Wielki Testament - François Villon (biblioteki publiczne .TXT) 📖
Krótki opis książki:
Po zwolnieniu z więzienia François Villon postanawia spisać testament. Nie było jego zamiarem zapisywanie dóbr ziemskich najbliższym, ale sformułowanie podsumowania swojego życia, refleksji egzystencjalnych oraz wielu przestróg i rad dla potomnych.
Nie jest żadną ważną osobistością — to przeciętny człowiek, paryski nędzarz. W swoim wywodzie opowiada o swojej przeszłości — na postawie swoich przeżyć udziela rad, jak korzystać z młodości i jakich błędów nie popełniać m.in. w miłości i karierze. Wyraża jednak ogromną tęskontę za minionymi czasami, realizując motyw ubi sunt? (gdzież są?). W utworze Villon przypomina wciąż o tym, że wobec śmierci każdy jest równy, a ta — nieuchronna.
François Villon to jeden z najsłynniejszych francuskich poetów średniowiecznych. Znany przede wszystkim jako autor autobiograficznych utworów Mały Testament i Wielki Testament. W jego twórczość wpisane są echa długiego pobytu w więzieniu, będącego karą za awanturniczy styl życia, udziały w bijatykach i napadach. Jego utwory były inspiracją dla wielu artystów, zarówno kultury wysokiej, jak i popularnej.
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
- Autor: François Villon
- Epoka: Średniowiecze
- Rodzaj: Liryka
Czytasz książkę online - «Wielki Testament - François Villon (biblioteki publiczne .TXT) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 François Villon
LXXXVIII
Item, dla imci Dyonizego
Hesselin, parizkiego posła,
Czternaście wiader nalepszego:
Byleby sługa ie przyniosła,
Na móy podiąwszy koszt z gospody.
Gdyby zalewał się zbyt grubo,
Niech do baryłek wleią wody:
Wino nieiednym było zgubą.
LXXXIX
Item, adwokatowi memu,
Mistrzowi Szaro Wilhelmowi,
Testuię y oddaię iemu
Kozik... O pochwie się nie mówi...
Reala154 zań uzyska snadnie
— Niechże mu kabza miła spuchnie —
O ile komu go ukradnie,
Lub inszym kształtem z łapy zdmuchnie.
XC
Item, móy prokurator miły,
Furnier, za dobre swe procesy,
Weźmie (łup, bratku, co masz siły!)
Trzy garzście groszy z moiey kiesy.
Wielekroć pomógł mi w potrzebie,
Iako ia trafem ie nayczystszym
Nalazłem: żywy Bóg na niebie!
Z iedney my sfory z dobrym mistrzem.
XCI
Item, imć Ragier mistrz Iacenty
Otrzyma z Rynku wielki kubek155,
Gdy wprzód uiści cztery centy;
Choćby miał przedać, biedny dzióbek,
To, czem okrywa nagie udko
Y gnać bez pludrów y bez gaci,
Co rano, tuż po wstaniu krótko,
«Pod, Szyszkę» ku swey wierney braci156.
XCII
Item, co Marbof, abo zgoła
Mikołaj Luwier, z tymi bieda157:
Nie dam im krowy ani woła,
Nie wołobóyce są to leda,
Ba, sokolniki radniey zwinne,
— Nie sądźcie, że to trefność zdrożna —
Co kuropatwy, też y inne,
Biorą... w traktierni158... prosto z rożna.
XCIII
Item, niech Turgis159 wraz tu stanie,
Za winko wzięte mu nagrodzę:
Ieśli naydziecie me mieszkanie,
Wróżek z was będzie szczwany srodze;
Legatem po mnie dostaniecie
Do radzieckiego prawo stołka:
— Mam ie — parizkie żem iest dziecię —
A zmówcie pacierz za wesołka...
XCV
Item, Ianowi Ragierowi,
Z liczby sierżantów — ba, „Dwunastka”!
Formalny legat móy stanowi
Codziennie kęs tłustego ciastka,
Ściągnięty z kuchni pisarzowey,
Iżby se bandzioch naładował:
Przy studni łyk niech gulnie zdrowy,
Bo iadła sobie nie żałował.
XCVII
Item, ze straży prefektowey,
Daię — są bowiem pełni zalet,
Słodyczy wszelkiey y namowy,
Dyonizy Ryszer y Ian Walet —
Każdemu kornet160: niech uwiesi
Przy kapeluszu go, gdy łaska:
To iest, strażnicy, myślę, piesi161;
Bo tamtych inszych ślę do diaska.
CVI162
Toż braciom żebrzącego stanu,
Cepculom163 takoż y siostrzyczkom,
Z Pariża czy też z Orleanu,
Hey, Turlupinom164, Turlupiczkom,
Dać iakobińskiey zupki tłustey
Siarczystą michę na kolacyę,
A późniey, niech się na trzy spusty
Wraz zamkną na swe kontemplacje.
CVII
Owo, nie ia im tak wygodzę,
Lecz matki ich śliczniutkich dziatek;
Bóg ich tak raczy, iże srodze
Cierpią dlań wszelki niedostatek;
Ha, muszą żyć oćcaszki miłe,
Zwłaszcza, rozumiem, ci parizcy!
W zamian damulkom zbożną siłę,
A mężom miłość święcą wszyscy.
CVIII
Co bądź tam prawił, nicdobrego,
Mistrz Jan Pulieński165, potem ślicznie
Ze wstydem wyrzekł się wszytkiego,
Gdy go przyparto w tem publicznie.
Mistrz Jan Mehuński166 też dworować167
Ważył się z pilney mniszey krzoski168:
Wierzcie mi, ludzie, trza szanować
To, co szanuie Kościół boski.
CIX
Owo ich sługą się wyznaię,
Tak czyny memi, iak y słowy,
Cześć z woley, z serca, im oddaię,
Bez sprzeczki służyć wszem gotowy;
Szaleniec chyba na nich szczeka,
W kościele bowiem, czy na rynku.
Czy inak, skoro raz człowieka
Na ząb swój wezmą, zczezłeś, synku.
CXII
Item, panowie auditorzy169
Pokóy niech maią pięknie zdobny;
Ci, co na strupy w zadku chorzy,
Stolec170 tam naydą dość sposobny;
Zasię Matyska z Orleanu171,
Która mi wzięła śrybny pasek,
Ciężką niech grzywnę spłaci panu:
K... a a ona — ieden diasek.
CXIV
Item, mistrzowi Lorensowi172,
Co ma kaprawe, biedne ślepki,
Z winy rodziców, iże owi
Dzban ssali w sposób nazbyt krzepki,
Poszewkę mu z mey sakwy daię,
Iżby wycierał ie co rano...
Cieńszey materii mi nie staie:
Niech przymie z serca, iak y dano.
Podoba Ci się to, co robimy? Wesprzyj Wolne Lektury drobną wpłatą: wolnelektury.pl/towarzystwo/
CXV
Item, mistrzowi Ianu Kotru173,
Co stawał za mnie w tribunale
(Talaram jeszcze temu kmotru
Winien, nie myślę przeczyć wcale),
Gdy piękna Dyzia ięła skargi
Miotać, iż szpetnie ią zelżyłem:
Odmówcie zań zbożnemi wargi
Modlitwę, co ią ułożyłem.
Ballada y modlitwa
Ty, oćcze Noe, coś sadził szczep winny,
Locie, coś popił tak zdrowo u skały,
Aże miłości chucie niepowinney
Cór własnych imać wręcz ci się kazały174;
(Nie mówię, aby cię za to niesławić)
Architryklinie175, głowo niezrównana,
Wszytkich trzech proszę, byście chcieli zbawić
Duszę dobrego mistrza Kotra Iana.
Z waszey familiey zrodzon duch ten bratni,
On, co rad piiał naydrogsze y przednie,
Chociaby grosz miał wyłożyć ostatni,
Kompan wytrwały, hej, w nocy czy we dnie;
Kubek do pasa przytraczał rzemykiem,
Zawżdy napirwszy cisnął się do dzbana:
Szlachetne pany, uczciycie tym łykiem
Duszę dobrego mistrza Kotra Iana.
Częstom go widział, gdy, w spóźnioney dobie,
Snuł się iak staruch, co w nogach się chwieie;
Nieraz na czele guza nabił sobie
O próg, lub szynku zaparte176 wierzeie;
Nie było pewnie y w naydalszym kraiu
Do wszelkiey bibki177 lepszego kompana:
Wpuśćcież więc, skoro zapuka do Raiu,
Duszę dobrego mistrza Kotra Iana.
Przesłanie
Xiażę! Zaledwie chwilę przestał doić,
Wraz178 krzyczał: «Raty, gardziel znów spękana!»
Nigdy pragnienia nie mogła ukoić
Dusza dobrego mistrza Kotra Iana.
CXVI
Item, chcę, aby Szpaczek młodszy179
Mieniał wszelakie me walory:
Radość to mieniąc, móy naysłodszy
Iezu! Byleby, każdey pory,
Płacił, bez targu ani psoty,
Za trzy talarki dukat ważny,
Za dwa szelągi choć półzłoty:
Kochanek musi bydź posażny.
CXVII
Item, widziałem, w mey podróży,
Że moie biedne trzy sieroty180
Podrosły, y że wiek im płuży181,
Toż duch się wzmógł w nadobne cnoty;
Y że, od Salin do Pariża,
Tęgszych w tey szkole nie masz pono:
Ba, na świętego Paraliża,
Nie wszytka młodość iest szaloną!
CXVIII
Owo chcę, aby szli w naukę;
Gdzie? Do Ryszeta Pietra, mistrza.
Donatem182 ia ich nie przytłukę;
Mitręga183 to ci iest nayczystsza.
Niech znaią, tyle sobie życzę,
Ot, tibi decus, salus, ave184,
Insze rozumy są zwodnicze:
Nie wszytkim niosą grosz y sławę.
CXIX
To niech posiędą, boday z biedą,
Y na tem zrobią iuż ostatek;
Zasię przeniknąć wielkie Credo185,
Za dużo to dla takich dziatek.
Przedrę móy płaszcz na dwoie, ano
Połówkę raczcie przedać, proszę;
Kupcie im ciastek186 ze śmietaną: