Podróż po Księżycu - Teodor Tripplin (co czytać w wakacje txt) 📖

Uwagi: 0

Słowa kluczowe:

Skarżyć się

Krótki opis książki:

Podróż na Księżyc Teodora Tripplina to jedna z najwcześniejszych polskich powieści fantastyczno-naukowych — na miarę nauki XIX wieku, dopiero stopniowo oddzielającej się od filozofii.

Książka obejmuje wstęp z zakresu selenografii, fabularną opowieść o przygodach Serafina Bolińskiego — lunatyka i nieszczęśliwego kochanka romantycznego, pogrążonego w melancholii po śmierci wielu bliskich sercu osób (typ bohatera wpisujący się w styl epoki), a na końcu dołączone zostało spolszczenie (też na modłę dziewiętnastowieczną) wcześniejszych opowieści księżycowo-kosmicznych Cyrano de Bergeraca.

We wstępie autor od wykładu na temat zjawisk takich jak zaćmienia ciał niebieskich czy fazy Księżyca, stopniowo przechodzi do kwestii, jak z drugiej strony, mianowicie z Księżyca, widoczna jest Ziemia: i już ta wolta myślowa właściwie stawia nas obu nogami na srebrnym globie. Skoro wiemy już, że mieszkańcy Księżyca doskonale mogą obserwować Ziemię, widoczną z ich perspektywy o wiele lepiej niż Księżyc z Ziemi — to pytanie o to czy ci mieszkańcy istnieją stawiałby doprawdy chyba tylko drętwy pedant…

Przeczytaj książkę

Podziel się książką:

Autor: Teodor Tripplin
Epoka: Romantyzm
Rodzaj: Epika

Czytasz książkę online - «Podróż po Księżycu - Teodor Tripplin (co czytać w wakacje txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Teodor Tripplin

Idź do strony:

class="annotation" id="annotation-68">68. dyrekcja (daw.) — tu: kierunek. [przypis edytorski]

69. antrsza (z fr.) — w tańcu rodzaj kroku wykonywanego w powietrzu. [przypis edytorski]

70. koza (daw.) — tu: areszt. [przypis edytorski]

71. czyli (daw.) — tu: czy też. [przypis edytorski]

72. fiat vita, cui vita (łac.) — niech się stanie życie, komu życie (w domyśle: jest pisane, jest przewidziane); trawestacja słów z Biblii, z Księgi Rodzaju, fiat lux: niech się stanie światło. [przypis edytorski]

73. debarkader (daw.) — budynek na wybrzeżu przeznaczony do załadunku i wyładunku towarów oraz pasażerów. [przypis edytorski]

74. z oczami wyłupionymi — dziś raczej: z oczami wytrzeszczonymi, wybałuszonymi itp. [przypis edytorski]

75. niebawnie (daw.) — niebawem, wkrótce. [przypis edytorski]

76. smętarz (daw.) — cmentarz. [przypis edytorski]

77. jezioro, zwane Martwym — przypuszczalnie Lacus Mortis (łac. Jezioro Śmierci), niewielki ciemny obszar księżycowy, o średnicy 150 km. [przypis edytorski]

78. potażowy (daw.) — potasowy; por. potaż (a. potasz, od niderl. Pottasche): historyczna nazwa używana na określenie dowolnego minerału zawierającego potas, szczególnie: zanieczyszczona postać węglanu potasu, rozpuszczalna w wodzie część popiołu pochodzącego ze spalania węgla drzewnego, zawierająca również zmienne ilości innych związków potasu. [przypis edytorski]

79. raczej pieszczotliwie jak starannie — dziś popr. konstrukcja: raczej (...) niż (...). [przypis edytorski]

80. wystawić — tu: przedstawić (kogoś w pewien sposób). [przypis edytorski]

81. egzalt — egzaltacja; uniesienie uczuciowe. [przypis edytorski]

82. galwanokaustyka — metoda wykorzystująca prąd stały, w której rozżarzonym kauterem dokonuje się koagulacji białka, co prowadzi do zamknięcia naczyń krwionośnych; używana m.in. do aseptycznego usuwania chorej tkanki (np. polipów). [przypis edytorski]

83. przedać (daw.) — sprzedać. [przypis edytorski]

84. Parka (mit. rzym.) — prządka losu; odpowiedniczka Mojry w mit. gr. (były trzy siostry Mojry, córki Zeusa i Temidy, bogini sprawiedliwości: Kloto, która przędła nić życia ludzkiego, Lachesis, która czuwała nad nicią, oraz Atropos, która nić przecinała). [przypis edytorski]

85. klak — szapoklak; składany cylinder, nakrycie głowy popularne w XIX w. wśród wyższych sfer. [przypis edytorski]

86. experimentum factum (łac.) — eksperyment dokonany (został). [przypis edytorski]

87. exegisti monumentum aere perennius (łac.) — wzniosłeś pomnik trwalszy niż ze spiżu. [przypis edytorski]

88. bis dat qui cito dat (łac.) — dwukrotnie [więcej] daje, kto daje szybko. [przypis edytorski]

89. zaforszusować (daw.) — wypłacić zaliczkę. [przypis edytorski]

90. być (...) ty a ty — mówić komuś na ty; być z kimś w bliskich stosunkach (za pan brat). [przypis edytorski]

91. capstrzyk — [przypis edytorski]

92. więcej jak — dziś popr.: więcej niż. [przypis edytorski]

93. legatorka — powiernica. [przypis edytorski]

94. w widoku tylu piękna, życia i świeżości — wobec widoku tak wielkiej obfitości piękna (...). [przypis edytorski]

95. usty (daw. forma) — dziś N.: ustami. [przypis edytorski]

96. nimem się spodział (daw.) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika: nim się spodziałem; nim się zorientowałem. [przypis edytorski]

97. któremum siły przywrócił(daw.) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika: któremu siłę przywróciłem. [przypis edytorski]

98. giemza — kozica. [przypis edytorski]

99. zawada — przeszkoda. [przypis edytorski]

100. Morza Spokojne — dziś popr.: Morze Spokoju (łac. Mare Tranquillitatis), duża, ciemna, pokryta zastygłym bazaltem równina na Księżycu; dawni astronomowie ciemne obszary na tarczy Księżyca uważali za tereny pokryte wodą, dlatego nazywano je morzami, zatokami, bagnami i jeziorami; współcześnie nadal stosuje się dawne łacińskie nazwy tych formacji. [przypis edytorski]

101. hotelu, przed którym ulica była wysłana słomą na stopę — dawny zwyczaj wyściełania bruków w miastach pod oknami ciężko chorych a dostojnych osób, aby zminimalizować hałas uliczny, szczególnie turkot powozów w XIX w. często jeszcze nie posiadających gumowych kół, lecz drewniane, okute żelazem. Tu szczegół ten niezbyt pasuje do okoliczności ze względu na stosowanie odmienne środki transportu. [przypis edytorski]

102. wena (daw.) — żyła. [przypis edytorski]

103. paletot (daw.) — palto. [przypis edytorski]

104. lubo (daw.) — chociaż. [przypis edytorski]

105. zdenuncjować — dziś popr.: zadenuncjować. [przypis edytorski]

106. Morze Śpiące — dziś popr.: Bagno Snu (łac. Palus Somni), ciemny obszar na Księżycu, zaliczany do formacji określanych jako morze księżycowe, sąsiadujący z Morzem Spokoju (Mare Tranquillitatis). [przypis edytorski]

107. nieprzejrzała — dziś: nieprzejrzana. [przypis edytorski]

108. Pobyt na Księżycu Sawiniusza Cyrano de Bergérac, oficera gwardii francuskiej — Dajemy tu w przepolszczeniu opis pierwszej podróży na Księżyc odbytej przez dowcipnego Cyrano de Bergérac dwa wieki temu; lecz zarazem dodać musimy, że nie wierzymy autorowi Agryppiny i Pedanta, który nie znalazł na Księżycu skrzydlatych, a zatem doskonalszych ludzi, lecz Selenitów na czworakach chodzących. [przypis autorski]

109. Bergérac, Savinien Cyrano de (1619–1655) — fr. pisarz i dramaturg, a także żołnierz sławny z licznych pojedynków; był przedstawicielem libertynizmu w literaturze, pisał satyryczno-filozoficzne listy (Lettres 1654), komedie (m.in. Le pedant joue 1654), tragedie (m.in. La mort d’Agrippine 1653); jest także autorem zaliczanych do klasyki powieści fantastycznych opisujących podróże do państw Słońca i Księżyca: L’Autre Monde: ou les États et Empires de la Lune (wyd. 1657) i Les États et Empires du Soleil (wyd. 1662; polskie wydanie obu utworów pt. Tamten świat, 1956); co ciekawe, opisując podróż na Księżyc, Cyrano twierdzi, że odbył ją przy użyciu rakiety (statku wprawianego w ruch przez petardy). Dzięki komedii Edmonda Rostanda Cyrano de Bergérac (1897) postać rzeczywistego autora stała się popularną postacią literacką. [przypis edytorski]

110. sklep (daw.) — sklepienie. [przypis edytorski]

111. in excelsis (łac.) — na wysokości. [przypis edytorski]

112. wystawić sobie coś (daw.) — wyobrazić sobie coś. [przypis edytorski]

113. bieżyć (daw.) — iść, podążać. [przypis edytorski]

114. wystawić sobie coś (daw.) — wyobrazić sobie coś. [przypis edytorski]

115. żem (...) rozumiał się być w raju (daw.) — że sądziłem, iż jestem w raju. [przypis edytorski]

116. wyjąwszy — pominąwszy; z wyjątkiem. [przypis edytorski]

117. przyroda (daw.) — tu: natura, charakter, wrodzone lub z definicji przypisane właściwości. [przypis edytorski]

118. Gassendi, Pierre (1592–1655) — filozof i matematyk fr., profesor Kolegium Królewskiego w Paryżu; odnowiciel w duchu chrześcijańskim atomistycznej filozofii Epikura (z odrzuceniem np. koncepcji materialności duszy i odwieczności atomów); jako pierwszy obserwował przejście Merkurego na tle tarczy Słońca w 1631 r. [przypis edytorski]

119. wiele (daw.) — ile, jak wiele. [przypis edytorski]

120. gubiąc się w przypuszczeniach (...), przypomniał mi się — błąd logiczny ze wzgl. na niezgodność podmiotów; poprawnie np.: gubiąc się w przypuszczeniach (...), przypomniałem sobie o kimś itp. [przypis edytorski]

121. któren (daw., gw.) — dziś popr.: który. [przypis edytorski]

122. egzamen (daw.) — egzamin. [przypis edytorski]

Wesprzyj Wolne Lektury!

Wolne Lektury to projekt fundacji Nowoczesna Polska – organizacji pożytku publicznego działającej na rzecz wolności korzystania z dóbr kultury.

Co roku do domeny publicznej przechodzi twórczość kolejnych autorów. Dzięki Twojemu wsparciu będziemy je mogli udostępnić wszystkim bezpłatnie.

Jak możesz pomóc?

Przekaż 1% podatku na rozwój Wolnych Lektur:
Fundacja Nowoczesna Polska
KRS 0000070056

Dołącz do Towarzystwa Przyjaciół Wolnych Lektur i pomóż nam rozwijać bibliotekę.

Przekaż darowiznę na konto: szczegóły na stronie Fundacji.

Wszystkie zasoby Wolnych Lektur możesz swobodnie wykorzystywać, publikować i rozpowszechniać pod warunkiem zachowania warunków licencji i zgodnie z Zasadami wykorzystania Wolnych Lektur.
Ten utwór jest w domenie publicznej.
Wszystkie materiały dodatkowe (przypisy, motywy literackie) są udostępnione na Licencji Wolnej Sztuki 1.3.
Fundacja Nowoczesna Polska zastrzega sobie prawa do wydania krytycznego zgodnie z art. Art.99(2) Ustawy o prawach autorskich i prawach pokrewnych. Wykorzystując zasoby z Wolnych Lektur, należy pamiętać o zapisach licencji oraz zasadach, które spisaliśmy w Zasadach wykorzystania Wolnych Lektur. Zapoznaj się z nimi, zanim udostępnisz dalej nasze książki.

E-book można pobrać ze strony: http://wolnelektury.pl/katalog/lektura/tripplin-podroz-po-ksiezycu/

Tekst opracowany na podstawie: Teodor Tripplin, Podróż po Księżycu odbyta przez Serafina Bolińskiego, Petersburg 1958

Wydawca: Fundacja Nowoczesna Polska

Publikacja zrealizowana w ramach projektu Wolne Lektury (http://wolnelektury.pl). Sfinansowano dzięki zrzutce społecznościowej czytelniczek i czytelników Wolnych Lektur.

Opracowanie redakcyjne i przypisy: Sylwia Bałdyga, Aleksandra Kopeć-Gryz, Zuzanna Pyzikiewicz, Aleksandra Sekuła.

Publikację wsparli i wsparły: Jakub Sobilski, Katarzyna Moszumańska , Anna Nowak , Angelika , Dagmara Dux , Adriana , Hanna Lewandowska , kristof_fi , Jakub S. , Michał Pachocki , Miro5law , Hanna Hojan , Aleksander Parkitny , mika , Beata Koper , Dominik.Z , Maria Świetlik .

Okładka na podstawie: moon, A. Wagner, domena publiczna

ISBN 978-83-288-6236-4

Plik wygenerowany dnia 2022-03-15.

Idź do strony:

Darmowe książki «Podróż po Księżycu - Teodor Tripplin (co czytać w wakacje txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!

Dodaj komentarz