Dziennik FranciszkiKrasińskiej - Klementyna z Tańskich Hoffmanowa (biblioteka książek online TXT) 📖
Dziennik Franciszki Krasińskiej to powieść autorstwa Klementyny Hoffmanowej skierowana do młodych dziewcząt. Dziennik zaczyna się w momencie, gdy Franciszka ma 16 lat — postanawia ona spisywać dzieje swojej rodziny.
Pierwszym ważnym wydarzeniem jest relacja ze ślubu starszej siostry, Barbary. Niedługo później Franciszka zostaje wysłana na pensję do Warszawy, gdzie stawia swoje pierwsze kroki w życiu z dala od rodziców. Tam poznaje królewicza Karola, syna króla Augusta III Sasa.
Klementyna Hoffmanowa (z domu Tańska) to jedna z pierwszych polskich autorek książek dla dzieci i młodzieży. Również tłumaczka, edytorka, wydawczyni i redaktorka, jako pierwsza kobieta w Polsce utrzymywała się z pracy twórczej i pedagogicznej. Utworzyła Związek Dobroczynności Patriotycznej. Jej twórczość miała mieć przede wszystkim charakter dydaktyczny i moralizatorski, przykładała dużą wagę do kształtowania w dzieciach postaw cenionych w życiu dorosłym.
- Autor: Klementyna z Tańskich Hoffmanowa
- Epoka: Romantyzm
- Rodzaj: Epika
Czytasz książkę online - «Dziennik FranciszkiKrasińskiej - Klementyna z Tańskich Hoffmanowa (biblioteka książek online TXT) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Klementyna z Tańskich Hoffmanowa
... Dałby Bóg, abym była kiedy w stanie ziścić to, co moje przywiązanie dla Ciebie mi dyktuje; gdy długi spłacę, będę Ci pomocniejszą: wzdycham za tą chwilą... Moja córka, chwała Bogu, już ma trzy ząbki, nic na nie nie chorowała, tylko za każdym ogniepióra360 dostaje... Czy prawda, że p. pisarz Małachowski361 marszałkiem sejmowym być ma? Takżeż on dobry, jak dawniej był? Za Twoim mi opisaniem jego sposobu myślenia i dla krewnych przychylności wyrażę Ci pewne moje względem niego widoki...
... Łaska nieboszczki cesarzowej362 przyniosła nam więcej ambarasu363 niż zbogacenia: kto pieniędzy nie ma, dóbr nie kupuje; my przeciwnie — z czasem znajdziemy znaczny z tych nabytych dóbr awantaż364, lecz teraz wiele zmartwienia... Daj Boże nam raz z tych kłopotów i zatrudnień się wygrzebać, będziemy wam użyteczniejsi. To tak rzetelnie, jak że Ciebie kocham, a kocham Cię serdecznie. Bóg tej prawdy jest świadkiem...
Zawsze mi nader miłe Twoje odezwy365, nie mniej i ta ostatnia, jednak w krótkich słowach na nią odpisać muszę dla dziesięciodniowej i bardzo przykrej fluksji oczu, pierwszy raz w tej słabości pióra używam i gwałt sobie czynię... Już dłużej pisać nie mogę. Jak zdrowszą będę, będę więcej pisać; daj nam Boże szczęśliwszy i spokojniejszy zaczęty rok jak przeszły... Adieu366, kochajcie mnie oboje.
Zaczynam odpis na Twój list od Twego zdrowia, artykuł367, który mnie jak me życie interesuje. Kazałam tu zrobić konsultacją o Twojej chorobie: wszyscy doktorowie i chirurgi drezdeńscy zgadzają się w pochwaleniu Twoich, zapewniają mnie, że nie możesz być lepiej leczoną. Zaklinają Cię, żebyś w nich ufność miała, że tego tylko, czasu i cierpliwości potrzeba. Rezolucja368 tej konsultacji wielce mnie zaspokoiła; zmiłuj się, kochana Siostro, staraj się być spokojną i nie kłopotaj się.
Choroba, która (jak mi Księżna Kasztelanowa pisze) od czterech niedziel w łóżku Cię trzyma, czułym jest ciosem dla serca mego... Dajże Boże, aby Cię ten list zdrowszą zastał; Nie mam od Ciebie wiadomości, felczer369 nawet z Warszawy pisze mi, że od Twego wyjazdu nic o Tobie nie wie. Kochana Siostro, nie pisuj do mnie własnoręcznie, wiem i znam, jak to męczy, ja sama dyktuję moje listy, nawet i do Księżny: polskie tylko sama pisać muszę, bo nie mam nikogo, co by język umiał — dyktujże i Ty Twoje listy do mnie, bylem tylko wiedzieć mogła o Twoim zdrowiu.
Sprawiedliwość oddajesz sercu memu, kochana Siostrzenico, udzielając mi szczegółów nieszczęścia Twego; nikt go szczerzej nade mnie czuć wraz z Tobą nie może. Bóg zabrał Ci męża370, nie mógł sroższym doświadczyć Cię ciosem. Ulegnij z uszanowaniem i bez szemrania woli Wszechmocnego: zachowuj zdrowie dla dopełnienia obowiązków, które Ci przeznacza. Są to obowiązki matki, córki. Wychowanie dziatek Twoich, pielęgnowanie matki chorej, liczną rodziną obarczonej, wymagają całej Twej czynności371; oddając się tym obowiązkom, wypełnisz miarkę poddania się woli Stwórcy, który doświadczenia i zgryzoty warunkiem życia ludzkiego uczynił, abyśmy za ich pomocą na wiecznie szczęście zasłużyć mogli. O, kochana Anielo, jakżebym rada dzielić z Tobą owe obowiązki, o których Ci wspominam...
Czuję całe przygnębienie Twoje: tak rychło po mężu straciłaś najlepszą matkę372! Ach, i ja w niej straciłam siostrę, która drugą mną była. Szanujmy rękę martwiącą nas! Pocieszajmy się szczęściem wiecznym, którego zapewne już używa. Ton Bóg sprawiedliwy wspierać zechce błogosławieństwy swymi osierociałe dziatki. Brat Twój Jan donosi mi o tej wspólnej stracie naszej, ale w żadne szczegóły nie wchodzi. Nie lubię tego; raz na zawsze Was proszę: zaniechajcie w listach waszych wszelkich komplementów i ceremonii, pisujcie do mnie otwarcie, z ufnością, jako do osoby, która was serdecznie kocha. Donieś mi, kogo nieboszczka opiekunem mianowała373 wiele dzieci jest jeszcze w domu, jak się obrócą?... Nie zdaje mi się, żeby wypadało siostrom Twoim mieszkać przy bracie, on jeszcze na to za młody; trzeba im obmyśleć uczciwe schronienie. Za klasztorem bym jednak nie była; tam by zapomniały, co umieją, i mogłyby nabrać ułożenia przeciwnego dla tych, które przeznaczone, żeby żonami i matkami były, a nie sądzę, żeby która z nich ochotę miała być zakonnicą...
Odebrałam list, w którym mi donosisz o stracie ukochanej matki; nie chcę rozdzierać serca Twego opisem mojej boleści. Straciłeś matkę żyjącą jedynie dla szczęścia dzieci, ja siostrę ukochaną! Tym się tylko pocieszam, że jej cnoty i długie cierpienia otrzymały od Boga zasłużoną nagrodę... Przykład obojga Rodziców Twoich, ich uczciwość, otwartość i cnoty powinny być Ci wzorem; miej ich zawsze przytomnymi374 pamięci, a będziesz żył szczęśliwy i od wszystkich375 szacowany... Nie wątpię, iż będziesz chciał kierować jak najlepiej interesami rodzeństwa Twego, ale młody jesteś i z najlepszą chęcią w Twoim wieku nie można mieć tego doświadczenia, którego położenie Twoje wymaga. Proszę Cię więc i zaklinam, abyś się radził w trudniejszych razach Księżnej Kasztelanowej i hrabiego Moszyńskiego, ich zdanie będzie pewne i bezinteresowne. Proszę Cię raz jeszcze, kochany Siostrzeńcze, skoro czas pozwoli, jedź do Księżnej, obchodź się z nią otwarcie, szczerze, z ufnością, a pozyskasz jej przyjaźń. Ta Ci do szczęścia posłuży...
Odbieram w tej chwili list Twój donoszący mi o niepowetowanej stracie naszej; nie mówmy już o tym, zbyt to tkliwa strona. Dziękuję Ci za użyczone mi o pozostałych dzieciach szczegóły... wszystkie więc siostry Twoje umieszczone... Pani Miecznikowa376 bierze jednę, grzybowska377 drugą, Kuszlowa378 trzecią, a czwarta u Ciebie; znajdzie w Tobie, pewna jestem, i siostrę, i opiekunkę: nauczysz ją być tak dobrą żoną i matką, jak sama jesteś. Zostawmy czasowi i okolicznościom dalsze ich postanowienie, ja sama upatrywać im będę stosowne partie.
Piszesz mi, że siostrze Twojej Mariannie kilka partii się trafia; życzę, aby wybrała stosowny związek i uczciwego człowieka, to szczęście małżeństwa stanowi.
Postępowanie Twoje względem brata i sióstr czyni zaszczyt Twemu sercu i sposobowi myślenia; czyń tak zawsze z tąż samą uczciwą rzetelnością, a będziesz powszechnie szacowany, Bóg Ci błogosławić będzie!... Skoro się dowiesz, że Księżna Kasztelanowa jest w Warszawie, jedź tam natychmiast, jej przyjaźń jest nieoszacowana. Ale ostrzegam Cię, iż chcąc ją pozyskać, trzeba z nią postępować otwarcie i z ufnością.
Odebrałam list Twój z doniesieniem o przyszłym zamężciu siostry Twojej Marianny. Wyznaję, że spełniły się w tym modły moje, bom dawno życzyła hrabiego Jabłonowskiego dla jednej z siostrzenic moich. Znałam bardzo dobrze ojca jego, równie był szacowany dla379 przymiotów serca, jak dla rozumu; jak mi piszesz, syn je wszystkie odziedziczył. Dziękujmy Bogu za opatrzność, którą w postanowieniu sióstr Twoich pokazuje, to Ci powinno być pociechą. I druga także, Zofia, idzie za Karczewskiego? Tego ojca nie tyle znałam. W rozpaczy jestem, że nic dla obudwóch w ten moment uczynić nie mogę, ale interesa nasze w bardzo złym stanie, tak z powodu wojny, jako i dla smutnych okoliczności, w których się Polska znajduje. Czuję bardzo, co by uczynić należało, ale muszę jeszcze czekać owej szczęśliwej pory, kiedy moim użyteczną być potrafię. Jeszcze ich więc dwie pozostanie... Ufność w Bogu! Nikt jej więcej nade mnie zalecać nie ma prawa. Bóg kierował przeznaczeniem moim. On mi dopomógł do przebycia wszystkich udręczeń i zawad losu mojego. Nie sądź, kochana Anielo, ażebym i teraz bardzo silnych nie napotykała, ale ten Bóg, który mnie dotąd wspierał, i teraz nie opuści; On dopomoże do przebycia ich, On mi pozwoli zapewnić los córki i być kiedyś użyteczną moim. Z Jego ręki jedynie spodziewam się tego szczęścia i mam je za nieochybne... I teraz w wielkich byłam niespokojnościach: córka bardzo mi chorowała ze skutków kataru. Kaszle jeszcze, ale mi ręczą, że ani na teraz, ani na potem nie mam się czego obawiać. O, bodajby żadna z córek Twoich nie dała Ci nigdy do takiej trwogi powodu!
Do niczego jestem: tak mnie dręczy niespokojność o zdrowie Księżnej Kasztelanowej; przyjaźń Twoja, kochana Siostrzenico, obudza mnie z tego odrętwienia, bo od Ciebie wiadomości o Ciotce się spodziewam. Były tu listy z Polski donoszące, że jej zdrowie w złym stanie — Tyś ją widziała, napiszże mi jak najprędzej, jak się miewa. Ach, jakże to przykro daleko być od osób ukochanych! Bywaj zdrowa, kochana Anielo! Słabe pióro moje, żeby Ci moc przywiązania mego wyrazić mogło.
Prawdziwą radość miałam w odebraniu listu kochanej Cioci Dobrodziejki 25 z. m., w wigilią dnia ślubu Zosi pisanego. Winna więc będzie szczęście swoje przywiązaniu i dobroci kochanej Cioci, wdzięczność jej dzielić nie przestanę: tak więc jednej osobie i bratanki, i wnuczki winne są szczęście swoje... Donosi mi Ciocia Dobrodziejka, że jedzie do Krzeszowic380, ach, gdyby skutek tych wód życzeniom moim odpowiedział, trwałe by Jej zdrowie przyniesły. Mąż mój i córka zdrowsi, pierwszy jedzie na polowanie jelenia o cztery mile stąd... Nasz książę Antoni381 wyjeżdża dziś z żoną do Wiednia; ona sama przedziwna osoba, niezmiernie kocha mego męża i mnie wiele okazuje przyjaźni; mówi, że odziedziczyła względem mnie babki swojej, Marii Teresy, uczucia... Żegnam kochaną Ciocię Dobrodziejkę, ściskamy ją wszystko troje serdecznie, racz nas też kochać cokolwiek...
KRS: 0000070056
Nazwa organizacji: Fundacja Nowoczesna Polska
Każda wpłacona kwota zostanie przeznaczona na rozwój Wolnych Lektur.
Donoszą mi z Krakowa, że Księżna Kasztelanowa bardzo chora, że się obawiają, aby nie została gdzie w drodze z Krzeszowic do Opola; donoszą mi także, że nikogo przy sobie nie ma; kochana Siostrzenico, nie mogłabyś pojechać do niej? Zaklinam Cię, uczyń mi tę łaskę; sposobem myślenia i położeniem zdajesz się być przeznaczoną na to, ażebyś przyniosła ulgę krewnym w potrzebie. Ach, czemuż tego o sobie powiedzieć nie mogę!...
Jakżeż to wiele od dwóch lat ciosów382! Znosisz je wszystkie, kochana Anielo, z chrześcijanki cnotą, która przykładem naucza; rada bym Cię naśladować... Poddajmy się woli Wszechmocnego; ja już przemilczam boleść moję, żeby i Twego, i swego nie rozdzierać serca. Zajmijmy się lepiej uczczeniem pamiątki ukochanej Ciotki, świętym dopełnieniem jej woli.
Przyznam Ci się, kochana Siostrzenico, że ów obraz zbrzydł mi, skoro jabłkiem niezgody między rodziną został, bo ja bym chciała, owszem, do zgody między wami dopomagać. Książę Aleksander Lubomirski pierwszy napisał do mnie, prosząc o niego: ponieważ ten obraz umyślnie do pałacu opolskiego robiony, a Opole jego, przystałam chętnie na tę prośbę. Teraz grzybowska domaga się go koniecznie... Zagodź tę sprawę, kochana Anielo. Powiedz mojej siostrze, niech mi przyszle miarę, a ja jej przez tego samego malarza Graaffa383 zrobić każę takiż sam.384 Będzie nas miała, prawda, wszystko troje kilkoma laty starszych, ale ta sama ręka potrafi toż samo uchwycić podobieństwo.
Nie mogę, tylko pochwalać i błogosławić uczuciom Twoim dla hrabianki Dembińskiej385. Piszę do jej matki i do biskupa kamienieckiego, którego proszę, żeby się wstawił za Tobą... W ostatnim liście nie donosisz mi nic o interesach sukcesji; już Ci przebaczam to milczenie przez wzgląd na miłość, tak dobrze umieszczoną... Ale zaklinam Cię, kochany Siostrzeńce, niechże Twoją winą podział dóbr się nie spóźni, niechże wszystko na 10 maja gotowym będzie, żebyśmy sobie wymawiać nie mogli nieszczęścia biednych chłopów, którzy już od trzech lat żyją bez pana, bez podpory, na łasce pierwszego przechodnia...
... List Twój ostatni oznajmia mi, że trafia się partia siostrze Twojej Bonie: drugi Karczewski. Zachęca mnie do jej przyjęcia i razem mocno cieszy obraz szczęścia, którego starsza siostra za starszym bratem używa; szczęście domowe wszystkim jest w tym życiu.
Uwagi (0)