Gargantua i Pantagruel - François Rabelais (gdzie mozna czytac ksiazki online txt) 📖
Krótki opis książki:
Gargantua i Pantagruel, tytułowi bohaterowie powieści Francois Rabelais'go, to olbrzymy znane francuskiej publiczności z podań ludowych.
Podobno Rabelais kupił na straganie anonimowe dzieło opisujące losy Gargantui, a lektura utworu zainspirowała go napisania własnej wersji dziejów olbrzyma oraz jego syna, Pantagruela. Powieść przedstawia życie bohaterów od samego początku — włącznie z historią ich poczęcia i narodzin; ukazuje zarówno ich codzienność, jak i przygody: udział w walkach i podróżach. Dzieło zachowuje ludowy, trochę sowizdrzalski charakter — przygody są wzbogacane trywialnym humorem obfitującym w dowcipy o tematyce fekalnej i płciowej. W Gargantui i Pantagruelu łączy się wulgarność i erudycja autora — niektóre z żartów mają charakter lingwistyczny i wymagają znajomości francuskiego i łaciny. Niewątpliwie wiele słuszności ma tłumacz, wskazując, że w całej pełni smakować w pismach Rabelais'go mogą bodaj tylko mężczyźni; bowiem wśród beztroskich fantazji i facecji dochodzi mimo wszystko do głosu kulturowe dziedzictwo mizoginii, szczególnie w stosunku do kobiecej fizyczności i fizjologii.
Gargantua i Pantagruel to najsłynniejsze dzieło autorstwa Francois Rabelais'go. Poszczególne tomy były wydawane od lat 40. XVI wieku, ostatni z nich doczekał się publikacji już po śmierci pisarza w latach 60.
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
- Autor: François Rabelais
- Epoka: Renesans
- Rodzaj: Epika
Czytasz książkę online - «Gargantua i Pantagruel - François Rabelais (gdzie mozna czytac ksiazki online txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 François Rabelais
class="annotation" id="annotation-792">792. w czas święta (...) Wulkana w maju — Święta Marsa i Wulkana, 23 marca i 23 maja. [przypis tłumacza]
793. słyszałem (...) Joskina Preza, Olkegana, Hobretza, Agrykolę, (...) Berkana — Imiona te, z których część jest dziś nieznana, oznaczają przeważnie wybitnych muzyków ze szkoły niderlandzkiej, słynnej w owym czasie. [przypis tłumacza]
794. lubka (daw., gw.) — ukochana, kochanka. [przypis edytorski]
795. Marcin Kambreński — Marcin z Cambray, skazany na szubienicę za zgwałcenie, został wedle legendy ułaskawiony, przez wzgląd iż po powieszeniu spostrzeżono u niego ślady erekcji. [przypis tłumacza]
796. siła (daw.) — wiele, dużo, moc. [przypis edytorski]
797. Sanita et guadain, messer — „Zdrowia i zysku”, pozdrowienie wówczas powszechne we Włoszech. [przypis tłumacza]
798. dukaty Gadeniowe — Tomasz Guadaigne, bogaty kupiec paryski, pożyczył królowi Franciszkowi I po bitwie pod Pawią 50 tys. talarów [przypis tłumacza]
799. Bakbuk — po hebrajsku, butelka; znak używany jako symbol prawdy. [przypis tłumacza]
800. dzień uroczystości Westalek — Dnia 9 czerwca. [przypis tłumacza]
801. Krassus — triumwir, który z Pompejuszem i Cezarem dzielił jakiś czas władztwo świata. [przypis tłumacza]
802. by nawet był to — tu skrót od: choćby nawet był to. [przypis edytorski]
803. snadnie (daw.) — łatwo. [przypis edytorski]
804. tedy (daw.) — zatem. [przypis edytorski]
805. psalm św. króla Dawida, zaczynający się: „Kiedy Izrael rzucił Egipt srogi” — Psalm 114. [przypis tłumacza]
806. dzierżyć się — trzymać się. [przypis edytorski]
807. owi Hindusi, którzy żeglowali do Niemiec i byli godnie podejmowani od króla Szwedów — Prawdopodobnie w oryg. błąd drukarski zamiast: Suewów. [przypis tłumacza]
808. Medamothi — Wyspa Nigdzie. [przypis tłumacza]
809. Kanada — Cabo di Nada: Przylądek Nic, jak ochrzcili Kanadę Hiszpanie, którzy odkryli ją zrazu i nic tam nie znaleźli. W całej księdze IV i V spotykamy ciągłe echa współczesnego rozkwitu podróżniczego i odkrywczego. [przypis tłumacza]
810. Filofanes — „zwodny przyjaciel”. [przypis tłumacza]
811. Filoteamon — „ciekawy oglądać”. [przypis tłumacza]
812. Engys — sąsiednie. [przypis edytorski]
813. król Megist — Franciszek I albo Henryk II. [przypis tłumacza]
814. cale (daw.) — zupełnie, całkowicie. [przypis edytorski]
815. tarant — Prawdopodobnie renifer. [przypis tłumacza]
816. sierć (daw. forma) — dziś: sierść. [przypis edytorski]
817. likaon — gatunek wilka. [przypis tłumacza]
818. osły mengijskie — przysł. franc. „osieł z Meung”, od osiadłych tam „szarych braci”, franciszkanów. [przypis tłumacza]
819. chelidon — jaskółka. [przypis tłumacza]
820. jaskółka morska — latająca ryba. [przypis tłumacza]
821. sążeń — daw. miara długości, określana przez zasięg rozłożonych ramion dorosłego mężczyzny (inaczej: siąg) i wynosząca ok. 1,7–2 m. [przypis edytorski]
822. przepomnieć (daw.) — zapomnieć. [przypis edytorski]
823. by — tu skrót od: choćby. [przypis edytorski]
824. podobien — daw. forma r.m.; dziś: podobny. [przypis edytorski]
825. cale (daw.) — zupełnie, całkowicie. [przypis edytorski]
826. ma być zwołana generalna kapituła latarneńska — Aluzja do soboru lateraneńskiego albo do zbierającego się wówczas soboru trydenckiego. [przypis tłumacza]
827. królestwo Gebarim — Być może Francja; gebarim: kraj kogutów. [przypis tłumacza]
828. ohabe — hebr.: luby, kochający. [przypis tłumacza]
829. Wiozę jej z podróży piękną, na jedenaście cali długą, gałązkę koralu — sprośna aluzja, której przewodnią myśl łatwo odgadnąć. [przypis tłumacza]
830. jak on tu piaskiem w oczy ciska — powszechne stare przysłowie francuskie. [przypis tłumacza]
831. godło domu Burgundzkiego — złote runo, ustanowione przez Filipa Burgundzkiego w r. 1429. [przypis tłumacza]
832. clericus vel adiscens — klery albo student (dosł. nieuczony). [przypis edytorski]
833. ita (łac.) — tak, w ten sposób, więc. [przypis edytorski]
834. vere (łac.) — w rzeczy samej, w istocie. [przypis edytorski]
835. choroba św. Eutropy z Ksaintes — róża, przeciwko której ten święty był patronem. [przypis tłumacza]
836. jeno (daw., gw.) — tylko. [przypis edytorski]
837. zaczembyście (...) wytrykali — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: zaczem wytrykalibyście; zanim wytrykalibyście. [przypis edytorski]
838. Tudytania hiszpańska — Andaluzja. [przypis tłumacza]
839. ile to wart był talent złota — talent attycki wart był przeszło 5000 koron. [przypis tłumacza]
840. Cancale — miasteczko w Bretanii, sławne z połowu ostryg i ze smakoszostwa mieszkańców. [przypis tłumacza]
841. zali (daw.) — czy; czy też. [przypis edytorski]
842. zmykacze grujerscy — Załoga z hrabstwa Gruyere, w bitwie w r. 1544 z wojskami cesarza. [przypis tłumacza]
843. byłyby (...) zostały — tryb przypuszczający daw. czasu zaprzeszłego; znaczenie: zostałyby ci wcześniej (przed wydarzeniemi a. czynnościami wyrażonymi zwykłym czasem przeszłym). [przypis edytorski]
844. nikiej (daw., gw.) — niczym, tak jak. [przypis edytorski]
845. diasek — diabeł. [przypis edytorski]
846. Mihi vindictam — [por.] Psalm 94, 1. [przypis tłumacza]
847. wyspa Płaskonosów — Wedle komentatorów, kraina duchowej i moralnej płaskości. [przypis tłumacza]
848. świt komarzy — Żartobliwa nazwa na oznaczenie późnej pory, kiedy komary zaczynają brzęczeć. [przypis tłumacza]
849. koło rzeki Kremery — Kremera wpada pod Rzymem do Tybru. [przypis tłumacza]
850. gładysz (daw.) — ładny chłopak a. młody mężczyzna. [przypis edytorski]
851. wyspa Szela i jej król, święty Panigon — Znaczenie słów Szeli i Panigona jest ciemne. [przypis tłumacza]
852. Giersza — La Guerche, małe miasteczko w Turenii. [przypis tłumacza]
853. da iurandi (łac.) — przysięgnij; daj słowo. [przypis edytorski]
854. Beati immaculati in via (łac.) — „Błogosławieni, którzy nie splamią się w drodze”, Psalm 119. [przypis tłumacza]
855. jest napisano (daw.) — dziś: jest napisane. [przypis edytorski]
856. Filip Strozzi — Wówczas najbogatszy człowiek we Florencji. [przypis tłumacza]
857. zali (daw.) — czy; czyż. [przypis edytorski]
858. Bretończyk Wilander — Villandry, ulubieniec i sekretarz Franciszka I i Henryka II. [przypis tłumacza]
859. pozwańcy (w oryg. Chicanous) — często obrywali guzy przy swej drażliwej czynności, a nawiązka za ból była ich głównym dochodem. [przypis tłumacza]
860. Romikole — mieszkańcy Rzymu. [przypis tłumacza]
861. nerw jamisty — dwuznacznik o sprośnym znaczeniu. [przypis tłumacza]
862. wiem — tu: znam. [przypis edytorski]
863. pan Buś — w oryg. p. de Basche. Opowiadanie to, tryskające werwą i humorem, stanowi ciekawy komentarz do ówczesnych stosunków prawnych. [przypis tłumacza]
864. wróciwszy z pewnej długiej wojny, w której książę Ferrary, wspierany przez Francuzów, dzielnie bronił się przeciw furii papieża Juliusza drugiego — W r. 1510. [przypis tłumacza]
865. przyodziewa (daw., gw.) — przyodziewek; odzież. [przypis edytorski]
866. rozdawać pamiątki weselne, to jest odrobinę małych kuksańców — starofrancuski obyczaj weselny. [przypis tłumacza]
867. Franciszek Wilon właśc. Villon, François (1431/1432–1463) — średniowieczny poeta fr., magister Sorbony, członek organizacji złodziejskiej i awanturnik; jego doświadczenia z paryskiego półświatka i więzień stały się kanwą poematu Wielki Testament (ok. 1461). [przypis edytorski]
868. w Połcie — W Poitou. [przypis tłumacza]
869. duchem (daw.) — szybko. [przypis edytorski]
870. golić — tu: pić; opróżniać. [przypis edytorski]
871. snać (daw.) — może, podobno, przecież, widocznie, najwyraźniej, zapewne; także: sna a. snadź. [przypis edytorski]
872. Jegomość pan Król (tak się nazywają Pozwańce) — W istocie woźni trybunału nosili ten tytuł, ponieważ pozywali w imieniu Króla. [przypis tłumacza]
873. uczta Lapitów, opisana przez filozofa Samosatejskiego — Dialog Lukiana: Symposion czyli Lapitowie. [przypis tłumacza]
874. złoto Tuluzy i koń Sejański — Przedmioty, które, wedle przysłowia rzymskiego, przynosiły nieszczęście tym, co je posiadali. [przypis tłumacza]
875. Neracjusz — Lucius Neratius Priscus (zm. 133), prawnik rzym., konsul w 97 r. n.e. [przypis edytorski]
876. ukradli sprzęty kościelne do mszy i ukryli je pod dzwonnicą (...) oto (...) strasznie alegoryczne określenie — Znaczenie tej aluzji ciemne. [przypis tłumacza]
877. wyspy Tohu i Bohu — „pusta” i „niezamieszkała”, hebrajskie słowa w I rozdziale Genesis. [przypis tłumacza]
878. na dwa zawody — tu na dwa razy. [przypis edytorski]
879. Baptysta Fulgozjusz — doża wenecki (1478–1483), napisał księgę o niezwykłych wypadkach śmierci. [przypis tłumacza]
880. Bakabera starszy — Nieznany. [przypis tłumacza]
881. Belina — hebr. „nic”. [przypis tłumacza]
882. Enig i Ewig — arabskie słowa, z których pierwsze oznacza płynną mannę, drugie miód różany: substancje wchodzące często w skład lewatyw. [przypis tłumacza]
883. przygodził się szpetny figiel landgrafowi heskiemu — Aluzja do udanej kapitulacji, z pomocą której Karol IV, po bitwie pod Muhlberg (1547), dostał w ręce landgrafa heskiego. [przypis tłumacza]
884. jakobini — dominikanie. [przypis tłumacza]
885. Szezyl — po hebr. imię gwiazdy Orion. Gwiazda ta uchodziła u starożytnych za wzniecającą burzę. [przypis tłumacza]
886. kazał zwinąć żagle przednie, tylne, krzyżowe, mestrale, mufle, sywadiery (...) — Terminologia techniczna jest w oryg. o wiele bogatsza; w przekładzie, dla braku polskich odpowiedników, musiała być nieco uproszczona. [przypis tłumacza]
887. Jakie było zachowanie Panurga i brata Jana w czas burzy — Charakter Panurga, ogólnie zarysowany w I księdze Pantagruela, wzbogaca się w dalszych coraz nowymi rysami, kontrastowo wydobytymi zeń przez sąsiedztwo brata Jana. Tu występuje w nim w całej pełni tchórzostwo i zabobonność, przy zupełnym braku wiary i moralności, tak jak znów w bracie Janie widzimy spokojną i niezłomną wiarę przy wzgardzie dla zewnętrznych jej płaszczyków. [przypis tłumacza]
888. mea culpa, Deus (łac.) — moja wina, Boże. [przypis edytorski]
889. confiteor (łac.) — spowiadam się (pierwsze słowa modlitwy, stanowiącej część łacińskiej mszy św.). [przypis edytorski]
890. consummatum est (łac.) — dokonało się. [przypis edytorski]
891. in manus (łac.) — dosł.: w rękę; początkowe słowa formuły: in manus tuas, Domine, commendo spiritum meum, tj. „w ręce twoje, Panie, oddaję ducha mego” (Łk, 23:46). [przypis edytorski]
892. przytomny (daw.) — obecny (przy czymś); świadek czegoś. [przypis edytorski]
893. słudzy bogów Uzarów — W oryg. Kabiry. [przypis tłumacza]
894. confiteor (łac.) — wierzę; początek modlitwy w kościele katolickim, zw. spowiedzią powszechną: Confiteor Deo omnipotenti (Wierzę w Boga wszechmogącego). [przypis edytorski]
895. abstraktor — sam Rabelais. [przypis tłumacza]
896. Beatus vir qui non abiit — Początek I Psalmu: „Błogosławiony, który nie błądzi (...)”. [przypis tłumacza]
897. Horrida tempestas montem turbavit acutum (łac.) — Straszliwa burza wydęła stromą górę. [przypis tłumacza]
898. Miksarchagewas — Przydomek Kastora. [przypis tłumacza]
899. jako powiada święty Apostoł, być jego współpracownikami — List do Koryntian I, 3, 9. [przypis tłumacza]
900. contra hostium insidias (łac.) — przeciw podstępom wroga. [przypis edytorski]
901. dziewięć rozkoszy małżeństwa — Les quinze joyes du mariage, tytuł książeczki przypisywanej Antoniemu de la Salle, której pierwsze wydanie ukazało się w r. 1480, w Lionie. [przypis tłumacza]
902. Wilhelm bez trwogi — Wilhelm drugi angielski (1060–1100). [przypis tłumacza]
903. kwanda, monsiorów — Tak nazywały się małe tygielki do wypalania szlachetnych metali. [przypis tłumacza]
904. Passato el pericolo, gabbato el santo — Skoro minie niebezpieczeństwo, drwi się ze świętego. [przypis tłumacza]
905. Makreoni — długowieczni. [przypis tłumacza]
906. w bród — mnóstwo (tak wiele, że można brodzić w obfitości czegoś). [przypis edytorski]
907. makarela — rajfurka. [przypis tłumacza]
908. odmęt satalijski — wir satalijski (dawna Attalia) naprzeciw Cypru. [przypis tłumacza]
909. Montargentan — zatoka toskańska. [przypis tłumacza]
910. Plombin — Piombino w Zatoce Toskańskiej.
Darmowe książki «Gargantua i Pantagruel - François Rabelais (gdzie mozna czytac ksiazki online txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie
Dodaj komentarz
Uwagi (0)