Trzej muszkieterowie - Aleksander Dumas (ojciec) (literatura naukowa online txt) 📖
Jeden za wszystkich, wszyscy za jednego!
Powieść z gatunku płaszcza i szpady, w której nie brak intryg, niespodziewanych zabójstw, pojedynków na śmierć i życie oraz romansów. D'Artagnan, Atos, Portos i Aramis to czterej przyjaciele, muszkieterowie gwardii francuskiej za czasów panowania króla Ludwika XIII i kardynała Richelieu.
Dzieło odniosło światowy sukces — zostało przetłumaczone na wiele języków i wielokrotnie zekranizowane. Książka powinna spodobać się nie tylko wielbicielom klasycznej literatury francuskiej.
- Autor: Aleksander Dumas (ojciec)
- Epoka: Romantyzm
- Rodzaj: Epika
Czytasz książkę online - «Trzej muszkieterowie - Aleksander Dumas (ojciec) (literatura naukowa online txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Aleksander Dumas (ojciec)
— Pani — rzekł wyniośle — niebawem dany będzie bal w ratuszu; mojem zdaniem, aby uczcić naszych zacnych urzędników, winnaś pani wystąpić w stroju uroczystym, a nade wszystko w tych zapinkach djamentowych, które ci dałem w dzień twoich imienin. Oto moja odpowiedź.
Odpowiedź ta była przerażającą.
Anna Austrjacka sądziła, iż Ludwik XIII wie o wszystkiem i że kardynał zobowiązał go do kilkodniowego milczenia, które wreszcie leżało w charakterze króla.
Zbladła straszliwie, oparłszy na konsoli cudnej piękności rękę, która się stała przezroczysta jak z wosku.
Patrzyła na króla wystraszonemi oczami, nie odpowiedziawszy ani słowa.
— Czy rozumiesz, pani — rzekł król, rozkoszując się w całej pełni tym niepokojem, choć nie odgadywał jego przyczyny — rozumiesz pani?
— Rozumiem, Najjaśniejszy Panie — wyjąkała królowa.
— I ukażesz się na tym balu?...
— Tak.
— Przybrana w zapinki?...
— Tak.
Bladość królowej stałaby się silniejsza, gdyby to jeszcze było możliwe; król zauważył to i tembardziej lubował się zimnem okrucieństwem, stanowiącem stronę ujemną jego charakteru.
— Dobrze — odezwał się król — to wszystko, co miałem pani do powiedzenia.
— A na kiedy oznaczony jest ten bal? — spytała Anna Austrjacka.
Ludwik XIII czuł instynktownie, iż nie powinien odpowiadać na to pytanie, które królowa zadała głosem nieledwie konającym.
— Ależ bardzo niedługo — rzekł — dnia jednak dokładnie nie przypominam sobie, zapytam o to kardynała.
— A! więc to kardynał oznajmił ci, Najjaśniejszy Panie, o tej uroczystości? — zawołała królowa.
— Tak, pani — odparł zdziwiony król — czemu mnie o to pytasz?
— Więc to za jego radą poleciłeś mi ubrać się w te zapinki?
— To jest, pani...
— Więc to on, Najjaśniejszy Panie, to on?...
— No tak, lecz cóż cię to obchodzi, czy on, czy też ja? Alboż polecenie takie jest zbrodnią?
— Nie, Najjaśniejszy Panie.
— Zatem będziesz pani na balu?
— Tak, Najjaśniejszy Panie.
— To dobrze — rzekł król, odchodząc — dobrze!... liczę na to z pewnością.
Królowa złożyła ukłon, nie tyle nawet przez etykietę, ale iż kolana uginały się pod nią.
Król wyszedł zachwycony.
— Zgubiona jestem — wyszeptała królowa — zgubiona jestem, bo kardynał wie o wszystkiem. On to kieruje królem, który nie wie jeszcze o niczem, lecz wkrótce się o wszystkiem dowie. Zgubiona jestem! Mój Boże! mój Boże! mój Boże!...
Padła na kolana i modlić się poczęła, ująwszy głowę drżącemi rękami.
W istocie położenie było straszne.
Buckingham powrócił do Londynu, pani de Chevreuse była w Tours. Królowa, więcej, niż kiedykolwiek, strzeżona, przeczuwała instynktownie, iż zdradza ją jedna z jej dam, lecz która, nie wiedziała na pewno.
La Porte nie mógł wydalać się z Luwru; żywej duszy nie było, której mogłaby się zwierzyć.
Wobec grożącego nieszczęścia i opuszczenia swojego, wybuchnęła płaczem.
— Czy nie mogłabym przysłużyć się czem Waszej Królewskiej Mości — odezwał się naraz głos, pełen słodyczy i współczucia.
Szybko obejrzała się królowa, trudno bowiem było się omylić, brzmienie głosu tego zwiastowało, iż tylko przyjaciółka może tak przemawiać.
I istotnie we drzwiach, prowadzących do pokoju królowej, ukazała się ładniutka pani Bonacieux; była ona zajęta układaniem sukien i bielizny w przyległym gabinecie wówczas, gdy wszedł król; nie mogła się oddalić i słyszała wszystko.
Królowa, widząc, że została podpatrzona, krzyknęła przeraźliwie, gdyż w pomieszaniu nie poznała od razu młodej kobiety, danej jej przez La Porta.
— O! nie lękaj się pani niczego — rzekła pani Bonacieux, składając ręce i płacząc sama nad ciężkiem strapieniem królowej — oddana ci jestem duszą i ciałem, Najjaśniejsza Pani, i jakkolwiek daleka i tak nisko postawiona przy Waszej Królewskiej Mości, sądzę, iż znalazłam sposób wybawienia jej z kłopotu.
— Ty? o nieba! ty?... — wykrzyknęła królowa — lecz słuchaj, spojrzyj mi w oczy. Ze wszystkich stron jestem zdradzana; czyż tobie mogę zaufać?...
— O! pani! — zawołała młoda kobieta, padając na kolana — klnę się w zbawienie duszy, iż gotowa jestem umrzeć dla Waszej Królewskiej Mości.
Wykrzyknik ten z głębi serca pochodził i również, jak pierwszy, wzbudził zaufanie.
— Tak — ciągnęła dalej pani Bonacieux — tak, pełno tu zdrajców dokoła; lecz przysięgam na święte imię Marji Dziewicy, że nikt nie jest tak oddany Waszej Królewskiej Mości, jak ja. Zapinki te, o które dopomina się król, dałaś pani księciu de Buckingham, nieprawdaż? Były one w owej szkatułce z różanego drzewa, którą niósł w ręku? Może się mylę? może nie o to chodzi?...
— O Boże! mój Boże!... — wyszeptała królowa, której zęby szczękały z przerażenia.
— Te zapinki należy odzyskać — mówiła pani Bonacieux.
— Tak, bez wątpienia, potrzeba koniecznie! — zawołała królowa — lecz, co począć, jak temu zaradzić?...
— Trzeba posłać kogoś do księcia.
— Lecz kogo?... kogo?... kogo?... komuż mogę zaufać?...
— Mnie, Najjaśniejsza Pani, zaufaj; uczyń mi ten zaszczyt, a ja znajdę posłańca!
— Lecz trzeba będzie napisać!
— O, tak. To nieodzowne. Dwa słowa ręką Waszej Królewskiej Mości z pieczęcią osobistą.
— Lecz te dwa słowa to potępienie moje, to rozwód, wygnanie!...
— Tak, jeżeli wpadną w niegodne ręce. Lecz zaręczam, iż dojdą według adresu.
— O! mój Boże!... trzeba więc, abym w twoje ręce powierzyła moje życie, cześć i dobre imię!...
— Tak, Najjaśniejsza Pani, trzeba, a ja wszystko ocalę.
— Ale w jaki sposób? powiedz mi to przynajmniej.
— Mąż mój parę dni temu został wypuszczony na wolność; nie miałam jeszcze czasu go odwiedzić. Jest to poczciwe człowieczysko, nie żywiący dla nikogo ani nienawiści, ani miłości. Wszystko, czego zażądam, uczyni; na mój rozkaz pójdzie, i odda list Waszej Królewskiej Mości, według wskazanego adresu, nie wiedząc nawet, co mieści.
Królowa w namiętnem uniesieniu ujęła obie ręce młodej kobiety, wpatrzyła się w nią, jakby chciała do głębi serca przeniknąć, a widząc najczystszą szczerość w jej oczach, czule ją uściskała.
— Uczyń to! — zawołała — a ocalisz mi życie, cześć moją ocalisz!...
— O! Najjaśniejsza Pani, nie przeszkadzaj przysługi, jaką mam szczęście ci oddać; nie ma nic, czegobym nie uczyniła dla Waszej Królewskiej Mości, która jesteś jedynie ofiarą przewrotnych intryg.
— To prawda, moje dziecię — odparła królowa — masz zupełną słuszność.
— Daj mi, Najjaśniejsza Pani, ten list, bo czas nagli.
Królowa pobiegła do stolika, na którym znajdował się atrament, papier i pióra, napisała dwa wiersze, zapieczętowała je pieczęcią własną i oddała pani Bonacieux.
— A teraz... — odezwała się królowa — zapominamy o rzeczy potrzebnej.
— O jakiej?
— O pieniądzach...
Pani Bonacieux zarumieniła się.
— To prawda — odrzekła — a wyznać muszę Waszej Królewskiej Mości, iż mąż mój...
— Iż mąż twój ich nie ma, to chciałaś powiedzieć.
— I owszem ma je, lecz jest skąpy okrutnie i to jedyna jego wada. Wszelako niechaj Wasza Królewska Mość nie troszczy się, znajdziemy sposób...
— Właśnie, że i ja ich także nie mam — odezwała się królowa; tych, którzy czytać będą pamiętniki pani de Motteville, odpowiedź ta nie zadziwi — ale poczekaj...
Królowa pobiegła do kasetki z klejnotami.
— Masz — powiedziała — oto pierścień drogocenny, jak mówią wszyscy; pochodzi on od brata mojego, króla Hiszpanji, należy do mnie i rozporządzać nim mogę. Weź ten pierścień, zamień na pieniądze i niechaj mąż twój jedzie.
— Rozkazy twe, Najjaśniejsza Pani, spełnione będą za godzinę.
— Czy widzisz adres — oddała królowa zaledwie dosłyszalnym głosem.
Do milorda księcia de Buckingham w Londynie.
— List doręczony zostanie jemu samemu.
— Szlachetne dziecię! — zawołała Anna Austrjacka.
Pani Bonacieux ucałowała ręce królowej, ukryła list za stanikiem i zniknęła lekka, jak ptaszek.
W dziesięć minut była już u siebie.
Od czasu uwolnienia męża nie widziała go jeszcze, nie wiedziała o zmianie, jaka w nim zaszła co do kardynała, o zmianie, wywołanej paru wizytami hrabiego de Rochefort, który stał się najlepszym przyjacielem pana Bonacieux, co prawda, bez wielkich trudów natchnąwszy go wiarą, iż żadne uczucie występne nie spowodowało porwania jego żony, lecz jedynie przezorność polityczna.
Zastała samego. Biedaczysko przyprowadzał dom swój z wielkim mozołem do ładu. Zastał sprzęty pogruchotane i szafy wypróżnione, sprawiedliwość bowiem nie należała wówczas do tych trzech rzeczy, które król Salomon wymienia, jako niepozostawiające śladu po swoich stopach. Służąca zaś, z chwilą uwięzienia pana, uciekła. Biedna dziewczyna, przejęta strachem, umknęła z Paryża i oparła się dopiero w Burgundji, swoim kraju rodzinnym.
Czcigodny kramarz, ujrzawszy małżonkę, nie omieszkał jej opowiedzieć o swoim szczęśliwym powrocie. Żona zaś odpowiedziała, winszując mu, iż skorzystała z pierwszej chwili, kiedy mogła się zwolnić od swych obowiązków i przybywa teraz, ażeby cała się jemu poświęcić.
Chwila ta wprawdzie dała czekać na siebie całe dni pięć, co w każdej innej okoliczności wydaćby się mogło panu Bonacieux nieco za długo, lecz z powodu wizyty swej u kardynała i odwiedzin Rocheforta, miał dużo do myślenia, a wiadomo, iż nic tak nie skraca czasu, jak dumanie.
Nadewszystko zaś, iż dumanie to miało barwę różową.
Rochefort nazywał go swoim przyjacielem, drogim Bonacieux i nieustannie kładł mu w uszy, iż kardynał ceni go wielce.
Kramarz widział się już na drodze do zaszczytów i majątku.
Pani Bonacieux rozmyślała także, lecz treścią jej rozmyślań nie była żądza wyniesienia.
Mimowolnie myśli jej obracały się nieustannie koło tego pięknego młodzieńca tak dzielnego i tak widocznie w niej srodze zakochanego.
W osiemnastym roku życia wydana za mąż za pana Bonacieux, żyjąc jedynie w kółku przyjaciół mężowskich, niezdolnych natchnąć najmniejszem uczuciem młodej kobiety, której serce wznioślejsze było, niż stanowisko, jakie zajmowała, pani Bonacieux pozostała nieczuła na pospolite pokusy. Lecz, w owej epoce nade wszystko, tytuł szlachecki wielki wpływ wywierał na mieszczaństwo, a d’Artagnan był szlachcicem; co więcej, nosił mundur gwardji, który po muszkieterskim najwięcej był ceniony przez niewiasty.
Był on, powtarzamy, piękny, młody, odważny na wszystko; mówił o miłości, jak człowiek rozkochany i spragniony kochania; było to więcej, niż potrzeba, ażeby zawrócić dwudziestotrzyletnią główkę, a pani Bonacieux znajdowała się właśnie w tym szczęśliwym okresie życia.
Jakkolwiek małżonkowie od tygodnia już przeszło nie widzieli się z sobą, a w ciągu tego czasu wypadki ważne stanęły pomiędzy nimi, powitali się wszelako z pewnem roztargnieniem; niemniej jednak pan Bonacieux okazał radość niekłamaną i przyjął żonę z otwartemi rękami. Pani Bonacieux podała mu do pocałowania czoło.
— Pomówmy trochę — rzekła ona.
— O czem?... — zapytał zdziwiony Bonacieux.
— Tak... coś bardzo ważnego mam ci do powiedzenia.
— Co prawda, i ja też mam zadać ci kilka poważnych pytań. Wytłumacz mi, proszę, swoje porwanie.
— Nie o to idzie... jak na teraz przynajmniej — odparła pani Bonacieux.
— A o cóż chodzi? o moje uwięzienie?
— Dowiedziałam się o niem od razu; lecz ponieważ nie byłeś winny żadnego występku, ani też żadnej intrygi i nie wiedziałeś o niczem, coby mogło ciebie lub kogokolwiek skompromitować, więc też nie przywiązywałam większej wagi do tego wypadku, niżby na to zasługiwał.
— Łatwo ci tak mówić, moja pani! — odparł Bonacieux, urażony tym brakiem współczucia — a czy wiesz, że siedziałem dzień jeden i noc w podziemnem więzieniu w Bastylji?...
— Ten dzień i noc jak nic ci przemknęły; dajmy więc pokój uwięzieniu twojemu, a powróćmy do tego, co mnie tu sprowadza.
— Jak to! co cię do mnie sprowadza? Czyż to nie pragnienie ujrzenia męża, z którym rozłączona byłaś od tygodnia przeszło? — zagadnął kramarz, dotknięty do żywego.
— Najpierw to, a potem co innego.
— Mów.
— Rzecz wielkiej wagi, od której szczęście nasze zależeć może w przyszłości.
— Losy nasze zmieniły postać swoją, moja pani, odkąd widzieliśmy się po raz ostatni, i byłbym zdziwiony, gdyby od dziś za kilka miesięcy, położenie moje nie obudziło w wielu ludziach zazdrości.
— Zapewne, zwłaszcza jeżeli postąpisz według wskazówek, które otrzymasz ode mnie.
— Ja, od ciebie?
— Tak, ty. Jest do spełnienia dobry i święty uczynek, mój panie, a przytem zarobić na tem możesz dużo pieniędzy.
Wiedziała dobrze pani Bonacieux, iż, mówiąc mężowi o pieniądzach, trafiała w słabą jego stronę.
Lecz nie wiedziała o tem, że człowiek ten stał się innym, odkąd przez dziesięć minut rozmawiał z kardynałem.
— Dużo pieniędzy do zarobienia?... — powtórzył Bonacieux, wydłużając wargi.
— Tak, dużo.
— Ile też, mniej więcej?...
— Może tysiąc pistolów.
— A czy to bardzo ważne, czego chcesz żądać ode mnie?
— Tak.
— Cóż robić potrzeba?
— Pojedziesz natychmiast. Ja ci powierzę list, którego nie dasz sobie odebrać w żaden sposób i oddasz go do rąk własnych.
— A dokądże mam jechać?
— Do Londynu.
— Ja? do Londynu?... Cóż znowu, kpisz sobie chyba, ja nie mam żadnego interesu w Londynie.
— Lecz inni potrzebują, ażebyś się tam udał.
— Co za inni?... Uprzedzam cię, iż nie myślę dłużej postępować na ślepo i chcę wiedzieć, nie tylko, na co się narażam, ale i dla kogo.
— Osoba bardzo wysoko postawiona posyła cię, a druga również dostojna oczekuje na ciebie. Nagroda przewyższy twoje żądania, oto wszystko, co ci mogę przyobiecać.
— Znowu intrygi! zawsze intrygi!... dziękuję, będę się teraz miał na ostrożności, pan kardynał już mnie objaśnił w tym względzie.
— Kardynał?... — wykrzyknęła pani Bonacieux — widziałeś się z kardynałem?
— Wezwał mnie do siebie!... — odparł dumnie kramarz.
— I poszedłeś na to wezwanie, niebaczny?...
— Wyznać muszę, iż nie miałem do wyboru iść, albo nie iść, bo znajdowałem się pomiędzy dwoma stróżami. Prawdę powiedziawszy, ponieważ nie znałem wtedy jego eminencji, więc gdybym był mógł się uwolnić od tej wizyty, z przyjemnością byłbym to uczynił.
— Źle się więc z tobą obszedł? groził ci?...
— Podał mi rękę i przyjacielem mnie swoim nazwał, przyjacielem! rozumiesz, moja pani? jestem przyjacielem wielkiego kardynała!
— Wielkiego kardynała!
— Jak to czyżbyś przeczyła temu tytułowi, moja pani?
— Nie zaprzeczam mu niczego, lecz mówię ci, że łaska ministra prędko przemija i że szalonym być trzeba, aby przywiązywać się do ministra; są władze wyższe od tej, które spoczywają na kaprysach ludzkich lub chwilowych wypadkach, z temi należy się łączyć.
— Bardzo mi przykro, moja pani, lecz nie znam wyższej władzy, niż wielkiego
Uwagi (0)