Paziowie króla Zygmunta - Antonina Domańska (gdzie można czytać książki online .TXT) 📖
Krótki opis książki:
Kilkunastoletni chłopcy, paziowie króla Zygmunta, muszą pamiętać o nienagannym zachowaniu, manierach i honorze, ze względu na pełnioną funkcję. Młodość jednak ma swoje prawa — chłopcy w wolnym czasie nie stronią od żartów i figli.
Ich psoty przyjmowane są różnie — niektórych bawią, innych — zwłaszcza damy — oburzają i przerażają. Czy jednak młodzieńcy zdolni są tylko do naigrywania się z innych? Ich historia nie tylko bawi, lecz także ukazuje dworskie obyczaje i oblicza przyjaźni.
Paziowie króla Zygmunta to jedna z powieści historycznych dla dzieci autorstwa Antoniny Domańskiej, tworzącej na początku I połowy XX wieku. Utwór powstał w 1910 roku, a w 1989 powstał kilkuodcinkowy serial telewizyjny dla dzieci na jego podstawie. Pisarka zasłynęła jako autorka tego typu utworów prozatorskich, w których przystępną fabułę, bliską dziecięcej rzeczywistości, łączyła z faktami historycznymi.
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
- Autor: Antonina Domańska
- Epoka: Dwudziestolecie międzywojenne
- Rodzaj: Epika
Czytasz książkę online - «Paziowie króla Zygmunta - Antonina Domańska (gdzie można czytać książki online .TXT) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Antonina Domańska
mi! (wł.) — święta Małgorzato, święty Jerzy, ratujcie mnie. [przypis edytorski]
77. poverino mio (wł.) — mój biedaku. [przypis edytorski]
78. carissima bellezza mia (wł.) — moje najdroższe śliczności. [przypis edytorski]
79. guardate che disgrazia (wł.) — spójrzcie, co za nieszczęście. [przypis edytorski]
80. la mia povera bestiolina (wł.) — moje biedne zwierzątko. [przypis edytorski]
81. briganti (z wł. brigante) — bandyci, łobuzy, zbóje. [przypis edytorski]
82. maladetti (z wł. maledetto) — przeklęci. [przypis edytorski]
83. questa canaglia di Cristophoro, il piccolo barbaro (wł.) — ten łobuz Krzysztof, ten mały barbarzyńca. [przypis edytorski]
84. mi rammento giá (wł.) — już sobie przypominam. [przypis edytorski]
85. certissimo (wł.) — na pewno. [przypis edytorski]
86. bakałarz (daw.) — nauczyciel. [przypis edytorski]
87. kałabania (z ukr. a. białorus.) — kałuża; tu: tarapaty, kłopoty. [przypis edytorski]
88. chyżo (daw.) — szybko. [przypis edytorski]
89. expedite (łac.) — biegle, dokładnie. [przypis edytorski]
90. krotofila a. krotochfila — żart, dowcip; farsa. [przypis edytorski]
91. za parę werbów (z łac. verbum: czasownik, słowo) — z powodu kilku czasowników, tj. z powodu opuszczonej lekcji łaciny. [przypis edytorski]
92. dworować — kpić, żartować z kogoś. [przypis edytorski]
93. kołpak — tu: wysoka czapka bez daszka. [przypis edytorski]
94. korbacz (daw.) — bat, bicz; uderzenie biczem. [przypis edytorski]
95. przecz (daw.) — dlaczego. [przypis edytorski]
96. polepa — warstwa gliny lub gliny z sieczką kładziona jako uszczelnienie. [przypis edytorski]
97. k’tobie a. ku tobie (daw.) — do ciebie. [przypis edytorski]
98. wiatra — dziś popr. forma: wiatru. [przypis edytorski]
99. bucić się (daw.) — pysznić się, przechwalać się. [przypis edytorski]
100. Schiocchi senza vergogna! Somari! (wł.) — głupcy bez wstydu, osły. [przypis edytorski]
101. alboli (daw.) — lub też. [przypis edytorski]
102. concorso (wł.) — konkurs, konkurencja. [przypis edytorski]
103. ad acta (łac.) — do działania. [przypis edytorski]
104. antykamera — poczekalnia lub przedpokój przed sypialnią. [przypis edytorski]
105. kataplazm — gorący, wilgotny okład. [przypis edytorski]
106. mieszkać (tu daw.) — zwlekać. [przypis edytorski]
107. balwierz (daw.) — fryzjer; Midasowy balwierz (mit. gr.) — król Midas został ukarany przez bogów oślimi uszami, o czym wiedział tylko jego fryzjer. Ten, zmęczony ukrywaniem tajemnicy, wykopał dołek w piasku i do niego wyszeptał sekret, a następnie zasypał. W tym miejscu wyrosła trzcina, a z jej szumem na wietrze tajemnica króla Midasa rozniosła się po świecie. [przypis edytorski]
108. pomnieć (daw.) — pamiętać; zwracać na coś uwagę. [przypis edytorski]
109. zabaczyć (daw.) — zapomnieć. [przypis edytorski]
110. dekokt (daw.) — wywar. [przypis edytorski]
111. tanti saluti (wł.: szczególne pozdrowienia) — witam serdecznie, pozdrawiam. [przypis edytorski]
112. benissimo (wł.) — bardzo dobrze. [przypis edytorski]
113. krzynę (daw.) — trochę. [przypis edytorski]
114. nieumiejący — tu: niewykształcony. [przypis edytorski]
115. Sardanapal (gr.) — postać znana z tragedii gr., symbol władcy zniewieściałego i żyjącego w przepychu; prototypem tej postaci był Aszurbanipal, król Asyrii, który panował w latach 669–631 p.n.e. i założył bibliotekę w Niniwie. [przypis edytorski]
116. prefacja (z łac.) — wstęp. [przypis edytorski]
117. bezecny — nikczemny, podły. [przypis edytorski]
118. tuz (daw.) — najwyższa karta, as. [przypis edytorski]
119. ornament — zdobienie. [przypis edytorski]
120. inkrustowany — ozdobiony wzorem wyłożonym np. z masy perłowej. [przypis edytorski]
121. puzdro (daw.) — skrzynka, pudło. [przypis edytorski]
122. gramatka — polewka. [przypis autorski]
123. Janusz Zebrzydowski karmił ulubioną wiewiórkę Zygmunta I — A. Przeździecki, Jagiellonki polskie w XVI wieku. [przypis autorski]
124. pisarek (daw.) — urzędnik zatrudniony do przepisywania dokumentów. [przypis edytorski]
125. regent (daw.) — tu: urzędnik kierujący kancelarią. [przypis edytorski]
126. inkaust (daw.) — atrament. [przypis edytorski]
127. inwitacja (daw., z łac.) — zaproszenie. [przypis edytorski]
128. lubaszka — gatunek śliwki. [przypis edytorski]
129. czwał — cwał, pęd. [przypis edytorski]
130. zydel — drewniany taboret. [przypis edytorski]
131. ludwisarz — majster wytwarzający dzwony, armaty i inne drobniejsze przedmioty z brązu czy mosiądzu. [przypis edytorski]
132. ninie (daw.) — wtedy. [przypis edytorski]
133. bez (tu gw.) — przez. [przypis edytorski]
134. imaginować sobie (daw., z łac.) — wyobrażać sobie. [przypis edytorski]
135. eksplikować (daw., z łac.) — tłumaczyć, wyjaśniać. [przypis edytorski]
136. strachać się (daw.) — bać się. [przypis edytorski]
137. przez (tu gw.) — bez. [przypis edytorski]
138. zabaczyć (daw.) — zapomnieć. [przypis edytorski]
139. arcana (łac.) — tajemnice. [przypis edytorski]
140. chycić (gw.) — pochwycić, złapać. [przypis edytorski]
141. Toż to dziś właśnie [...] dzwon wspaniały, jakiego dotąd jeszcze Polska nie widziała — Dzwon „Zygmunt” odlany był w 1520 r. Ze względu na piękność tej chwili, przesunęłam datę, byle umieścić ten epizod w moim opowiadaniu. [przypis autorski]
142. tram — belka. [przypis edytorski]
143. bretnal — duży gwóźdź. [przypis edytorski]
144. kumosia (zdr.), właśc. kuma (daw.) — przyjaciółka lub sąsiadka. [przypis edytorski]
145. rańtuch (daw.) — szal lub chusta. [przypis edytorski]
146. lama — tu: rodzaj materiału. [przypis edytorski]
147. żupan — okrycie noszone przez szlachciców, zapinane na guziki, sięgające do kolan, z wąskimi rękawami i kołnierzem w formie stójki. [przypis edytorski]
148. wedle (daw.) — przy; obok, blisko. [przypis edytorski]
149. infuła — nakrycie głowy biskupa. [przypis edytorski]
150. przemocny — tu: bardzo wytrzymały. [przypis edytorski]
151. antykamera (daw.) — przedpokój, poczekalnia. [przypis edytorski]
152. odchwalić się — tu: nachwalić się. [przypis edytorski]
153. zabaczyć (daw.) — zapomnieć. [przypis edytorski]
154. wykrzykować (daw.) — dziś popr.: wykrzykiwać. [przypis edytorski]
155. fraucymer (z niem. Frauenzimmer: komnata kobiet) — damy dworu, stałe towarzystwo królowej lub księżnej; pokój dla dam. [przypis edytorski]
156. rozpowiadać — tu: opowiadać. [przypis edytorski]
157. kurczęta ze śmietaną — ulubiona potrawa Zygmunta I (Gloger: Encyklopedia staropolska). [przypis autorski]
158. zakonotować (daw.) — zapamiętać. [przypis edytorski]
159. wina dla zdrowia nigdy nie pijam — J. L. Decius: De Sigismundi regis temporibus. [przypis autorski]
160. krzyna — odrobina. [przypis edytorski]
161. niepolityczny (daw.) — źle wychowany, nieuprzejmy. [przypis edytorski]
162. kredencerz — służący odpowiedzialny za zaopatrzenie w produkty spożywcze. [przypis edytorski]
163. rozhowor (ukr.) — rozmowa, gadanie. [przypis edytorski]
164. cale (daw.) — całkiem, zupełnie. [przypis edytorski]
165. bez (tu gw.) — przez. [przypis edytorski]
166. Argus (mit. gr.) — olbrzym o tysiącu oczu, strażnik na usługach bogini Hery. [przypis edytorski]
167. wety (daw.) — deser. [przypis edytorski]
168. Bogiem a prawdą — mówiąc szczerze, w istocie, naprawdę. [przypis edytorski]
169. na onej powłoku — na ogonie jej sukni. [przypis edytorski]
170. krotofila a. krotochfila (daw.) — żart, farsa. [przypis edytorski]
171. klucz do zamku — dziś popr. forma: klucz do zamka. [przypis edytorski]
172. grazie (wł.) — dziękuję. [przypis edytorski]
173. veri gentiluomini (wł.) — prawdziwi dżentelmeni. [przypis edytorski]
174. buona notte (wł.) — dobranoc. [przypis edytorski]
175. congiuro te... va via! va via (wł.) — zaklinam cię, odejdź. [przypis edytorski]
176. veramente (wł.) — naprawdę. [przypis edytorski]
177. nella camera (wł.) — w pokoju. [przypis edytorski]
178. dźwięczyć — dziś popr.: dźwięczeć. [przypis edytorski]
179. wotywa — msza odprawiana w jakiejś szczególnej intencji a. uroczysta msza poranna. [przypis edytorski]
180. Karol V Habsburg (1500–1558) — cesarz niemiecki (1519–1556) oraz król Hiszpanii (1516–1556, jako Karol I Hiszpański). [przypis edytorski]
181. przez (tu gw.) — bez. [przypis edytorski]
182. erudyk — dziś: erudyta. [przypis edytorski]
183. ksiądz Borek — wysłany do cesarza Karola V, załatwił sprawę pomyślnie (J. Bielski: Kronika polska). [przypis autorski]
184. zdolić (daw.) — dokonać. [przypis edytorski]
185. dedecet (łac.) — to niewłaściwe, niegodne; nie godzi się. [przypis edytorski]
186. Zielone Świątki — daw. ludowe święto wiosny, w polskiej tradycji katolickiej ludowa nazwa święta Zesłania Ducha Świętego, obchodzonego 7 tygodni po Niedzieli Wielkanocnej. [przypis edytorski]
187. tegoroczne srogie mrozy popsowaly oziminy, śniegi do Świątek stały na polach, a po wsiach ludzie chwastami się żywili — J. Bielski, Kronika polska. [przypis autorski]
188. Tace, fatua! (łac.) — milcz, głupia. Słów tych użył Zygmunt do Bony w innych okolicznościach. Przeździecki, Jagiellonki polskie... [przypis autorski]
189. jeno (daw.) — tylko. [przypis edytorski]
190. piołun — gorzka roślina używana w ziołolecznictwie; tu przen.: zniewaga. [przypis edytorski]
191. pośniadać (daw.) — zjeść śniadanie. [przypis edytorski]
192. zabaczyć (daw.) — zapomnieć. [przypis edytorski]
193. krotofila a. krotochfila (daw.) — żart, farsa. [przypis edytorski]
194. gwoli (daw.) — dla, w celu. [przypis edytorski]
195. zadworować (daw.) — zażartować. [przypis edytorski]
196. on, onego (daw.) — ten, tego. [przypis edytorski]
197. suplika (z łac. supplicare: prosić, błagać) — prośba. [przypis edytorski]
198. coby dawać pozór (daw.) — żeby pilnować (czy nie idzie wicesekretariusz). [przypis edytorski]
199. między zwierzęty — dziś popr. forma: między zwierzętami. [przypis edytorski]
200. przypatrować się (daw.) — dziś popr.: przypatrywać się. [przypis edytorski]
201. obiecować — dziś popr.: obiecywać. [przypis edytorski]
202. pokazować — dziś popr.: pokazywać. [przypis edytorski]
203. prawie (tu daw.) — naprawdę. [przypis edytorski]
204. spomnieć sobie (daw.) — przypomnieć sobie. [przypis edytorski]
205. zdolić (daw.) — dokonać. [przypis edytorski]
206. bez (tu gw.) — przez. [przypis edytorski]
207. Powiedzcie teraz, co mam uczynić? [...] żeby owa przekupka pod Długoszowym domem wszystkie swoje garnki i misy na drobne okruchy potłukła? — na tle anegdoty z Dworzanina Ł. Górnickiego. [przypis autorski]
208. statki (tu daw.) — naczynia kuchenne. [przypis edytorski]
209. ceregielów — dziś popr. forma: ceregieli. [przypis edytorski]
210. bucić się — chełpić się, przechwalać się. [przypis edytorski]
211. garnki jej zapłacić — dziś popr.: za garnki jej zapłacić. [przypis edytorski]
212. źlić się (daw.) — złościć się, gniewać. [przypis edytorski]
213. Speculum magiae albae (łac.) — zwierciadło białej magii, tytuł książki. [przypis autorski]
214. bez pół (gw.) — przez pół, w połowie. [przypis edytorski]
215. co niebądź (daw.) — tu: trochę. [przypis edytorski]
216. naposiąść się na kogoś (daw.) — dokuczać komuś. [przypis edytorski]
217. nieustając — tu: nieustannie. [przypis edytorski]
218. letki — dziś popr.: lekki. [przypis edytorski]
219. statysta (tu daw.) — strateg, mąż stanu. [przypis edytorski]
220. pośpieć (daw.) — zapomnieć, omieszkać. [przypis edytorski]
Darmowe książki «Paziowie króla Zygmunta - Antonina Domańska (gdzie można czytać książki online .TXT) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie
Dodaj komentarz
Uwagi (0)