Darmowe ebooki » Powieść » Krzyżacy - Henryk Sienkiewicz (gdzie mozna poczytac ksiazki online .txt) 📖

Czytasz książkę online - «Krzyżacy - Henryk Sienkiewicz (gdzie mozna poczytac ksiazki online .txt) 📖».   Wszystkie książki tego autora 👉 Henryk Sienkiewicz



1 ... 132 133 134 135 136 137 138 139 140 ... 143
Idź do strony:
class="foreign-word">wartkość (daw.) — szybkość, gwałtowność. [przypis edytorski]
2994. przeszły w stan folgi — sens: osłabiły się. [przypis edytorski]
2995. przyzba — wał ziemny otaczający podmurówkę domu. [przypis edytorski]
2996. zapamiętać się — zamyślić się bądź zająć się czymś, zapominając o wszystkim innym. [przypis edytorski]
2997. frasunek (daw.) — smutek. [przypis edytorski]
2998. skapieć (daw.) — umrzeć. [przypis edytorski]
2999. Żmudź — historyczna nazwa tzw. Dolnej Litwy, nizinna kraina geograficzna i region administracyjny. [przypis edytorski]
3000. minstrel — dworski śpiewak, recytator i autor poezji. [przypis edytorski]
3001. lutnia (muz.) — instrument strunowy szarpany. [przypis edytorski]
3002. zmorzony — zmęczony. [przypis edytorski]
3003. niewywczas (daw.) — niewygoda. [przypis edytorski]
3004. rzeźwy — tu: energiczny. [przypis edytorski]
3005. komtur — zwierzchnik domu zakonnego bądź okręgu w zakonach rycerskich, do których zaliczali się krzyżacy. [przypis edytorski]
3006. gorze (ze starop. gorzeć: palić się) — biada, nieszczęście, niebezpieczeństwo. [przypis edytorski]
3007. przepomnieć (daw.) — zapomnieć. [przypis edytorski]
3008. glejt (daw.) — list żelazny, dokument wystawiany przez władzę, zapewniający swobodę poruszania się po podlegającym jej terenie. [przypis edytorski]
3009. nie nastają tam na jego szyję? — sens: nie chcą go zabić? [przypis edytorski]
3010. kapituła — rada sprawująca władzę w zakonie. [przypis edytorski]
3011. Flandria — region rozciągający się wzdłuż wybrzeży Morza Północnego na terenie Belgii, Francji i Holandii. [przypis edytorski]
3012. Geldria — prowincja Holandii położona pomiędzy rzekami IJssel, Moza i Ren. [przypis edytorski]
3013. Burgundia — region w centralnej Francji. [przypis edytorski]
3014. przecz (daw.) — dlaczego. [przypis edytorski]
3015. jeno (daw.) — tylko. [przypis edytorski]
3016. Witold Kiejstutowicz, zwany Wielkim — (ok. 1350–1430), wielki książę litewski, brat stryjeczny Władysława Jagiełły. W latach 1382–1385 oraz 1390 przejściowo sprzymierzony z Krzyżakami przeciw Jagielle. [przypis edytorski]
3017. tedy (daw.) — więc, zatem. [przypis edytorski]
3018. św. Jerzy — męczennik z III–IV w., patron rycerzy. [przypis edytorski]
3019. Władysław II Jagiełło — (ok. 1362–1434), syn wlk. księcia Olgierda, wielki książę litewski, król Polski od małżeństwa z Jadwigą (1386). Dwukrotnie ochrzczony (przez matkę Juliannę w obrządku wschodnim i przez biskupów polskich przed ślubem w obrządku łacińskim), osobiście dowodził w bitwie pod Grunwaldem. [przypis edytorski]
3020. wymiarkować (daw.) — zorientować się. [przypis edytorski]
3021. Żmudź — historyczna nazwa tzw. Dolnej Litwy, nizinna kraina geograficzna i region administracyjny. [przypis edytorski]
3022. kapituła — rada sprawująca władzę w zakonie. [przypis edytorski]
3023. szranki (daw.) — drewniane ogrodzenie placu, na którym odbywał się turniej rycerski, przen. sam turniej. [przypis edytorski]
3024. ująć — zjednać. [przypis edytorski]
3025. Maurowie — w średniowieczu: określenie muzułmanów zamieszkujących na terenie dzisiejszej Hiszpanii. [przypis edytorski]
3026. przywtarzam (daw.) — wtóruję, zgadzam się. [przypis edytorski]
3027. iść o lepszą (daw.) — starać się wykazać przewagę. [przypis edytorski]
3028. cnić się (daw.) — tęsknić za czymś, martwić się, nudzić. [przypis edytorski]
3029. przeto (daw.) — więc, zatem. [przypis edytorski]
3030. przepomnieć (daw.) — zapomnieć. [przypis edytorski]
3031. do dnia (daw.) — świtem. [przypis edytorski]
3032. wymawiać (daw.) — czynić wymówki, wypominać. [przypis edytorski]
3033. komtur — zwierzchnik domu zakonnego bądź okręgu w zakonach rycerskich, do których zaliczali się krzyżacy. [przypis edytorski]
3034. knecht — żołnierz piechoty niemieckiej. [przypis edytorski]
3035. orężny (daw.) — uzbrojony. [przypis edytorski]
3036. jeno (daw.) — tylko. [przypis edytorski]
3037. wżdy (daw.) — jednak, przecież. [przypis edytorski]
3038. pod wodę (daw.) — pod prąd. [przypis edytorski]
3039. przezpiecznie (daw.) — bezpiecznie. [przypis edytorski]
3040. wedle (daw.) — obok. [przypis edytorski]
3041. starunek (daw.) — staranie, opieka. [przypis edytorski]
3042. zapamiętać się — zamyślić się a. zająć się czymś, zapominając o wszystkim innym. [przypis edytorski]
3043. rada (daw.) — chętnie. [przypis edytorski]
3044. cytra (muz.) — instrument strunowy szarpany z płaskim pudłem rezonansowym. [przypis edytorski]
3045. skroś jakiej przyczyny (daw.) — dlaczego. [przypis edytorski]
3046. siła (daw.) — wiele. [przypis edytorski]
3047. opat — przełożony w męskim zakonie kontemplacyjnym. [przypis edytorski]
3048. księstwo — Janusz I Starszy i Anna Danuta. [przypis edytorski]
3049. wedle (daw.) — obok. [przypis edytorski]
3050. uznać — tu: rozpoznać. [przypis edytorski]
3051. zabaczyć (daw.) — zapomnieć. [przypis edytorski]
3052. wskórać — zdziałać. [przypis edytorski]
3053. Aleksandra Olgierdówna — (ok. 1370–1434), córka wielkiego księcia Litwy Olgierda, siostra Władysława II Jagiełły, żona księcia mazowieckiego Ziemowita IV. [przypis edytorski]
3054. rodzona — siostra. [przypis edytorski]
3055. kniaź — książę. [przypis edytorski]
3056. Skirgiełło — (ok. 1355–1394), brat i bliski współpracownik Jagiełły, z jego ramienia namiestnik Litwy. [przypis edytorski]
3057. Witold Kiejstutowicz, zwany Wielkim — (ok. 1350–1430), wielki książę litewski, brat stryjeczny Władysława Jagiełły. W latach 1382–1385 oraz 1390 przejściowo sprzymierzony z Krzyżakami przeciw Jagielle. [przypis edytorski]
3058. stolec (daw.) — tron. [przypis edytorski]
3059. nawidzieć (daw.) — lubić, kochać. [przypis edytorski]
3060. Kirgiełły — właśc. Skirgiełły. [przypis edytorski]
3061. utrefić — (o włosach) ułożyć w loki. [przypis edytorski]
3062. przepomnieć (daw.) — zapomnieć. [przypis edytorski]
3063. władnie — dziś popr.: włada. [przypis edytorski]
3064. Janusz I Starszy (Warszawski) — (ok. 1346–1429), książę mazowiecki, lennik Władysława Jagiełły. [przypis edytorski]
3065. krzyw (daw.) — niechętny, obrażony. [przypis edytorski]
3066. Anna Danuta — (1358–1448), córka księcia trockiego Kiejstuta i Biruty, żona księcia mazowieckiego Janusza (było to najdłużej trwające małżeństwo w dziejach dynastii). [przypis edytorski]
3067. zali (daw.) — czy. [przypis edytorski]
3068. wicher — tu: wichrzyciel. [przypis edytorski]
3069. frasobliwy (daw.) — smutny. [przypis edytorski]
3070. Zawisza Czarny z Garbowa — (ok. 1370–1428) polski rycerz, przez pewien czas na służbie króla Węgier Zygmunta Luksemburskiego. [przypis edytorski]
3071. nie masz (daw.) — nie ma. [przypis edytorski]
3072. Marcin (Marcisz) z Wrocimowic — (zm. 1442), polski rycerz niemieckiego pochodzenia, starosta łowicki. [przypis edytorski]
3073. Mikołaj Powała z Taczewa — (ok. 1380–ok. 1415), rycerz i dyplomata, powołany do rady wojennej przed bitwą pod Grunwaldem. [przypis edytorski]
3074. św. Jerzy — męczennik z III–IV w., patron rycerzy. [przypis edytorski]
3075. nałęczka (daw.) — chusta służąca jako przepaska na głowę. [przypis edytorski]
3076. prawy (daw.) — prawdziwy. [przypis edytorski]
3077. rzewliwy (daw.) — smutny. [przypis edytorski]
3078. rzezać (daw.) — zarzynać, zabijać. [przypis edytorski]
3079. kmieć — zamożny chłop, posiadający własne gospodarstwo. [przypis edytorski]
3080. żywie — dziś popr.: żyje. [przypis edytorski]
3081. dla — tu: z powodu. [przypis edytorski]
3082. Aleksandra Olgierdówna — (ok. 1370–1434), córka wielkiego księcia Litwy Olgierda, siostra Władysława II Jagiełły, żona księcia mazowieckiego Ziemowita IV. [przypis edytorski]
3083. któren — dziś popr.: który. [przypis edytorski]
3084. skwapliwie (daw.) — chętnie. [przypis edytorski]
3085. Geldria — prowincja Holandii położona pomiędzy rzekami IJssel, Moza i Ren. [przypis edytorski]
3086. szranki (daw.) — drewniane ogrodzenie placu, na którym odbywał się turniej rycerski, przen. sam turniej. [przypis edytorski]
3087. rad (daw.) — zadowolony. [przypis edytorski]
3088. Pax (łac.) — pokój, tu: Spokój!. [przypis edytorski]
3089. Ziemowit IV — (ok. 1352–1426), książę płocki, prowadzący samodzielną politykę zagraniczną, długo występował jako przeciwnik Jagiełły, dał się poznać jako dobry administrator. [przypis edytorski]
3090. Janusz I Starszy (Warszawski) — (ok. 1346–1429), książę mazowiecki, lennik Władysława Jagiełły. [przypis edytorski]
3091. przyczyniać się (daw.) — wstawiać się. [przypis edytorski]
3092. Aleksandra Olgierdówna — (ok. 1370–1434), córka wielkiego księcia Litwy Olgierda, siostra Władysława II Jagiełły, żona księcia mazowieckiego Ziemowita IV. [przypis edytorski]
3093. śluzy a. ślozy (daw.) — łzy. [przypis edytorski]
3094. prawić (daw.) — mówić, opowiadać. [przypis edytorski]
3095. niewiasta — tu: żona. [przypis edytorski]
3096. mdły (daw.) — słaby. [przypis edytorski]
3097. znajęcy — dziś popr.: znający. [przypis edytorski]
3098. radzi (daw.) — chętnie. [przypis edytorski]
3099. Janusz I Starszy (Warszawski) — (ok. 1346–1429), książę mazowiecki, lennik Władysława Jagiełły. [przypis edytorski]
3100. Anna Danuta — (1358–1448), córka księcia trockiego Kiejstuta i Biruty, żona księcia mazowieckiego Janusza (było to najdłużej trwające małżeństwo w dziejach dynastii). [przypis edytorski]
3101. wszelako (daw.) — jednak. [przypis edytorski]
3102. Mikołaj Powała z Taczewa — (ok. 1380–ok. 1415), rycerz i dyplomata, powołany do rady wojennej przed bitwą pod Grunwaldem. [przypis edytorski]
3103. komtur — zwierzchnik domu zakonnego bądź okręgu w zakonach rycerskich, do których zaliczali się krzyżacy. [przypis edytorski]
3104. pomiarkować (daw.) — zorientować się, zrozumieć. [przypis edytorski]
3105. templariusze — zakon rycerski, założony ok. 1120 w Jerozolimie, pełna nazwa: Zakon Ubogich Rycerzy Chrystusa i Świątyni Salomona. Upadek zakonu spowodowały oskarżenia króla Francji Filipa IV Pięknego (1268-1314), poważnie zadłużonego u zakonu. Oskarżenia dotyczyły świętokradztwa, herezji, czarów, oraz spisków z poganami. Francuska gałąź zakonu została skasowana w 1311, a wielu spośród zakonników, włącznie z wielkim mistrzem Jakubem de Mollay i 54 najwyższymi dostojnikami, spalono na stosie. Ostatecznie zakon został zawieszony przez papieża w 1317. [przypis edytorski]
3106. bajczarz — dziś popr.: bajarz. [przypis edytorski]
3107. wadzić (daw.) — przeszkadzać. [przypis edytorski]
3108. mierzić (daw.) — wzbudzać odrazę, niechęć. [przypis edytorski]
3109. Władysław II Jagiełło — (ok. 1362–1434), syn wlk. księcia Olgierda, wielki książę litewski, król Polski od małżeństwa z Jadwigą (1386). Dwukrotnie ochrzczony (przez matkę Juliannę w obrządku wschodnim i przez biskupów polskich przed ślubem w obrządku łacińskim), osobiście dowodził w bitwie pod Grunwaldem. [przypis edytorski]
3110. Zyndram z Maszkowic — (zm. ok. 1414) polski rycerz niemieckiego pochodzenia. [przypis edytorski]
3111. jagody (daw.) — policzki. [przypis edytorski]
3112. zrazu — najpierw. [przypis edytorski]
3113. osiedzieć się (daw.) — pozostać, przetrwać w danym miejscu a. na danym stanowisku. [przypis edytorski]
3114. przedniejsi (daw.) — ważniejsi, dostojniejsi. [przypis edytorski]
3115. dworscy — dworzanie. [przypis edytorski]
3116. zmiarkować — zrozumieć, zorientować się. [przypis edytorski]
3117. pergamin — specjalnie preparowana skóra zwierzęca, przystosowana do pisania na niej; tu: dokumenty. [przypis edytorski]
3118. jeno (daw.) — tylko. [przypis edytorski]
3119. rad (daw.) — chętnie. [przypis edytorski]
3120. zgoła (daw.) — całkiem. [przypis edytorski]
3121. Ziemowit IV — (ok. 1352–1426) książę płocki, prowadzący samodzielną politykę zagraniczną, długo występował jako przeciwnik Jagiełły, dał się poznać jako dobry administrator. [przypis edytorski]
3122. wywodzić (daw.) — wyprowadzać. [przypis edytorski]
3123. kniaź — książę. [przypis edytorski]
3124. ongi (daw.) — dawniej, wcześniej. [przypis edytorski]
3125. rum (daw.) — rumor, hałas, zamieszanie. [przypis edytorski]
3126. bogdaj — bodaj, nawet. [przypis edytorski]
3127. bramować — obszywać brzegi. [przypis edytorski]
3128. iście (daw.) — naprawdę. [przypis edytorski]
3129. prawy (daw.) — prawdziwy. [przypis edytorski]
3130. Geldria — prowincja Holandii położona pomiędzy rzekami IJssel, Moza i Ren. [przypis edytorski]
3131. baczność — uwaga. [przypis edytorski]
3132.
1 ... 132 133 134 135 136 137 138 139 140 ... 143
Idź do strony:

Darmowe książki «Krzyżacy - Henryk Sienkiewicz (gdzie mozna poczytac ksiazki online .txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!
Dodaj komentarz