo dłoń swoje i zbladłszy nagle, upadł na krzesło; wydało mu się w tej chwili, że widzi kałużę krwi przed sobą.

— Ach! Jeszcze nie opadły z nas wszystkie poplamione pieluszki cnoty — rzekł Vautrin z cicha. — Papa d’Oliban ma trzy miliony, znam ja jego fortunę. Posag uczyni cię nawet we własnych oczach białym, jak szata panny młodej.

Rastignac już się nie wahał. Postanowił uprzedzić wieczorem panów Taillefer ojca i syna. Vautrin oddalił się, a w tejże chwili Goriot szepnął studentowi do ucha:

— Smutny jesteś, moje dziecię! Ale ja cię rozweselę. Pójdź ze mną!

Mówiąc to stary fabrykant zapalał swój stoczek koło jednej z lamp. Eugeniusz poszedł za nim, przejęty ciekawością.

— Wejdźmy do pana — rzekł stary, który wziął od Sylwii klucz studenta. — Myślałeś pan rano, że ona cię nie kocha, co? — począł po chwili. — Odprawiła cię przemocą i wyszedłeś od niej zagniewany, zrozpaczony. Niewiniątko! Ona czekała na mnie. Pojmujesz pan? Mieliśmy pójść razem zająć się ostatecznym przygotowaniem mieszkanka, do którego pan się przeprowadzisz za trzy dni. Tylko nie wydaj mnie, proszę. Ona chce, żeby to była niespodzianka, ale ja nie mogę dłużej dochować tajemnicy. Będziesz pan mieszkał po książęcemu na ulicy d’Artois, o dwa kroki od ulicy Saint-Lazare. Wybieraliśmy meble jak dla panny młodej. Od miesiąca zrobiliśmy wiele rzeczy w tajemnicy przed panem. Adwokat mój wziął się już do dzieła; Delfina będzie miała trzydzieści sześć tysięcy franków rocznie, jako procent od swego posagu.

Eugeniusz milczący przechadzał się z założonymi rękoma po biednej swej izdebce, w której nieład panował. Ojciec Goriot dobrał chwilę, w której student zwrócony był do niego plecami i położył na kominku czerwone safianowe pudełko, na którym wyzłocony był herb Rastignaca.

— Drogie moje dziecię — mówił biedny starowina — nie wyobrazisz sobie, com się ja przy tym wszystkim napracował. Bo to widzisz, egoizm mną powodował, twoje przenosiny dotyczą mnie osobiście. Będę cię o coś prosił, nie odmówisz mi, wszak prawda?

— Czegóż pan żądasz?

— Do twego mieszkania należy pokoik położony wyżej, na piątym piętrze. Ja w nim zamieszkam, nieprawdaż? Starzeję się już; zdaje mi się, żem zanadto oddalony od mych córek. Nie będę ci w niczym przeszkadzał. Będę sobie siedział spokojnie. Co wieczór przyjdziesz pomówić ze mną o niej; powiedz, wszak ci to nie sprawi przykrości? Gdy będziesz powracał do domu, ja posłyszę twe kroki i pomyślę sobie, leżąc w łóżku: „On widział moją Delfinkę, był z nią na balu, ona mu szczęście zawdzięcza. Gdybym był chory, to bym znajdował balsam na swe cierpienia słuchając, jak ty powracasz do domu, jak przechadzasz się po swoim mieszkaniu. W twej obecności będę czuł jakby obecność mej córki. Dosyć mi będzie zrobić dwa kroki, żeby się znaleźć na Polach Elizejskich, gdzie one dni całe spędzają, i będę mógł ciągle je widzieć; a teraz często się zdarza, że już za późno przychodzę. A przy tym, może i ona przyjdzie do ciebie! Ja posłyszę jej głos, zobaczę ją, gdy owinięta w watowy szlafroczek, będzie się przechadzała zręcznie jak koteczka. Od miesiąca widzę ją znów wesołą i strojną, jak za dawnych panieńskich czasów. Dusza jej odzyskuje zdrowie, a ty jesteś tego szczęścia przyczyną. O! Nie ma tego, czego bym ja dla ciebie nie zrobił. Przed chwilą powiedziała mi wracając do domu: „Tatku, ja jestem bardzo szczęśliwa”. Zimno mi się robi, gdy córki mówią do mnie ceremonialnie: mój ojcze, lecz gdy nazwą mnie tatkiem, to zdaje mi się, że widzę je znowu małymi dzieweczkami i wszystkie wspomnienia budzą się w mym sercu. Czuję wówczas lepiej, że jestem ich ojcem i zdaje mi się, że one do nikogo jeszcze nie należą.

Stary ocierał oczy zapłakane.

— Tak dawno już nie słyszałem tego wyrazu, tak dawno ona nie chodziła wsparta na mym ramieniu. O, tak! Pewnie już ze sześć lat nie chodziłem obok żadnej z mych córek. Jak to choć ocierać się o jej suknię, stosować się do jej kroku, jej ciepłem się rozgrzewać! Jednym słowem, jam dziś wszędzie towarzyszył Delfinie. Wchodziłem z nią do wszystkich sklepów i odprowadziłem ją do domu. O, pozwól mi pozostać przy sobie! Czasem będziesz potrzebował jakiej usługi, to ja będę na zawołanie. O! Gdyby ten bałwan Alzatczyk umarł, gdyby podagra jego miała rozum i przeszła mu do żołądka, toż dopiero córka moja byłaby szczęśliwa! Ty byłbyś mym zięciem, zostałbyś otwarcie jej mężem. Ona biedna tak mało zaznała rozkoszy tego świata, że ja jej wszystko przebaczam. Pan Bóg musi być po stronie ojców, którzy kochają gorąco.

— Jak ona cię kocha! — rzekł podnosząc głowę po chwilowym milczeniu. — W drodze ciągle mówiła o tobie: „Jaki on ładny! nieprawdaż, ojcze? A jakie dobre ma serce! Czy on często mówi o mnie?” Ba, można by całe tomy zapisać tym, co ona mówiła o tobie, idąc z ulicy d’Artois, aż do pasażu des Panoramas! W końcu wylała całe swe serce przede mną. Dzisiejszego poranku zapomniałem o starości, zdawało mi się, żem lekki jak piórko. Powiedziałem jej, żeś mi oddał owe tysiąc franków. O, pieszczotka droga! Do łez była wzruszona tym postępkiem! — Ale cóż to masz na kominku? — zagadnął wreszcie ojciec Goriot, który umierał z niecierpliwości, widząc, że Rastignac nie myśli ruszyć się z miejsca.

Student odurzony patrzył bezmyślnie na sąsiada. Pojedynek, zapowiedziany na jutro przez Vautrina, stanowił tak rażącą sprzeczność ze spełnieniem najdroższych jego nadziei, że zaczynał prawie wierzyć, iż jest pod wrażeniem snu strasznego. Zbliżył się do kominka, a spostrzegłszy pudełeczko kwadratowe, wziął je w ręce i otworzył. Wewnątrz znajdował się zegarek Bregueta przykryty ćwiartką papieru, na której były słowa:

 

„Chcę, żebyś pan myślał o mnie w każdej chwili, — ponieważ...