Hrabia Monte Christo - Aleksander Dumas (ojciec) (biblioteka szkolna online .txt) 📖

bynajmniej nie moją ostatnią wolę — tylko moje ostatnie życzenie.

Niniejszy testament uczynił już Hayde spadkobierczynią reszty mojej fortuny — majątków ziemskich, umeblowania moich pałaców i domów oraz lokat kapitału w Anglii, Austrii i Holandii. Po odjęciu wzmiankowanych dwudziestu milionów oraz zapisów dla służby, wartość tej fortuny będzie sięgać około sześćdziesięciu milionów.

Kończył właśnie ostatnie zdanie, gdy usłyszał za sobą krzyk tak przeraźliwy, że pióro wypadło mu z ręki.

— Hayde — spytał — przeczytałaś to?

Istotnie, jasne światło poranka obudziło dziewczynę; wstała więc i podeszła do hrabiego; dywan stłumił jej lekkie kroki.

— Panie mój — rzekła, składając ręce — czemu piszesz o takiej porze? Czemu zapisujesz mi cały majątek? Czyżbyś mnie opuszczał?

— Aniele, muszę wyjechać w podróż — odparł Monte Christo z trudną do opisania melancholią i czułością. — Gdyby mnie spotkało coś złego... — Urwał.

— I cóż dalej?... — zapytała dziewczyna niezwykłym dla niej, a tak stanowczym tonem, że hrabia aż drgnął.

— Cóż, gdyby stało mi się coś złego, chciałbym, aby moja córka była szczęśliwa.

Hayde uśmiechnęła się ze smutkiem i potrząsnęła głową.

— Myślisz o śmierci, mój panie, prawda?

— Dziecko, jak mówi pewien mędrzec, to myśl zbawienna.

— Ale jeśli masz umrzeć, to zapisz sobie majątek komu innemu; bo jeśli umrzesz... niczego już potrzebować nie będę.

Wzięła papier, rozdarła go na cztery części, i rzuciła na środek salonu. Po czym, wyczerpana tak niezwykłym dla siebie dowodem energii upadła zemdlona na ziemię.

Monte Christo pochylił się nad nią i chwycił w ramiona; a widząc tę bladość na pięknej twarzy, zamknięte oczy i bezwład ciała, po raz pierwszy dopuścił do siebie myśl, że Hayde kocha go może inaczej niż córka ojca.

— Niestety! — szepnął z przygnębieniem. — A więc jeszcze mógłbym być szczęśliwy. — Zaniósł Hayde do jej pokoju i oddał zemdloną w ręce pokojówek; wróciwszy do gabinetu, zatrzasnął drzwi i przepisał zniszczony testament. Gdy kończył, na dziedzińcu rozległ się turkot powozu. Monte Christo poszedł do okna i ujrzał, jak z powozu wysiadają Maksymilian i Emanuel.

— Prawda — rzekł do siebie — najwyższy czas! — I zapieczętował testament w trzech miejscach.

Po chwili usłyszał w salonie kroki i poszedł otworzyć drzwi gabinetu. Na progu stanął Morrel. Przyszedł dwadzieścia minut przed umówioną godziną.

— Może przychodzę trochę za wcześnie, panie hrabio — rzekł — ale wyznam panu szczerze, że całą noc nie mogłem zasnąć ani na chwilę, nikt zresztą u nas nie zmrużył oka. Aby dojść do siebie, trzeba mi było zobaczyć pańską odwagę i spokój.

Monte Christo nie mógł się powstrzymać wobec takiego dowodu przyjaźni i wyciągnął do kapitana już nie dłoń, ale obie ręce.

— Maksymilianie — rzekł, a w jego głosie brzmiało wzruszenie — to dla mnie piękny dzień, dzień, w którym czuję, że taki człowiek jak pan jest moim przyjacielem. Dzień dobry, panie Emanuelu! To jedzie pan ze mną, Maksymilianie?

— Do diabła! Wątpił pan o tym?

— No, bo jeśli ja niesłusznie...

— Proszę posłuchać: patrzyłem na pana podczas całej tej wczorajszej sceny, myślałem o pańskim spokoju przez całą noc i powiedziałem sobie, że albo słuszność jest po pańskiej stronie, albo uznamy, że ludzkim twarzom nigdy nie można wierzyć.

— Ale, panie Maksymilianie, Albert jest pańskim przyjacielem.

— Tylko znajomym, panie hrabio.

— Zobaczył go pan po raz pierwszy w dniu, w którym poznał pan i mnie.

— Tak, to prawda, i cóż z tego? Już o tym nie pamiętałem, aż mi pan musiał przypomnieć.

— Dziękuję, panie Maksymilianie.

I hrabia uderzył raz w dzwonek.

— Weź to — rzekł do Alego, gdy ten się zjawił — i zanieś do mojego notariusza. Panie Maksymilianie, to mój testament. Po mojej śmierci dowiesz się, co zawiera.

— Jak to, po pańskiej śmierci? — obruszył się Morrel.

— E, przyjacielu, trzeba być przewidującym. Co robiłeś wczoraj, po naszym rozstaniu?

— Byłem u Tortoniego, gdzie, jak się spodziewałem, zastałem Beauchampa i Château-Renauda. Przyznam ci się, hrabio, że chciałem się z nimi spotkać.

— Ale dlaczego, jeśli wszystko zostało ustalone?

— Panie hrabio, proszę posłuchać: sprawa jest poważna, nie da się uniknąć tego pojedynku.

— Wątpiłeś pan w to?

— Nie. Albert znieważył pana publicznie, wszyscy już o tym mówią. Myślałem, że uda mi się zmienić broń, z pistoletów na szpady. Pistolet jest ślepy.

— I udało ci się? — zapytał żywo Monte Christo, bo zaświtał mu promyk nadziei.

— Nie, bo wiedzą, jak się pan świetnie fechtujesz.

— E... A kto mnie zdradził?

— Nauczyciele szermierki, których pan pobiłeś.

— Maksymilianie, czy widział pan kiedykolwiek, jak strzelam z pistoletu?

— Nie.

— No, to mamy jeszcze trochę czasu, niech pan patrzy.

Monte Christo wziął pistolety, które trzymał, gdy weszła Mercedes, przymocował do ściany asa treflowego i czterema strzałami trafił po kolei wszystkie cztery listki.

Po każdym wystrzale Morrel bladł coraz bardziej. Obejrzał kule, którymi Monte Christo dokazał tych cudów zręczności i przekonał się, że były wielkości śrutu na sarny.

— To przerażające — rzekł. — Popatrz no, Emanuelu.

A zwracając się do Monte Christa, dodał:

— Hrabio, na litość, nie zabijaj Alberta! Ten nieszczęśnik ma matkę!

— To prawda. A ja nie mam matki...

Słowa te wyrzekł takim tonem, że Morrel aż zadrżał.

— Pan został obrażony. To znaczy, że strzelasz pan pierwszy.

— Ja strzelam pierwszy?

— O, uzyskałem to, albo raczej wymogłem. Zrobiliśmy i tak dosyć ustępstw, nie mogli nam tego odmówić.

— Na ile kroków?

— Na dwadzieścia.

Straszliwy uśmiech przemknął przez usta hrabiego.

— I dlatego liczę tylko na to, że Alberta ocali pańskie dobre serce, albo też pańska wspaniałomyślność, drogi przyjacielu. Wiedząc, jak pan strzela, mogę panu powiedzieć coś, czego nie mógłbym powiedzieć komu innemu, bo byłoby to śmieszne.

— Cóż takiego?

— Niech mu pan roztrzaska rękę, niech go pan zrani, ale niech go pan nie zabija.

— Posłuchaj mnie, Maksymilianie, nie trzeba mnie namawiać, abym oszczędzał pana de Morcerf. Z miejsca oświadczam panu, że pan de Morcerf będzie tak oszczędzany, że wróci jak najspokojniej do domu z przyjaciółmi, a mnie...

— A pana?

— A mnie odniosą.

— Ale cóż znowu! — krzyknął Maksymilian, tracąc panowanie nad sobą.

— Tak, drogi Maksymilianie, potwierdzam: pan de Morcerf mnie zabije.

Morrel spojrzał na hrabiego i widać było, że nic nie rozumie.

— Co się panu stało od wczoraj?

— To samo, co Brutusowi w przeddzień bitwy pod Filippi: ujrzałem zjawę. I ta zjawa, Maksymilianie, powiedziała mi, że już dosyć żyłem.

Maksymilian i Emanuel spojrzeli po sobie. Monte Christo wyjął zegarek.

— Jedźmy, jedźmy — rzekł. — Już pięć po siódmej, a pojedynek ma być o ósmej.

Powóz już czekał. Monte Christo wsiadł razem z sekundantami.

Kiedy przechodzili korytarzem, Monte Christo zatrzymał się przed jakimiś drzwiami, zdając się nasłuchiwać. Maksymilian i Emanuel dyskretnie podeszli kilka kroków do przodu; posłyszeli jednak szloch, na który hrabia odpowiedział westchnieniem.

Gdy stanęli na miejscu, była ósma.

— Jesteśmy — rzekł Morrel, wyglądając z powozu — i to chyba jako pierwsi.

— Niech mi pan wybaczy — odezwał się Baptysta, który pojechał z nimi, trzęsąc się z trwogi — ale tam, pod drzewami, widzę chyba powóz.

Monte Christo wyskoczył lekko na ziemię i wyciągnął rękę, aby pomóc Emanuelowi i Maksymilianowi.

Maksymilian przytrzymał w dłoniach rękę hrabiego.

— Brawo — rzekł. — Podoba mi się taka pewna ręka u człowieka, którego życie zależy od słuszności jego sprawy.

— No tak — odezwał się Emanuel. — Są tam jacyś dwaj młodzi ludzie, przechadzają się, jakby na kogoś czekali.

Monte Christo pociągnął Morrela za rękę i zatrzymał go z tyłu.

— Maksymilianie — zapytał — czy pańskie serce jest wolne?

Morrel spojrzał zdziwiony na hrabiego.

— Nie chcę, przyjacielu, żebyś mi się zwierzał. To tylko proste pytanie, odpowiedz mi „tak” lub „nie”, to wszystko, o co cię proszę.

— Kocham pewną panienkę.

— Bardzo ją kochasz?

— Nad życie.

— Cóż, jeszcze jedna moja nadzieja mnie omyliła.

I wyszeptał z westchnieniem:

— Biedna Hayde!

— Hrabio, naprawdę! — zawołał Morrel. — Gdybym nie znał pana dobrze, sądziłbym, że nie jest pan tak odważny, jak sądziłem!

— Bo myślę teraz o kimś, kogo opuszczam, dlatego westchnąłem. Ejże, Maksymilianie, czy to przystoi żołnierzowi tak źle się znać na odwadze? Sądzisz, że mi żal życia? Życie czy śmierć, to dla mnie nieważne, dwadzieścia lat spędziłem między życiem a śmiercią. A zresztą, bądź spokojny, jeśli to nawet była słabość, to nikt poza panem jej nie ujrzy. Wiem, że świat to salon, z którego trzeba wyjść grzecznie i uczciwie, to znaczy, ukłonić się i zapłacić wcześniej wszystkie długi z hazardu.

— Taką mowę to rozumiem. Ale, ale, wziął pan ze sobą broń?

— Ja? A po co? Sądzę, że przynieśli ją ci panowie.

— Pójdę zapytać.

— Dobrze, ale pamiętaj, nie wchodź w żadne układy.

— O, niech pana o to głowa nie boli.

Morrel skierował się w stronę Beauchampa i Château-Renauda. Widząc to, sami podeszli kilka kroków. Przywitali się, jeśli nie przyjaźnie, to z pewnością grzecznie.

— Panowie darują — zagadnął Morrel — ale nie widzę pana de Morcerf?

— Dziś rano dał nam znać — odparł Château-Renaud — że dołączy do nas już na miejscu.

Beauchamp wyjął zegarek.

— Pięć po ósmej — stwierdził. — To nie jest jeszcze wielkie spóźnienie, panie kapitanie.

— O, nie mówiłem tego wcale w tej myśli — odparł Maksymilian.

— A zresztą patrz pan — przerwał Château-Renaud — nadjeżdża powóz.

Istotnie, aleją, łączącą się ze skrzyżowaniem, na którym stali, zbliżał się powóz; konie biegły tęgim kłusem.

— Panowie macie zapewne ze sobą pistolety? — upewnił się Morrel. — Pan de Monte Christo oświadczył, że zrzeka się prawa do użycia swojej broni.

— Przewidzieliśmy tę delikatność ze strony hrabiego — odpowiedział Beauchamp. — Przywiozłem pistolety, które kupiłem niedawno, sądząc, że mogą mi się przydać w podobnej sprawie. Są całkiem nowe, nikt z nich jeszcze nie korzystał. Chce pan je obejrzeć?

— O, skoro mówisz pan — rzekł z ukłonem Morrel — że pan de Morcerf nie zna jeszcze tej broni, to przecież pańskie słowo mi wystarczy.

— Panowie — odezwał się Château-Renaud. — To nie Morcerf przyjechał, ale, do diabła! Franz i Debray.

Wyżej wymienieni podeszli.

— Wy tutaj? — rzekł Château-Renaud, ściskając im dłonie. — A co to za przypadek?

— Albert prosił nas, abyśmy się stawili na miejsce spotkania — wyjaśnił Debray.

Beauchamp i Château-Renaud spojrzeli po sobie zdziwieni.

— Panowie, chyba rozumiem — rzekł Morrel. — Wczoraj po południu odebrałem list od pana de Morcerf, abym przyszedł do Opery.

— I ja też — powiedział Debray.

— I ja też — powiedział Franz.

— I my też — odezwali się Château-Renaud i Beauchamp.

— Chciał, abyście byli obecni przy wyzwaniu — rzekł Morrel — a teraz chce, abyście byli świadkami pojedynku.

— No tak — odezwali się wszyscy. — Masz pan rację, panie Maksymilianie, chyba dobrze odgadłeś.

— Ale mimo to — mruknął Château-Renaud — Alberta jeszcze nie ma. Spóźnił się już dziesięć minut.

— Oto i on — zawołał Beauchamp. — Jedzie konno, tak pędzi, że koń niemal szoruje brzuchem po ziemi, a za nim lokaj.

— Co za nieostrożność — obruszył się Château-Renaud — jechać konno przed walką na pistolety! A tyle go uczyłem!

— No, popatrzcie tylko! — zawtórował Beauchamp. — Kołnierz wystaje mu spod halsztuka, frak rozpięty, biała kamizelka! Dlaczego sobie jeszcze kółka nie wymalował na brzuchu? Jeszcze łatwiej byłoby celować!

Tymczasem Albert był już tylko dziesięć kroków od grupki świadków; zatrzymał konia, zeskoczył i rzucił cugle służącemu.

Był blady, oczy miał zaczerwienione i podpuchnięte. Widać było, że przez całą noc ani na chwilę nie zmrużył oka.

— Dziękuję, panowie, żeście raczyli przyjechać — rzekł. — Wierzcie, że jestem wam niezmiernie wdzięczny za ten dowód przyjaźni.

Gdy Albert do nich podszedł, Morrel odszedł kilka kroków w tył i stanął na uboczu.

— I panu też dziękuję, panie kapitanie — ciągnął Albert. — Niech pan podejdzie, nie jest pan tu zbyteczny.

— Może pan o tym nie wie — rzekł Maksymilian — ale jestem sekundantem pana de Monte Christo.

— Nie byłem pewien, ale domyślałem się. Tym lepiej! Im więcej będzie tu ludzi honoru, tym bardziej będę się cieszył.

— Panie kapitanie — wtrącił Château-Renaud — może pan teraz powiedzieć panu hrabiemu, że pan de Morcerf już przyjechał i że jesteśmy do jego dyspozycji.

Morrel ruszył, by spełnić polecenie.

Beauchamp wyjmował z powozu pudło z pistoletami.

— Zaczekajcie, panowie — rzekł Albert. — Muszę najpierw powiedzieć dwa słowa panu hrabiemu de Monte Christo.

— Na osobności? — zapytał Morrel.

— Nie, przy wszystkich.

Świadkowie Alberta spojrzeli po sobie zdumieni. Franz i Debray wymienili szeptem parę słów, a Morrel uradowany z tak nieoczekiwanego obrotu rzeczy, podszedł do hrabiego, który przechadzał się z Emanuelem w bocznej alejce.

— Czegóż on chce ode mnie? — zdumiał się Monte Christo.

— Nie wiem, ale chce z hrabią pomówić.

— O, byle tylko nie kusił Boga jakąś kolejną zniewagą!

— Nie myślę, aby miał taki zamiar — odrzekł Morrel.

Hrabia poszedł więc naprzód w towarzystwie Maksymiliana i Emanuela. Spokój i pogoda malujące się na jego twarzy stanowiły osobliwy kontrast ze wzburzeniem Alberta, który kierował się właśnie w jego stronę; czterej sekundanci szli