Darmowe ebooki » Poemat » Król-Duch - Juliusz Słowacki (darmowa czytelnia online .TXT) 📖

Czytasz książkę online - «Król-Duch - Juliusz Słowacki (darmowa czytelnia online .TXT) 📖».   Wszystkie książki tego autora 👉 Juliusz Słowacki



1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
Idź do strony:
hełm... usiada na czele... 
I drogę moją piorunami ściele. 
  XL
Żądałem wodzem być... i wraz dwa wodze 
Krwi rozszalonej piorun w mózg uderzył. 
Ja, co bywało za stadami chodzę, 
Kiedym się z duchy ciemnymi sprzymierzył, 
Teraz tak straszny!... że komu Ja szkodzę, 
Choćbym się tylko nań myślą zamierzył... 
Choćbym oczyma uderzył po stali... 
W pancerz... i w serce ruszył — wnet się wali. 
  XLI
I sczerniał cały świat: a Ja, syn borów, 
Patrzałem jako na las do wycięcia. 
Spod przyłbic wielkich bladość mię upiorów 
Trwożyła. Byłem pierwszą ręką księcia. 
Przed sobą dalszych nie widziałem torów, 
Ani dalszego już celu do wzięcia. 
W zamku cedrowym nad gopłową wodą 
Byłem najpierwszym złotym wojewodą... 
  XLII
Tu patrz! jak straszne są duchowe sprawy! 
Jakie okropne zastawiają sidła! 
Raz, gdy z dalekiej wracałem wyprawy, 
A piorunów się różne malowidła 
Przez długi deszczu włos świeciły krwawy, 
Ja i rycerze ujrzeliśmy skrzydła 
Orłów pobitych... w tak wielkiej ilości, 
Jak na cmentarzach gdzieś Germanów kości. 
  XLIII
Pierze leżało zmokłe... lecz niektóre 
Skrzydła sterczały z piasku takiej miary! 
Że gdym na dzidę wziął i podniósł w górę 
Jedno... to jako wielki upiór szary 
Wierzchem o ciemną kity mej purpurę 
Dostało — wstając leniwe z moczary: 
Niby wyzwany czarodziejstwem runów, 
Duch śpiący w błocie przy blasku piorunów. 
  XLIV
Taka w tym skrzydle była tajemnica! 
I ludzkość! żem się spytał: — «Powiedz, sępie, 
Czy was na wiatrach paląc błyskawica, 
Rzuciła w takie nic... i w takie strzępie24? 
Czyście się bili o państwo księżyca, 
Idąc na siebie zastęp przy zastępie?... 
Czyście tu jaki bój toczyli krwawy 
O ścierw25?... czy tylko gryźli się dla sławy?! 
  XLV
Powiedz, jak nazwać to pamiętne pole, 
Dziś od błyskawic czerwone rumianych? 
Gdzie tyle górnych duchów dziś na dole! 
I tyle skrzydeł leży połamanych?!» 
Tom rzekł, w nieszczęścia nauczony szkole 
Litować się łez i mogił nieznanych. 
A wtem ujrzałem, że rycerstwo bierze 
Skrzydła i wtyka sobie za pancerze. 
  XLVI
Widok ten nowy, wspaniały!... czas późny!... 
Błyskawic blaski wszędy!... wojsko w dali; 
Gdzie każdy człowiek był jak upiór groźny, 
Skrzydlaty, w czarnej rozświeconej stali. 
Wszystko tak straszne, żem dreszcz uczuł mroźny 
I krzyknął: «Sława Bohu! świat się wali! 
Ja pierwszy moją piersią go roztrącę! 
Ja, duch! a za mną wojska latające». 
  XLVII
To mówiąc, skrzydło zmoczone i krwawe 
Przypiąłem sobie tak, że hełm nakryło. 
Ja biorąc skrzydła, za cel brałem sławę; 
A oni chcieli sobie lotu siłą 
Pomóc do domów... O! jakże ciekawe 
Powody, które rządzą ciała bryłą! 
O! jak są różne przed prawdy mistrzynią 
Orły, choć wszystkie jeden hałas czynią! 
  XLVIII
I lecieliśmy do domu weseli, 
Mijając drzewa i sady, i chaty. 
Rycerze moi przed zamkiem stanęli. 
Jam wszedł jak Anioł czarny i skrzydlaty. 
Karmazyn, który świat od króla dzieli, 
Cały się w gwiazdy rozleciał i w kwiaty. 
Pokazał się król w odblaskach rubinu, 
Spojrzał i berło upuścił z bursztynu. 
  XLIX
Widziałem: jako Łaskawość pogodna, 
Jaskółka siwych włosów, Dobroć cicha 
Znikła... A nagle twarz trupia i chłodna 
Zmroziła mię tak, żem stał, na kształt mnicha 
Spuściwszy oczy, patrząc w siebie do dna, 
Żali zwycięstwa mego nagła pycha 
Jakich tajemnych myśli nie wywiodła 
Na jaw i króla w źrenicę nie bodła?... 
  L
A on, na moje skrzydła, na te pióra 
Patrząc (które blask wieczorny zapalił 
I okrwawiła tronowa purpura), 
Pobladł i berłem mię wskazawszy, zwalił. 
Wzięto mię. Dusza ma czarna, ponura 
Już mi radziła, abym się ocalił 
Wtenczas, gdy tłumy stały przerażone, 
Z mieczem na króla wpadłszy i koronę. 
  LI
Alem się w jednej błyskawicy gniewu 
Na taki wielki czyn nie śmiał posunąć. 
Wolałem, że mi jak wielkiemu drzewu 
Przyjdzie tu głową zachwiać się i runąć, 
Niż z domowego ciemnej krwi rozlewu 
Korzystać, mój miecz w łono starca wsunąć 
I wyjść z wyjętym na słońce orężem, 
Co by się zdawał nie bronią, lecz wężem. 
  LII
Wzięto mię... a ja w podziemnej ciemnicy, 
Sam, do filarów przykuty kamiennych 
Jako pający26, ciemni robotnicy, 
Zacząłem z myśli gryzących, bezsennych 
Snuć długie pasma. Widmo mi przyłbicy 
Nakryte orłów skrzydłami płomiennych, 
Pokazywało się. Naramiennice 
Osiadły blade, ścięte Meduźnice. 
  LIII
Dusza tak była silna i bogata! 
I taką wielką rządzicielką kości, 
Że ciągle echem duchowego świata 
Gadała; ciągle z jego okropności, 
Z tych głębin, gdzie ćma niewidzialnych lata 
Jasnoczerwonych słów, sztyletowości 
Szepcących... brała straszną siłę sztychu 
I tę jak piorun ciskała po cichu. 
  LIV
Kto myślał, że mnie więzieniem uciszał 
I goił burze ducha, ten się mylił. 
Z ducha mi ciągle szedł grzmot, a Lech słyszał 
I czuł, żem ja go gryzł, do ziemi chylił. 
Chociażem wtenczas tylko w sobie dyszał, 
A żadnej mocy ducha nie wysilił; 
Gromadą duchów zarządzałem ciemną 
I te, jak sługi moje, były ze mną. 
  LV
O! wy, którzy się nigdy nie spotkacie 
Z prawdziwą twarzą waszego tu stróża! 
Dla których żywot widzialny jest w chacie, 
A Bóg w błękitach próżnych się zanurza; 
Dla was są próżne tych czynów postacie, 
Dla innych... ducha ton i straszna burza, 
Owiewająca moją pieśń żałobną, 
Z twarzy do innych rapsodów podobną. 
  LVI
Raz o północy, kiedym dyszał gniewny 
I sądził, że tu jakaś mara biała... 
A tam... kształt jakiś czarny i niepewny... 
Ówdzie zaś gwiazda biegła i spojrzała; 
Ujrzałem lice przecudne królewny, 
Której z rąk blasku różanego strzała 
Przez proch więzienia i przez pajęczyny 
Szła, zamieniwszy jej ręce w rubiny. 
  LVII
Splecione do nóg złociste jej włosy 
Wlokły się prawie po głazów zieleni, 
Gdzie zakończone jak dwa złote kłosy, 
Kwiatkami z drogich błyszczących kamieni. 
Te kwiatki, rzekłbyś, że dwa żywe Losy 
Twarzą aniołów ze światłych pierścieni 
Patrzą się w górę, uczepione skrycie 
Do nóg idącej falą Amfitrycie27. 
  LVIII
Te kwiaty z żywych klejnotów się jawią 
W pamięci mojej przed rysy innymi. 
Reszta mgłą. A mgły moje tak ją krwawią, 
Żem nie spróbował o niej śnić na ziemi; 
Lecz szaty jeden fałd wiecznie mi stawią 
W oczach pamięci duchy... i z białymi 
Nóżkami do mnie te kwiaty idące 
Jak dwa tęczowe na ziemi miesiące. 
  LIX
A ja gdzieś w głębi, do granitnej nory 
Schowany, niby kłąb piekielnych duchów 
Wyzwany światłem w ohydne kolory, 
Jak zbiorowisko członków i łańcuchów, 
Skrzydły zjeżony, jak piekielne twory 
(Które my znamy na ziemi z posłuchów, 
Słysząc, że niegdyś rodziła natura 
Smoki w płomienie ubrane i w pióra)... 
  LX
Ja, pomny na to, żem tronowi służył, 
A doznał zdrady, choć nie miałem winy, 
Sądząc, że mi się Lech aż krwią zadłużył, 
Dotknięty okiem królewskiej dziewczyny, 
Aż skrzydłam na nią moje brudne wzburzył 
I z piór pokazał oczy, cały siny... 
Z takiem sił moich gniewnych natężeniem, 
Żem ją mógł wzrokiem spalić jak płomieniem. 
  LXI
Biedne my duchy! Zawsze z jednej schedy28 
Brać musim nasze co piękniejsze szaty. 
Oto błyszczący kłem smok Andromedy29! 
Oto ów drugi straszny wąż skrzydlaty! 
Który na słońce idzie w księgach Edy 
I gwiazdy... niebios lazurowych kwiaty... 
Ogonem zbiera, w swe czerwone płuca 
Wchłania... i z ogniem serdecznym wyrzuca. 
  LXII
Na nią ja straszny, piekielny i mocny, 
A tem straszniejszy, żem był nieszczęśliwy, 
Wyiskrzył cały oczu blask północny, 
Więcej wtenczas jej niż wolności chciwy. 
Jak mi ów czysty duch wtenczas pomocny 
Otworzył wrota? (cichością oliwy 
Do zamilczenia jęków przymuszone) 
Nie wiem, to wszystko poszło w mgły czerwone. 
  LXIII
On jednak, ten duch, nie wiedząc, co czyni, 
Jednym niebacznym słowem pchnął mię w górę. 
Ona — ta dziwna na harfach mistrzyni, 
Mająca duchów niebieskich naturę, 
Czytała w jakiejś Sybillijnej30 skrzyni, 
(Może przed wieki będąca za córę 
Rzymianom), że jej koronę na głowie 
Zerwą na koniach lecący orłowie. 
  LXIV
A ten sen dawny tak jasno wyrzucił 
Z drugiego ciała swoje dawne twarze, 
Że ojcu rzekła; a ojciec zasmucił 
Czoła... i miał już przywołać guślarze 
Sny tłumaczące. Gdym ja nagle wrócił — 
Skrzydlaty orzeł — i moje husarze 
Przed zamkiem rzędy długimi ustawił 
I sen jak w jasnej błyskawicy zjawił. 
  LXV
To mi nieszczęsna powiedziała pani, 
Jakoby sama siebie winująca31, 
Że wtenczas śniła, gdy w skrzydła ubrani 
Spełnialiśmy sen przy blasku miesiąca, 
W ogniu piorunów. Lecz ciemni szatani, 
Których moc jedną mocą ludzi trąca, 
Sprawili, że snu na nią malowidła, 
Na orły spadła rzeź — a na mnie skrzydła. 
 

*

Informacje o nowościach w naszej bibliotece w Twojej skrzynce mailowej? Nic prostszego, zapisz się do newslettera. Kliknij, by pozostawić swój adres e-mail: wolnelektury.pl/newsletter/zapisz-sie/
Pieśń II I
Księżyc był pełny i gwiazdy świeczniki 
Świeciły jasno na niebios lazurze, 
W trawach śpiewały skrzeczki i świerszczyki, 
Zamek stał cichy na piaskowej górze: 
Zimno północne i traw zapach dziki, 
I serce smętnie bijące w naturze 
Dwa razy mocniej zagadało do mnie, 
Gdy ona przy mnie... i koń był koło mnie. 
  II
Na jednym ręku niosła swe warkocze, 
A drugą północ wskazała odludną. 
Na to ja rzekłem: «Na północ nie wkroczę, 
Bo tam jednemu przeciw burzom trudno, 
Lecz w koniu do krwi ostrogi umoczę 
I będę pędził, aż drugą tak cudną 
Jak ty pokażą mi ziemskie narody, 
Choćby królowę ognia albo wody! 
  III
Jeśli nie... wrócę jak straszydło krwawe. 
A ty pamiętaj, jaki stąd ucieka 
Cień obalony miesiącem na trawę 
Z konia, ze skrzydeł orlich i z człowieka. 
Miesiąc mu daje tę straszną postawę, 
Wiatr stąd wypędza, a nieszczęście wścieka, 
A jeśli Pan Bóg go wichrem oszczędzi, 
Może na powrót grom go tu przypędzi». 
  IV
To mówiąc, ręką pogroziłem światu, 
A tem wścieklejszy, że sam i bezsilny. 
Gwiazdy na polach czystego bławatu 
Oczy otwarte i słuch miały pilny. 
Na wschodzie wstęga smętnego szkarłatu 
Świeciła... szarym równinom omylny 
Kształt nadawając, że pod owe zorze 
Tak się zdawały płynące jak morze. 
  V
Dyjanna32 — jak liść wierzby — już zielona, 
Już jako róży liść różano-złota, 
W ognistych się mgieł zanurzała łona, 
Zmienna jak w sercu młodzieńczym tęsknota, 
A jam skrzydlate obrócił ramiona 
Wschodowi, chciwy nowego żywota, 
I uciekałem jak duch z bladą twarzą, 
Więcej przed myślą moją niż przed strażą. 
  VI
Dzisiaj przez ducha cały świat odkryty, 
Cały wiadomy. Wtedy tajemniczy 
Jak upior złoty, a we krwi umyty, 
Złotem cię dziwu wabił ku zdobyczy, 
A krwią ohydzał wszelki czar zdobyty, 
Krzycząc, jak dziecko przydławione krzyczy, 
Gdyś go ucisnął; a tarczy błyśnieniem 
Takiś wywołał strach jak objawieniem. 
  VII
Po ciemnych puszczach, gdziem się błąkał — gnana 
Wichrami straszna przyszłości orlica! 
Kto mię napotkał, myślał, że szatana! 
Bo wszystko widział wprzód niż moje lica, 
Zbroję i skrzydła, i młot u kolana, 
I dzidę, która gorzała jak świéca33 
Między sosnami, samych niebios blisko, 
Miedziane mając ostrze jak ognisko. 
  VIII
Na jednym pustym śród sosen smętarzu 
Spotkałem smętne i dzikie Germany... 
O! duchu! dawnej przeszłości malarzu! 
Ty jeszcze widzisz te sosnowe ściany, 
Wozy, ogniska, twarze przy rozżarzu 
I rzymskie z białych piszczeli kurhany; 
A na nich orły wydarte legionom, 
Podobne lampom złotym i koronom. 
  IX
Ty jeszcze widzisz i dziś pytasz siebie: 
Kto ci przyczynił głosu i języka? 
Liczni, krzyknąłem, jak gwiazdy na niebie! 
Straszni jak piorun, gdy niebo odmyka! 
Przez was świat wytnę!
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
Idź do strony:

Darmowe książki «Król-Duch - Juliusz Słowacki (darmowa czytelnia online .TXT) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!
Dodaj komentarz